Κυκλώνας

Άνεμοι με ταχύτητες εκατοντάδων χιλιομέτρων. Όγκοι νερού που κατακλύζουν δρόμους, σταθμούς και σήραγγες του μετρό, πολυώροφα κτίρια. Στέγες που ανεμίζουν σαν χαρτομάντηλα. Αυτοκίνητα που συγκρούονται σαν μπάλες μπιλιάρδου. Κόσμος σε καταφύγια, χωρίς ρεύμα, χιλιάδες ξεσπιτωμένοι. Ζημιές δισεκατομμυρίων δολλαρίων. Και όλα αυτά στο κέντρο της παγκόσμιας οικονομίας, στη μεγαλύτερη πόλη της ισχυρότερης υπερδύναμης του κόσμου. Το όνομα της καταστροφής: Σάντυ για τους μετεωρολόγους και τους δημοσιογράφους. Τέρας της φύσης για τους... φυσιολάτρες. Γι’ αυτούς που στοιχειωδώς πιστεύουν, παντοδυναμία του Θεού.
     Είναι απορίας άξιο πώς μπορεί ένα κράτος να δέχεται τέτοιες πληγές (θυμηθείτε και την αντίστοιχη Κατρίνα της Νέας Ορλεάνης πριν μερικά χρόνια) και συγχρόνως να σχεδιάζει και να πραγματοποιεί πλήγματα καταστροφικά (στο μέτρο της δύναμής του) σε άλλες περιοχές της γης, ή οικονομικά (‘σφαγή με το γάντι’) σε άλλες περιπτώσεις. Και όχι μόνο αυτοί που δέχονται τα πλήγματα, αλλά και όλοι όσοι τα βλέπουν να συμβαίνουν, και κάνουν τα ίδια ή παρόμοια. Κανείς δεν σκέφτεται τον Άγιο Αδελφόθεο Ιάκωβο (πριν λίγες μέρες τον εορτάσαμε) που προειδοποιεί: «Τι είναι η ζωή σας; Ατμός που για λίγο φαίνεται κι ύστερα χάνεται» [Ιακ. 4:14]. Αχ αυτή η ‘μνήμη θανάτου’, όπως τη λένε οι Πατέρες, από πόσα δεινά θα μας γλίτωνε..., αν την είχαμε. 

Κοινή γνώμη

Αντιγράφω από σημερινό άρθρο της Λώρης Κέζα (‘Ο χρήσιμος αποκαλυπτικός’) στο ηλεκτρονικό ΒΗΜΑ:
     ‘Η δημοσιογραφία έχει τα τυχερά της – για όσους τα αποδέχονται. Πριν από λίγα χρόνια εκείνοι που κάλυπταν ταξίδια υψηλότατου πολιτικού προσώπου είχαν την τύχη να επισκέπτονται καταστήματα με τη συνοδεία μιας κυρίας, μέλους της αποστολής, χωρίς επίσημη ιδιότητα. Η εν λόγω κυρία έπιανε στασίδι στο ταμείο και πλήρωνε τα ψώνια των δημοσιογράφων. Τους αγόραζε παπούτσια (ή τους εξαγόραζε με παπούτσια).’
     Από εκεί και πέρα βγάλτε μόνοι σας συμπεράσματα για την αμεροληψία της δημοσιογραφίας ή, για να ακριβολογούμε, ενός μεγάλου μέρους της. Φυσικά και δεν είναι όλοι ίδιοι. Δυστυχώς όμως το μεγάλο αυτό μέρος κάνει το παν για να διαμορφώνει μια ‘κοινή γνώμη’, για να απαλλάσσει τους πολλούς αποδέκτες της από τον κόπο να σκέπτονται και να κρίνουν μόνοι τους. Όσοι διατηρούμε ακόμη στοιχειωδώς αυτή τη δυνατότητα ας αναλογισθούμε πόσο ακριβά πληρώνει το κοινωνικό σύνολο την επίσημη πλύση εγκεφάλου για τη συντήρηση του status quo. 

Ένα μπουκάλι ξίδι

Δεν είναι μέρα για... ξινίλες μια και γιορτάζουμε δυο επετείους στην πόλη μας. Δεν τις θυμηθήκαμε όμως εμείς: ο δήμαρχος έκανε την αρχή. Τον ‘χάλασε’ που το Υπουργείο Μακεδονίας-Θράκης διοργάνωσε τον εορτασμό της εισόδου της σημαίας στην ελευθερωμένη Θεσσαλονίκη χωρίς να τον ρωτήσει. Δεν ξέρω αν αληθεύει ή όχι η ένστασή του, αλλά βρήκε ευκαιρία τέτοια μέρα να μας πει τη γνώμη του για τις παρελάσεις που του θυμίζουν, λέει, δικτατορικά καθεστώτα και άλλα παρόμοια. Μια και είναι πιο γνωστός για τα (όντως) καλά κρασιά του, ας πάρει μια ομοιοπαθητική δόση από το ταπεινό υποπαράγωγό τους, μπας και στρώσει το στομάχι του.  
     Υ.Γ. Το παραλήρημα του δημάρχου συνεχίζεται, με εκφράσεις του τύπου 'χουντικό καρακιτσαριό', για μια εκδήλωση που μόνο θετικά συναισθήματα δημιούργησε σε όσους την έζησαν ή την παρακολούθησαν. Ας γραφεί η... αισθητική αυτή άποψη στο βιογραφικό του σημείωμα, μια και σε δυο χρόνια μπορεί να διεκδικήσει ξανά την ψήφο της εμπιστοσύνης μας.

