Επίλογος

Λογάριαζα να κλείσω τον χρόνο με τη χθεσινή ‘ιδιωτική’ αναφορά. Ωστόσο, ψάχνοντας κάτι άλλο στην επιφάνεια εργασίας του γραφείου μου (που φαίνεται να ασπάζεται ευλαβικά την θεωρία του χάους) ανακάλυψα την παραπάνω πρωτοχρονιάτικη κάρτα που είχαμε λάβει πέρυσι στην κοπή της βασιλόπιττας με τις ευχές του μακαριστού πλέον π. Συμεών: 

     «Όλα αυτά που παθαίνουμε στη ζωή τα έχει οικονομήσει έτσι ο Θεός, που είναι ευλογία. Ευλογημένο το νέον έτος 2015».

     Κρατώ το δίδαγμα και την ευχή, αλλάζοντας μόνο τον χρόνο. Αμήν!

Ιδιωτεία

Κλείνει σιγά-σιγά ο χρόνος. Η αντίστροφη μέτρηση πλέον γίνεται σε ώρες, όχι σε μέρες. Έχουμε πολλούς λόγους να θυμόμαστε το 2015, όχι όλους καλούς. Δεν μπορούμε να κατηγορήσουμε κανέναν άλλο γι’ αυτό εκτός από τους εαυτούς μας. Να περιμένουμε ότι θα κάνουμε καλύτερο το 2016; Ίσως είναι ουτοπία, αλλά και πάλι από μας εξαρτάται.
     Αρχίσαμε τη χρονιά με μια αναφορά στη σοφία του Θεού, που τη δίνει ‘απλώς’, απλόχερα, σε όσους τη ζητούν και την επιδιώκουν. Κλείνουμε με τη διαπίστωση ότι, όπως λέμε λαϊκά, όταν βρέχει μυαλό εμείς κρατούμε ομπρέλες. Προτιμούμε προφανώς την ανοησία, ατομική και συλλογική. Τα δείγματα γύρω μας πάμπολλα: κάποια τα αναδείξαμε στις αναρτήσεις του ιστολογίου. Ας προσθέσουμε ένα ακόμη, ως επίλογο.
      Πρόσφατα παραδόθηκε σε δημόσια χρήση ένα μακροσκελές κείμενο με τον περισπούδαστο τίτλο ‘Οδηγός χρήσης μη σεξιστικής γλώσσας στα δημόσια έγγραφα’, που αποτελεί, όπως διαβάζω, το τεύχος Β ενός ευρυτέρου συνόλου με θέμα ‘Ένταξη της ισότητας των φύλων στη γλώσσα των διοκητικών εγγράφων’. Είναι ένα από τα γνωστά κόμπλεξ των φεμινιστριών (και των αριστερών), όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε άλλες ‘πολιτισμένες’ χώρες, ότι ο συμβατικός λόγος χρησιμοποιεί συνήθως το αρσενικό γένος έστω κι αν αναφέρεται σε ανθρώπους αμφοτέρων των φύλων (π.χ. δεν λέμε ‘ο/η γιατρός’ στην καθομιλουμένη: λέμε σκέτα ‘ο γιατρός’ και ξέρουμε ότι μπορεί να είναι είτε άνδρας είτε γυναίκα, εκτός αν αναφερόμαστε σε συγκεκριμένο πρόσωπο). Επίσης λέμε ‘η νοσηλεύτρια’, έστω κι αν έχουμε και άνδρες νοσηλευτές, και άλλα παρόμοια. Πρόκειται για γλωσσικές συμβάσεις που έχουν δημιουργηθεί στη διάρκεια του ιστορικού χρόνου και ενοχλούν μόνο όσους (άνδρες και γυναίκες) ‘έχουν τη μύγα’.
     Ωστόσο, το ελληνικό δημόσιο ανέλαβε να ισορροπήσει τα πράγματα. Έτσι διαβάζουμε στην εισαγωγική παράγραφο του εν λόγω κειμένου ότι ‘Σύμφωνα με  τη σύμβαση που υπεγράφη στις 04/07/2014 μεταξύ του Υπουργείου Εσωτερικών/ Ειδικής υπηρεσίας Συντονισμού, Διαχείρισης και Εφαρμογής Συγχρηματοδοτούμενων δράσεων του Υπουργείου Εσωτερικών (ΕΥΣΔΕ  ΥΠΕΣ) και της INTRAWAY Μονοπρόσωπης  ΕΠΕ., η δεύτερη των  συμβαλλομένων ανέλαβε την υλοποίηση έργου με τίτλο Τμήμα 3 «Ένταξη της Ισότητας των Φύλων στη Γλώσσα των Διοικητικών Εγγράφων». Τι καταλαβαίνετε; Κατά τη δική μου ανάγνωση, το ελληνικό κράτος πλήρωσε (από τα λεφτά που πάντα ‘υπάρχουν’, κατά την ιστορική ρήση του ΓΑΠ) μια ιδιωτική επιχείρηση για να συντάξει τον οδηγό (δεν μας λένε το ποσό, αλλά δεν πληρώνεις ακριβώς πενταροδεκάρες για ένα κείμενο 132 σελίδων και μάλιστα πάνω σε τόσο σπουδαίο θέμα). Δεν σας συνιστώ να το διαβάσετε: πιάστε καλύτερα ένα περιοδικό ποικίλης ύλης της αρεσκείας σας. Μπορείτε όμως να δείτε τον σχολιασμό του στο ιστολόγιο του Ν. Σαραντάκου και να πάρετε μια ιδέα για την ευρηματικότητα των συντακτριών του (σωστά το καταλάβατε: κυρίως γυναίκες το έγραψαν).
     Η σύμβαση υπογράφηκε το 2014 επί συγκυβέρνησης ΝΔ-ΠΑΣΟΚ και το έργο παραδόθηκε το 2015 επί ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Τελικά αποδεικνύεται ότι η ανοησία δεν γνωρίζει δεξιά ή αριστερά. Το μόνο που αλλάζει είναι το χρώμα του ιδεολογικού μανδύα που περιβάλλει το ίδιο κενό σύνολο, το ίδιο άδειο κουτί, το ίδιο ‘αλαλάζον κύμβαλον’. Πάντως, για να είμαι σύμφωνος με τις επιταγές του οδηγού, τιτλοφόρησα το σημείωμα με θηλυκό ουσιαστικό, και ζητώ συγγνώμη από τους/τις αναγνώστες/αναγνώστριες του παρόντος για τα γλωσσικά ολισθήματα του χρόνου που μας πέρασε. Και σ’ άλλα με υγεία!

