Κι ευτυχισμένο (ξανά) το 2010;

Με την ευχή «Χρόνια πολλά, καλά Χριστούγεννα και ευτυχισμένο το 2010» έκλεισε την παρουσίαση της Χριστουγεννιάτικης συναυλίας της ΕΡΤ στο Μέγαρο Μουσικής (την Κυριακή 19/12/2010) ο γνωστός καλός παρουσιαστής. Νόμισα στην αρχή ότι η συναυλία ήταν μαγνητοσκοπημένη από πέρυσι. Κι έκανα τη σκέψη πόσο θα θέλαμε, σε ατομικό και εθνικό επίπεδο, να μας δινόταν μια δεύτερη ευκαιρία, να ήμασταν πάλι στην αρχή αυτού του χρόνου που τελειώνει, και που τόσα πρωτόγνωρα μας επεφύλαξε. Θα μπορούσαμε, καθένας μας προσωπικά, να αναθεωρήσουμε στάσεις ζωής, να προλάβουμε σφάλματα και αβλεψίες, να αποφύγουμε κακοτοπιές, να ξεπεράσουμε σκοπέλους. Θα βλέπαμε ως έθνος με άλλο μάτι τη συλλογική συμπεριφορά μας, πριν μας βάλουν στο στόχαστρο οι ‘αγορές’ και οι ξένοι επιτηρητές. Θα γινόμασταν, ακόμη και την ενδεκάτη ώρα, πιο υπεύθυνοι πολίτες σε όλα, από το να δηλώνουμε τα εισοδήματα και να πληρώνουμε τις οφειλές μας μέχρι το να ρίχνουμε την ψήφο μας όταν απαιτείται και όχι να καμαρώνουμε για την αδιάφορη αποχή μας. Ακόμη, θα γινόμασταν πιο υπεύθυνοι πολιτικοί, που θα είχαμε την παρρησία της αλήθειας και την τόλμη της πράξης, που θα βουτούσαμε τη γλώσσα στο μυαλό μας πριν μιλήσουμε και που θα βρίσκαμε το ψυχικό σθένος να ξεπερνούμε τις μεταξύ μας αντιπαλότητες και να χτίζουμε εθνικές συμμαχίες για το κοινό καλό, απέναντι σε κάθε επίβουλο. Θα... και δεν θα...

Κι έπειτα διαπίστωσα ότι το ‘2010’ ήταν ένα απλό γλωσσικό ολίσθημα, που και ο πιο έμπειρος εκφωνητής συγχωρείται να διαπράξει μια φορά στην καριέρα του. Και συνειδητοποίησα ότι, ακόμη κι αν ξαναγεννιόμασταν στην αρχή του 2010, όπως έλεγε στο παλιό τραγούδι η Αλέκα Κανελλίδου, δυστυχώς, «όλα τα λάθη μας δεν θα τ’ αρνιόμασταν... θα κάναμε την ίδια ζωή...». Χρειάζεται κάτι παραπάνω από πίστωση χρόνου και ‘δεύτερες ευκαιρίες’ για να αλλάξουμε μακροχρόνιες νοοτροπίες και συνήθειες και τρόπους ζωής. Με μια λέξη, να μετα-νοήσουμε.

Καλή χρονιά, μ' ανοιχτά πανιά!

Συγκατάβαση

Το χαμόγελο της ημέρας: «Το μόνο κοινό μας σημείο με τον κύριο Τάδε είναι ότι ανήκουμε και οι δυο στο ανθρώπινο γένος». Όπως θα το έγραφε ο Όμηρος, ‘ως έφατο’ κάποιος δημόσιος ανήρ για κάποιον άλλο, δεν άκουσα με ποια αφορμή. Πάλι καλά που ανεγνώρισε στον αντίπαλό του ανθρώπινη υπόσταση!

