Κεμαλικά

Ποιος μπορεί να ισχυρισθεί ότι πλήττει στην Ελλάδα; Όσα κι αν μας συμβαίνουν, είμαστε ιδιαίτερα ευρηματικοί στο να ανακαλύπτουμε (ή να κατασκευάζουμε) άκρως ενδιαφέροντα ‘δολώματα’ που τα Μέσα αναπαράγουν με κάθε τρόπο, επιδιώκοντας συγκεκριμένους σκοπούς από τη μία και επιτυγχάνοντας τον βέβαιο αποπροσανατολισμό του κοινού από την άλλη. Τελευταίο εύρημα (μέχρι να εμφανισθεί το αμέσως επόμενο) είναι η ιστορία με τον Κεμάλ (ουχί τον Μουσταφά). Μια δασκάλα, λέει, δίδαξε το φερώνυμο άσμα του Μ. Χατζιδάκι (με στίχους του Νίκου Γκάτσου) στην Ε’ Δημοτικού, το έμαθε ένας πατέρας, διαμαρτυρήθηκε στη διευθύντρια, και εκείνη κατέσχε τις φωτοτυπίες του άσματος που είχαν μοιρασθεί στους μαθητές και επέπληξε τη δασκάλα (κατά δήλωσιν της τελευταίας). Μέγα το... πολιτισμικό ατόπημα της διευθύντριας, μέγας ο σάλος στις έντυπες και διαδικτυακές εφημερίδες, χαμός! Άλλο που δεν θέλουν όσοι έχουν απλωμένα τα ζωνάρια τους για καυγά, ένθεν κακείθεν.

      Ας σκεφθούμε το αντίστροφο σενάριο. Αν κάποιος διευθυντής επέπληττε έναν δάσκαλο διότι δίδασκε σε σχολική τάξη μια προσευχή ή ένα ποίημα με θρησκευτικό περιεχόμενο, θα βρίσκονταν άραγε πολλοί ευωνυμόστροφοι να διαμαρτυρηθούν; Απεναντίας, θα τα έβαζαν με τον δάσκαλο που χαλάει την πολυπολιτισμική σούπα. Δηλαδή χάθηκε η κάθε είδους ποίηση για το Δημοτικό σχολείο και μας απέμεινε μόνο ο Κεμάλ; Καλός ο Χατζιδάκις, καλός και ο Γκάτσος, έχουν χρόνια μπροστά τους τα παιδιά να τους μάθουν και να τους τραγουδήσουν και τους δυο. Όπως κάναμε όλοι μας. Εκτός κι αν μας βολεύει ψυχολογικά το τελικό συμπέρασμα του άσματος: ‘Αυτός ο κόσμος δεν αλλάζει ποτέ’. Αν κρίνω από τα ποικίλα σχόλια που διάβασα, μάλλον έτσι είναι.

'Φοβίες'

Η Ψυχιατρική χρησιμοποιεί τον όρο 'φοβία' για να υποδηλώσει καταστάσεις παθολογικού φόβου (σε βαθμό που προκαλεί άγχος και ανικανότητα του πάσχοντος να λειτουργήσει φυσιολογικά) απέναντι σε καταστάσεις ή πράγματα που δεν είναι καθεαυτά επίφοβα, ή είναι και ανύπαρκτα μερικές φορές. Έτσι μιλούμε για κλειστοφοβία, αγοραφοβία (το αντίθετο της προηγούμενης), υψοφοβία, αραχνοφοβία, νοσοφοβία κτλ.

     Δυο 'φοβίες' κυριαρχούν στα Μέσα στην εποχή μας, όχι όμως με την αυστηρά ψυχιατρική έννοια. Η μία είναι η 'ξενοφοβία', η ψυχική αντίδραση στην ολοένα αυξανόμενη παρουσία ξένων στο καθημερινό μας περιβάλλον. Θα έλεγε κανείς ότι αποτελεί μια ακραία μορφή της φυσικής επιφυλακτικότητας που έχει κανείς απέναντι σε ανθρώπους που δεν καταλαβαίνει (ως προς τη γλώσσα, τη συμπεριφορά, τον τρόπο ζωής κτλ). Όσοι ζήσαμε στο εξωτερικό, γνωρίζουμε από πρώτο χέρι τον δισταγμό αυτό, και μπορούμε να τον κατανοήσουμε, έστω κι αν δεν μας άρεσε στην αρχή. Πρόκειται για συναίσθημα που μπορεί να βελτιωθεί με τον χρόνο και την εξοικείωση, αλλά αυτό εξαρτάται από τις εμπειρίες και τα βιώματα κάθε συγκεκριμένου ανθρώπου. Την αποδοχή από τους άλλους την κερδίζεις με προσπάθεια, ακόμη και με κάποιες θυσίες.
     Δεν μπορώ να πω το ίδιο και για τη δεύτερη 'φοβία', μια ετικέτα που προσάπτουν διάφοροι σύγχρονοι 'προοδευτικοί' στον υπόλοιπο κόσμο για να δημιουργήσουν κόμπλεξ κατωτερότητος. Πρόκειται για την 'ομοφοβία', λέξη με την οποία περιγράφουν την αποστροφή που αισθάνεται κάθε υγιώς σκεπτόμενος άνθρωπος απέναντι στην κραυγαλέα δημόσια προβολή της ομοφυλοφιλίας ως 'παραλλαγής του φυσιολογικού' με εκδηλώσεις τύπου Gay Pride και γάμους ομοφύλων στη Γαλλία και αλλαχού. Οι εκδηλώσεις αυτές θυμίζουν την Αισωπική αλεπού με την κομμένη ουρά, που προσπαθούσε να πείσει τις άλλες ότι αυτή είναι η μόδα. Έχουν σκοπό να κάνουν κοινωνικά αποδεκτή μια συμπεριφορά που (υποτίθεται) αφορά μόνο σε ενήλικες, αλλά που αύριο μπορεί να οδηγήσει (με τις κατάλληλες πιέσεις) σε τροποποίηση των ορίων ηλικίας, ώστε να περιλαμβάνει και άτομα που σήμερα θεωρούνται από τον νόμο ανήλικα και προστατεύονται (κάτι που έγινε στην Αγγλία με τη μείωση των ορίων συγκατάθεσης για σεξ από τα 18 στα 16, και βλέπουμε...). Εδώ ο όρος 'φοβία' είναι παραπειστικός δυσφημισμός: μάλλον για αηδία πρέπει να κάνουμε λόγο. Όταν κάνεις την κρεβατοκάμαρά σου δημόσιο χώρο, τότε δεν θα πρέπει να παραξενεύεσαι αν δέχεσαι κριτική για την προσωπική σου συμπεριφορά, σε όποιο φύλο κι αν ανήκεις.

Απαιτήσεις

Φυλλομετρώντας τις οδηγίες συμπλήρωσης του εντύπου Ε2 της εφορίας στον ηλεκτρονικό οδηγό βρήκα την ακόλουθη χαριτωμένη φράση (σχετικά με ενοίκια που δεν έχουν εισπραχθεί):

    ‘Καταρχήν, σε φορολογία υπόκειται η απαίτηση ποσού και όχι η είσπραξη. Στις περιπτώσεις των μισθωμάτων που αποδεδειγμένα δεν εισπράχθηκαν, παρέχεται η δυνατότητα στους φορολογουμένους, να μη φορολογηθούν, εφόσον εκχωρήσουν την απαίτησή τους στο Δημόσιο.’ 