Δωρεάν ιδέες

Μέρες που είναι, αντιγράφω το παρακάτω κείμενο που έλαβα ηλεκτρονικά πριν ένα χρόνο (δεν αναφέρει πηγή και δεν εγυώμαι την εγκυρότητα, αλλά μοιάζει αληθοφανές), ως ευγενική προσφορά στις ελληνικές οικονομικές αρχές που έχουν την ευθύνη της πιστοποίησης και συλλογής των νομίμων εσόδων του κράτους, για να μην την πληρώνουν συνεχώς οι ίδιοι.

Έλληνας, όταν παντρεύτηκε με Βελγίδα, μετακόμισε στο Βέλγιο όπου και άνοιξε--τι άλλο;--σουβλατζίδικο ...
     Επειδή ο Έλληνας είδε ότι τα πράγματα από πλευράς ελέγχου του κράτους ήταν πολύ χαλαρά, αποφάσισε να μην κόβει αποδείξεις...
     Περνούσε ο καιρός και ο Έλληνας «μάγκας» συνέχισε το ίδιο βιολί για περίπου 3 χρόνια... Κάποια στιγμή όμως το κράτος τον πήρε "μυρουδιά"... Βέβαια δεν έκανε ότι κάνουμε εμείς. ΔΕΝ έστειλε κάποιον από το αντίστοιχο ΣΔΟΕ για να δει αν έκοψε όλες τις αποδείξεις ο Έλληνας μαγαζάτορας κάποια συγκεκριμένη μέρα και ώρα για να του βάλει κάποιο πρόστιμο...
     Τι έκανε το κράτος του Βελγίου; Κάτι εξαιρετικά απλό. Ένα πρωί με το που άνοιξε το κατάστημα ο Έλληνας μαγαζάτορας, τον επισκέφτηκε  ένας υπάλληλος του Υπουργείου Οικονομικών του Βελγίου ο οποίος είπε στον Έλληνα μαγαζάτορα: «Είμαι από το Υπουργείο Οικονομικών. Θα είχατε κάποιο πρόβλημα εάν καθόμουν σε κάποιο τραπέζι κάπου στην άκρη για να μην ενοχλώ ώστε να παρακολουθήσω πως ακριβώς τα πάτε σαν επιχείρηση;»
     Μη έχοντας περιθώρια αντίδρασης ο Έλληνας μαγαζάτορας απαντάει με κρύα καρδιά: «Προφανώς όχι.» Και βέβαια ο μαγαζάτορας άρχισε να κόβει όλες τις αποδείξεις για να δείξει τι καλός επιχειρηματίας είναι. Το βράδυ που έκλεισε το κατάστημα, ο υπάλληλος του Υπουργείου Οικονομικών φεύγοντας λέει στον Έλληνα μαγαζάτορα: «Τα λέμε πάλι αύριο το πρωί.»
     Ο πονηρός Έλληνας, για να «προστατεύσει» και άλλους στην περιοχή, άρχισε αμέσως τα τηλέφωνα στους κολλητούς του λέγοντας ότι του έχει πάει το Βελγικό ΣΔΟΕ και ότι θα έπρεπε να κόβουν και αυτοί αποδείξεις για να μην φάνε πρόστιμο.
     Κάποιος από τους ανθρώπους που τηλεφώνησε ρώτησε τον Έλληνα μαγαζάτορα τι ακριβώς του είπε ο υπάλληλος του Βελγικού ΣΔΟΕ. Ο Έλληνας απάντησε: «Μου είπε ότι θα έρχεται μια βδομάδα συνεχώς για να παρακολουθεί πως πάω σαν επιχείρηση».
     Και τότε ο πονηρός Έλληνας μαγαζάτορας έμαθε τα δυσάρεστα νέα. Του λέει ο κολλητός του: «Το ΣΔΟΕ θέλει να δει τον τζίρο που έκανες αυτή τη βδομάδα που έκοψες όλες τις αποδείξεις. Μετά θα κάνει αναγωγή για να βρει τον ετήσιο τζίρο πολλαπλασιάζοντας επί 52 βδομάδες. Στο τέλος θα πολλαπλασιάσει επί 3 και με χρήση κάποιων συντελεστών θα σου υπολογίσει το τζίρο της τριετίας που λειτουργείς το κατάστημα. Οι φόροι που θα πληρώσεις θα υπολογιστούν με βάση αυτόν τον εκτιμώμενο τζίρο της τριετίας.»
     Ο πονηρός Έλληνας μαγαζάτορας δεν πίστευε στ' αυτιά του... 