Εκατόχρονα

‘Τοις των αιμάτων σου ρείθροις, Δημήτριε, την Εκκλησίαν ο Θεός επορφύρωσεν, 

ο δους σοι το κράτος αήττητον και περιέπων την πόλιν σου άτρωτον, 

αυτής γαρ υπάρχεις το στήριγμα’

Εκατό χρόνια ελεύθερης ζωής της πόλης μας ανήγγειλαν οι εορταστικές ορθρινές καμπάνες σήμερα. Εκατό χρόνια ανοικοδόμησης και προόδου, αλλά και νεοελληνικής αφροσύνης, που μας έχουν φέρει ήδη στο χείλος νέας υποδούλωσης, εθνικής, οικονομικής και πολιτισμικής. Από τους ανθρώπους άρχοντες, όποιοι κι αν είναι, ό,τι χρώμα ‘φέσι’ κι αν φορούν, δεν περιμένουμε πολλά πράγματα. Είθε ο Άγιος που εκόσμησε με τη ζωή και το μαρτύριό του την γενέτειρα πόλη του και την προστάτευσε ανά τους αιώνες να συνεχίσει την ευλογημένη παρουσία του ανάμεσά μας και να εμπνέει και να καθοδηγεί όλους μας.

 ‘Φρούρει αεί, πανεύφημε, την σέ μεγαλύνουσαν πόλιν...’

Σημαντική σημείωση: Δείτε στον σύνδεσμο μια πολύ ωραία ψηφιακή έκδοση για την ιστορία της Θεσσαλονίκης.

 

Λήθη

Η χθεσινή απάντηση τέως υπουργού στην επιτροπή οικονομικών υποθέσεων της Βουλής ότι δεν ξέρει πού βρίσκεται η "λίστα Λαγκάρντ" αφ' ότου έφυγε από τα χέρια του θυμίζει το παλιό ανέκδοτο, με τον φοιτητή της ιατρικής που είναι εντελώς αδιάβαστος στις πτυχιακές του εξετάσεις. Ο καθηγητής, θέλοντας να του δώσει μια τελευταία ευκαιρία, τον ρωτάει: "Ποιο είναι το φάρμακο του καρκίνου;", οπότε ο φοιτητής με ύφος μισοκακόμοιρο απαντά: "Αχ, κύριε καθηγητά, το ήξερα εκεί έξω που περίμενα πριν, αλλά τώρα το έχω ξεχάσει!". Ο καθηγητής υψώνει το βλέμμα στον ουρανό και αναφωνεί: "Ταλαίπωρη ανθρωπότης! Ένας μόνο το ήξερε, κι αυτός το ξέχασε!". Κάπως έτσι κι εμείς: μια ευκαιρία μας δόθηκε να αποδείξουμε την πολιτική μας βούληση για την πάταξη της φοροδιαφυγής, και δεν ξέρουμε πού βρίσκεται.

Παιδεία

Μου έστειλαν προ καιρού την παραπάνω φωτογραφία από αφρικανικό σχολείο, με το σχόλιο: ‘Τι κι αν είναι ο πίνακας μισός και η κιμωλία ανύπαρκτη;’ Θυμούμαι ακόμη από αφηγήσεις του πατέρα μου ότι στην Κατοχή το σχολείο τους έκανε κάθε εβδομάδα μαθήματα σε διαφορετικό κτίριο. Αυτό δεν τους εμπόδισε να αποφοιτούν με άριστα και να διαπρέπουν αργότερα ως φοιτητές. Όσο τα παιδιά είχαν δίψα για μάθηση και οι δάσκαλοι ζήλο να διδάσκουν, η έλλειψη μέσων και οι δυσμενείς ή και άθλιες συνθήκες δεν αποτελούσαν εμπόδια στο διδακτικό έργο.

     Μπορεί να πει κανείς το ίδιο και για σήμερα; Εξαιρέσεις φωτεινές σίγουρα υπάρχουν, αλλά ας κρατήσω μια επιφύλαξη για το σύνολο. Ίσως η κρίση να αναδείξει και πάλι πιο ζηλωτές δασκάλους και πιο διψασμένους μαθητές. Μέχρι τότε, θα ασχολούμαστε με πρυτανικές εκλογές και νόμους-πλαίσια.

