Δωρεάν παιδεία

Ακούσαμε επίσημες εξαγγελίες ότι το μεγαλύτερο μέρος των σχολικών βιβλίων είναι έτοιμα, και ότι μέχρι τον Σεπτέμβριο δεν θα υπάρχει κανένα σχολείο που δεν θα πάρει εγκαίρως τα διάφορα βοηθήματα. Πολύ καλά. Δεν ακούσαμε όμως αν θα ληφθεί κάποιο μέτρο για την πρόληψη της καταστροφής των βιβλίων ή για την επιστροφή των βιβλίων στις σχολικές βιβλιοθήκες μετά το πέρας της χρήσης τους (τουλάχιστον ορισμένων από αυτά). Σε περίοδο κρίσης είμαστε, περικοπές παντού κάνουμε. Δεν θα πρέπει να ανακαλύψουμε και πάλι τα στοιχειώδη, ότι δηλ. το ‘τζάμπα’ σχολείο δεν προσφέρεται για ασέλγεια στα κτίρια, τον εξοπλισμό, τα βιβλία και ό,τι άλλο αυτό περιέχει και σημαίνει; Αν π.χ. με κάθε εγγραφή μαθητή ή φοιτητή σε δημόσιο σχολείο (οποιασδήποτε βαθμίδας) ο κηδεμόνας του υπέγραφε μια υπεύθυνη δήλωση ότι αναλαμβάνει να καλύψει, στο ποσοστό που του αναλογεί, τη δαπάνη για τις ζημίες που θα προκληθούν στη διάρκεια του ακαδημαϊκού έτους από μη εκπαιδευτικές δραστηριότητες (καταλήψεις, βανδαλισμούς κ.τ.λ.), θα υπήρχαν άραγε γονείς που θα άφηναν τα βλαστάρια τους να συμμετέχουν σε τέτοιες ενέργειες;

Τελετή έναρξης

Η αισθητική της τελετής έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων του Λονδίνου επιδέχεται πολλές ερμηνείες και βαθμολογίες. Ορισμένα κομμάτια της ήταν εξαιρετικά, άλλα απλώς για τα μπάζα (ένα μεγάλο μιούζικαλ, όπως σχολίασε κάποιος). Ας σημειώσω μια προσωπική θετική εντύπωση: την εκτεταμένη προβολή του NHS, του εθνικού συστήματος υγείας της Βρετανίας, για το οποίο δικαιολογημένα είναι περήφανοι οι Άγγλοι (είναι ο πρώτος στην εμπιστοσύνη των πολιτών θεσμός στη Βρετανία). Δεν μπορούμε να ζηλέψουμε, με την καλύτερη δυνατή έννοια του όρου, μια τέτοια περηφάνια και να κάνουμε κάτι αντίστοιχο; Εξάλλου, όπως έχουμε ξαναπεί, το NHS δημιουργήθηκε στη Βρετανία εν μέσω της μεταπολεμικής οικονομικής κρίσης, σε μια εποχή που ακόμη και τα πιο απαραίτητα αγαθά μοιράζονταν σε όλους τους πολίτες με το δελτίο (που καταργήθηκε το 1952). Βούληση χρειάζεται, και συλλογική πειθαρχία, χωρίς πονηριές και διαγκωνισμούς για προτεραιότητα και άλλα παρόμοια. Άλλωστε, η ‘ουρά’ της αναμονής είναι μέρος της Αγγλικής φιλοσοφίας ζωής, και μάλλον σε καλό τους βγαίνει.

Ολυμπιακό πνεύμα

Επίκαιρο το δημοσίευμα, μη τυχόν ξεχαστεί κανείς και πάρει Ευαγγέλιο μαζί του στους Ολυμπιακούς χώρους! Όσο για την προβολή των "χορηγών", εξυπακούεται ότι αυτή είναι αποκλειστικά κατοχυρωμένη. Φαίνεται τελικά ότι τα λεγόμενα "ανθρώπινα δικαιώματα" δεν είναι τόσο προστατευμένα όσο νομίζουμε, αλλά έχουν και τους Ολυμπιακούς περιορισμούς τους. Κάπως έτσι έκαναν και οι αρχαίοι, αν δεν κάνω λάθος... Πάντως εκείνοι θυσίαζαν στους θεούς πριν από τους αγώνες.