Κοίμησις

‘O φίλος ημών Λάζαρος κεκοίμηται’. Το πρώτο μήνυμα SMS της ημέρας των Χριστουγέννων, κάπου στις οχτώμιση το πρωί, είναι σταυροαναστάσιμο. Ενώ τον μνημονεύαμε στη βραδινή αγρυπνία, λίγο πριν από τα μεσάνυχτα ο Λάζαρος αναχωρούσε από τα εγκόσμια. Το τελευταίο επεισόδιο των περιπετειών της υγείας του είχε λήξει, η αυλαία είχε πέσει, τώρα εκείνος περνούσε από τους ζώντες στους κεκοιμημένους, αφήνοντάς μας με τις αναμνήσεις κοινών εμπειριών πολλών δεκαετιών, που περιλάμβαναν εκδρομές, κατασκηνώσεις, συναυλίες, εόρτιες συνάξεις (πάντα η ονομαστική γιορτή του ήταν το ‘διάλειμμα’ πριν από τη Μεγάλη Εβδομάδα), ιατρικές συνεργασίες. Μια σκηνή τριγυρίζει ιδιαίτερα στο μυαλό μου, μέρες που είναι: τον θυμούμαι ως εκφραστικό αναγνώστη σε κάποια από τις χριστουγεννιάτικες συναυλίες της χορωδίας να διαβάζει (εναλλάξ με τον Γιάννη Χ.) κείμενα επίκαιρα του Κόντογλου και του Αγ. Ιουστίνου Πόποβιτς, τα οποία πλαισιώναμε με τα τραγούδια μας.  
     Τι απομένει να πούμε; «Ὡς τῷ Κυρίῳ ἔδοξεν οὕτω καί ἐγένετο». «Μακάριοι οἱ νεκροὶ οἱ ἐν Κυρίῳ ἀποθνήσκοντες ἀπ᾿ ἄρτι». Καλόν Παράδεισο να έχει, με τις πρεσβείες του ομωνύμου νεκραναστημένου αγίου του!

Θεογνωσία

Θεὸς ὢν εἰρήνης, Πατὴρ οἰκτιρμῶν,

τῆς μεγάλης Βουλῆς σου τὸν Ἄγγελον,

εἰρήνην παρεχόμενον ἀπέστειλας ἡμῖν·

ὅθεν θεογνωσίας πρὸς φῶς ὁδηγηθέντες,

ἐκ νυκτὸς ὀρθρίζοντες, δοξολογοῦμέν σε, Φιλάνθρωπε.

Είθε όλοι να οδηγηθούμε σε ‘θεογνωσίας φῶς’ τον καινούργιο χρόνο!