Πώς να πίνετε τη σαμπάνια σας

Τόξερα εγώ ότι κάτι λάθος έκανα τόσα χρόνια και δεν μπορούσα να απολαύσω τον καμπανίτη οίνο μου όσο έπρεπε. Πόσα έχασα σε γευστική απόλαυση διότι δεν έδινα την κατάλληλη κλίση στο ποτήρι μου, ώστε "οι μικρές φυσαλίδες να αναδεικνύουν με ιδιαίτερο τρόπο τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά του ποτού". Και πόσο απαξίωνα τα πανάκριβα μπουκάλια Dom Perignon και Taittinger και Veuve Clicquot με το να μη τα κουνάω αρκετά ώστε οι μικρές φυσαλίδες να αποκτήσουν αρκετή δυναμική ενέργεια και να εκτοξεύσουν τον φελλό μέχρι τη στρατόσφαιρα... Ευτυχώς οι Γάλλοι ερευνητές μου έλυσαν το πρόβλημα, και μας δίνουν αναλυτικές οδηγίες για τη σωστή διεξαγωγή της σαμπανοποσίας. Τώρα ξέρετε.

Για την ιστορία, κάποια φορά που τόλμησα να ανοίξω ένα μπουκάλι με το περιώνυμο αφρώδες ποτό, ανταμείφθηκα με ένα 'μπαμ' σαν βολή από εννιάρι πιστόλι, που το ακολούθησε ένας κρυστάλλινος ήχος. Αναζητώντας τον φελλό μέσα στο σαλόνι, διαπίστωσα ότι έλειπε ένα μικρό κομμάτι γυαλί από το χείλος ενός ποτηριού που στεκόταν μαζί με την παρέα του πάνω στο τραπέζι, περιμένοντας να δεχθεί την ακριβή σπονδή. Παράπλευρη απώλεια, σκέφθηκα, και δεν τόλμησα να επαναλάβω το πείραμα.

Πειραματικά και πρότυπα

Un-πιστεύ-able! όπως θα έλεγε σε άψογα ελληνοαμερικάνικα ο καλός μου φίλος π. Στέφανος από την Καλιφόρνια. Ποιος θα περίμενε ότι θα το ακούγαμε κι αυτό; Θα ξαναδημιουργηθούν, λέει, πειραματικά και πρότυπα σχολεία, όπου θα μπαίνουν οι καλύτεροι με εξετάσεις, όπου θα αξιολογούνται πολλαπλώς διδάσκοντες και διδασκόμενοι, και άλλα τέτοια οπισθοδρομικά πράγματα, τα οποία αν δεν κάνω λάθος είχε αποκηρύξει μετά βδελυγμίας ως αντισοσιαλιστικά εδώ και 30 χρόνια το ‘παλαιό’ ΠΑΣΟΚ. Καμία αντίρρηση να ξαναδούμε επιτέλους σχολεία και παιδεία αριστείας στη χώρα αυτή. Ελπίζω μόνο να μη γίνουν μηχανές κλωνοποίησης των δημιουργών τους.

Από πού μυρίζει το ψάρι;

Αντιγράφω από το άρθρο της Χριστίνας Κοψίνη (Συνέβη στο Εργασίας, Καθημερινή 28/12/2010):

"Πόσες παρανομίες και πόση υποκρισία μπορεί να συμπυκνώνει ένας θάνατος; Ας δούμε μερικές. Ο 32χρονος Αιγύπτιος που έπεσε στο κενό επιχειρώντας να καθαρίσει, στον τρίτο όροφο, τα τζάμια γραφείων του υπουργείου Εργασίας δούλευε παράνομα σε υπηρεσία που υποτίθεται ότι καταπολεμάει -με κοινοτικά κονδύλια- την παρανομία στην αγορά εργασίας. Δούλευε χωρίς σύμβαση εργασίας στο κτίριο του υπουργείου που υποτίθεται θα νομοθετήσει σύντομα κατά της αδήλωτης εργασίας. Δούλευε Κυριακή, σε συνεργείο καθαριότητας ενός υπουργείου το οποίο υποτίθεται ότι ελέγχει την τήρηση της κυριακάτικης αργίας. Δούλευε με πλασματική σχέση εργασίας, ως υπεργολάβος, ενώ στην πραγματικότητα ήταν ένας υπό ευρεία εκμετάλλευση μισθωτός. Έχασε τη ζωή του, την Κυριακή 19 Δεκεμβρίου, αλλά το υπουργείο Εργασίας απέκρυψε το συμβάν, προσποιούμενο ότι δεν συνέβη ποτέ, αφού ό, τι δεν παίρνει δημοσιότητα είναι σαν να μην υπάρχει.

Η είδηση του θανάτου του μετανάστη, πατέρα 4 παιδιών, την ώρα που καθάριζε τα γραφεία του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου στην Αθήνα (αρμοδιότητας του Εργασίας) έγινε γνωστή από επερώτηση βουλευτή και όχι από αυτόν που ανέθεσε την εργασία".