    Προσέξτε τη διατύπωση: μιλάει για ‘απαίτηση ποσού’. Με άλλα λόγια, αν έχω την ‘απαίτηση’ από το κράτος να μου δίνει κάθε χρόνο π.χ. ένα εκατομμύριο ευρώ, θα πρέπει να φορολογηθώ γι’ αυτό, άσχετα αν το ‘εισπράττω’ μόνο στα βαθύτερα των ονείρων μου; Ευτυχώς με ανακούφισε η προτεινόμενη λύση: να εκχωρήσω την απαίτησή μου στο Δημόσιο. Έτσι, εγώ μεν έχω να παίρνω το εκατομμύριο που απαιτώ, αλλά επειδή το κράτος δεν μου το δίνει, του το εκχωρώ, οπότε πατσίζουμε. Πώς το έλεγε εκείνο το παλιό ανέκδοτο; Κάποιος έβλεπε στον ύπνο του ότι έτρωγε μια τούρτα,  και κάποιος άλλος ήθελε να του πάρει τη μισή. Καθώς χτυπιόταν με τα σεντόνια, ξύπνησε και διαπίστωσε ότι τα χέρια του ήταν... άδεια. Έκλεισε τότε τα μάτια και είπε: «Ας είναι, πάρε εσύ τη μισή και άφησέ μου την υπόλοιπη». Κάπως έτσι με τις απαιτήσεις και την φορολόγησή τους.

Νόμοι, κίνητρα και κοινή λογική

Χρειαζόμαστε άραγε έναν ακόμη νόμο που να επαναλαμβάνει πράγματα γνωστά και αυτονόητα, που σε κάθε ευνομούμενη πολιτεία προβλέπονται από το κοινό ποινικό δίκαιο; Απ’ όσο γνωρίζω, από συστάσεως του ελληνικού κράτους υπάρχει νομοθεσία που σαφώς καταδικάζει την λόγω και έργω εξύβριση, τη συκοφαντία, την προσβολή ζωής, τιμής και περιουσίας, την κάθε είδους σωματική βλάβη, τη σύσταση συμμορίας, τον εμπρησμό, τη στάση και τόσα άλλα αδικήματα. Χρειάζεται να ποινικοποιήσουμε και τη γνώμη, τη σκέψη και το δικαίωμα της κριτικής εν ονόματι της «πολιτικής ορθότητας» (συνώνυμη της θεσμοθετημένης ιδιωτείας); Το ρατσιστικό στοιχείο, εκεί που υπάρχει, ανήκει στα κίνητρα της εκάστοτε πράξης και μπορεί να επιβαρύνει τη θέση του δράστη, δεν αλλάζει όμως τον ουσιαστικό αδικηματικό της χαρακτήρα.

     Θα συμφωνήσω με τον Εμμ. Ροΐδη ότι στην Ελλάδα χρειάζεται μόνο ένας ‘εφαρμοστικός νόμος’ που να επιβάλλει την τήρηση των ήδη υπαρχόντων νόμων από όλους, και πρωτίστως από τους βουλευτές και υπουργούς (χωρίς εξαιρέσεις). Όλα τα υπόλοιπα είναι εκ του πονηρού. Αν μάλιστα προστεθεί και μια διάταξη που να προβλέπει ότι η κατάρτιση και εφαρμογή των νόμων δεν πρέπει να παραβιάζει κατάφωρα την κοινή λογική, τότε θα έχουμε κάνει ένα σημαντικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση.

Σημείωση: Επανέρχομαι αναγκαστικά στο θέμα που έθιξα προ ημερών, μια και η 'περί όνου σκιάς' κυβερνητική διένεξη για το λεγόμενο αντιρατσιστικό νομοσχέδιο συνεχίζεται. Η παραπάνω επιστολή μου δημοσιεύθηκε στην Καθημερινή προχθές.

Νόστος

«Ο γιατρός δεν έρχεται να με δει. Κανείς δεν μου λέει αν θα πάω στο σπίτι ως το Πάσχα...»
     Η φίλη μας που λέει τα παραπάνω (όχι με παράπονο, αλλά με το συνηθισμένο της χαμόγελο) έχει μερικούς μήνες στο νοσοκομείο. Και μόνη η διάρκεια της νοσηλείας δείχνει τη σοβαρότητα του προβλήματος. Επανειλημμένες επεμβάσεις, ανάγκη για παρεντερικές θεραπείες και γενική υποστήριξη ενός οργανισμού που έχει υποστεί τόσες ταλαιπωρίες τα τελευταία χρόνια, την κρατούν υποχρεωτικά ‘εσωτερική’. Οι συγκάτοικοί της έρχονται και φεύγουν, η ίδια παραμένει. Και ο γιατρός «δεν έρχεται να με δει». Προφανώς προσπαθεί να αποφύγει τη δύσκολη ερώτηση, ίσως διότι δεν θα μπορέσει να κρύψει την αλήθεια, ίσως διότι δεν θα αντέξει να δώσει την πιο δύσκολη απάντηση, ή να πει ένα διπλωματικό ψέμα. Ίσως με τον τρόπο αυτό επιβιώνει και ο ίδιος σε μια δουλειά ψυχοφθόρα. Δεν μπορώ να τον κατηγορήσω--κατά πάσα πιθανότητα δεν εκπαιδεύθηκε ποτέ σε τέτοιου είδους επικοινωνία. Και το ερώτημά της παραμένει....
     Η φίλη μας Ευδοξία έλαβε την τελική απάντηση χθες βράδυ, λίγο μετά το Πάσχα. Σήμερα την αποχαιρετίσαμε μέσα σε μια αναστάσιμη ατμόσφαιρα, με την βεβαιότητα ότι επέστρεψε στην ‘ποθεινήν πατρίδα’, αφήνοντας ένα υπόδειγμα για όλους μας.

Κοινοβουλευτικό χιούμορ

[Σκίτσο του Α. Πετρουλάκη, Καθημερινή 22-05-13]

Αφήσαμε να περάσει ασχολίαστη η πρόσφατη... πολιτιστική έξαρση της Χρυσής Αυγής στο Κοινοβούλιο, που έδωσε αφορμή για ανταλλαγή εκατέρωθεν φιλοφρονήσεων σε τόνους που θύμιζαν τον Γεώργιο Σουρή. Τον αντιγράφω λοιπόν, προς γέλωτα ‘χωρίς σύνορα’:

         “Ο πρόεδρος με πάταγον κτυπούσε το κουδούνι
         μα πιό πολύ εφώναζαν σε κάθε κτύπημά του
         φτου να χαθείς κοπρόσκυλο, σαπιοκοιλιά, γουρούνι
         και ο καθένας έδινε στον άλλο τ’ όνομά του.
         Κι ενώ τοιαύτας έλεγον αβρότητητας πολλάς
         και η βουλή με τον λαό εγένοντο σαλάτα,
         έβγαζε τα τσαρούχια του λαμπρός φουστανελάς
         κι έτριβε τα ποδάρια του τα μοσχομυρωδάτα".          (Ρωμηός 1885)