Ουσία και φαντασία

Πριν πολλά χρόνια, ως νεαρός ειδικευόμενος στη Βρετανία, παρουσίαζα στην επιστημονική συνάντηση του μεγάλου νοσοκομείου μας ένα ασυνήθιστο περιστατικό και προσπαθούσα να αποδείξω στους συγκεντρωμένους καθηγητές και διευθυντές και άλλους ότι επρόκειτο για μικτή νόσο του συνδετικού ιστού. Όταν τελείωσα, με κάποιο καμάρι για την (όπως πίστευα) καλή παρουσίασή μου, ο τότε καθηγητής της Παθολογίας Leszek Borysiewicz, γνωστός σε όλους ως Professor Borys, μου κατεδάφισε το καμάρι με ένα μάλλον ψυχρό σχόλιο: «Μέχρι τώρα δεν είδα ούτε ένα ουσιαστικό στοιχείο που να υποστηρίζει αυτή τη διάγνωση».

     Κάπως έτσι και με μας και την τρόικα. Λόγια και σχέδια και πλάνα (με την ξένη σημασία της λέξης, αν και η ελληνική αποδίδει ακριβώς την προκείμενη πραγματικότητα) έχουμε πολλά. Στοιχεία όμως; Επί της ουσίας τι κάνουμε απ’ όλες αυτές τις ‘διαρθρώσεις’ που επαγγελλόμαστε κάθε τόσο; Ξέρουμε τι ακριβώς σημαίνει η αορίστως επαναλαμβανομένη έκφραση ‘διαρθρωτικές αλλαγές’ ή απλώς (για να πλάσω κι εγώ ένα ρήμα) γλωσσοβαράμε;

Του Θεού το βλέμμα

Πίνοντας Κυριακάτικο καφέ σε κάποιο ζαχαροπλαστείο άκουγα με μισό αυτί κάποιο ορχηστρικό κομμάτι από τα μεγάφωνα του μαγαζιού. Εντελώς συνειρμικά και απρόσκλητα, ο ρυθμός της μουσικής μου έφερε στο νου ένα τραγούδι που είχα δεκαετίες να ακούσω ή να σκεφθώ. Ευτυχώς υπάρχει το μεγάλο ηλεκτρονικό αρχείο του Google όπου δεν χάνεται (σχεδόν) τίποτε. Ξαναθυμήθηκα λοιπόν τον μακαρίτη πλέον Τώνη Βαβάτσικο και την ερμηνεία του ξεχωριστού τραγουδιού που ο ίδιος έγραψε και μελοποίησε, και που του χάρισε το Α΄ Βραβείο στο Φεστιβάλ Τραγουδιού της Θεσσαλονίκης το 1974 [σχετικό ΒΙΝΤΕΟ ΕΔΩ], και το παραθέτω για να το θυμηθούν όσοι το ήξεραν και να το γνωρίσουν οι υπόλοιποι.

Πίσω απ’ το ποτάμι που τρέχει είναι μια πηγή,
Πίσω απ’ το γλυκό το φιλί μας είναι μια ζωή.
Πίσω απ’ τη γλυκιά προσευχή μας είναι η μοναξιά,
Πίσω από το τάμα στον άγιο η παρηγοριά

Σύντροφέ μου σε άκουσα πάλι τον άνεμο να ρωτάς:
Ποιος να ξέρει στο βλέμμα Του πίσω τι κρύβει ο Θεός για μας;
Αν μπορείς την απάντηση δώσε πως βρέθηκες και που πας,
Ποιος να ξέρει στο βλέμμα Του πίσω τι κρύβει ο Θεός για μας;

Πίσω απ’ τη σιωπή του πατέρα είναι η υπομονή,
Πίσω απ’ τη μεγάλη τη νίκη η επιμονή.
Πίσω απ’ το φιλί της μητέρας είναι η στοργή,
Πίσω απ’ την κρυφή μας ελπίδα Θεέ μου είσαι εσύ.