Οι επισημάνσεις του άρθρου δεν χρειάζονται επανάληψη. Άκουσα απόψε την είδηση σε κεντρικό κρατικό τηλεοπτικό δελτίο, με την προσθήκη ότι η έρευνα των Επιθεωρητών Εργασίας θα κινηθεί κατά της εταιρείας καθαρισμού που απασχολούσε τον νεκρό Αιγύπτιο. Άραγε οι επιθεωρητές δεν έχουν δικαίωμα να ελέγξουν και τον εντολοδότη του έργου, δηλαδή το υπουργείο Εργασίας;

Σοκ και δέος

Πώς τα καταφέρνουν τα ‘προοδευτικά’ Μέσα (ελληνικά και ξένα) και θυμούνται, χρονιάρες μέρες, όλους τους επώνυμους αρνησίθεους του πλανήτη, από τον Richard Dawkins και τον Christopher Hitchens μέχρι την ημέτερη Μ. Ρεπούση, που επιχειρηματολογούν και κόπτονται για να αποδείξουν ότι Αυτός που δεν πιστεύουν όντως δεν υπάρχει, ελπίζοντας με τον τρόπο αυτό να σοκάρουν τους ‘απέναντι’. Γιατί δεν αρκούνται στο να χαίρονται την ‘πίστη’ τους, όπως χαιρόμαστε κι εμείς τη δική μας;

Κυκλοφορεί στο Διαδίκτυο γνωστή παρουσίαση που δείχνει τα μεγέθη του μακροκόσμου και του μικροκόσμου σε δυνάμεις του 10, αρχίζοντας από 1 εκατοστό και φθάνοντας σε αριθμούς ιλιγγιώδεις, προς τα πάνω και προς τα κάτω. Η θέαση του σύμπαντος (είτε στον μακρόκοσμο είτε στον μικρόκοσμο) δημιουργεί δέος για τη μικρότητα του ανθρώπου. Και όμως, γι’ αυτήν ακριβώς τη μικρότητα έγινε πριν 2000 χρόνια μια Γέννηση, που τη γιορτάζουμε ξανά τις μέρες αυτές. Για καθέναν από εμάς τους ανθρώπους της Γης, και για κανέναν άλλο πλανήτη, γαλαξία, ζωντανό οργανισμό, υποατομικό σωματίδιο ή κβάντο. Κι αυτό πρέπει να μας δημιουργεί ακόμη μεγαλύτερο δέος.

«Αν δεν υπάρχει Θεός...,

...τότε όλα επιτρέπονται», κατά τη γνωστή αποστροφή του Ντοστογιέφσκι. Το ‘αν’ δεν σημαίνει να είναι γενικά ανύπαρκτος ο Θεός. Αν για μένα προσωπικά δεν υπάρχει (= δεν δέχομαι ότι υπάρχει), τότε μπορώ αυθαίρετα να κάνω ό,τι θέλω, χωρίς να δίνω λογαριασμό σε κανένα, αφού στη θέση Εκείνου ανέβασα τον εαυτό μου.

Ευτυχώς όμως υπάρχει. ‘Σαρξ εγένετο και εσκήνωσεν εν ημίν... και εθεασάμεθα την δόξαν αυτού’ και πιστεύουμε στα λόγια αυτών που έγιναν ‘επόπται της εκείνου μεγαλειότητος’. Και μπορούμε να αναφωνούμε, δυο χιλιάδες χρόνια τώρα, μαζί με τον Άγιο Γρηγόριο τον Θεολόγο: ‘Χριστός γεννάται, δοξάσατε!’

Ενώ δίχως Θεό...