"᾿Ιδοὺ ἔρχομαι ταχύ"

Εκατόν ενενήντα τρεις βουλευτές του ελληνικού κοινοβουλίου υπερψήφισαν χθες το ‘σύμφωνο συμβίωσης’ για τα ομόφυλα ζευγάρια. Ο πρωθυπουργός κ. Τσίπρας έσπευσε να χαρακτηρίσει τη μέρα ιστορική, ενώ προ ημερών ο δήμαρχος Αθηναίων κ. Καμίνης είχε δηλώσει ότι θα είναι χαρά και τιμή του να υπογράψει το πρώτο σύμφωνο στο δημαρχείο του. Η Ελλάδα, λένε, έκανε ακόμη ένα βήμα προς την 'πρόοδο'. Τα συμπεράσματα δικά σας. Εδώ ας αρκεσθούμε σε μια αναδρομή στο παρελθόν.
     Πριν αρκετά χρόνια ο μακαριστός π. Συμεών μας έλεγε με κάποια αφορμή (μεταφέρω από μνήμης τον λόγο του): «Νομίζετε ότι η εποχή μας είναι πιο αμαρτωλή από άλλες; Κακία, έγκλημα, διαφθορά και ανηθικότητα υπήρχαν σε όλες τις εποχές, και στην εποχή του Χριστού, και πριν και μετά. Η διαφορά είναι ότι κάποτε οι άνθρωποι ήξεραν ότι αυτό που κάνουν είναι κακό, ενώ σήμερα επιχειρούν να νομιμοποιήσουν την όποια αμαρτωλή συμπεριφορά τους. Είναι σαν να λένε: ‘Και τι έγινε;’ Αυτό είναι που κάνει χειρότερη τη θέση των συγχρόνων ανθρώπων». Και συνέχιζε παραθέτοντας το γνωστό κείμενο από το τελευταίο κεφάλαιο της Αποκάλυψης: «ὁ ἀδικῶν ἀδικησάτω ἔτι, καὶ ὁ ρυπαρὸς ρυπαρευθήτω ἔτι, καὶ ὁ δίκαιος δικαιοσύνην ποιησάτω ἔτι, καὶ ὁ ἅγιος ἁγιασθήτω ἔτι». Όχι με την έννοια ότι ο Θεός δίνει μια τέτοια εντολή στους ανθρώπους, αλλά ότι τους αφήνει ελεύθερους να πορευθούν καθένας κατά το θέλημά του, μέχρι Εκείνος να έλθει «ταχύ... ἀποδοῦναι ἑκάστῳ ὡς τὸ ἔργον ἔσται αὐτοῦ».
     Επισήμως η ελληνική πολιτεία επέλεξε τον δικό της δρόμο. Από εκεί και πέρα, η ευθύνη είναι του καθενός μας.

Ιστορική μνήμη

«Το πρώτο βήμα για να εξοντώσεις ένα έθνος, είναι να διαγράψεις τη μνήμη του.
Να καταστρέψεις τα βιβλία του, την κουλτούρα του, την ιστορία του.
Μετά να βάλεις κάποιον να γράψει νέα βιβλία, να κατασκευάσει μια νέα παιδεία, να επινοήσει μια νέα ιστορία...
Δεν θα χρειαστεί πολύς καιρός για να αρχίσει αυτό το έθνος να ξεχνά ποιο είναι και ποιο ήταν.
Ο υπόλοιπος κόσμος γύρω του θα το ξεχάσει ακόμα πιο γρήγορα». 

[Μίλαν Κούντερα: ‘Το βιβλίο του γέλιου και της λήθης’]

     ΣΗΜ. Δεν χρειάζεται καμιά ξένη βοήθεια για να πετύχουμε το παραπάνω κατόρθωμα: εμείς οι Έλληνες κάτι τέτοια τα καταφέρνουμε και μόνοι μας. Έχουμε μάλιστα και υπουργούς που ειδικεύονται στην τέχνη αυτή, όπως την κ. Αναγνωστοπούλου [διαβάστε ΕΔΩ τη σχετική συνέντευξή της, αλλά προσέξτε την πίεσή σας, και στη συνέχεια δείτε το εξόχως δηκτικό σχόλιο του Τ. Θεοδωρόπουλου στην Καθημερινή].