Επίκαιρο

Μου το έστειλαν, και δεν γνωρίζω την προέλευσή του, αλλά δυστυχώς δεν ψεύδεται. 

Ειδικά στις μέρες μας...

Εωθινό

Είναι ακόμη ‘σκοτία και πρωί’, αλλά η κίνηση στην Εγνατία είναι ήδη αρκετή. Η δροσιά είναι φθινοπωρινή, τουλάχιστον τις νυκτερινές ώρες, αλλά μόλις βγει ο ήλιος το ‘μικρό καλοκαιράκι’ μας ξαναθυμάται. Οι τράπεζες αργούν να ανοίξουν, αλλά σε καθεμιά υπάρχει και από μια μικρή σύναξη συνταξιούχων: ημέρα πληρωμής γαρ. Μέσα στον Άγιο Δημήτριο η σύναξη είναι πολύ μεγαλύτερη: είναι η πιο εύκολη ώρα για το προσκύνημα, μια και οποιαδήποτε άλλη στιγμή του 24ώρου η ουρά εκτείνεται έξω από τον ναό. Ησυχία και τάξη κυριαρχεί. Αρκετά μέτρα πιο μπροστά βλέπω φίλο ψυχίατρο, λίγο πιο πίσω συγγενείς. Να κι άλλος γιατρός με την οικογένειά του. Και πολλοί άλλοι, μικροί και μεγάλοι, κάθε ηλικίας. Το σκήνωμα του Πολιούχου και η Παναγία αναμένουν την κατάθεση της καρδιάς και των αιτημάτων όλων μας. Χτυπούν οι καμπάνες, αρχίζει ο Εξάψαλμος. Προσκυνούμε και απερχόμεθα, αφού χαιρετίσουμε και την διπλανή Αγία Ανυσία, και τον τάφο του Μυροβλύτη. Κάπου 25 λεπτά η όλη αναμονή, ενώ η ουρά έχει μεγαλώσει κατά πολύ. Έξω φέγγει πλέον. Τα πηγαδάκια στις τράπεζες έχουν πυκνώσει, οι σχολικοί τροχονόμοι βρίσκονται επί το έργον, γονείς και μαθητές σπεύδουν στα σχολεία, άλλος κόσμος προς κάθε κατεύθυνση. Αρχίζει η μέρα, αρχίζει η εβδομάδα. Καλό κουράγιο σε όλους!

Σύγχυση ιδεών

 [Ηλ. Μακρής, Καθημερινή 17-10-12]

Από παράδοξα άλλο τίποτε στην εποχή μας. Κοντά στα πολλά άλλα, ας καταγράψουμε κι αυτό. Απ’ όσα ακούμε καθημερινά για τις απαιτήσεις της τρόικας περί σχέσεων εργασίας, τριετιών, ωριμάνσεων, εξισώσεων μισθών και βάλε, απώτερος σκοπός του όλου εγχειρήματος είναι (αν δεχθούμε ότι αυτά θα ισχύσουν) η δημιουργία ενός κομμουνιστικού εργασιακού καθεστώτος. Εκεί δεν είχε σημασία αν ήσουν σπουδασμένος ή χειρώναξ, αν δούλευες τη γη ή παίδευες το μυαλό σου σε κανένα επιστημονικό εργαστήριο: τις ίδιες τρεις κι εξήντα θα έπαιρνες, εκτός βεβαίως αν ήσουν γραμμένος στο κόμμα. Η απαίτηση αυτή έρχεται από τη λεγόμενη ‘Μέκκα του καπιταλισμού’, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Και σαν να μην έφτανε ως εδώ το παράδοξο, στην επιδίωξη αυτή οι καπιταλιστές βρίσκουν σθεναρά αντίσταση από τα... κομμουνιστικά κόμματα. Αν μπορείτε, βγάλτε άκρη! 

 [Ηλ. Μακρής, Καθημερινή 13-10-12]

Με το όνομα ενός λουλουδιού

Άλλα ‘εβουλόμην γράψαι’, και άλλα ‘Θεός εκέλευε’. Μια τηλεφωνική αίτηση για επείγουσα μετάφραση ενός ιατρικού κειμένου για το εξωτερικό μου άνοιξε ένα παράθυρο σε τραγωδίες που διαδραματίζονται καθημερινά, συχνά βουβά και αθέατα, με κεντρικούς ήρωες μικρούς ασθενείς και τους γονείς και τα αδέλφια τους. Πώς η τρυφερή ηλικία μετατρέπεται μέσα σε μια στιγμή σε ‘καθαρτήριο’ φορτωμένο με δυσάρεστα και ανησυχητικά συμπτώματα, απανωτές εξετάσεις, μεταγγίσεις, βαριές χημειοθεραπείες, ακόμη και ακρωτηριαστικές επεμβάσεις. Φαντάστηκα μια οικογένεια σε αναβρασμό, σε αναζήτηση λύσεων, ανθρωπίνων και--ελπίζω--θείων, προκειμένου το παιδί που πάσχει να ξαναβρεί την υγεία του. Το ιατρικό απόρρητο δεν επιτρέπει περισσότερες λεπτομέρειες, αλλά όσοι διαβάζετε τις γραμμές αυτές, θυμηθείτε στην προσευχή σας και το μικρό κορίτσι με το όνομα ενός λουλουδιού.

