Δευτέρα 27 Μαΐου 2024

Εγκλήματα

Εδώ και μήνες η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί μια παρατεινόμενη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστινίων. Όπως είναι γνωστό, αυτή άρχισε με μια αιφνίδια και ανήκουστη σφαγή 1200 αμάχων Ισραηλινών από τρομοκράτες της οργάνωσης Χαμάς (που ελέγχει την Παλαιστίνη), που απήγαγε και μερικές εκατοντάδες ομήρους. Το Ισραήλ απάντησε με μια μεγάλη στρατιωτική επιχείρηση με σκοπό την εξόντωση της οργάνωσης και την απελευθέρωση των ομήρων. Αποτέλεσμα της επιχείρησης αυτής μέχρι τώρα είναι περίπου 36.000 νεκροί Παλαιστίνιοι (και πολύ περισσότεροι τραυματίες), ο βίαιος εκτοπισμός όλου του Παλαιστινιακού πληθυσμού της Λωρίδας της Γάζας και η καταστροφή μεγάλου μέρους του οικιστικού ιστού και των υποδομών της περιοχής αυτής. Όσοι έχουν επιζήσει αντιμετωπίζουν το φάσμα της λιμοκτονίας και της πλήρους έλλειψης ιατρονοσηλευτικής φροντίδας. Οι όποιες προσπάθειες ειρήνευσης ως τώρα έχουν πέσει στο κενό, ενώ κάθε τόσο ακούμε για ένα ακόμη θανατηφόρο επεισόδιο, όπως το προχθεσινό, όπου ένα ‘στρατηγικό’ πλήγμα εναντίον στελεχών της Χαμάς προκάλεσε πυρκαγιά σε διπλανό καταυλισμό εκτοπισμένων, με 45 αναφερόμενους νεκρούς.

     Τα παραπάνω συνοπτικά αποτελούν μια αδρή καταγραφή των γεγονότων, όπως φθάνουν στην αντίληψή μας, και φυσικά με κανένα τρόπο δεν αποβλέπουν στο να δικαιώσουν αυτούς που ‘ήρξαντο χειρών αδίκων’. Μας δείχνουν όμως ανάγλυφα ότι σε μια διαμάχη πρακτικά καμία πλευρά δεν αντιπροσωπεύει το απόλυτο κακό ή το απόλυτο καλό. Και στις δυο πλευρές υπάρχουν άνθρωποι που υποφέρουν, και αυτοί που κάνουν άλλους να υποφέρουν εγκληματούν, όποια σημαία κι αν ανεμίζουν. Στο συντακτικό δυο αρνήσεις μπορεί να κάνουν μια κατάφαση, αλλά δυο εγκλήματα ποτέ δεν αλληλοαναιρούνται. Αν η μια πλευρά διέπραξε ένα κακούργημα, αυτό δεν σημαίνει πως οτιδήποτε κάνει η άλλη πλευρά ως απάντηση είναι αθώο και καλά καμωμένο. Από την ιστορία του 20ού αιώνα ας θυμηθούμε τον συμμαχικό βομβαρδισμό που ισοπέδωσε το 1945 τη Δρέσδη, μια από τις ωραιότερες πόλεις της Ευρώπης, σκοτώνοντας όλο τον άμαχο πληθυσμό της (για να μη προχωρήσουμε στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι). Αυτές οι καταστροφικές ενέργειες με τις εκατόμβες των θυμάτων στρατηγικά απέβλεπαν στο να κάμψουν τον ναζιστικό Άξονα, σίγουρα όμως με τα σημερινά κριτήρια θα χαρακτηρίζονταν ως εγκλήματα πολέμου. Ας κάνουμε μια πρόχειρη αναλογική σύγκριση με τα τρέχοντα γεγονότα (όχι μόνο στην Παλαιστίνη αλλά και στη Ρωσο-ουκρανική σύρραξη) και ας αναλογισθούμε ποια μπορεί να είναι η έκβαση των πραγμάτων υπό τέτοιες συνθήκες.

     Ένας γυμνασιάρχης μας έλεγε κάποτε: «Προτιμώ να μείνουν ατιμώρητοι δέκα ένοχοι παρά να τιμωρηθεί ένας αθώος». Δυστυχώς η επικρατούσα ‘λογική’ στις κάθε είδους συρράξεις είναι εκείνη της εκδίκησης: αυτήν άλλωστε προάγει τόσο η βιομηχανία του θεάματος όσο και η αστυνομική φιλολογία. Ωστόσο, όπως είπε ο Μαχάτμα Γκάντι, το ‘οφθαλμόν αντί οφθαλμού’ σημαίνει ότι τελικά όλος ο κόσμος θα τυφλωθεί. Αυτό θέλουμε άραγε; 