Σύντροφέ μου σε άκουσα πάλι τον άνεμο να ρωτάς:
Ποιος να ξέρει στο βλέμμα Του πίσω τι κρύβει ο Θεός για μας;
Αν μπορείς την απάντηση δώσε πως βρέθηκες και που πας,
Ποιος να ξέρει στο βλέμμα Του πίσω τι κρύβει ο Θεός για μας;
Ποιος να ξέρει πως έχει μοιράσει τις μέρες μας της χαράς;
Ποιος να ξέρει στο βλέμμα Του πίσω τι κρύβει ο Θεός για μας;

Σύντροφέ μου σε άκουσα πάλι τον άνεμο να ρωτάς:
Ποιος να ξέρει στο βλέμμα Του πίσω τι κρύβει ο Θεός για μας;
Αν μπορείς την απάντηση δώσε πως βρέθηκες και που πας,
Ποιος να ξέρει στο βλέμμα Του πίσω τι κρύβει ο Θεός για μας;

Νόμιμα και ανήθικα

Η διαφορά του νόμιμου από το ηθικό έχει αναλυθεί διεξοδικά στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια με αφορμή την ιστορική ρήση γαλάζιου τέως υπουργού. Δεν λέω ότι την μάθαμε στην πράξη, διότι αυτό απαιτεί άλλες προϋποθέσεις, συνεχή καλλιέργεια και παράδειγμα εκ των άνω. Έλα όμως που και σε παγκόσμιο επίπεδο διαπιστώνουμε ότι η λεπτή αυτή διάκριση δεν γίνεται αντιληπτή ούτε στις ‘καλύτερες’ οικογένειες. Όπως μας αποκαλύπτει έρευνα που έκανε το Δίκτυο Φορολογικής Δικαιοσύνης (Tax Justice Network) και δημοσιεύει η εφημερίδα Observer (υπάρχει ολόκληρη η σχετική έκθεση στο Διαδίκτυο), υπολογίζεται ότι τα αφορολόγητα ποσά που αποκρύπτονται σε διάφορους φορολογικούς ‘παραδείσους’ ανά τον κόσμο (από την Ελβετία μέχρι τα νησιά Cayman) φθάνουν τα 21 τρισεκατομμύρια δολλάρια (13 τρις λίρες Αγγλίας), που αντιστοιχούν με το άθροισμα του ακαθάριστου εθνικού προϊόντος ΗΠΑ και Ιαπωνίας. Πρόκειται για εκτίμηση μόνο—ποιος μπορεί να ξέρει τα ακριβή ποσά; Βέβαια, όλοι αυτοί οι ‘παράδεισοι’ λειτουργούν νόμιμα, για να εξυπηρετούν συγκεκριμένα συμφέροντα, αλλά για την ηθική τους υπόσταση δικαιούμαστε να έχουμε σοβαρές αμφιβολίες. Όπως γράφει η Guardian, οι ηγέτες των G20 έχουν επανειλημμένα υποσχεθεί να κλείσουν τα λιμάνια αυτά των διεθνών φοροφυγάδων, αλλά πολλές χώρες αρνούνται να δώσουν τα στοιχεία τους στις φορολογικές αρχές. Οι σεμνά αποκαλούμενες ‘αγορές’ λοιπόν δεν είναι κάποια απρόσωπα όντα, αλλά συγκεκριμένοι επώνυμοι που επωφελούνται από τη μυστικότητα των ιδιωτικών τραπεζών για να ζουν και να πλουτίζουν παρασιτικά εις βάρος των πολλών ανά τον κόσμο, που βλέπουν τα μετρημένα εισοδήματά τους να ακρωτηριάζονται καθημερινά στον βωμό της οικονομικής σταθερότητας. Μέχρι πότε;  

Υ.Γ. Με την σημερινή, οι αναρτήσεις της σελίδας αυτής φθάνουν τις 1200. Δεν έχω τούρτα να κεράσω, αλλά εσείς συνεχίστε να περνάτε από εδώ, και βλέπουμε.

Παράπονο

«Γιατρέ, χθες είχαμε πανηγύρι στο χωριό, του Προφήτη Ηλία. Σηκώθηκα να χορέψω, αλλά δεν τον έβγαλα τον χασάπικο. Φούσκωσα».