Ανέκδοτο

Μερικοί άνθρωποι έχουν το χάρισμα να βγάζουν αυθόρμητα ανέκδοτα που με τη σειρά τους προκαλούν γνήσιο και πηγαίο γέλιο. Ένα τέτοιο άκουσα προ καιρού σε μονάδα εντατικης θεραπείας. Άρρωστη γυναίκα που κοντεύει τον αιώνα σε ηλικία, βαρήκοη, δέχεται τις φροντίδες του νοσηλευτικού προσωπικού, το οποίο προσπαθεί με τη σειρά του να ξεπεράσει το φράγμα επικοινωνίας που δημιουργεί η ηλικία, η επιβαρυμένη γενική κατάσταση και η δυσλειτουργία του σχετικού ακουστικού. Κάποιος ρωτάει τους άλλους: «Ξέρει γράμματα άραγε;». Η απάντηση έρχεται ακαριαία από τον χιουμορίστα της ομάδας: «Αν ξέρει; Αυτή ήταν γραμματεύς του Κοσμά του Αιτωλού!»
     Αν μπορείτε μη γελάτε, απανταχού της γης σοβαροί.

Δώρα φέροντες

Στους Μάγους οφείλουμε την ανταλλαγή δώρων με την ευκαιρία των Χριστουγέννων. Άσχετα αν το έθιμο έχει πάρει τελείως κοσμική διάσταση, έχει γίνει εμπορική ευκαιρία, αλλά κι ένας κακός μπελάς με τόσα άχρηστα πράγματα που δωρίζονται αυτές τις μέρες, δεν παύει να έχει την συμβολική του αξία και να μας φέρνει λίγο πιο κοντά σε κάποιους ανθρώπους. Η σημερινή μέρα μου επεφύλασσε τέτοιες εμπειρίες.
     Κοντά στους προγραμματισμένους ασθενείς του ιατρείου βλέπω και μια κυρία που στην αρχή δεν την αναγνωρίζω. «Είμαι η Μ.Μ.», μου λέει, και το όνομα αμέσως με πάει μερικούς μήνες πίσω, τότε που διέγνωσα τον καρκίνο της. Έχει περάσει πολλά από τότε (μου τα διηγείται με λίγα λόγια), αλλά σήμερα δεν ήρθε για ιατρικούς λόγους. Μου φέρνει ένα μπουκάλι αγνό παρθένο λάδι από τα δέντρα της, κάπου στη Χαλκιδική, «για τη σαλάτα των εορτών», σε όμορφη συσκευασία δώρου, με κάρτα και ευχές. «Το στόλισα πρόχειρα με ό,τι βρήκα στο χωριό», μου λέει. Πιο όμορφο δεν γίνεται. Με κάτι τέτοια σε κάνουν ‘λιώμα’ οι άρρωστοι. Τι μου χρωστούσε, πέρα από τις κακές αγγελίες που της έδωσα; Της εύχομαι καλή συνέχεια στη θεραπεία της, μακάρι να την κρατήσει σε καλή κατάσταση για πολύ καιρό ακόμη.
     Φεύγω για μια επίσκεψη. Η ηλικιωμένη κυρία με το χρόνιο αναπνευστικό πρόβλημα έπεσε πρόσφατα στο σπίτι, η κόρη της θέλει να ξέρει μήπως έκανε καμιά ζημιά στους εύθραυστους πνεύμονές της. Ευτυχώς τίποτε κακό δεν έγινε. Μια και την έχω δει τόσες φορές, μια και πλησιάζουν και οι γιορτές, της δίνω το βιβλίο με τις ‘Ομιλίες στις Πράξεις των Αποστόλων’ του πατέρα μας που κυκλοφόρησε πρόσφατα. «Έχω κι εγώ ένα δώρο για σας, το φυλάγω από καιρό», μου λέει, και μου δίνει έναν πολύ ωραίο σκαλιστό σταυρό. «Από το μοναστήρι της Ρίλας», εξηγεί. Δεν ήμασταν συνεννοημένοι για την ανταλλαγή, αλλά έτσι αξίζουν τα δώρα: όταν είναι απροσδόκητα, από καρδιάς και με ουσία. 