Ελαιόλαδο και Ευρώπη

Από τα πιο ανόητα νομοθετήματα της Ευρώπης θα είναι η προτεινόμενη απαγόρευση στα εστιατόρια να σερβίρουν ελαιόλαδο σε μπολ όπου μπορεί κανείς να βουτάει το ψωμί του ενώ επιλέγει το κύριο πιάτο (ή σε άλλα ανοικτά, μη σφραγισμένα σκεύη) [ΕΔΩ]. Θα επιτρέπεται, λένε, μόνο σε μικρά σφραγισμένα φιαλίδια με ετικέτα. Δεν ξέρω τι είδους σκοπιμότητες εξυπηρετούν στις Βρυξέλλες (ή τι πίνουν πριν νομοθετήσουν...), αλλά θα θεωρούσα το παραπάνω ‘επινόημα’ ως ένα είδος casus belli, ικανό να ωθήσει τουλάχιστον κάποιες χώρες έξω από την αγκαλιά μιας Ενωμένης Ευρώπης που δείχνει να χάνει σιγά-σιγά τα αυγά και τα καλάθια της. Άλλωστε, τι περιμένεις από ανθρώπους που δεν ξέρουν τι θα πει χύμα κρασί;
     Από την άλλη βέβαια, εμείς οι Νότιοι δεν το σερβίρουμε νέτο-σκέτο: το βάζουμε σε κάθε πιάτο. Έξυπνο, έ;

Ρατσισμός και πολιτική ορθότητα

Πολύς λόγος γίνεται αυτές τις μέρες για τον ‘αντιρατσιστικό νόμο’ που πρόκειται να έρθει για διαβούλευση. Δεν θα είναι η πρώτη φορά που ένας νόμος φτιαγμένος τάχα για να προστατεύει μειονότητες ουσιαστικά θα αφήνει όχι μόνο ακάλυπτη αλλά και έκθετη σε κυρώσεις την μεγάλη πλειοψηφία. Ειδικά στην Ελλάδα, όπου οι νόμοι είναι πιο ‘ευάεροι’ από τα κάθε είδους κόσκινα και σουρωτήρια. Δεν ξέρω αν οι φημολογούμενες διατάξεις του νόμου γράφτηκαν κατά ξένη υπαγόρευση (όπως λέγεται) ή αν πρόκειται για δική μας... αποκλειστική έμπνευση. Αυτό που καταλαβαίνω όμως απ’ όσα ακούστηκαν είναι ότι πρακτικά ποινικοποιούν την κάθε είδους γνώμη και πρόθεση, ενώ η κοινή λογική έχει ήδη εξοστρακισθεί προ πολλού. Για να το σκεφθούμε όμως λιγάκι. Για παράδειγμα, πίσω από τις διατάξεις του νόμου θα μπορεί κάλλιστα να καλύπτεται ένα ναζιστικό κόμμα που θα θεωρεί ότι θίγεται από τον αρνητικό σχολιασμό που θα δέχεται από τον υπόλοιπο κόσμο. Ποιος θα του στερήσει το δίκαιο αυτό; Ακόμη και η πολιτική ορθότητα (= θεσμοθετημένη βλακεία) έχει τα όριά της. Μήπως κάποιος θα πρέπει να μιλήσει στον νομοθέτη (και την κυβέρνηση) για όλα αυτά;
     Υστερόγραφο: Με το πνεύμα αυτό, με βρίσκει σύμφωνο το ψήφισμα διαμαρτυρίας των κληρικών της Ι. Μητροπόλεως Καλαβρύτων & Αιγιαλείας [ΕΔΩ]. Θα περίμενα και από την κορυφή της εκκλησιαστικής ηγεσίας ανάλογη πρωτοβουλία και στάση, όχι μόνο σ‘ αυτό, αλλά και σε τόσα άλλα θέματα (όπως η προωθούμενη κατάργηση της αργίας της Κυριακής).

Μην πετάξεις τίποτα

Θεωρήστε με αδιάβαστο, αλλά το συγκεκριμένο τραγούδι του Διονύση Σαββόπουλου (1994) δεν το είχα ξανακούσει ποτέ. Το γνώρισα μέσα από το ραδιόφωνο του αυτοκινήτου ενώ γύριζα χθες βράδυ από την έκθεση βιβλίου. Βρήκα αργότερα τους στίχους (πού αλλού;), και τους αντιγράφω--νομίζω αξίζουν τουλάχιστον μια δεύτερη ανάγνωση.

Πάνω από τριάντα χρόνια λόγια ηχογραφώ.
Ήμουν "Νέο Κύμα" έναν καιρό.

Πόθησα τον κόσμο σαν αχόρταγο παιδί.
Κάθε του αναγνώριση
για μένα ήταν γιορτή.

Μα όπως μεγαλώνουμε
κι όμορφα παλιώνουμε
θα `θελα η καρδιά μου να κριθεί
από τους δασκάλους μας
μικρούς μας και μεγάλους μας,
όσους προπαντός έχουν για πάντα κοιμηθεί.

Κι όταν καλή ώρα φεύγουν φίλοι και κοινό
και μονάχος μένω στο κενό
νιώθω να μου φέγγουν απ’ τις όχθες τις πλαϊνές
κάτι φαναράκια· των δασκάλων μου οι σκιές.

Φέγγουν οι αθάνατοι
σ’ ένα βυσσινί βαθύ, .
Χαίρε η ελληνίς ανατολή.
Κι από το σκοτάδι πλάι
η μορφή τους μας κοιτάει
και χαμογελάει βουρκωμένη, θεϊκή.

Βρήκα τ’ όνειρό σου σε γραμμές πολιτικές
μα το πήγα πέρα απ’ αυτές
όπου μ’ οδηγούσε δίχως να το αντιληφθώ
η καταγωγή μου και η τέχνη που εξασκώ.

Κλείνει τώρα ο κύκλος κι είναι ο θάνατος πολύς,
θάνατος στη μέση της ζωής
και πονώ για σένα που ήρθε η ώρα να το δεις
δόξα είν' η ευθύνη της δικής μας αλλαγής.

Φτάσαμε στ’ ανείπωτα:
μη πετάξεις τίποτα.
Μας μεταμορφώνει μια πνοή.
Τώρα ένα παιδί αρκεί
να μας εντοπίσει εκεί,
κι όμορφος ο κόσμος, θα `ρθει πάλι να μας δει.

Μετά των αγίων

Ο διάδρομος προς την Εντατική είναι τελείως ήσυχος. Ασυνήθιστο αυτό, είναι πρωί, ώρα εργασίας, με την καθημερινή ρουτίνα, το στρώσιμο των κρεβατιών, την περιποίηση των ασθενών, την επίσκεψη των γιατρών, τις οδηγίες δεξιά και αριστερά. Σήμερα δεν ακούγεται τίποτε, ούτε καν οι συνηθισμένοι και τόσο εκνευριστικοί ηλεκτρονικοί βόμβοι κάθε είδους από τους αναπνευστήρες, τα μόνιτορ, τις αντλίες έγχυσης. Η Μονάδα δεν είναι άδεια--χθες βράδυ είχε έξι αρρώστους μαζί με την Κατερίνα: δεν μπορεί να βγήκαν όλοι τόσο νωρίς. Κι όμως είναι ήσυχη, σαν άδεια εκκλησία.