Ο άρρωστός μου είναι γύρω στα εβδομήντα, ένας γεροδεμένος αγρότης που μια ζωή στύβει την πέτρα. Εδώ και πολλά χρόνια τον παρακολουθώ για μια πνευμονική ίνωση που πορεύεται αρκετά ικανοποιητικά, για τα δεδομένα της πάθησής του. Ο ίδιος συνεχίζει τις αγροτικές ασχολίες του, χωρίς να δυσκολεύεται ιδιαίτερα. Πρώτη φορά μου παραπονέθηκε σήμερα για δύσπνοια. Βλέπεις, το πανηγύρι είναι έθιμο, είναι κοινή γιορτή, και ο παλιός χορευτής πάντα έδινε το ‘παρών’. Φέτος όμως; Ο χορός ήταν η καθιερωμένη, σχεδόν τελετουργική ευκαιρία να δείξει τη λεβεντιά του, όχι για να καυχηθεί ή για να ελκύσει την προσοχή, αλλά σαν μια συμβολική πράξη καταξίωσης και αυτοεπιβεβαίωσης μέσα στην κοινότητα. Η αδυναμία να ολοκληρώσει τον χορό αμέσως τον κατατάσσει από τους άνδρες στους γέροντες. Με τη σπαρτιάτικη γλώσσα, αντί να τραγουδάει περήφανα «Τώρα είμαστε εμείς, κι αν θες δοκίμασέ μας!», νιώθει ότι «Ήμασταν κάποτε κι εμείς γενναία παλικάρια». Αισθάνεται ότι όσοι τον βλέπουν σιγομουρμουρίζουν: «Τά ’φαγε τα ψωμιά του ο γερο-Ιάκωβος». Κι ύστερα έρχεται απρόσκλητος ο ενδόμυχος, ανομολόγητος φόβος: «Τι με περιμένει από εδώ και μπρος;». Δικαιολογημένο το παράπονο, που αποζητάει την παρηγοριά του από τον θεράποντα.

Γλωσσαμυντορομαχίες

Ως λαός αρεσκόμαστε να παθιαζόμαστε με τη γλώσσα μας, ίσως διότι την θεωρούμε ως ένα από εκείνα τα συνεκτικά στοιχεία της φυλής μας, μαζί με το ‘όμαιμον’ και τα ‘θεών ιδρύματα κοινά και θυσίας ήθεά τε ομότροπα’ [Ηρόδοτος]. Από συστάσεως του ελληνικού κράτους έχουν γίνει πολλές και ιστορικές μάχες, σε επίπεδο σχεδόν εμφυλίου πολέμου, μεταξύ οπαδών (κάποιας μορφής) καθαρεύουσας και (κάποιας μορφής) δημοτικής, ενώ κάθε τόσο εγείρεται νέα υποψία για μια πραγματική ή φανταστική επιβουλή κατά της ελληνικής γλώσσης. Εδώ η ιστορία μπλέκεται με τη μυθολογία και τα όρια ρεαλισμού και συνωμοσίας είναι συχνά ασαφή. Οι αστικοί μύθοι αφθονούν και διαιωνίζονται με την βοήθεια και των συγχρόνων ηλεκτρονικών ευκολιών, και όλοι (συμπεριλαμβανομένων των πολιτικών και των δημοσιογράφων) γίνονται περίπου ειδικοί και στο θέμα αυτό, όπως και σε τόσα άλλα. Αυτό δείχνει ότι η ‘γλώσσα’ δεν είναι απλώς ένα συμβατικό εργαλείο αμοιβαίας κατανόησης και κοινής συνεννόησης (όπως π.χ. τα μαθηματικά σύμβολα). Οι λέξεις, προφορικές ή γραπτές, φορτίζονται εννοιολογικά και συναισθηματικά, μεταδίδουν στους ακροατές ή τους αναγνώστες τους το πάθος ενός ρήτορα, την πίστη ενός κήρυκα, τον λαϊκισμό ενός δημαγωγού, και μπορεί να σηκώσουν επαναστάσεις που διέπονται είτε από ενθουσιασμό είτε από μίσος. Οι λέξεις αποκτούν ιερότητα με τη μορφή κειμένων που δεν τολμά κανείς να θίξει ή να αλλοιώσει χωρίς να προκαλέσει τουλάχιστον θύελλα. Οι λέξεις χρησιμοποιούνται ως ‘λογότυπα’ και κατατεθειμένα σήματα πολιτικών και άλλων ιδεολογιών, και τοποθετούν τους χρήστες τους στο κομματικό φάσμα με αξιοθαύμαστη ακρίβεια. Οι λέξεις, σε ένα πιο πρωτόγονο επίπεδο, παίρνουν μαγικές διαστάσεις και γίνονται ξόρκια και κατάρες. Αποτέλεσμα είναι όχι σπάνια η γλώσσα από μέσο συνεννόησης να γίνεται διαχωριστικός μεσότοιχος, κάτι που χιουμοριστικά διατύπωσε ο George Bernard Shaw για την αγγλική (‘Αμερική και Αγγλία είναι δυο χώρες που χωρίζονται από μια κοινή γλώσσα’). 
      Μπορούμε να κατεδαφίσουμε αυτόν τον μεσότοιχο; Δύσκολο το βλέπω, με δεδομένη την ιστορία των γλωσσομαχιών στην Ελλάδα. Θα χρειαζόταν πολλή νηφαλιότητα και ώριμη σκέψη για να συναποδεχθούμε ότι το διαφορετικό γλωσσικό ιδίωμα του άλλου δεν είναι δείγμα πολιτικής αντιπαλότητας ούτε τον κατατάσσει αυτόματα στα ‘μιάσματα’ ή τους αιρετικούς. Θα χρειαζόταν όμως και αντίστοιχη βούληση να αποδεχθούμε την φυσική εξέλιξη και πορεία της ζωντανής γλώσσας χωρίς απόπειρες θεσμικού βιασμού και αυθαίρετης αποκοπής από τις ρίζες και την ιστορική της συνέχεια. Με δεδομένη τη δυσκολία συνεννόησης για ελάσσονα θέματα (όπως π.χ. ο σχηματισμός μιας κυβέρνησης εθνικής ανάγκης) το μείζον αυτό φαντάζει σχεδόν ακατόρθωτο. 