Γραμμές

Γνωστή η λαϊκή παροιμία «Γλυκάθηκε η γριά στα σύκα, πάει και για τα συκόφυλλα». Η γριά Ευρώπη ζητάει, ούτε λίγο ούτε πολύ, να τεθεί η FRONTEX υπεράνω εθνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων στα σύνορα. Να σχεδιάζει επιχειρήσεις κατά το δοκούν, χωρίς να ζητάει την έγκριση των επί μέρους κρατών, να προασπίζει τα ‘ευρωπαϊκά κεκτημένα’ (αγνοώντας τις τοπικές κοινωνίες), μεθαύριο ίσως να ενεργεί και εντός της επικράτειας κάποιας χώρας αν αυτό επιβάλλει ο επιχειρησιακός σχεδιασμός της, χωρίς να δίνει λογαριασμό σε κανέναν. Κάποιο πρωί μπορεί η FRONTEX να μπαίνει και στα σπίτια μας με το «έτσι θέλω», διότι «ούτως έδοξε τω προεστώτι» (όποιος κι αν είναι αυτός). Αυτή την Ευρώπη θέλουμε, αλήθεια;
     Τη φράση ‘κόκκινες γραμμές’ την έχουμε ακούσει τόσες φορές που το άλικο χρώμα έχει πλέον ξεθωριάσει. Στο συγκεκριμένο θέμα ας πιάσουμε επιτέλους ένα φαρδύ πινέλο κι ας ζωγραφίσουμε γύρω από τη χώρα -- κατά προτίμηση σε κυανόλευκο -- μια όσο πιο ζωηρή γραμμή γίνεται. Ας πούμε στους εταίρους μας «Ως εδώ και μη παρέκει». Σε αντίθετη περίπτωση, να μην παραξενευτούμε αν κάποιοι άλλοι σπεύσουν να τραβήξουν αυθαίρετα τις δικές τους μαύρες γραμμές. Το φταίξιμο θα είναι δικό μας.

Υποτροπή

Με τον όρο αυτό περιγράφουμε στην ιατρική αυτό που λέμε λαϊκά ‘ξανακύλισμα’: την εκ νέου έξαρση μιας αρρώστιας που έδειχνε να υποχωρεί. Ειδικώτερα βέβαια στην ογκολογία η υποτροπή αναφέρεται σε έναν καρκίνο που είχε αντιμετωπισθεί ριζικά με κάποια μορφή θεραπείας, και μετά από μικρότερο ή μεγαλύτερο διάστημα σιωπής διατρανώνει και πάλι την παρουσία του, ανατρέποντας άρδην την πρόγνωση του αρρώστου και καταβαραθρώνοντας την ψυχολογία του. Την θυμήθηκα πρόσφατα με αφορμή τρεις διαφορετικούς ασθενείς:   
     Ο πρώτος, 54 ετών, κάνει χημειοθεραπεία εδώ και έξι μήνες. Πρόσφατα βρέθηκε να γεμίζει υγρό στους πνεύμονες και χρειάσθηκε ανακουφιστικές παρακεντήσεις: η νόσος δεν φαίνεται να υπακούει στα φάρμακα.
     Ο δεύτερος, 63 ετών, είχε αντιμετωπισθεί με επιτυχία και πλήρη ύφεση του όγκου εδώ και τρία χρόνια. Τώρα η αξονική του δείχνει επέκταση της νόσου στον πνεύμονα, επίσης με μεγάλη ποσότητα υγρού αλλά και με συμπαγείς μεταστάσεις. Το προηγούμενο κέρδος της επιβίωσης μέσα σε λίγες στιγμές φαντάζει πολύ μικρό.   
     Ο τρίτος, 53 ετών, μόλις ολοκλήρωσε την θεραπεία του για έναν όγκο που ανταποκρίθηκε εντυπωσιακά καλά. Έχει έναν πυρετό και ακτινολογικές σκιάσεις που θα μπορούσαν να οφείλονται αποκλειστικά στις ακτινοβολίες που έκανε. Το ελπίζω και το εύχομαι, μια και η εναλλακτική ερμηνεία δεν είναι ιδιαίτερα ευχάριστη.

Χωρίς λόγια

Δεν χρειάζονται άλλωστε... το σημερινό σκίτσο του Α. Πετρουλάκη (Καθημερινή) τα λέει όλα τόσο ξεκάθαρα. Ο κατάλληλος άνθρωπος στην κατάλληλη θέση.

Παιδέματα

Κάπου ανάμεσα στα πολλά πέρα-δώθε στους διαδρόμους της κλινικής συναντώ σήμερα τον τελευταίο γυμνασιακό μου φιλόλογο (προχθές είδα αλλού και τον πρώτο μου μαθηματικό, μετά από σαρανταπέντε χρόνια). Πάντα ευχάριστες τέτοιες συναντήσεις. Έχουμε ιδωθεί κι άλλες φορές, του έδωσα να διαβάσει και τα γραφόμενά μου, του χρωστάω κι αυτού ένα μέρος της γενικής μου παιδείας. Ανταλλάσσουμε δυο κουβέντες στο πόδι. Τον καιρό εκείνο η κάθε τάξη του (εξαταξίου) Γυμνασίου είχε οχτώ τμήματα των εξήντα μαθητών, θυμόμαστε. «Και πολλοί από σας περάσατε στο Πανεπιστήμιο», μου λέει. «Πώς σας φαίνεται η τελευταία έμπνευση του υπουργείου, να μη μετράει ο βαθμός του Λυκείου για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια;» τον ρωτώ. «Τότε είναι που κανένας μαθητής δεν θα πατάει στην τάξη», λέει εκείνος. Ευχόμαστε καλά Χριστούγεννα και χωρίζουμε με την κοινή σκέψη ότι, εδώ και σαράντα χρόνια, το ‘Κάθε φέτος και χειρότερα’ ισχύει όλο και περισσότερο, καθώς 'υπουργοί' και ‘παιδαγωγοί’ επιμένουν να οδηγούν το σχολικό όχημα μόνο με το αριστερό τους χέρι και μάτι. Κι όπου βγάλει.