     Πλησιάζω στην είσοδο. Από τη μισανοιχτή πόρτα βλέπω τα παραβάν αραδιασμένα με τάξη γύρω από το πρώτο κρεβάτι. Δεν είναι κανείς από πίσω. Παραμερίζω ένα και μπαίνω, κλείνοντας πίσω μου.

     Η Κατερίνα είναι τελείως ήσυχη, θαρρείς πώς κοιμάται. Αν ανασαίνει, είναι τόσο ρηχά που δεν φαίνεται. Το άτριχο κεφάλι της είναι γερμένο στο πλάι, όπως και χθες. Το χλωμό ανέκφραστο πρόσωπο είναι ακόμη πιο χλωμό στο φως της μέρας. Η κουβέρτα είναι ευθυγραμμισμένη με τους ώμους, στη σωστή θέση. Είναι ήρεμη, γαλήνια, αξιοπρεπής. 

   Κοιτάζω το μόνιτορ: είναι κλειστό. Βάζω την παλάμη μου ανάστροφη μπροστά στα μισάνοιχτα χείλη της: τίποτε. Ψάχνω τον καρπό του χεριού της κάτω από την κουβέρτα, ψηλαφώ την αρτηρία: τίποτε κι εδώ. Η Κατερίνα είναι ‘μετά των αγίων’.

     Κάνω το σταυρό μου και βγαίνω. Από τη θέση της στο γραφείο η προϊσταμένη μου ρίχνει μια ματιά όλο νόημα. «Μόλις πριν από λίγο», λέει σιγανά, λυπημένα. «Ακόμη δεν ειδοποίησα κανέναν». Οι υπόλοιποι ασθενείς, σε διάφορα στάδια εγρήγορσης, οι νοσηλευτές σκόπιμα απασχολημένοι καθένας με τη δουλειά του, προσπαθούν να φερθούν όσο γίνεται πιο ‘φυσικά’ στην ατμόσφαιρα της εκκλησίας που αυθόρμητα έχει δημιουργηθεί πρωί πρωί στην Εντατική.

     Η Κατερίνα, μετά από 42 έτη ζωής στη γη, είναι πλέον αιώνια μετά των αγίων.

     Χωρίς εισαγωγικά.

Εισαγωγικών μνημόσυνον

Την ιδέα μου έδωσε ο Ν. Σαραντάκος με την αφήγησή του ‘Τότε που δίναμε’, και απαντώντας στη δική του πρόκληση καταγράφω πρόχειρα τις δικές μου αναμνήσεις από τις εισαγωγικές εξετάσεις. Εξάλλου η παιδεία είναι επίκαιρη τις μέρες μας.
     Καλοκαίρι του 1974. Αν μπορεί, ας το ξεχάσει κανείς. Άλλωστε το πασίγνωστο κατοπινό σύνθημα ‘Δεν ξεχνώ’ του Νίκου Δήμου σ’ εκείνη τη χρονική περίοδο αναφέρεται. Έχοντας πάρει μετά από επίπονες εξετάσεις σε όλα τα μαθήματα το πολυπόθητο απολυτήριο του εξαταξίου Γυμνασίου (χωρίς αυτό δεν πήγαινες πουθενά...) πέρασα ένα πενθήμερο στην παραθαλάσσια κατασκήνωση της Καλάνδρας για... αναβάπτιση. Από εκεί και πέρα άρχισε το διάβασμα, τελική ευθεία της κούρσας των δυο προηγούμενων χρόνων, με φροντιστήρια μέσα στο μακρύ καυτό καλοκαίρι, που σύντομα έγινε ακόμη πιο ‘καυτό’ με την εισβολή του Αττίλα 1, την επακόλουθη πτώση της δικτατορίας και τον μετέπειτα Αττίλα 2 (τότε δεν υπήρχαν... μνημόνια). Ευτυχώς εμείς είχαμε τα μυαλά όχι στα κάγκελα αλλά στα βιβλία. Τέλος Αυγούστου οι εξετάσεις, στην αίθουσα 100π (αστειεύομαι, 314) του ‘Ευκλείδη’. Έκθεση, Φυσική Χημεία (είχαν καταργήσει την Ανθρωπολογία τελευταία στιγμή). Δεν θυμούμαι τίποτε από τα θέματα--πέρασαν τόσες άλλες εξετάσεις από τότε... Χαλάρωση στη συνέχεια, όψιμες διακοπές, γύρω στα μέσα Οκτωβρίου βγήκαν τα αποτελέσματα. Νομίζω παίζαμε μπάλα στο Ωραιόκαστρο το απόγευμα, με το αυτί στο ραδιόφωνο που μετέδιδε τα ονόματα. Ποιος πρόσεχε; Το βραδάκι πέρασα από το φροντιστήριο όπου ήταν αναρτημένοι οι πίνακες. Άρχισα να διαβάζω από το τέλος την Ιατρική Θεσσαλονίκης--δεν έβρισκα τίποτε. Πήγα στην αρχή. Ο φίλος μου Δημήτρης δεύτερος, λίγο παρακάτω βρίσκω και το δικό μου όνομα, στην πρώτη εικοσάδα. Η καρδιά πάει στη θέση της. Πηγαίνω στο γραφείο των καθηγητών. «Δεν πέρασες;» με ρωτούν απογοητευμένοι. «Και βέβαια, παίρνω και υποτροφία!» απαντώ περιχαρής. Το διπλό όνομα του πατέρα μου (που ήταν μισό στην εκτύπωση του καταλόγου) τους είχε μπερδέψει. Βαθμολογία; Έκθεση 35, Φυσική 35, Χημεία 31. Και 19 από το απολυτήριο, σύνολο 120 μονάδες. Τα υπόλοιπα, όπως λένε συνήθως, είναι άλλη ιστορία. 

Εκπαιδευτικές απορίες

Ας αφήσουμε κατά μέρος την τρέχουσα συμπεριφορά καθηγητών, υπουργών και άλλων παραγόντων της εκπαίδευσης, και ας αναρωτηθούμε για κάποια πιο βασικά θέματα. Πόση ανεργία είχαμε στους νέους (και στους μεγαλυτέρους) την εποχή που δεν τελείωναν όλοι οι μαθητές το Γυμνάσιο; Είχαμε ή όχι καλούς τεχνίτες, ακόμη και πραγματικούς δημιουργούς, που μπορούσαν να λύνουν τα προβλήματα της καθημερινής ζωής με βάση τον κοινό νου και την εργασιακή εμπειρία, ανεξάρτητα από το αν διέθεταν απολυτήριο εξαταξίου Γυμνασίου; Ξέρουν άραγε περισσότερα γράμματα (με την ευρύτερη έννοια) οι σημερινοί πτυχιούχοι ΑΕΙ από τους αποφοίτους της Β’ ή της Γ’ Γυμνασίου της εποχής εκείνης;
     Οπωσδήποτε βέβαια μπορεί κανείς να ισχυρισθεί ότι οι εποχές άλλαξαν, ότι τότε τα πράγματα ήταν πιο πιεστικά και λιγότερο ‘ελεύθερα’, ότι δεν υπήρχαν δεκαπενταμελή συμβούλια στα σχολεία, ότι δεν γίνονταν καταλήψεις (Θεός φυλάξοι!), ότι έπεφταν και αποβολές (και ξυλιές...), ότι πολλοί έμεναν στάσιμοι ή μετεξεταστέοι, ότι... τέλος πάντων, ό,τι θέλει ο καθένας. Το τελικό όμως συμπέρασμα (the bottomline, όπως θα έλεγαν οι Άγγλοι) είναι ότι όλοι δούλευαν και έτρωγαν ψωμί. Κάτι που γίνεται όλο και πιο περιζήτητο σήμερα.