Προετοιμασία

Οδηγώντας προς τη δουλειά άκουγα χθες με το ένα αυτί από το ραδιόφωνο διάφορες ειδήσεις, ανάμεσά τους και αθλητικές. Όπως και άλλες χρονιές, είναι η εποχή που οι ομάδες της Α΄ Κατηγορίας (ελληνιστί Super League) εντείνουν την προετοιμασία τους για το επικείμενο πρωτάθλημα. Σχεδόν χωρίς εξαίρεση ένα μέρος της γίνεται κάτω από ξένους ουρανούς, στην Κεντρική Ευρώπη. Αναρωτήθηκα: «Γιατί; Αλλιώς παίζουν εκεί απ’ ό,τι στην Ελλάδα;» Ίσως ο καύσωνας να είναι μια δικαιολογία για να φύγει κανείς λίγο πιο βόρεια, και δροσερά. Ας δεχθώ την άποψη αυτή, μέχρι ένα σημείο. Άλλες χρονιές αυτό μπορεί να ήταν λογικό, όπως και το να πηγαίνουμε πολλοί για διακοπές σε Αυστρία, Γερμανία, Ιταλία, και βάλε. Φέτος όμως; Υποτίθεται ότι τα συλλογικά μας οικονομικά ως κράτους είναι όχι απλώς περιορισμένα, αλλά ανύπαρκτα. Λοιπόν, απ’ αυτά που δεν μας περισσεύουν θα πρέπει να ‘πετούμε’ ουκ ολίγα και εκτός συνόρων; Υπάρχει κάποια λογική και κάποιος έλεγχος για τις δαπάνες αυτές; Πόσο κοστίζουν, και τί αποφέρουν; Μήπως και στο θέμα αυτό θα πρέπει να μάθουμε να συμπεριφερόμαστε διαφορετικά, ως άτομα και ως μικρά επιμέρους σύνολα μέσα στα όρια της Ελλάδος; 