Σάββατο 25 Μαΐου 2024

Σπασίματα

Διαβάζω ότι με το όνομα ‘Λίμπα’ υπάρχει ένα υπόγειο μαγαζί στην Αθήνα όπου μπορεί κανείς να σπάζει κάθε είδους αντικείμενα (τηλεοράσεις, πληκτρολόγια, ρούτερ, γυαλικά, κορνιζωμένες φωτογραφίες κλπ.) με πληρωμή ανάλογα με το αντικείμενο και με ελάχιστη χρέωση τα 10 ευρώ. Τέτοια μαγαζιά υπάρχουν – πού αλλού; – στην Αμερική και σε άλλες χώρες. Οι πελάτες τους πηγαίνουν εκεί είτε για εκτόνωση είτε για να ‘διασκεδάσουν’, ενώ η κράτηση είναι απαραίτητη μια και υπάρχει μεγάλη ζήτηση. Μάλιστα μπορούν να φέρνουν και δικά τους αντικείμενα για σπάσιμο, ενώ το κατάστημα φιλοξενεί και κάθε είδους ομαδικές ή εταιρικές εκδηλώσεις, όπως πάρτι γενεθλίων! Μια εναλλακτική (ή μήπως ανταγωνιστική;) πρόταση απέναντι στα 'σκυλάδικα', όπου σπάζουν μόνο πιάτα.

     Βέβαια για όλα τα κοινωνικά φαινόμενα υπάρχει μια λογικοφανής εξήγηση. Έτσι, κάποιοι αυτό το βλέπουν ως έναν ελεγχόμενο και κοινωνικά ακίνδυνο τρόπο εκτόνωσης: αντί να σπάσει κανείς το σπίτι του ή κάποια δημόσια ή ξένη ιδιοκτησία (ή, σε πιο ακραία μορφή, κάποιο κεφάλι), καταστρέφει αντικείμενα με νόμιμο τρόπο και χωρίς να κάνει ζημιές ανεπανόρθωτες σε άλλους. Από την άλλη όμως, η καταστροφή πραγμάτων που μέχρι πρό τινος ήταν χρήσιμα (και που ίσως θα μπορούσαν να είναι ακόμη χρήσιμα για κάποιους που δεν τα διαθέτουν) μπορεί να θεωρηθεί ως μια ‘προχωρημένη’ έκφραση νεοπλουτισμού, πλησμονής, ένα προωθημένο επόμενο βήμα της ‘κατανάλωσης’: αυτοί που έχουν όλα όσα τους χρειάζονται, αρχίζουν πλέον να τα καταστρέφουν. Σε κάθε περίπτωση, νομίζω ότι το θέμα έχει ψυχιατρικό ενδιαφέρον: ασφαλώς υπάρχουν πολύ πιο υγιείς τρόποι εκτόνωσης από το να ενθαρρύνουμε τα ξεσπάσματα της οργής. Έστω και ελεγχόμενης.

Πέμπτη 23 Μαΐου 2024

Απόηχος


 Το χθεσινό επιστημονικό συμπόσιο στη Θεολογική Σχολή για τα 10 χρόνια από την εκδημία του πατρός ημών Κωνσταντίνου ξεπέρασε κάθε προσδοκία σε επιτυχία και απήχηση. Το αμφιθέατρο γέμισε με πάνω από 200 άτομα από κάθε χώρο: προσήλθαν συγγενείς και φίλοι παλαιοί και νεότεροι (ακόμη και από την Αθήνα!), ενορίτες των Αγίων Αποστόλων, γνωστοί και  λιγότερο γνωστοί από όλες τις Χριστιανικές αδελφότητες, πολλοί ιερείς, οι μητροπολίτες Καβάλας και Αμορίου, καθώς και εκπρόσωπος της Αποστολικής Διακονίας. Η μουσική επένδυση, με μελοποιίες του πατρός, ήταν πολύ καλή τόσο ως επιλογή όσο και ως απόδοση. Οι ομιλίες πολύ ενδιαφέρουσες· όλοι μας ακούσαμε και μάθαμε και κάτι καινούργιο για τον πατέρα μας, από διάφορες οπτικές γωνίες. Η παρουσία και το ενδιαφέρον του κοινού έμεινε αδιάπτωτο μέχρι το τέλος (γύρω στις 9.30 μ.μ.). Η εκδήλωση βιντεοσκοπήθηκε τόσο από το κανάλι 4Ε όσο και από την Πεμπτουσία, ενώ υπάρχει η σκέψη να εκδοθούν οι ομιλίες σε ειδικό τεύχος. Δόξα τω Θεώ, και αιωνία η μνήμη του πατρός μας που ‘πάντας ἡμᾶς συνηγάγετο πρὸς εὐφροσύνην’.