Γρανάζια

Κάποια στιγμή θα μας δώσουνε το ‘πράσινο’. Αφού απορρίψουν το ένα μετά το άλλο δυο-τρία προτεινόμενα σενάρια, αφού μας βγάλουν το λάδι (που τόσο άφθονο και καλό παράγουμε), τα Eurogroup και οι διασκέψεις κορυφής και οι όποιοι άλλοι φορείς θα μας πουν αυτό που (ούτως ή άλλως) λογάριαζαν: «Πάρτε τα λεφτά». Το σκηνικό μου θυμίζει το μυθιστόρημα ‘Τροχοί’ του Arthur Hailey (πριν πολλά χρόνια είχε περάσει ως μίνι σειρά και από την τηλεόραση). Το βιβλίο περιγράφει την πολύπτυχη καθημερινή πραγματικότητα της αμερικανικής αυτοκινητοβιομηχανίας. Σε κάποιο επεισόδιο μια σχεδιάστρια αυτοκινήτων υποβάλλει τις καινούργιες ιδέες της για έγκριση στο διοικητικό συμβούλιο. Παρόλο που είναι πολύ καλές και εφαρμόσιμες, απορρίπτονται, όπως και οι επόμενες. Σιγά-σιγά η σχεδιάστρια μαθαίνει ότι αυτός είναι ο κανόνας της δουλειάς: οι ‘μεγάλοι’ δεν υιοθετούν αμέσως τα πρώτα που τους φέρνουν, όσο καλά κι αν είναι, ώστε να μη φανεί ότι είναι εύκολοι και υποχωρούν στις οποιεσδήποτε προτάσεις. Το ίδιο και στην κάθε είδους πολιτική. Παίγνια για κάθε ηλικία, επάγγελμα και κοινωνική τάξη. 

Σούρτα-φέρτα

Γιατί άραγε πρέπει, κάθε φορά που αναφέρεται η τρόικα στα τηλεοπτικά δελτία ειδήσεων, να βλέπουμε σ’ ένα ‘παράθυρο’ τους ίδιους ανθρώπους να μπαινοβγαίνουν σε οικήματα και οχήματα πάλιν και πολλάκις, ακολουθούμενοι από το απαραίτητο πλήθος των φωτορεπόρτερ; Τους γνωρίσαμε καλά, ξέρουμε τις φάτσες τους. Πόσες φορές μπορεί να υπομείνει κανείς το ίδιο βίντεο κλιπ να παίζεται και να ξαναπαίζεται μέχρι να τελειώσει το όποιο ρεπορτάζ ή συζήτηση, σχετικό ή και άσχετο με την εικόνα; Έλεος! Πώς το έλεγε ο Μένανδρος; «Ή λέγε τι σιγής κρείττον, ή σιγήν έχε» (σε απλά ελληνικά: αν δεν έχεις να πεις τίποτε καλύτερο από τη σιωπή, τότε σώπα). Το ίδιο ισχύει και για την εικόνα: αν δεν έχετε να μας δείξετε κάτι ουσιαστικό, κόψτε την. Έχει και η αηδία τα όριά της.

'Εν Παραβύστω'

Σύμφωνα με τις εγκυκλοπαίδειες, στην αρχαία Αθήνα το λεγόμενο ‘Παράβυστον’ ήταν μυστικός στεγασμένος χώρος όπου συνέρχονταν οι ένδεκα δικαστές της Ηλιαίας για να δικάσουν κακουργήματα που επέσυραν τη θανατική ποινή, σε αντίθεση με άλλες ποινικές υποθέσεις που δικάζονταν στο ύπαιθρο. Από εκεί βγήκε και η γνωστή λογία έκφραση «εν κρυπτώ και παραβύστω», που σημαίνει «μυστικά, χωρίς δημοσιότητα». Είχα εδώ και καιρό την απορία γιατί οι διαβουλεύσεις της κυβέρνησης με την τρόικα δεν γίνονται δημόσια, π.χ. στη Βουλή, ώστε να μαθαίνουμε όλοι από πρώτο χέρι ποιες ακριβώς είναι οι απαιτήσεις των δανειστών και ποια ενδεχομένως τα δημοσιογραφικά επικονιάματα. Η παραπάνω ερμηνεία της λέξης μου έδωσε την απάντηση: την θανατική καταδίκη (μας) περιμένουμε.