Μια αγκαλιά χιλιόμετρα

Όσοι έχουν ζήσει στο εξωτερικό γνωρίζουν την έννοια της χορηγίας (sponsoring) ποικίλων εκδηλώσεων [αθλητικών, καλλιτεχνικών κ.ά.] που γίνονται με σκοπό τη συγκέντρωση χρημάτων για κάποιο σκοπό, συνήθως κοινωφελή (εκκλησίες, ιδρύματα, αγορά εξοπλισμού σε νοσοκομεία κ.τ.λ.). Είναι ένας κοινωνικός-εθιμικός θεσμός που αποφέρει πολλά στα διάφορα ιδρύματα και προσφέρει ιδιαίτερη ικανοποίηση στους συμμετέχοντες. Έτσι, όταν ο Άρης μου κοινοποίησε την πρωτοβουλία με τίτλο Μια αγκαλιά χιλιόμετρα για το Παιδικό Χωριό Φιλύρου, σκέφθηκα ότι καλό θα ήταν να τη γνωρίσετε κι εσείς, και ο καθένας ας αναρωτηθεί πώς μπορεί να την συνδράμει (περισσότερες οδηγίες στον σχετικό σύνδεσμο). Με λίγα λόγια, τρεις φίλοι θα ποδηλατήσουν 300 χιλιόμετρα από την Κόνιτσα ως το Λιτόχωρο, για να ανεβούν στη συνέχεια στον Μύτικα (2917 μ.) μέσα σε 24 ώρες. Η απλούστερη μορφή χορηγίας είναι ένα τηλεφώνημα από σταθερό τηλέφωνο στο 901 11 176 176, με το οποίο προσφέρονται 3 ευρώ στο Παιδικό Χωριό. Δεν κοστίζει, αλλά αξίζει. Καλή επιτυχία λοιπόν, τόσο στον άθλο όσο και στον σκοπό!

Ασυνέχεια φροντίδας

«Γιατρέ, πριν μια εβδομάδα μου έκαναν ακτίνες στο νοσοκομείο, αλλά δεν μου τις έδωσαν. Μου είπαν ότι έχω πνευμονία και μου έδωσαν αντιβιοτικά. Χθες είχα βήχα και δύσπνοια, πήγα σε άλλο νοσοκομείο που εφημέρευε, μου έκαναν καινούργιες ακτίνες, πάλι δεν μου τις έδωσαν. Μου έγραψαν όμως και άλλη αντιβίωση. Τι να κάνω;»

      Μια ιστορία που ακούμε συχνά, σε ποικίλες παραλλαγές, από τους αρρώστους μας. Επισκέπτονται το εφημερεύον νοσοκομείο για κάποιο πρόβλημα υγείας, και τους γίνονται εξετάσεις, τις οποίες κρατάει το νοσοκομείο. Τις περισσότερες φορές δεν υπάρχει καν ένα ενημερωτικό σημείωμα που να περιγράφει τα ευρήματα, τη διάγνωση και την προτεινόμενη θεραπεία, και σχεδόν ποτέ δεν δίνονται σαφείς οδηγίες ή ραντεβού για επανεξέταση. Ο ασθενής πηγαίνει στη συνέχεια σε κάποιον εξωτερικό γιατρό ή σε άλλο νοσοκομείο, αλλά οι εξετάσεις του δεν υπάρχουν για συγκριτική εκτίμηση. Ο επόμενος γιατρός (που μπορεί να είναι ειδικευόμενος χωρίς ανάλογη εμπειρία) δεν μπορεί να κρίνει αν η εικόνα που έχει μπροστά του αποτελεί βελτίωση ή επιδείνωση της προηγούμενης. Γράφει λοιπόν κάποια αγωγή με βάση τα τρέχοντα ευρήματα, και ο ασθενής φεύγει, και πάλι χωρίς κάποιο χαρτί στα χέρια του. Πελαγωμένος πλέον, επισκέπτεται έναν τρίτο γιατρό, ο οποίος καλείται να βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά. Με ποιον τρόπο; Κάνοντας νέες εξετάσεις; Ζητώντας από τον άρρωστο να του φέρει τις προηγούμενες; Και οι δυο λύσεις απαιτούν μια ταλαιπωρία του αρρώστου, που μπορεί να μην τη σηκώνει η ηλικία και η κατάστασή του.  