Προσφυγικό

Μια εικόνα μπορεί να ισοδυναμεί με χίλιες λέξεις, κι ένα σκίτσο όπως το χθεσινό του Ηλ. Μακρή στην Καθημερινή να αναπαριστά ένα πολυσύνθετο πρόβλημα μ' έναν εξαιρετικά εύγλωττο τρόπο. Και ο νοών νοείτω.

Ένα γράμμα από τον Χριστό

Όπως καλά γνωρίζετε, πλησιάζουν τα γενέθλιά μου. Κάθε χρόνο γίνεται μια γιορτή προς τιμή μου, και νομίζω ότι και φέτος η γιορτή θα επαναληφθεί.
     Την περίοδο αυτή πολύς κόσμος ψωνίζει δώρα, υπάρχουν πολλές αναγγελίες στο ραδιόφωνο, διαφημίσεις στην τηλεόραση, και σε κάθε μέρος του κόσμου όλοι λένε ότι τα γενέθλιά μου πλησιάζουν.
     Είναι πραγματικά ωραίο, τουλάχιστον μια φορά το χρόνο, τόσοι άνθρωποι να με σκέφτονται.
     Όπως ξέρετε, ο εορτασμός των γενεθλίων μου άρχισε πριν πολλά χρόνια.
     Στην αρχή ο κόσμος φαινόταν να καταλαβαίνει και να με ευγνωμονεί για όλα όσα έκανα γι’ αυτόν, αλλά σήμερα κανείς δεν δείχνει να γνωρίζει τον λόγο της γιορτής.
     Συγγενείς και φίλοι μαζεύονται και διασκεδάζουν, αλλά δεν ξέρουν το νόημα του εορτασμού. Θυμούμαι ότι πέρυσι έγινε μια μεγάλη γιορτή προς τιμήν μου. Το τραπέζι ήταν γεμάτο νόστιμα φαγητά, γλυκίσματα, φρούτα και διάφορους καρπούς και σοκολάτες. Οι διακοσμήσεις ήταν περίτεχνες, και υπήρχαν πάρα πολλά ομορφοτυλιγμένα δώρα.
     Ξέρετε όμως κάτι; Εμένα δεν με προσκάλεσαν.
     Ήμουν το τιμώμενο πρόσωπο και δεν θυμήθηκαν να μου στείλουν πρόσκληση.
     Η γιορτή ήταν για μένα, αλλά όταν ήρθε η μεγάλη μέρα έμεινα απ’ έξω, μου έκλεισαν κατάμουτρα την πόρτα... ενώ ήθελα να είμαι μαζί τους και να μοιραστώ το τραπέζι τους.
     Εδώ που τα λέμε, αυτό δεν με ξάφνιασε διότι τα τελευταία χρόνια όλοι μου κλείνουν τις πόρτες τους. Αφού δεν με κάλεσαν, αποφάσισα να πάω στη γιορτή χωρίς θόρυβο. Μπήκα μέσα και στάθηκα σε μια γωνιά.
     Όλοι έπιναν. Μερικοί ήταν μεθυσμένοι και έλεγαν αστεία και ειρωνεύονταν τα πάντα. Καλοπερνούσαν.
     Κοντά σε όλα αυτά, ένας μεγαλόσωμος χοντρός άντρας ντυμένος όλο κόκκινα και με μακριά άσπρη γενειάδα, μπήκε φωνάζοντας «Χο χο χο!». Έμοιαζε μεθυσμένος. Κάθησε στον καναπέ και όλα τα παιδιά έτρεξαν σ’ αυτόν φωνάζοντας «Αη-Βασίλη, αη-Βασίλη!», λες και η γιορτή ήταν για κείνον.
     Τα μεσάνυχτα όλοι άρχισαν να αγκαλιάζονται. Άπλωσα κι εγώ τα χέρια μου περιμένοντας κάποιον να με αγκαλιάσει, αλλά κανείς δεν το έκανε.
     Ξαφνικά όλοι άρχισαν να μοιράζουν δώρα. Τα άνοιγαν ένα-ένα με μεγάλη αδημονία. Όταν ανοίχτηκαν όλα, κοίταξα μήπως υπήρχε κάτι για μένα. Πώς θα νιώθατε αν στα γενέθλιά σας όλοι έπαιρναν δώρα κι εσείς όχι;
     Κατάλαβα τότε ότι ήμουν ανεπιθύμητος στο πάρτι και ήσυχα έφυγα.
     Κάθε χρονιά είναι χειρότερα. Οι άνθρωποι θυμούνται μόνο τα δώρα, τα πάρτι, να τρώνε και να πίνουν, και κανένας δεν θυμάται εμένα.
     Αυτά τα Χριστούγεννα θα ήθελα να μου επιτρέψετε να μπω στη ζωή σας.
     Θα ήθελα να αναγνωρίσετε το γεγονός ότι πριν δυο χιλιάδες χρόνια ήρθα στον κόσμο για να δώσω τη ζωή μου για σας πάνω στο σταυρό, για να σας σώσω.
     Σήμερα θέλω μόνο να το πιστέψετε αυτό με όλη την καρδιά σας.
     Θέλω να μοιραστώ κάτι μαζί σας. Αφού πολλοί δεν με προσκάλεσαν στο δικό τους πάρτι, θα κάνω τον δικό μου εορτασμό, μια μεγαλόπρεπη γιορτή που κανένας δεν έχει ποτέ φαντασθεί, μια θεαματική γιορτή. Κάνω ακόμη τις τελικές ετοιμασίες.
     Σήμερα στέλνω πολλές προσκλήσεις, και υπάρχει μια πρόσκληση και για σας. Θέλω να ξέρω αν θέλετε να έρθετε, και θα σας κρατήσω θέση, και θα γράψω το όνομά σας με χρυσά γράμματα στο μεγάλο βιβλίο των επισκεπτών.
     Μόνο εκείνοι που βρίσκονται στον κατάλογο των επισκεπτών θα πάρουν μέρος στη γιορτή.
     Εκείνοι που δεν απαντούν στην πρόσκληση θα μείνουν έξω. Να είστε έτοιμοι, διότι μόλις ετοιμασθούν όλα θα έχετε μέρος στη μεγάλη γιορτή μου.
     Σας αγαπώ!
     Ιησούς