Προφητεία

Μέρα χρονιάρα που είναι, ας διαβάσουμε το αποκαλυπτικό Στ΄ Ανάγνωσμα του Εσπερινού των Χριστουγέννων (που συνήθως δεν ακούγεται στις ενορίες), σε ελεύθερη απόδοση:

‘Είπε ο Δανιήλ στον Ναβουχοδονόσορα: Βασιλιά, εσύ κοίταζες, και είδες μπροστά σου ένα άγαλμα μεγάλο και λαμπρό, με φοβερή όψη. Το άγαλμα είχε κεφάλι από καθαρό χρυσάφι, χέρια και στήθος και μπράτσα ασημένια, κοιλιά και μηρούς χάλκινους, κνήμες σιδερένιες, και πόδια μισά σιδερένια και μισά πήλινα. Κοίταζες ώσπου αποσπάσθηκε ένας βράχος από κάποιο βουνό χωρίς χέρι ανθρώπου και χτύπησε το άγαλμα πάνω στα πόδια τα σιδερένια και πήλινα, και τα έκανε σκόνη. Και τότε διαλύθηκαν δια μιας ο πηλός, το σίδερο, ο χαλκός, το ασήμι, το χρυσάφι, κι έγιναν σαν τη σκόνη στο θερινό αλώνι. Και τα πήρε ο άνεμος και τα σκόρπισε και δεν βρέθηκαν πουθενά. Κι ο βράχος που χτύπησε το άγαλμα έγινε βουνό μεγάλο και κάλυψε όλη τη γη. Αυτό είναι το όνειρο, και θα πούμε στο βασιλιά την εξήγησή του. Ο Θεός του ουρανού θα στήσει μια βασιλεία που δεν θα καταστραφεί στον αιώνα, και η βασιλεία αυτή δεν θα υποταγεί σε κανένα άλλο λαό. Και θα αυξηθεί στους αιώνες με τον τρόπο που είδες ότι αποσπάσθηκε βράχος από το βουνό χωρίς χέρι ανθρώπινο, και διέλυσε τον πηλό, το σίδερο, τον χαλκό, το ασήμι, το χρυσάφι. Ο μεγάλος Θεός γνωστοποίησε στον βασιλιά όσα πρόκειται να γίνουν στο μέλλον, και το όνειρο είναι αληθινό, και η εξήγησή του αξιόπιστη’ [Δανιήλ 2: 31-36, 44-45].

Χριστουγεννιάτικη ονειροφαντασία

Έτσι θα μπορούσε να χαρακτηρίσει κανείς την εικόνα που παρουσιάζει η σημερινή Ελλάδα. Την (υπερβολική σε πολλές περιπτώσεις) φωτεινή διακόσμηση μπαλκονιών και παραθύρων συμπληρώνουν σωροί από σκουπίδια στους δρόμους--πρωτότυπο αυτό. Μεγάλο μέρος της χώρας, εξαρχούσης της πρωτευούσης, βεβαίως, βρίσκεται σχεδόν κάθε μέρα χωρίς μέσα συγκοινωνίας, με αποτέλεσμα να αναπολεί κανείς νοσταλγικά το ταπεινό και υπομονετικό γαϊδουράκι της φάτνης. Καθένας καπνίζει όπου του καπνίσει (τους νόμους θα σκεφτούμε τώρα;), ενώ οι φαρμακοποιοί ετοιμάζονται για νέα σύγκρουση--τα δικαιώματα βλέπεις! Δύο τινά θα μπορούσαμε να υποθέσουμε: ότι η εικόνα που αντικρίζουμε γύρω μας είναι κακό όνειρο που θα χαθεί μόλις ξυπνήσουμε, ή ότι τόσα χρόνια ονειρευόμασταν αμέριμνοι, και τώρα αντιμετωπίζουμε το δύσκολο ξύπνημα.

Απαράδεκτη κατάσταση!

Έτσι έκρινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το χάος που επικρατεί στα αεροδρόμια της γηραιάς ηπείρου εξαιτίας της σφοδρής χιονόπτωσης. Φαντάζομαι ότι θα διατύπωσε την κρίση της, σε αυστηρό τόνο, προς τον αρμόδιο για τον καιρό ουράνιο ‘επίτροπο’ και να τον έθεσε ενώπιον των ευθυνών του. Για να λάβει την απάντηση ότι ‘Μωραίνει Κύριος ον βούλεται απολέσαι’.
Δεν ξέρω γιατί, αλλά θυμήθηκα τον αείμνηστο Ξέρξη που έβαλε να μαστιγώσουν τη θάλασσα του Ελλησπόντου όταν η τρικυμία του χάλασε την απόβαση στην Ευρώπη.