Άξιον εστί

Μέσα σ’ έναν κόσμο και σε μια εποχή όπου τα κράτη και οι λαοί αναζητούν απεγνωσμένα κάθε λογής συμμάχους και προστάτες, ο λαός της Θεσσαλονίκης υποδέχθηκε χθες την ‘Υπέρμαχον στρατηγόν’ με την μορφή της εικόνας του ‘Άξιον εστί’, που μεταφέρθηκε από τον ναό του Πρωτάτου των Καρυών και θα παραμείνει για προσκύνηση μέχρι τις 31 Οκτωβρίου. Αρχαίο έθιμο ο συνεορτασμός του πολιούχου Αγ. Δημητρίου με την Παναγία, που έχει μεγάλη απήχηση στο κοινό της πόλης μας. Ιδιαίτερα φέτος, που εορτάζουμε τα εκατόχρονα της απελευθέρωσης. Σε μια Ελλάδα όπου, παρά την δεινή γενική κατάσταση, προβάλλονται δυστυχώς καθημερινά οι υβριστές των ιερών και των οσίων (που επικαλούνται την ‘ελευθερία της έκφρασης’), η ειρηνική πορεία τόσου πλήθους που έψαλλε ύμνους διαμέσου της πόλης (χωρίς την... ευγενή ‘σύμπραξη’ της Χρυσής Αυγής) ήταν μια ελπιδοφόρα αντίστιξη. Βοήθειά μας!

  

Νομπελίστες

Πείτε μου ειλικρινά: δεν αισθάνεστε τουλάχιστον πέντε πόντους ψηλότεροι από χθες; Η σουηδική ακαδημία απένειμε στην Ενωμένη Ευρώπη (άρα και στον καθένα μας) το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης για το 2012. Εφόσον Ευρώπη δεν είναι μόνο το έδαφος, τα σύνορα, οι φυσικοί πόροι, οι βιομηχανίες, τα κοινοβούλια, οι τράπεζες, ο Γιούνκερ, ο Μπαρόζο, ο βαν Ρόμπας (ή όπως αλλιώς τον προφέρουν), αλλά το άθροισμα των πολιτών της, άρα όλοι είμαστε Νομπελίστες (μάλιστα, όπως υπολόγιζε κάποιος αναγνώστης στον χθεσινό Guardian, αναλογούν 0,018 ευρώ στον καθένα από το χρηματικό ποσό του βραβείου). Δοξάστε μας! Κι αφήστε κάποιους μεμονωμένους "ειρηνοποιούς" (όπως τον π. Γερβάσιο που γράφαμε τις προάλλες) για άλλη φορά. Εδώ βραβεύονται ολόκληρες ήπειροι, για πρόσωπα θα μιλάμε τώρα;

Δια πάσαν κοινωνικήν νόσον...

[Του Α. Πετρουλάκη, Καθημερινή 12/10/2012]

Να μη βασκαθεί το ελληνικό κράτος, από ευρηματικότητα άλλο τίποτε! Γάμοι, διαζύγια και κηδείες θα περνούν υποχρεωτικά από τα συμβολαιογραφικά γραφεία για να επικυρώνονται. Αφού είναι τόσο δύσκολο (όπως φαίνεται) να ενημερώνει κάθε ληξιαρχείο π.χ. μια φορά την εβδομάδα τα δημόσια ταμεία για τους θανάτους, τους γάμους κ.τ.λ. που κατέγραψε, ας περάσει κι αυτή η αρμοδιότητα σε ιδιώτες, μήπως δούμε άσπρη μέρα, έστω και μετά θάνατον. Μάλλον αυτό θα εννοούσε με τον όρο 'Κοινωνικό Συμβόλαιο' ο Ζαν-Ζακ Ρουσώ.

     Ας δούμε όμως και την φαιδρή πλευρά. Η τελευταία αυτή απόφαση της δημόσιας διοίκησης έδωσε αφορμή για ανεπανάληπτες ατάκες, που ούτε ο γνωστός σκιτσογράφος Αρκάς στη ‘Ζωή μετά’ δεν σκέφθηκε. Όπως π.χ. του Π. Μπουκάλα στην Καθημερινή: ‘Το μόνο που δεν νομοθετήθηκε ακόμα είναι ότι το πιστοποιητικό νεκρότητας θα πρέπει να το μεταφέρει από τον συμβολαιογράφο στο ΙΚΑ ο ίδιος ο μακαρίτης, εντός σαράντα ημερών’ (αλλιώς θα πρέπει να εξουσιοδοτεί τον κατά νόμον πλησιέστερο συγγενή του, συμπληρώνω). ‘Και το φαιδρότερον - γιατί τα πιστοποιητικά θανάτου έχουν τρίμηνη ισχύ;’ ερωτά μια σχολιάστρια στην ίδια εφημερίδα. Ρητορικό βέβαια το ερώτημα της κυρίας, όπως και για τα πιστοποιητικά γέννησης, που πάντα πρέπει να είναι ‘της ώρας’, μην τυχόν και μεγαλώσει το μωρό!