     Σημ. Μετέφρασα ελεύθερα την επιστολή από το αγγλικό πρωτότυπο, όπως το βρήκα πρόσφατα στο ‘Ημερολόγιο Αποδημίας’ γιατί νομίζω ότι δεν απευθύνεται μόνο στους Άγγλους.

Περιβάλλον

Ολοκληρώθηκε πρόσφατα ακόμη μια παγκόσμια διάσκεψη για το κλίμα. Ακούστηκαν ξανά οι ‘απεγνωσμένες κραυγές αγωνίας’ των πολιτικών ανδρών και γυναικών για το μέλλον του πλανήτη, για τη θερμοκρασία που ανεβαίνει επικίνδυνα, για το θερμοκήπιο και την τρύπα του όζοντος, για τα δάση του Αμαζονίου, για την ‘πατημασιά του άνθρακα’ (ένα μέτρο του πόσο ρυπαίνει καθένας μας την ατμόσφαιρα, ανάλογα με το πόσο διοξείδιο του άνθρακα παράγει με τις καθημερινές ενέργειές του), και άλλα μελοδραματικά. Και αποφάσεις; Α, μη ζητάτε πολλά. Σκοπός ήταν καταρχήν να δείξουμε ότι κάνουμε κάτι: μην περιμένετε να το πράξουμε κιόλας! Ακόμη μια αφορμή για συλλογικό εμπαιγμό του κόσμου ολόκληρου από την καθεστηκυία τάξη [διαβάστε και το δηκτικό σημερινό σχόλιο του Π. Μπουκάλα].
     Υπάρχουν όμως κι εκείνοι που πράττουν. Έτσι διάβαζα προχθές στη Guardian ότι η Ουρουγουάη έχει φθάσει να παράγει σχεδόν το 95% της ενέργειας που χρειάζεται με τους λεγόμενους καθαρούς τρόπους (= χωρίς καύση άνθρακα και παραγώγων του). Δεν χρησιμοποιούν πυρηνική ενέργεια, και η συνταγή τους είναι: ξεκάθαρες αποφάσεις, ένα υποστηρικτικό νομοθετικό και ρυθμιστικό περιβάλλον, και μια ισχυρή συνεργασία μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Προφανώς αν πραγματικά θέλει κανείς, πολλά γίνονται.