      Η εικόνα αυτή είναι ένα τυπικό παράδειγμα πολυδιάσπασης της φροντίδας υγείας, που με τη σειρά της συνεπάγεται πολλαπλασιασμό των αδικαιολογήτων εξετάσεων και φαρμάκων και διόγκωση του κόστους. Μια τέτοια τακτική δεν δικαιολογείται ούτε από ιατρική, ούτε από οικονομική πλευρά. Οι εξετάσεις (αιματολογικές, ακτινογραφίες κτλ) που γίνονται στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών για ασθενείς που τελικά δεν εισάγονται στο νοσοκομείο ανήκουν στους ασθενείς και πρέπει να δίνονται εις χείρας τους, για κάθε περαιτέρω χρήση. Επιπλέον, κάθε επίσκεψη σε ΤΕΠ πρέπει να συνοδεύεται από ένα σημείωμα που να αναγράφει το πρόβλημα του αρρώστου και τις ενέργειες που έγιναν, καθώς και το ονοματεπώνυμο του γιατρού που μπορεί να δώσει σχετικές πληροφορίες. Αν αυτό σημαίνει ανάγκη για γραμματειακή υποστήριξη των ΤΕΠ τις μέρες εφημερίας, τότε θα έλεγα ότι μια τέτοια κίνηση θα ήταν βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, που θα αποδώσει ακόμη και οικονομικό όφελος στο σύστημα υγείας. Χωρίς αυτή τη στοιχειώδη τεκμηρίωση, η συνέχεια στη φροντίδα των ασθενών είναι πολύ δύσκολο να διασφαλισθεί, και η ταλαιπωρία τους (και η σπατάλη) θα συνεχίζεται.

[Απεστάλη στην Καθημερινή]

Μια νάυλον σακκούλα

Μια μετακόμιση έχει και τις παρενέργειές της, μερικές ανεπιθύμητες, άλλες αναγκαίες, όπως η οριστική απαλλαγή από πράγματα που είχαμε από καιρό ξεχάσει ότι υπάρχουν, και που όμως τα είχαμε φυλάξει ως ‘δυνητικώς απαραίτητα’. Και κάποιες αναπάντεχες. Σήμερα έπεσε το μάτι μου σε μια σακκούλα νάυλον που βρήκα στο ξεκαθάρισμα: ‘Richards of Abergavenny’ έγραφε η ελαφρά ξεθωριασμένη επιγραφή. Το όνομα δεν μου έλεγε τίποτε, αλλά η πόλη; Όχι μεγαλύτερη σε πληθυσμό από το Κιλκίς, χωμένη μέσα σε μια γραφική εξοχή στην Ουαλία κάπου 40 λεπτά από το Κάρδιφ, ήταν η τελευταία μου θερινή θέση στο Βρετανικό NHS, όπου για ένα μήνα το 2003, είχα εργασθεί σ’ ένα εξαιρετικά πολιτισμένο νοσοκομειακό περιβάλλον, κάνοντας ταυτόχρονα και διακοπές. Εκεί είχα πρωτογνωρίσει την ψηφιακή φωτογραφία, και από τα πολλά δείγματά της παραθέτω μερικά για να ξαναθυμηθώ την πόλη και την ευρύτερη περιοχή και να σας την παρουσιάσω. Ελπίζω να σας αρέσει.

‘Εμείς το βιολί μας’

Στο τελευταίο κεφάλαιο της Αποκάλυψης διαβάζουμε τα ακόλουθα: ‘Ο αδικών αδικησάτω έτι, και ο ρυπαρός ρυπαρευθήτω έτι, και ο δίκαιος δικαιοσύνην ποιησάτω έτι, και ο άγιος αγιασθήτω έτι’ [Αποκ. 22:11]. Η προστακτική δεν σημαίνει βέβαια εντολή, αλλά παραχώρηση στον καθένα να συνεχίσει να συμπεριφέρεται όπως επιλέγει κατά την ελεύθερη βούλησή του μέχρι το τέλος, οπότε θα πρέπει να αντιμετωπίσει τις συνέπειες της συμπεριφοράς αυτής.
     Γιατί αυτή η παράθεση; Μου ήρθε στο μυαλό όταν είδα ότι το 'Βήμα της Κυριακής' δίνει ‘προσφορά’ μαζί με την εφημερίδα ένα από τα βιβλία του μαρκησίου ντε Σαντ. Απ’ όσο εγκυκλοπαιδικά γνωρίζω, ο μαρκήσιος δεν έγραψε ιδιαίτερα ψυχωφέλιμα έργα (κύρια θέματά του είναι η πορνογραφία, η βία, η βλασφημία και η παντελής έλλειψη ηθικών αναστολών), πέρασε συνολικά 32 χρόνια της ζωής του σε φυλακές και ψυχιατρεία, ενώ 'διαιώνισε' το όνομά του στον σαδισμό, την επιδίωξη της ηδονής μέσω της πρόκλησης πόνου σε άλλους, κάτι γενικά αποκρουστικό και αποτρόπαιο για σώφρονες και πολιτισμένους ανθρώπους. Προς τι λοιπόν αυτή η ‘προσφορά’ του 'Βήματος'; Είναι σαν να λέει στους αναγνώστες του: «Κρίση ξεκρίση, εμείς το βιολί μας, και δεν μας καίγεται καρφί». Κρίμα.