'Κλειστόν'

‘Κλειστό το Αριστοτέλειο από έλλειψη πόρων’, μας πληροφορεί τοπική εφημερίδα. Τι το παράξενο; Εδώ και 40 σχεδόν χρόνια κάθε τόσο έκλεινε κατά τα κελεύσματα των κομμάτων, των φοιτητικών παρατάξεων και των φοιτητών-υποχειρίων τους. Αφού το ήθελαν κλειστό, να που ήλθε το πλήρωμα του χρόνου και κλείνει στ’ αλήθεια. Φυσικά και δεν χαίρομαι με μια τέτοια είδηση. Μια διαπίστωση κάνω, πικρή όπως και τόσες άλλες στις μέρες μας.

Το μάρμαρο

Κάποτε στον Άγιον Όρος ο αρχοντάρης μιας σκήτης που πανηγύριζε, κουρασμένος να στρώνει και να ξαναστρώνει τράπεζα για τα κύματα των προσκυνητών που έρχονταν κάθε τόσο, μας υποδέχθηκε αναφωνώντας: «Τι θέλετε κι ήρθατε; Δεν σας φώτισε ο Θεός να μην έρθετε;» Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να πει και η Ελλάδα στην κ. Μέρκελ. Η σημερινή της άφιξη στην Αθήνα θυμίζει τις επισκέψεις-αστραπές αμερικανών και βρετανών πολιτικών στο Αφγανιστάν για την ‘τόνωση του φρονήματος’ των στρατιωτών που προασπίζουν Κύριος οίδε τι συμφέροντα στη μέση του πουθενά, όπως λέει η χαρακτηριστική αγγλική έκφραση, και πεθαίνουν χωρίς να κατανοούν τη στρατηγική σημασία των θυσιών τους. Όμως, για να ξαναγυρίσουμε στα δικά μας, το ‘μάρμαρο’ της επίσκεψης ποιος το πληρώνει; Τόσα μέτρα ασφαλείας, τόσο προσωπικό, τόση αναστάτωση στη ζωή μιας πρωτεύουσας έχει ένα κόστος διόλου ευκαταφρόνητο. Το επωμίσθηκε άραγε ο γερμανικός προϋπολογισμός, ίσως ως μια καλή επένδυση που αναμένεται να κερδοφορήσει; Ή θα προστεθεί κι αυτό στην ‘τρύπα’ των μερικών δισεκατομμυρίων που ακόμη ψάχνουμε να βρούμε στον πίθο των Δαναΐδων; Μια απάντηση δεν θα έβλαπτε. 

Το μέλλον της Ελλάδος

Πριν πολλά χρόνια ο γνωστός γελοιογράφος ΚΥΡ έδειχνε τον επίσης γνωστό τυπικό Έλληνα να στοχάζεται και να αποφθέγγεται: «Εγώ πάντα το έλεγα: το μέλλον της Ελλάδος είναι το εξωτερικό». Δεν θυμάμαι πλέον την αφορμή του σκίτσου, αλλά σημερινά δημοσιεύματα για τις καταθέσεις των Ελλήνων στο εξωτερικό μας ξαναθυμίζουν το αληθές του λόγου. Αγρότες, κηπουροί, οδηγοί ταξί, σουβλατζήδες, αλλά και οι συνήθεις ύποπτοι ελεύθεροι επαγγελματίες κάθε λογής, φέρονται ως δικαιούχοι εκατομμυρίων, ενώ στην Ελλάδα δήλωναν ονομαστικό εισόδημα στα όρια της φτώχειας ή καθόλου. Δεν μας ενδιαφέρουν τα ονόματά τους. Μας ενδιαφέρει όμως, και μάλιστα πολύ, η φορολόγηση των καταθέσεων αυτών που φαίνεται ότι πέρασαν νύχτα τα σύνορα. Κάπου εκεί μέσα είναι κρυμμένα τα ισοδύναμα μέτρα για τα οποία κόπτονται τρόικα και κυβέρνηση. Όσο συντομότερα τα ανακαλύψουν και τα εισπράξουν, τόσο καλύτερα για όλους. Έχει κανείς αντίρρηση; 