Διελκυστίνδα

[Σκίτσο του Ηλ. Μακρή, Καθημερινή 4/5/2013, από τα καλύτερα...]

Ακόμη μια φορά (δεν τις μετρούμε πλέον) η ελληνική καθημερινότητα κυριαρχείται από έναν εκβιασμό. Από τη μια η ΟΛΜΕ (παραδοσιακά, φορέας δημόσιου λόγου τόσο αξιόπιστος, όσο και η ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ και άλλες... δημοκρατικές δυνάμεις). Από την άλλη το ελληνικό κράτος, με τη νεόκοπη μορφή της τρικομματικής κυβέρνησης: δυστυχώς καθημερινά αποδεικνύεται και αυτό αναληθές στις εξαγγελίες του. Η απειλή: απεργία μέσα στις πανελλήνιες εξετάσεις. Η αντίδραση: προληπτική επιστράτευση όλων των εμπλεκομένων. Και στη μέση μαθητές, γονείς, ευρύτερη οικογένεια, κατ’ επέκτασιν όλη η υπόλοιπη κοινωνία, είτε έχουμε είτε δεν έχουμε ‘υποψηφίους’ στον κύκλο μας. Μπορείς να εμπιστευθείς με βεβαιότητα μια από τις δυο πλευρές; Όσο μπορείς να πάρεις θέση και στον πόλεμο της Χαλκιδικής για τον χρυσό. ‘Ναι μεν, αλλά’, και σ’ αυτές και σε πολλές άλλες περιπτώσεις (π.χ. προ καιρού ήταν το σχέδιο ‘Αθηνά’ για την ανώτατη εκπαίδευση). Όλο και κάτι θα βρίσκεται για να διαιωνίζεται η διελκυστίνδα μεταξύ των διαφόρων φατριών. Ράβε ξήλωνε. Υπάρχει περίπτωση να αλλάξει προς το καλύτερο αυτός ο ευλογημένος τόπος που έχει την ατυχία να κατοικείται από Έλληνες; Δεκτή κάθε αμφιβολία.

«Μην τρέχετε οι μπροστινοί!»

Το Ελληνικό Κράτος και η ψυχοκόρη του η Γραφειοκρατία έχουν ποικίλους τρόπους να μας ανεβάζουν την πίεση. Ας αναφέρω έναν μόνο, που άπτεται του δικού μου επαγγελματικού χώρου. Υπάρχει μια έντυπη ‘φόρμα’ (συνήθως κυκλοφορεί φωτοτυπημένη, χωρίς κανένα έμβλημα, λογότυπο ή άλλο επίσημο στοιχείο) την οποία συμπληρώνουμε ως γνωμάτευση για την χορήγηση οξυγονοθεραπείας, όταν χρειάζεται. Όταν πρωτοκυκλοφόρησε, κάθησα και την πέρασα στον υπολογιστή μου, ώστε να μπορώ κάθε φορά να δακτυλογραφώ μόνο τα στοιχεία του αρρώστου, να την τυπώνω για δική του χρήση και να κρατώ και ηλεκτρονικό αντίγραφο ως αρχείο (όπως έκανα και πριν από την καθιέρωσή της, όταν εξέδιδα προσωπικές γνωματεύσεις και πιστοποιητικά κάθε είδους). Η πρώτη γνωμάτευση που τύπωσα με το σύστημα αυτό επεστράφη στον ασθενή ως απαράδεκτη ‘διότι δεν ήταν γραμμένη σε γνήσιο έντυπο’. Έκτοτε το γύρισα πάλι σε φωτοτυπίες της φωτοτυπίας (δεκάτης γενεάς και βάλε...), που τις συμπληρώνω στο χέρι. Τουλάχιστον να μη ταλαιπωρούνται οι ασθενείς. Σιγά να μη γίνουμε ποτέ κράτος του 21ου αιώνα...
    Αναγκαία διευκρίνηση: Για τους μη γνώστες, ο τίτλος έλκει την καταγωγή του από τον Αστερίξ. Αντίλογος (από την ίδια πηγή): «Μη σπρώχνετε οι πισινοί!» Ο διάλογος γίνεται ανάμεσα στους άνδρες μιας ρωμαϊκής λεγεώνας που βαδίζει σέρνοντας τα πόδια της εναντίον του θρυλικού Γαλατικού χωριού, προσπαθώντας να αναβάλει έστω και για λίγο τον ξυλοδαρμό της από τους Γαλάτες. Σε απλά ελληνικά: «Τα ζώα μου αργά!» Παλαιό δημόσιο σύνθημα.

Δεκαπέντε λεπτά

Η υπό τον ανωτέρω τίτλο δημοσιευμένη στη σημερινή 'Καθημερινή' επιστολή παρατίθεται χωρίς χρείαν σχολιασμού τινος. Τα συμπεράσματα δικά σας.

Kύριε διευθυντά

Θα ήθελα διά της παρούσης να απευθυνθώ προς τον υπουργό Oικονομικών κ. Στουρνάρα. Kύριε υπουργέ, χθες έλαβα απόδειξη πίστωσης στον λογαριασμό μου, από το Tαμείο που λαμβάνω τη σύνταξή μου (IKA Tραπεζών), για δώρο Πάσχα με το υπερβολικό ποσόν των 0,15 ευρώ (δεκαπέντε λεπτά!).

Eπειδή ποτέ στο παρελθόν, και ως εργαζόμενος ακόμα, δεν έχω εισπράξει τόσο πολλά χρήματα, παρακαλώ να με συμβουλέψετε τι να τα κάνω. Σκέφτομαι να αγοράσω μετοχές τραπεζών.

Δεν ξέρω όμως αν η σκέψη μου αυτή είναι σωστή. Ή να τα διαθέσω για καλοκαιρινές διακοπές στο εξωτερικό; Γι’ αυτό σας παρακαλώ να με βγάλετε από αυτό το δίλημμα, ως ειδικός στα οικονομικά.

H απόδειξη στη διάθεσή σας.
Bασίλης Λαδικός

Στο ράφι

Από τα πολυσυζητημένα διαρθρωτικά μέτρα που όλο λαμβάνονται και όλο αναμένονται, είναι και η κατάργηση διαφόρων Νομικών Προσώπων Ιδιωτικού Δικαίου (ή ‘φορέων’, όπως γενικά λέγονται) που δεν φαίνεται να εξυπηρετούν κάποιο σκοπό, οι πολλοί αγνοούν ότι υπάρχουν, και όμως έχουν γραμμένους υπαλλήλους που πληρώνονται για την αργομισθία τους από όλους μας. Μια σχετική συζήτηση άκουγα στο ραδιόφωνο χθες, όταν μου ήρθε στο νου η σύγκριση με τα ράφια της βιβλιοθήκης μου.