Προς τον Λαό

Με τίτλο "Η Εκκλησία απέναντι στη σύγχρονη κρίση" κυκλοφόρησε η πιο πρόσφατη εγκύκλιος της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος. Μπορεί να αναγνωσθεί με πολλούς τρόπους. Κάποιοι θα πουν "Επιτέλους μίλησαν!", κάποιοι θα πουν "Λίγα γράφει", μερικοί ίσως να αντιτείνουν ότι "Για τα δικά σας δεν λέτε τίποτε" (κατά το "Για όλα φταίνε οι προηγούμενες κυβερνήσεις"). Σημασία όμως έχει η ουσία του κειμένου, ότι δηλαδή προσδιορίζει την κρίση σε πνευματική διάσταση, στην απουσία οράματος, στον ευτελισμό της ζωής στην κατανάλωση, στην υποδούλωση στους δανειστές που μπορεί να απαιτήσουν όχι μόνο οικονομικά, αλλά και πνευματικά ανταλλάγματα.
Αν η ευμάρεια δημιουργεί την ψευδαίσθηση της αυτάρκειας του ανθρώπου απέναντι στο Θεό, η κρίση μπορεί να λειτουργήσει ως αφύπνιση. Με το πνεύμα αυτό ας διαβάσουμε την εγκύκλιο αυτή, για προβληματισμό και όχι για αντιδικία, και για αλλαγή πλεύσης.
Ολόκληρο το κείμενο ΕΔΩ.

Υ.Γ. Ένα κείμενο στο οποίο έσπευσαν να αντιδράσουν επικριτικά τόσο ο κυβερνητικός εκπρόσωπος (με τη σύμπραξη των... φιλομνημονιακών εφημερίδων) όσο και το Κομμουνιστικό Κόμμα μάλλον περιέχει μια υγιή δόση αλήθειας.

Ευλαβικό μνημόσυνο

Άγιος Ελισαίος, στην Πλάκα. Λειτουργός ο άγιος παπα-Νικόλας Πλανάς. Ψάλλει ζερβά ο ένας Αλέξανδρος, δεξιά ο άλλος. Μωραϊτίδης και Παπαδιαμάντης, οι δυο ‘Άγιοι’ των ελληνικών γραμμάτων. Την ιστορική αυτή μυσταγωγική εικόνα αναζωπύρωσε προχθές ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Ιερώνυμος σε αγρυπνία στο εκκλησάκι της Πλάκας για τα εκατό χρόνια από την εκδημία του Παπαδιαμάντη. Και ασφαλώς θα ευφράνθηκε η ψυχή του κυρ-Αλέξανδρου, καθώς άκουγε το «Χριστός γεννάται, δοξάσατε».

Ασύμμετρη απειλή!

Το είδα σε βιτρίνα του κέντρου της Θεσσαλονίκης, και το θεώρησα τόσο... απειλητικό, που σκέφτηκα να σας προειδοποιήσω, χρονιάρες μέρες που έρχονται, μη τυχόν και κινδυνεύσει κανείς αδικαιολόγητα!
Τι σκαρφίζεται ο άνθρωπος εν ονόματι της διαφήμισης...

Για τα μάτια της Μόνα Λίζα

Ένας κόσμος που έχει λύσει όλα του τα προβλήματα δικαιούται βέβαια όχι μόνο να φιλοσοφεί, αλλά και να αργοσχολάζει. Αυτό το συμπέρασμα μπορούμε να βγάλουμε από την είδηση ότι κάποιοι ασχολούνται με το χρώμα των ματιών της Τζιοκόντα, με το αν αυτά κρύβουν κάποιον 'κώδικα' του ντα Βίντσι, και με το μυστήριο της ταυτότητας του μοντέλου από το οποίο ζωγραφίσθηκε (τι το θέλουν άραγε μετά από τόσες εκατοντάδες χρόνια; Μήπως για να καλέσουν την άγνωστη καλλονή σε δείπνο ή σε κανένα πρωινό καφέ;). Είπαμε, επειδή τα έχουμε λύσει όλα, μας μένει ακόμη αυτή η απορία, βρε αδερφέ!

Ι. Μονή Τιμίου Προδρόμου Σερρών

Πιθανώς θα μάθατε για την φωτιά που προκάλεσε μεγάλες ζημιές στην ιστορική και πανέμορφη Μονή του Τιμίου Προδρόμου, έξω από τις Σέρρες. Από παλαιότερη επίσκεψη οι φωτογραφίες που ακολουθούν, με την ευχή για γρήγορη αποκατάσταση.