Νομοτέλεια

Ο καθηγητής Ν. Μαραντζίδης κάνει σήμερα στην Καθημερινή μια ανάλυση του τέλους της γενιάς που ονομάσθηκε baby-boomers (η πρώτη μεταπολεμική γενιά στη Δύση, που χαρακτηρίσθηκε από έκρηξη των γεννήσεων) και γνώρισε μεγάλη οικονομική ευμάρεια, με αποτέλεσμα αυτό που ζούμε σήμερα. Όπως λέει:
   ‘Τώρα στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ βλέπουμε τις συνέπειες αυτού του γλεντιού. Ο πονοκέφαλος ονομάζεται τραπεζική κρίση και υπερδανεισμός. Πέρα από τις τεχνικές αναλύσεις, η βάση του προβλήματος μπορεί να αποτυπωθεί με δύο λέξεις: Ύβρις και Νέμεσις. Η αλόγιστη επέκταση των δημοσίων και ιδιωτικών δαπανών προκειμένου να στηριχθεί μια διαβίωση που σε άλλες περιοχές του πλανήτη δεν υπάρχει ούτε ως όνειρο οδήγησε την ανεπτυγμένη Δύση στα σημερινά προβλήματα. Μην αυταπατώμεθα, πουθενά αλλού πέρα από τη Δύση και ποτέ άλλοτε όσο στις μέρες μας δεν σπαταλήθηκαν τόσα χρήματα στην επιδίωξη μιας υπερκαταναλωτικής ευημερίας. Ποτέ αλλού δεν πετάχτηκε τόσο πολύ δημόσιο χρήμα για να διαμορφωθεί μια κοινωνική συναίνεση σπατάλης.’
     Έχουμε γράψει παλαιότερα για το αρχαιότερο μάθημα πολιτικής οικονομίας, το όνειρο του Φαραώ για τις επτά παχιές και τις επτά ισχνές αγελάδες. Δεν πρόκειται για τιμωρία, αλλά για νομοτέλεια: τις περιόδους αφθονίας, απληστίας και σπατάλης τις διαδέχονται περίοδοι στέρησης, ανέχειας και ένδειας, μια και κανείς δεν σκέφτεται τις έννοιες της αποταμίευσης, της συνετής διαχείρισης και της εξοικονόμησης πόρων μπροστά στην προοπτική του ακόμη μεγαλύτερου κέρδους, με κάθε τρόπο. Όταν η ‘φούσκα’ αυτή σκάζει, τότε είναι αργά για να αναλογισθούμε τις συνέπειες και να ξαναγράψουμε τα βιβλία των οικονομικών θεωριών.

ΑΞΙΟΣ!

Ας αφήσουμε για λίγο τις πονεμένες ειδήσεις και τη μαυρίλα που μας προκαλούν. Ας παραμερίσουμε το καταπέτασμα της κατάθλιψης που σκιάζει την καθημερινότητά μας. Ας ξεχάσουμε τα γλυκόπικρα ανέκδοτα με τα οποία προσπαθούμε να διασκεδάσουμε την αηδία που νιώθουμε για την περιρρέουσα ατμόσφαιρα. Κι ας δούμε μια είδηση που δεν ακούσθηκε από κανένα Μέσον. Αντιγράφω από το ιστολόγιο ΑΚΤΙΝΕΣ:

'Υποψήφιος για το Νόμπελ Ειρήνης, ανάμεσα σε μεγάλες προσωπικότητες από όλο τον κόσμο, θα είναι «ο άγιος των φυλακισμένων». Ο πατέρας Γερβάσιος από τη Θεσσαλονίκη έχει αφιερώσει τη ζωή του στην προσφορά βοήθειας σε άπορους φυλακισμένους. Τα τελευταία 35 χρόνια έχει συμβάλει στην αποφυλάκιση 15.200 απόρων φυλακισμένων, οι οποίοι προέρχονται από 90 χώρες του κόσμου, έχοντας καταβάλει περισσότερα από 4.100.000 ευρώ!

Άνθρωποι των γραμμάτων και των τεχνών καθώς και πολλοί επιστήμονες από τις πέντε ηπείρους έχουν προτείνει τον αρχιμανδρίτη πατέρα Γερβάσιο Ραπτόπουλο ως υποψήφιο για το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης από τη Νορβηγική Ακαδημία. Η αντίστροφη μέτρηση για τα βραβεία έχει αρχίσει, καθώς η σχετική ανακοίνωση θα γίνει στις 12 Οκτωβρίου, στις 11 το πρωί' [η συνέχεια στη σχετική ανάρτηση...]

Ευχόμαστε ολόψυχα να δούμε τον σεβάσμιο π. Γερβάσιο να τιμάται για το έργο του όπως πραγματικά αξίζει.

Ορθογραφικό

Αφελής, πλην βασανιστική, απορία: η λέξη ‘λίστα’ στην νεοελληνική γράφεται με ιώτα ή με ήτα;

                                                 [Α. Πετρουλάκης, Καθημερινή 3/10/2012]

Και μια ύστερη σκέψη: αν η πασίγνωστη από τον κινηματογράφο ‘Λίστα του Σίντλερ’ είχε βρει την ίδια μεταχείριση με τη ‘λήστα’ Λαγκάρντ, αλίμονο σε όσους ήταν γραμμένοι εκεί...