     Μη βιαστείτε να με παραπέμψετε για ψυχιατρική αξιολόγηση. Ανάμεσα στα πολλά χρήσιμα και ενδιαφέροντα, διασκεδαστικά και ψυχωφέλιμα, βλέπω και ουκ ολίγους τόμους βιβλίων και περιοδικών που πιάνουν χώρο και μαζεύουν σκόνη χωρίς να προσφέρουν απολύτως τίποτε. Πολλά από αυτά έχω χρόνια να τα πιάσω στα χέρια μου (π.χ. διδακτικά βιβλία από την φοιτητική μου ζωή, ήδη πολλαπλώς πεπαλαιωμένα), ενώ άλλα έχω ξεχάσει ότι υπάρχουν και θα ξαφνιαστώ πραγματικά αν κάποια στιγμή τα δω μπροστά μου, καθώς είναι κρυμμένα στην πίσω σειρά. Άλλα ήξερα από την αρχή ότι δεν πρόκειται να τα αγγίξω ποτέ: βρέθηκαν στο ράφι ως ‘δώρα’, και σίγουρα αναρωτιούνται τι ρόλο παίζουν τόσα χρόνια, πέρα από το να στηρίζουν τα διπλανά και να δημιουργούν το αδιαχώρητο. Ένα σωρό άχρηστα, σκέφτομαι, αλλά, προς Θεού, μη μου πείτε να τα πετάξω! Θα γίνουμε από δυο χωριά, για συναισθηματικούς λόγους.

     Κάπως έτσι και με τα διάφορα Νομικά Πρόσωπα του κράτους. Ανακαλύπτουμε την ύπαρξή τους όταν σκεφτόμαστε να τα καταργήσουμε. Αλλά τότε αρχίζουν οι αγωνιώδεις προβληματισμοί και οι ενοχές: πώς θα ζήσουμε χωρίς το Ίδρυμα Ερευνών για την Πατατοπαραγωγή στα Βορειοδυτικά Τζουμέρκα (ή κάτι άλλο εξίσου γραφικό και ασαφές); Ακριβή υπόθεση, όπως φαίνεται, το δημόσιο συναίσθημα.    

Imagine

Άκουσα το μεσημέρι στο Πρώτο Πρόγραμμα μια συζήτηση με κάποιον Πανεπιστημιακό εγκληματολόγο, με αφορμή ένα τραγικό περιστατικό. Κάποιος νεαρός συναντήθηκε με κάποια γυναίκα που γνώρισε μέσω 'κοινωνικής δικτύωσης' στον υπολογιστή, και δολοφονήθηκε από την ίδια και τους συνεργούς της (εκτός Ελλάδος, αλλά αυτό δεν σημαίνει τίποτε). Ο εγκληματολόγος έλεγε ότι τον σοκάρει το γεγονός ότι το έγκλημα έχει πλέον τελείως αμοραλιστικά χαρακτηριστικά, δηλ. διαπράττεται σαν να μη τρέχει τίποτε, κάτι που διαφέρει από τις 'παραδοσιακές' μορφές κινήτρων (ληστεία, πάθος κτλ). Επίσης αναφέρθηκε στην εξοικείωση που έχουν τα παιδιά με την ψηφιακή βία, καθώς 'σκοτώνουν' στα παιχνίδια τους χιλιάδες φορές μέχρι να ενηλικιωθούν. Σωστές απόψεις, που κατέληξαν στο ότι δεν υπάρχει καλλιέργεια κάποιου ηθικού προτύπου συμπεριφοράς, με αποτελέσματα αυτά που βλέπουμε.
     Κλείνει η συζήτηση, ακολουθεί τραγούδι. Ποιο; Το 'Imagine'. Γνωστό, εμβληματικό θα λέγαμε άσμα του Τζων Λέννον, σήμα κατατεθέν της δεκαετίας του '60. "Φαντασθείτε ότι δεν υπάρχει παράδεισος και κόλαση, φαντασθείτε ότι δεν υπάρχει πατρίδα, ούτε θρησκεία..." Ιδανικός κόσμος για τα τότε 'παιδιά των λουλουδιών': δεν υπάρχει τίποτε που να συντελεί, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, στη δημιουργία μιας ηθικής 'σπονδυλικής στήλης', ενός ερείσματος που να αποτρέπει, σε κάποιο βαθμό, από ακραίες συμπεριφορές που καταλήγουν στο έγκλημα. Αν δεν φοβάσαι ή δεν αισχύνεσαι κανέναν, αν δεν αναγνωρίζεις κάποια ανώτερη αρχή που θα κρίνει τις πράξεις σου, αν όλα επιτρέπονται, τότε τί θα σε εμποδίσει να διαπράξεις οτιδήποτε σου καπνίσει; Ακόμη και φόνο.

Αποζημιώσεις

Διαβάζω στην Guardian ότι η Βρετανική κυβέρνηση διαπραγματεύεται να πληρώσει αποζημιώσεις σε χιλιάδες Κενυάτες που φυλακίσθηκαν και βασανίσθηκαν από το βρετανικό αποικιακό καθεστώς κατά την εξέγερση των Μάου Μάου στα 1950 (εμείς συνήθως χρησιμοποιούμε τον όρο ειρωνικά, αλλά διαβάστε κάπου γι’ αυτήν τη σελίδα της ιστορίας...). Η εξέλιξη αυτή μπορεί να ανοίξει το δρόμο για διεκδίκηση αντιστοίχων αποζημιώσεων από άλλες χώρες της πρώην αυτοκρατορίας (μεταξύ των οποίων και η Κύπρος) για ανάλογα επίσημα εγκλήματα. Όπως γράφεται, οι δικηγόροι του κράτους δεν κατάφεραν να εμποδίσουν ηλικιωμένους επιζήσαντες από τα στρατόπεδα-φυλακές της Κένυα να προχωρήσουν δικαστικά στις διεκδικήσεις τους. Το Φόρεϊν Όφις αναγνώρισε το δίκαιο των αιτημάτων και πρόσθεσε ότι «είναι βασικό στοιχείο της δημοκρατίας μας ότι είμαστε πρόθυμοι να διδασκόμαστε από την ιστορία μας». Οι αποζημιώσεις αναμένεται να ανέλθουν σε δεκάδες εκατομμύρια λίρες. Η όλη ιστορία ξεκίνησε μετά τον αποχαρακτηρισμό των απορρήτων αρχείων (όπου καταγράφονταν οι ιδιαίτερα σκληρές συνθήκες κράτησης και βασανισμού στα στρατόπεδα) λόγω παρέλευσης του προβλεπόμενου χρόνου.

     Το σίδερο στη βράση κολλάει, μας λέει η παροιμία. Αν κι εμείς θέλουμε να ζητήσουμε κάτι ανάλογο από τη Γερμανία, εδώ και τώρα είναι η μόνη μας ευκαιρία. Χωρίς δισταγμούς και αμφιθυμίες.

Σκιρτήματα

Κυκλοφορεί αυτές τις μέρες στο Διαδίκτυο ως πασχαλινή ευχή η ακόλουθη επιστολή του μακαρίτη καρδιολόγου Γ. Παπαζάχου, που ήταν γιατρός του μακαριστού π. Πορφυρίου (δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Σύναξη). Όσοι την διάβασαν... σκίρτησαν. Την αποθησαυρίζουμε εδώ.

Ἀντί ἄλλης Πασχάλιας εὐχῆς θά σᾶς μεταφέρω τά χαρμόσυνα ἀναστάσιμα βιώματα τοῦ μακαριστοῦ γέροντα Πορφυρίου, ὅπως τά ἔζησα μιά Τρίτη Διακαινησίμου στό κελλάκι του.