'Πέθανε κανείς;'

Συνηθισμένη ερώτηση κάποτε, που την άκουγες από πολλούς όταν ανοίγοντας το ραδιόφωνο ‘έπεφταν’ πάνω σε πρόγραμμα κλασικής μουσικής. Σήμερα δεν χρειάζονται τόσο μακάβριες εξηγήσεις. Έχουμε την ευκαιρία να ακούμε σοβαρά κομμάτια και όταν έχει απεργία η ΠΟΣΠΕΡΤ. Όπως αυτές τις μέρες.

Τζάκποτ

Η ιστορία που άκουσα σήμερα στο ραδιόφωνο είναι τόσο διδακτική που αξίζει να καταγραφεί. Όχι για να ζηλέψουμε τον κερδισμένο, όσο για να σκεφθούμε την χαμένη. Άγνωστος λοιπόν κέρδισε τον μεγαλύτερο λαχνό στις Φιλιππίνες (πάνω από 16 εκατομμύρια δολάρια)... από ευγένεια. Ενώ περίμενε να πάρει το λαχείο του, μια αγενής κυρία σπρώχνοντας και με το «έτσι θέλω» πέρασε μπροστά του. Εκείνος δεν διαμαρτυρήθηκε, αλλά περίμενε και πήρε το επόμενο, που αποδείχθηκε και υπερτυχερό. Να φαντασθούμε την έκφραση της βιαστικής κυρίας όταν έμαθε το νέο; Κατά το κοινώς λεγόμενο, σίγουρα θα ‘την έκανε λαχείο’!

Ανδρέας Κάλβος (1792-1869)

Διάβασα χθες το χρονογράφημα της Μ. Τζιαντζή (‘Ποιητής του καιρού του και των καιρών μας’, Καθημερινή 11/12/2010), με αφορμή ντοκυμαντέρ της ΕΤ1 για τον ποιητή Ανδρέα Κάλβο. Πριν αρκετά χρόνια, με προτροπή συναδέλφου, πιο ‘ψαγμένου’ στα θέματα αυτά, σε καλοκαιρινή επίσκεψη στην Αγγλία, είχα ανακαλύψει τον χορταριασμένο τάφο του, στο κοιμητήρι του μικρού χωριού Keddington, έξω από την πόλη Louth. Σχεδόν δεν διαβάζεται η επιγραφή, διαβρωμένη και πρασινισμένη από την υγρασία ενός και μισού αιώνος. Έχω κάπου τη φωτογραφία του (προ της ψηφιακής εποχής), κι αν τη βρω θα την αναρτήσω. Δυστυχώς δεν βρήκα τον άνθρωπο που είχε το κλειδί της εκκλησίας για να δω την πλάκα που εντοιχίσθηκε στο εσωτερικό της προς τιμήν του. Ωστόσο, διαβάζοντας στη συνέχεια για τον ποιητή, ανακάλυψα ότι στις ‘Ωδές’ του είχε γράψει και την ακόλουθη:

Ας μη μού δώση η μοίρα μου
εις ξένην γην τον τάφον·
είναι γλυκύς ο θάνατος
μόνον όταν κοιμώμεθα
εις την πατρίδα.
[Ωδαί: Ο Φιλόπατρις]

Τελικά, αυτό που απευχόταν δεν το απέφυγε...

Αναγκαία και περιττά

‘Τίποτε δεν φέραμε μαζί μας όταν ήρθαμε στον κόσμο, και είναι φανερό πως ούτε μπορούμε να βγάλουμε τίποτε φεύγοντας. Αν έχουμε λοιπόν τροφές και σκεπάσματα, ας αρκεσθούμε σ’ αυτά. Όσοι όμως θέλουν να πλουτίσουν, πέφτουν σε πειρασμό και σε παγίδα του διαβόλου και σε πολλές επιθυμίες ανόητες και βλαβερές, που βυθίζουν τους ανθρώπους σε όλεθρο και απώλεια. Διότι ρίζα όλων των κακών είναι η φιλαργυρία’ (Α’ Τιμ. 6:7-10)

Ξαναδιαβάζοντας το κείμενο αυτό του Αποστόλου Παύλου θυμήθηκα τον μακαρίτη Χαρίλαο Γέρου, που μου έλεγε κάποτε ότι κάθε μέρα προσευχόταν με τη γυναίκα του: «Θεέ μου, φώτιζέ μας να διακρίνουμε το αναγκαίο από το περιττό». Ας το δοκιμάσουμε, μέρες που είναι. Με τα λόγια της Λωξάντρας, "Τις εστί πλούσιος; Ο εν τω ολίγω αναπαυόμενος".