Το έθιμον

[Σκίτσο του Α. Πετρουλάκη στην Καθημερινή 6/7/2012]

Πολύς θόρυβος έγινε αυτές τις μέρες για το εκλογικό επίδομα που θα έπαιρναν (ή δεν θα έπαιρναν) οι 1300 υπάλληλοι της Βουλής. Όπως διαβάζω σε ειδησεογραφική ιστοσελίδα, «το εκλογικό επίδομα που δίνεται με εθιμικό δίκαιο στους υπαλλήλους της Βουλής». Να λοιπόν η νομική βάση που εξηγεί τα κάθε είδους δωράκια, φακελάκια, γρηγορόσημα και άλλα συναφή ευεργετήματα, για τα οποία κατηγορείται κάθε τόσο ένας κλάδος δημοσίων λειτουργών. Περί εθιμικού δικαίου πρόκειται: έτσι βρήκαμε, έτσι συνεχίζουμε να πράττουμε. Τι το μεμπτό;

Μπόζο

Το σύνθημα που κυκλοφορεί από χθες: ‘Αφήστε το μνημόνιο και πιάστε το μποζόνιο!’     Έχω γράψει στο παρελθόν για το μεγάλο πείραμα του CERN και τις φιλόδοξες αναζητήσεις του, που ξαναήρθαν στην επικαιρότητα με την αναγγελία ότι το μποζόνιο του Higgs, ταπεινά αποκαλούμενο και ‘God particle’ (που μεταφράζεται ως ‘σωμάτιο του Θεού’, ή ενδεχομένως πιο σωστά ως ‘σωμάτιο Θεός’) πιθανώς βρέθηκε. Δεν ξέρω πόσα θα ακούσουμε για το μποζόνιο και πόσες υποθέσεις ενδεχομένως θα γίνουν, μεταξύ των οποίων και 'συμπεράσματα' για τον αν υπάρχει ή όχι Θεός. Ας ξαναγυρίσω στην παρομοίωση που έκανα πρόσφατα με τη ζωγραφική. Χωρίς να είμαι ειδικός, το πείραμα αναμένεται να μας αποκαλύψει πώς έγιναν τα άτομα της ‘μπογιάς’ με την οποία ζωγραφίσθηκε ο πίνακας του Σύμπαντος. Δεν πρόκειται να μας πει τίποτε για τον Ζωγράφο.

     Όσο για τη χρησιμότητα της ανακάλυψης, παραθέτω το σχόλιο ενός αναγνώστη στη Guardian:
     ‘Μια πλήρης σπατάλη χρόνου, χρημάτων και νοημοσύνης, που δεν μας πάει πιο κοντά σ’ έναν ειρηνικό κόσμο όπου όλοι οι άνθρωποι θα έχουν πρόσβαση σε βασικά αγαθά. Το να γνωρίσουμε κάτι που δεν χρειάζεται ίσως έχει ενδιαφέρον για τηλεοπτικά κουίζ, αλλά είναι προτιμότερο να εστιάσουμε το ενδιαφέρον μας σε καλύτερες και πιο δίκαιες χρήσεις της υπάρχουσας γνώσης και τεχνολογίας, παρά να σπαταλούμε πόρους σε τέτοια πράγματα’.
     Κι άλλο ένα, από την ίδια πηγή, που έχει και το χιούμορ του:
     ‘Χιλιάδες μηχανικοί και επιστήμονες, με συλλογικό IQ κάπου διακόσια εκατομμύρια. Μήπως μπορούμε να τους αναθέσουμε να βρούνε:
- έναν έντιμο τραπεζίτη,
- έναν ακέραιο πολιτικό,
- ένα τρόπο να εμποδίσουμε τα ’δωράκια’;
     Οποιοδήποτε από αυτά θα ήταν πραγματική ανακάλυψη που θα άλλαζε το μέλλον της ανθρωπότητας’.

Επετειακό

Αφιερώνεται σε όσους γιορτάζουν την (οποιαδήποτε) επέτειο της κοινής συζυγικής ζωής, 

με την ευχή "Και στα 65 μαζί!".