Μετά τήν καρδιολογική ἐξέταση καί τό συνηθισμένο καρδιογράφημα, μέ παρεκάλεσε νά μή φύγω. Κάθησα στό σκαμνάκι κοντά στό κρεββάτι του. Ἔλαμπε ἀπό χαρά τό πρόσωπό του.

Μέ ρώτησε:

- Ξέρεις τό τροπάριο πού λέει «Θανάτου ἑορτάζομεν νέκρωσιν…»;

- Ναί, γέροντα, τό ξέρω.

- Πές το.

Ἄρχισα γρήγορα-γρήγορα:

«Θανάτου ἑορτάζομεν νέκρωσιν, Ἅδου τήν καθαίρεσιν, ἄλλης βιοτῆς, τῆς αἰωνίου, ἀπαρχήν˙ καί σκιρτῶντες ὑμνοῦμεν τόν αἴτιον, τόν μόνον εὐλογητόν τῶν πατέρων Θεόν καί ὑπερένδοξον».

- Τό κατάλαβες;

- Ἀσφαλῶς τό κατάλαβα.

Νόμισα πώς μέ ρωτάει γιά τήν ἑρμηνεία του.

Ἔκανε μία ἀπότομη κίνηση τοῦ χεριοῦ του καί μοῦ εἶπε:

- Τίποτε δέν κατάλαβες, βρέ Γιωργάκη! Ἐσύ τό εἶπες σάν βιαστικός ψάλτης… Ἄκου τί φοβερά πράγματα λέει αὐτό τό τροπάριο: Ὁ Χριστός μέ τήν Ἀνάστασή Του δέν μᾶς πέρασε ἀπέναντι ἀπό ἕνα ποτάμι, ἀπό ἕνα ρῆγμα γῆς, ἀπό μιά διώρυγα, ἀπό μιά λίμνη ἤ ἀπό τήν Ἐρυθρά θάλασσα. Μᾶς πέρασε ἀπέναντι ἀπό ἕνα χάος, ἀπό μία ἄβυσσο, πού ἦταν ἀδύνατο νά τήν περάσει ὁ ἄνθρωπος μόνος. Αἰῶνες περίμενε ὁ κόσμος αὐτό τό Πάσχα, αὐτό τό πέρασμα.

Ὁ Χριστός μᾶς πέρασε ἀπό τόν θάνατο στή ζωή. Γι’ αὐτό σήμερα «θανάτου ἑορτάζομεν νέκρωσιν, ἅδου τήν καθαίρεσιν». Χάθηκε ὁ θάνατος. Τό κατάλαβες; Σήμερα γιορτάζουμε τήν «ἀπαρχή» τῆς «ἄλλης βιοτῆς, τῆς αἰωνίου», τῆς ζωῆς κοντά Του.

Μίλαγε μέ ἐνθουσιασμό καί βεβαιότητα. Συγκινήθηκε.

Σιώπησε γιά λίγο καί συνέχισε πιό δυνατά:

- Τώρα δέν ὑπάρχει χάος, θάνατος, νέκρωση, Ἅδης. Τώρα ὃλα εἶναι χαρά, χάρις στήν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ μας. Ἀναστήθηκε μαζί Του ἡ ἀνθρώπινη φύση. Τώρα μποροῦμε κι ἐμεῖς νά ἀναστηθοῦμε, νά ζήσουμε αἰώνια κοντά Του… Τί εὐτυχία ἡ Ἀνάσταση!

«Καί σκιρτῶντες ὑμνοῦμεν τόν αἴτιον». Ἒχεις δεῖ τά κατσικάκια τώρα τήν ἄνοιξη νά χοροπηδοῦν πάνω στό γρασίδι; Νά τρῶνε λίγο ἀπό τή μάνα τους καί νά χοροπηδοῦν ξανά; Αὐτό εἶναι τό σκίρτημα, τό χοροπήδημα. Ἒτσι ἒπρεπε κι ἐμεῖς νά χοροπηδοῦμε ἀπό χαρά ἀνείπωτη γιά τήν Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου μας καί τή δική μας.

Διέκοψε καί πάλι τόν λόγο του. Ἀνέπνεα μιά εὐφρόσυνη ἀτμόσφαιρα.

-Μπορῶ νά σοῦ δώσω μιά συμβουλή; συνέχισε.

Σέ κάθε θλίψη σου, σέ κάθε ἀποτυχία σου, σέ κάθε πόνο σου, νά συγκεντρώνεσαι μισό λεπτό στόν ἑαυτό σου καί νά λές ἀργά-ἀργά αὐτό τό τροπάριο. Θά βλέπεις ὅτι τό μεγαλύτερο πρᾶγμα στή ζωή σου -καί στή ζωή τοῦ κόσμου ὅλου- ἔγινε. Ἡ Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ, ἡ σωτηρία μας. Καί θα συνειδητοποιεῖς ὅτι ἡ ἀναποδιά πού σοῦ συμβαίνει εἶναι πολύ μικρή γιά νά χαλάσει τή διάθεσή σου.

Μοῦ ʹσφιξε τό χέρι, λέγοντας:

-Σοῦ εὔχομαι νά «σκιρτᾶς» ἀπό χαρά, κοιτάζοντας πίσω σου τό χάος ἀπό τό ὁποῖο μᾶς πέρασε ὁ Ἀναστάς Κύριος, «ὁ μόνος εὐλογητός τῶν Πατέρων».

Ψάλλε τώρα καί τό «Χριστός Ἀνέστη»...

Γεώργιος Παπαζάχος

Καθηγητής Ιατρικῆς Σχολῆς

'Επί ξύλου'

Το κινητό χτύπησε (αθόρυβα) λίγο πριν από το τέταρτο Ευαγγέλιο χθες βράδυ. Βγήκα από το ναό για να το απαντήσω--ποτέ δεν ξέρεις τί μπορεί να συμβαίνει. Ήταν η κόρη ενός αρρώστου που είχε κάνει μια βιοψία προ ημερών, και ήθελε να μου ανακοινώσει το αποτέλεσμα. Αναμενόμενο: προχωρημένος καρκίνος. Της ευχήθηκα, με μια πίκρα στο στόμα, να περάσει καλό Πάσχα (αν είναι δυνατόν...), και θα τα πούμε μετά τις γιορτές.
     Δεν είναι η μόνη περίπτωση. Είτε στο επαγγελματικό είτε στο κοινωνικό περιβάλλον, συμβαίνει να ερχόμαστε σε επαφή με δύσκολες καταστάσεις υγείας, παραμονές εορτών. Οι αρρώστιες δεν κοιτούν το ημερολόγιο, όπως έλεγα σήμερα σε κάποιον σεβάσμιο ασθενή. Πολύ θα θέλαμε να μας αφήνουν ήσυχους τέτοιες μέρες, να μη σκεφτόμαστε τον πόνο, τις μεταστάσεις, τη δύσπνοια, τον επικείμενο θάνατο, να γιορτάζουμε με τον τρόπο που εμείς ξέρουμε.
     Όταν ξαναμπήκα στο ναό είχε έρθει η ώρα της εξόδου του Εσταυρωμένου, και πήρα την απάντηση στα ερωτήματά μου. Όπως μας λέει ο Απόστολος Παύλος για τον 'μέγαν αρχιερέα' Ιησού Χριστό, ‘και αυτός περίκειται ασθένειαν’, κι έτσι μπορούμε να σκεφτόμαστε ότι δεν είμαστε μόνοι με τους πόνους και τα βάσανά μας τέτοιες μέρες, και κάθε μέρα. Τολμούμε να το πιστέψουμε;