Συναφή κείμενα:
Κων. Ζούλα: Ένα Μνημόνιο για το νέο σπίτι
Β. Νευροκοπλή: Ο άρρωστος βασιλιάς και το πουκάμισο

Μη χειρότερα

Άκουσα στο ραδιόφωνο ότι, σύμφωνα με την Γ.Γ. του Παλαιολιθικού Κόμματος Ελλάδος, έχουμε σήμερα την πιο επικίνδυνη κυβέρνηση της χώρας μετά την μεταπολίτευση. Επειδή κάπως έτσι χαρακτήριζε και την αμέσως προηγούμενη κυβέρνηση η παρούσα όταν η ίδια ήταν αντιπολίτευση, φαντάζομαι τη στενοχώρια του τέως πρωθυπουργού. Θα χτυπάει το κεφάλι του και θα μονολογεί: «Χάσαμε τον τίτλο! Ούτε καν οι χειρότεροι δεν μπορούμε να είμαστε». Τόσο λίγο διαρκεί η όποια... δόξα.

Θαύμα!

«Πώς είναι ο/η... ;»
«Θαύμα!»

Κοινός διάλογος, που τον έχουμε κάνει όλοι μας, για συγγενείς, φίλους, ασθενείς μας. Η λέξη ‘θαύμα’ χρησιμοποιείται ως υπερθετικός βαθμός (καλά, καλύτερα, θαύμα). Πέρα από την έκφραση ενθουσιασμού και ικανοποίησης για το καλό αποτέλεσμα, η σκέψη μας συνήθως δεν πάει αλλού. Κι όμως, ακούσια, ασυναίσθητα, ομολογούμε μια μεγάλη αλήθεια: θαύμα είναι αυτό που ονομάζουμε ίαση, επούλωση, αποκατάσταση στο υγιές μετά από μια αρρώστια, μια επέμβαση, έναν τραυματισμό. Όσο προοδευμένη κι αν είναι η επιστήμη μας, όσο επιδέξιοι οι γιατροί και οι χειρουργοί μας, όσο τέλειες οι μονάδες εντατικής θεραπείας, όσο υπομονετικοί οι νοσηλευτές και οι φυσιοθεραπευτές μας, η ίαση ως τελικό αποτέλεσμα είναι έργο του Θεού και μόνο, δηλαδή θαύμα. Αυτό που πολύ πεζά ονομάζουμε ‘φυσικό γεγονός’ είναι κατ’ ουσίαν υπερφυσικό. Έχουμε τη συναίσθηση και την ταπείνωση να το αναγνωρίζουμε και να λέμε από την καρδιά μας «Δόξα τω Θεώ»;

Παλιές συνήθειες

[Σκίτσο του Α. Πετρουλάκη, Καθημερινή 24/11/2010]

Τόσο δύσκολο είναι να εννοήσουμε ότι ‘πέρασαν για πάντα οι παλιές ιδέες, οι παλιές συνήθειες, οι κραυγές’, για να παραφράσουμε τον Διονύση Σαββόπουλο; Πόσα χρόνια μπορεί ένας λαός να ζήσει με αυταπάτες και ψέματα (πρώτα προς τους εαυτούς μας κι έπειτα προς όλους τους άλλους, εντός και εκτός Ελλάδος); Επί πόσα χρόνια μπορεί η κάθε επαγγελματική ή κοινωνική τάξη ή ομάδα να ασκεί τα προνόμιά της εις βάρος όλων των άλλων, και μάλιστα εν ονόματι της ‘δημοκρατίας’ ή του ‘σοσιαλισμού’; Το έδαφος είχε διαβρωθεί σταδιακά εδώ και πολλές δεκαετίες. Ο σεισμός έγινε, και ήδη καθόμαστε πάνω στα ερείπια. Κι όταν το σπίτι έχει καταρρεύσει, αρχίζεις να το χτίζεις καινούργιο από τα θεμέλια, αποφεύγοντας τα λάθη του χθες κι όχι κοιτάζοντας πώς να διατηρήσεις τον παλιό εξώστη ή το ‘ρετιρέ’ σου εις βάρος της όλης στατικής του κτιρίου.
Αφορμή για τις παραπάνω σκέψεις μου δίνει το σημείωμα της Μαρίας Κατσουνάκη στην Καθημερινή (‘Ο γόρδιος δεσμός της ευνοιοκρατίας’), που το διαβάζω με θλίψη. Βλέπεις, άλλο είναι να αναθεματίζεις αφ' υψηλού το ‘πελατειακό κράτος’ κι άλλο να τα βάλεις με το ίδιο το θεριό...

