Άρωμα σκόρδου

Τι θα σας περνούσε από το μυαλό αν βλέπατε έναν τίτλο του τύπου ‘Το σκόρδο στη λογοτεχνία’; Δεν βάζω στοιχήματα, αλλά νομίζω ότι δεν θα ήταν πολλοί εκείνοι που θα σταματούσαν εκεί και δεν θα ήθελαν να διαπιστώσουν τι ακριβώς εννοεί ο γράφων. Εν προκειμένω η γράφουσα, μια και ο τίτλος ανήκει σε κείμενο της Shirley Jackson και τον βρήκα στο περιοδικό The New Yorker. Δεν γνώριζα την εν λόγω κυρία που απεβίωσε, όπως έμαθα, το 1965 σε ηλικία 48 ετών και έγραφε ιστορίες τρόμου. Το είδος δεν θα μας απασχολήσει εδώ περισσότερο, αλλά το συγκεκριμένο ‘σκόρδο’ τι ρόλο παίζει;
     Μη βιάζεστε, θα έρθει και η σειρά του. Προς το παρόν αρκεί να πούμε ότι είναι ένα από τα συστατικά μιας μέρας που αποζητάει το παραγέμισμά της. Αύγουστος, ζέστη, τελευταία Παράκληση, επίκειται επίσημη αργία, ο μισός κόσμος λείπει δικαιολογημένα, ο άλλος μισός σκέφτεται πώς να λείψει κι εκείνος όσο επιτρέπουν οι περιστάσεις, ή βράζει στο ζουμί του διότι δεν μπορεί να λείψει. Μετά τον ένα και μοναδικό ασθενή της ημέρας, το μοντέρνο ισοδύναμο του να χτυπάει κανείς μύγες είναι το Διαδίκτυο. Αρχίζουμε λοιπόν.
     Η καθιερωμένη διέλευση από τις εφημερίδες αφήνει μια γεύση ‘από τα ίδια’: ακόμη μια κρίσιμη ψηφοφορία στο κοινοβούλιο (πώς τα καταφέρνουμε η κάθε επόμενη να είναι πιο κρίσιμη από την κάθε προηγούμενη;). Μετανάστες/πρόσφυγες κατά χιλιάδες, εισαγόμενη κρίση αυτή, χωρίς εύκολη λύση. Η ανάγνωση θέλει και τη μουσική της, και το YouTube μας εξυπηρετεί άψογα: βρίσκω μια εκπληκτική συλλογή με συνθέσεις της Ευανθίας Ρεμπούτσικα που φτιάχνει μοναδική ατμόσφαιρα. Προχωρώ στο σταυρόλεξο της Guardian. Απαιτητικό--πιάνω κάπου 60-70%--αλλά ενδιαφέρον, όπως πάντα. Κάνω διακοπή και ανασκαλεύω το αρχείο του ιατρείου. Ιστορικά από το 2004: μυασθένεια και κοιλιοκάκη, ασυνήθιστα προβλήματα, δύσκολα γι’ αυτούς που πρέπει να ζήσουν μ’ αυτά μια ζωή (η τελευταία λέξη πρέπει να χρησιμοποιείται με πολλή προσοχή, μη τυχόν ‘στοχοποιήσει’ την πρόεδρο της βουλής). 
     Τρώω μια μπανάνα και συνεχίζω. Η ιδέα της απόδρασης για το εορταστικό διήμερο θέλει και κάποιο σχεδιασμό. Ανοίγω έναν από τους χάρτες του Google και περιδιαβαίνω τα βουνά. Πού να πάμε; Σκέψεις υπάρχουν, νοερά κάνω διαδρομές και βλέπω σχετικές φωτογραφίες. Το τελικό αποτέλεσμα θα καταγραφεί, ελπίζω, εν καιρώ. Ξαναγυρίζω στην ανάγνωση. Επόμενη στάση το ‘New Yorker’. Το περιοδικό αυτό έχει δυο πόλους έλξης. Ο ένας είναι τα εξώφυλλα των τευχών του (από ενενήντα χρόνια) που τα βρίσκει κανείς με μορφή παζλ, σε κομμάτια για συναρμολόγηση, με τρία επίπεδα δυσκολίας. Ανασύρω ένα από το 1937 και το βάζω σε σειρά. Χρόνος: εξήμισι λεπτά, λίγο πάνω από τα πέντε που κάνω συνήθως στο πρώτο επίπεδο. Περνάω στην αρθρογραφία του.
     Κι εδώ φτάνω στο ‘σκόρδο’. Όπως πολλοί συγγραφείς κάθε διαμετρήματος, φαίνεται ότι και η Shirley Jackson είχε γράψει μια σειρά δοκίμια-συμβουλές για το γράψιμο, που το περιοδικό αναδημοσιεύει. Αρχίζοντας με τον παραπάνω τίτλο η Jackson καταγίνεται με το πώς μπορεί ο γράφων να κρατήσει το ενδιαφέρον του αναγνώστη, ο οποίος είναι ‘οπωσδήποτε η μεγαλύτερη απειλή για κάθε συγγραφέα. Ο αναγνώστης είναι ένα είδος σιωπηλού συνεταίρου σε όλη την επιχείρηση του γραψίματος, κι ένα λογοτεχνικό έργο σίγουρα είναι ατελές αν δεν διαβαστεί ποτέ’.  Έτσι συνιστά να μην αγνοούμε τα σχήματα λόγου στο γράψιμο, με σκοπό να κερδίσουμε την προσοχή και το ενδιαφέρον του σιωπηλού αυτού συνεταίρου:
     ‘Ακόμη κι όταν γράφει κανείς ένα διήγημα, υπάρχει η τάση να παραμελεί τη μορφή, να θεωρεί ότι το καλαίσθητο γράψιμο δεν αρμόζει: αφήστε τις μεταφορές και τους συμβολισμούς, τις εικόνες και τα επίθετα, για τους ποιητές... Κι ωστόσο ακόμη και μέσα στο άκαμπτο πλαίσιο του διηγήματος, χωρίς να καταστρέφεται με κανένα τρόπο η άρρηκτη ενότητά του, ο συγγραφέας έχει αρκετό χώρο για να πιάσει τον αναγνώστη και να τον κρατήσει με μικρά πράγματα, που τα χρησιμοποιεί--κι εδώ έρχεται η παρομοίωση του σκόρδου--με φειδώ και με μεγάλη προσοχή, αλλά πάντα για να τονίσει και να υπογραμμίσει’.
     Προφανώς ο ρεμβασμός του Δεκαπενταύγουστου δεν ήταν συνήθεια μόνο του Παπαδιαμάντη. Καλή Παναγία!