Σταθερές αξίες

Τις μέρες αυτές η ΟΛΜΕ απειλεί ότι θα κηρύξει απεργία μέσα στις πανελλήνιες εξετάσεις επειδή ο νόμος προβλέπει αυξήσεις στις ώρες εργασίας των καθηγητών (= μειωμένες ώρες για ιδιαίτερα). Από την άλλη, ο εκ δικηγόρων προερχόμενος υπουργός δικαιοσύνης (με μικρό υ και μικρό δ) εισάγει τροπολογίες ευνοϊκές για τους δικηγόρους (και οικονομικά και δικονομικά επιβαρυντικές για όλους τους υπόλοιπους πολίτες) σε άσχετα νομοσχέδια (π.χ. περί ενεχύρου και περί εξαρτησιογόνων ουσιών) [ΕΔΩ]. Εκεί που αποφασίζω με κάθε ευκαιρία να ξεσπαθώνω κατά των κακών ξένων που επιβουλεύονται την τιμή και την υπόληψη της πτωχής μεν, πλην αμέμπτου ηθικής και αεί απροστατεύτου νεαράς Ελλάδος, διαβάζω ειδήσεις σαν τις παραπάνω και αρχίζω να αναρωτιέμαι μήπως τελικά όλα θέλουν τον... Γερμανό τους, διότι χωρίς αυτόν θα συνεχίσουμε να πορευόμαστε όπως ξέραμε πάντα, με γνώμονα το συμφέρον του κάθε φωνακλά (ή επιτήδειου), και από εκεί και πέρα ‘γαία πυρί μιχθήτω’.

Όνειρο εαρινής πρωΐας

Καλό μήνα, και μια και η άνοιξη είναι πλέον 'θερμό' γεγονός και πλησιάζει και Πάσχα, παραθέτω την συνεργασία αδελφού αναγνώστη, όπως μου την έστειλε, μια και την θεωρώ επίκαιρη, από πολλές πλευρές:

'Η καθημερινότητα στους δρόμους της πόλης μας μάς έχει συνηθίσει σε τέτοιου είδους συμπεριφορές: Κορναρίσματα σε κάθε παραχώρηση προτεραιότητας, σε κάθε προσπάθεια αλλαγής λωρίδας, ακόμη και αν ο επερχόμενος βρίσκεται εκατοντάδες μέτρα μακριά, λούσιμο με όλα τα παράγωγα μιας μόνο λέξεως και άλλα πολλά ων ουκ έστιν αριθμός. Έχουν γίνει πια όλα αυτά τόσο συνηθισμένα και κοινά που κάθε άλλου είδους συμπεριφορά σχεδόν μας σοκάρει! Γιαυτό το σημερινό πρωινό ήταν ξεχωριστό. Οδηγούσα βυθισμένος στις μέριμνες -επαγγελματικές και οικογενειακές- ώστε δεν πρόσεξα το μισοκρυμμένο πίσω από τα δέντρα σήμα STOP και το επόμενο που αντιλήφθηκα ήταν ένα ηχηρό τράνταγμα στο πίσω δεξιό μέρος του αυτοκινήτου και ένα τίναγμα προς το παραπλεύρως αριστερά σταθμευμένο όχημα. Βγήκα ταραγμένος από το αυτοκίνητο να δω τα... κατορθώματά μου και να ζητήσω συγγνώμην από τους επιβάτες του άλλου αυτοκινήτου. Ο οδηγός με δικαιολογημένο θυμό και ένταση, μου είπε πως η γυναίκα του είχε χτυπήσει στο κεφάλι και πως αν είχε κάτι σοβαρό θα είχα άσχημα ξεμπερδέματα. Αφού καθήσαμε λίγο στο πλάι και διαπιστώσαμε ότι ήταν μόνο ένας μώλωπας χωρίς κάτι πιο σοβαρό, και πριν αρχίσουμε τη διαδικασία δήλωσης του ατυχήματος, ο άνθρωπος αυτός, που είχε όλο το δίκαιο να είναι εκνευρισμένος και θυμωμένος μαζί μου, χωρίς να έχει προφέρει την οποιαδήποτε απρεπή έκφραση, μου ζήτησε συγγνώμη που είχε μιλήσει σε έντονο ύφος! Όντας ακόμη αποσβολωμένος από την σπάνια αυτή συμπεριφορά, έγινα μάρτυρας μιας ακόμη πιο όμορφης και συγκινητικής κίνησης: Μέσα από τον διπλανό κήπο (ναι υπάρχουν ακόμη μερικοί στην πόλη μας!) βγήκε ένας ηλικιωμένος άντρας  με ένα τριαντάφυλλο και το πρόσφερε στην κυρία που καθόταν στο αυτοκίνητο με την πόρτα ανοιχτή... Έτσι για να της πάρει τη στενοχώρια! Όλα αυτά δεν είναι σκηνές κινηματογραφικής ταινίας, σκεφτόμουνα. Ο επίλογος γράφτηκε αργά το μεσημέρι. Μετά από τις διαδικασίες καταγραφής του ατυχήματος και ένα σημείωμα στο παρκαρισμένο αυτοκίνητο που έπεσα πάνω του, κι ένα πρωινό γεμάτο δουλειά που με είχε κάνει σχεδόν να ξεχάσω τα πρωινά συμβάντα, χτύπησε το κινητό μου: «Είμαι ο κάτοχος του παρκαρισμένου αυτοκινήτου που τρακάρατε το πρωί» άκουσα, και περίμενα να συνεχίσει θυμωμένα για να με κατακεραυνώσει για την απροσεξία μου και τη ζημιά που είχα προκαλέσει στο αυτοκίνητό του.

«Κατ’ αρχήν ήθελα να ρωτήσω αν είστε καλά» συνέχισε. «Όλα τα άλλα διορθώνονται...»

Αυτή την σπάνια εμπειρία σκέφτηκα να μοιραστώ μαζί σας, αισθανόμενος ότι το να την αφήσω να περάσει έτσι και να ξεχαστεί θα ήταν αδικία για τον υπέροχο κατά βάθος λαό μας, που όχι μόνο στα χρόνια του Μνημονίου, αλλά και από πολύ πιο πριν φαίνεται σαν να παραπαίει ζώντας συνεχώς με ένταση και θυμό, έχοντας  χάσει τις έννοιες  της συγκατάβασης, της συγχώρησης, της έγνοιας για τον άλλο και της -μη τυπικής- ευγένειας. Πιστεύω πως αυτές οι αρετές υπάρχουν ακόμη, έστω και θαμμένες στο βάθος της ψυχής του Έλληνα. Η έλλειψη παιδείας και η στρυφνή καθημερινότητα μπορεί να θέλουν να τις εξαφανίσουν, αλλά αν προσπαθήσουμε λίγο θα τις ξαναβρούμε, και θά 'ναι αυτές που θα μας βγάλουν νικητές κι από αυτή την κρίση κι όποιες άλλες ακολουθήσουν.'