Πέντε θα φεύγουν, ένας θα έρχεται, πόσοι θα μείνουν;

Διάβασα το πρωί στο trailer των ειδήσεων κρατικού διαύλου: "Και στην υγεία θα ισχύσει το 2011 η αρχή μία πρόσληψη για πέντε αποχωρήσεις". Δεν ξέρω αν αποτελεί απόφαση τελεσίδικη ή πρόταση υπό διαβούλευση, αλλά όπως και να είναι μου σηκώνει την τρίχα στο σβέρκο. Με δεδομένες τις ήδη υπάρχουσες μεγάλες ελλείψεις σε προσωπικό στο σύστημα υγείας, το τελευταίο που εύχεται κανείς είναι να δει κι άλλες μειώσεις στο υπάρχον ανθρώπινο δυναμικό. Δυο είναι οι πιθανές εξελίξεις σε τέτοια περίπτωση: είτε εξουθένωση των ευσυνειδήτων εργαζομένων (με μικρότερες φυσικά αμοιβές), είτε προοδευτική αδιαφορία και οριστική λούφα των υπολοίπων, κι όσο αντέξουμε. Για ασφάλεια των ασθενών, μάλλον δεν γίνεται όχι λόγος, αλλά ούτε σκέψη. Εδώ είναι που χρειάζονται 'κόκκινες γραμμές', κύριοι υπεύθυνοι!

Πόσοι μαζί ‘τα φάγαμε’;

Πολύς θόρυβος έγινε για την πρόσφατη... πάγκαλη ρήση ‘Όλοι μαζί τα φάγαμε’. Η ερμηνεία που δόθηκε, με την ανάλογη δόση ιερής αγανάκτησης από τους δημοσιογράφους (ως οι ίδιοι να ήσαν αμέτοχοι στο πάρτι), ήταν ότι το ‘όλοι’ περιλάμβανε άρχοντες και αρχομένους, στον ίδιο παρονομαστή. Έχουμε γράψει εδώ κι άλλη φορά ότι είτε πεις ‘Όλοι φταίνε’ είτε πεις ‘Κανένας δεν φταίει’, το τελικό αποτέλεσμα είναι ένα και το αυτό: η εξίσωση (= ισοπέδωση), και βέβαια η αθώωση.

Δεν αποκλείεται βέβαια ο αντιπρόεδρος να εννοούσε όλους τους πολιτικούς, κάθε απόχρωσης, και μόνο αυτούς. Ωστόσο, με τριβελίζει ένας λογισμός. Όσο είμαι μικρός, τα χέρια μου φτάνουν μόνο μέχρι να παίρνω κρυφά καραμέλλες. Όταν μεγαλώσω κι έχω τη δυνατότητα να κόβω ‘συμβολικές’ αποδείξεις, θα το κάνω κι αυτό (ιδίως αν το βλέπω σαν συνηθισμένη πρακτική γύρω μου). Κι αν κάποια μέρα με την υπογραφή μου διαχειρίζομαι δημόσια κονδύλια εκατομμυρίων ευρώ χωρίς κανέναν έλεγχο, ποιος με εμποδίζει να βάλω και κάποια απ’ αυτά στην τσέπη μου; Συνεπώς ας μη σπεύδουμε να αγανακτήσουμε. Χωρίς να αρχίσουμε να ενοχοποιούμε αλλήλους, ας κάνουμε καθένας την αυτοκριτική του, όχι δημόσια (όπως γινόταν στην Κίνα του Μάο, για να προβληθεί η κομματική ‘ηθική’) αλλά σε κάθε περίπτωση ειλικρινά και με την πεποίθηση ότι η διόρθωση των κοινών αρχίζει από τον εαυτό μας και τα του οίκου μας. Κι ας αλλάξουμε τρόπο σκέψης και συμπεριφοράς, προς το καλύτερο.