 [Ηλ. Μακρής, Καθημερινή 5/10/2012]

Πόσα, και πού;

Αντιγράφω και επικροτώ, από το άρθρο του Ν. Χρυσολωρά (Οι Τόμσεν εντός μας, Καθημερινή 3/10/2012):

"Από τον συνολικό λογαριασμό που πληρώνουμε (όσοι τελοσπάντων πληρώνουμε) πόσα άραγε πηγαίνουν -ακόμη και τώρα- σε μακαρίτες συνταξιούχους; Πόσα πήγαν -και πηγαίνουν ακόμη- σε άγαμες θυγατέρες που εργάζονται κι έχουν κάνει οικογένειες, αλλά δεν «βάζουν στεφάνι» για να μην τους κοπεί η σύνταξη; Πόσα πήγαν -και πηγαίνουν- για να καλύψουν το έλλειμμα των συγκοινωνιών και την τζάμπα επανάσταση του «Δεν Πληρώνω»; Πόσα πήγαν -και πηγαίνουν- στην ετήσια αποκατάσταση των ζημιών που προκαλούν σε σχολεία και πανεπιστήμια οι ανήσυχοι βουτυρομπέμπηδες-καταληψίες; Ποιος είναι ο λογαριασμός από την πυρπόληση της Αθήνας το 2008, όταν το κατά κεφαλήν εισόδημα στην Ελλάδα ήταν το υψηλότερο στην ιστορία της χώρας και η ανεργία στο 7%; Πόσα έχουμε πληρώσει για την καταστροφή που αφήνουν πίσω τους κάθε μήνα οι επαναστάσεις του γλυκού νερού; Από τα χρήματα που χρειάζονται οι τράπεζες για την ανακεφαλαιοποίησή τους και θα εγγραφούν στο εθνικό χρέος, πόσα είναι «τοξικά δάνεια» σε πολιτικά κόμματα και αφερέγγυους εκδότες;"

Σε απλά ελληνικά, ν' αγιάσει το στόμα του!

‘Περί την ενάτην ώραν’

Στα 88 του ο κυρ-Θόδωρος μετράει τις τελευταίες του ανάσες. Ο καρκίνος που βρέθηκε στον πνεύμονά του πριν έξι μήνες, προχωρημένος ήδη κατά τον χρόνο της διάγνωσης, έχει αντιμετωπισθεί με καθαρά ανακουφιστικά μέσα μέχρι σήμερα, χωρίς ηρωικές προσπάθειες και περιττές ταλαιπωρίες. Ο κυρ-Θόδωρος πέρασε όλον αυτό τον καιρό στο σπίτι και στο κρεβάτι του, έχοντας γύρω τους δικούς του ανθρώπους, με τηλεφωνικές οδηγίες και περιστασιακές ιατρικές επισκέψεις, και μια-δυο παρακεντήσεις για το υγρό που στραγγάλιζε την αναπνοή του κάθε τόσο.

Πόσο θα αντέξει ακόμη; Κανένας δεν ξέρει. Κάθε ανάσα και πιο δύσκολη, κάθε λέξη και πιο ασθενική, δεν την καταλαβαίνεις πλέον. Ενημερώνομαι κάθε τόσο από το τηλέφωνο. Ποιος ξέρει πότε θα χρειασθεί να τον επισκεφθώ για τελευταία φορά; ‘Οψέ ή μεσονυκτίου ή αλεκτοροφωνίας ή πρωί’ (Μαρκ. ιγ΄ 35); Οδηγίες για τα φάρμακά του, για λίγο ηρεμιστικό, το ερώτημα (για πολλοστή φορά) αν θα επιθυμούσαν εισαγωγή σε κάποιο νοσοκομείο ή κλινική… Ίδια η απάντηση. Όχι. Να μείνει στο σπίτι του. Κι όσο πάει.

Ένα ακόμη τηλεφώνημα, Κυριακή μεσημέρι. «Είναι χειρότερα» αναφέρει η κόρη του. «Δεν μπορεί να μας μιλήσει, άλλοτε λέει κάτι ασυνάρτητα. Τι να κάνουμε;». «Τον κοινωνήσατε;» ρωτάω. «Γιατρέ, ξέρεις, ενώ ήταν πάντα πολύ καλός άνθρωπος, δεν είχε επαφή με την εκκλησία. Αυτή τη μάθαμε από τη μητέρα μας. Εκείνος δεν είχε καμιά σχέση. Μόλις πρόσφατα τον πείσαμε να ακυρώσει την γραπτή παραγγελία που μας είχε αφήσει να τον κάψουμε όταν πεθάνει. Πώς θα του πούμε κάτι τέτοιο; Μήπως τον σκοτώσουμε μια ώρα αρχύτερα;» Επικαλούμαι την εορτή των Αγίων Πάντων: μεγάλη μέρα σήμερα, γιορτάζουν όλοι, κοινωνεί ο κόσμος, μήπως θα ήθελε κι αυτός; Ωστόσο, μόνο μια υπόδειξη κάνω. Αυτά τα πράγματα δεν επιβάλλονται. Η κόρη με ευχαριστεί. Θα τα ξαναπούμε.

Τα ξαναλέμε την επομένη, την ενάτη ώρα, ακριβώς στις 3 μ.μ. Η τελευταία ανάσα που εδώ και τόσες μέρες δεν έλεγε να βγει είναι πλέον γεγονός. Σπεύδω στο σπίτι. Στον τελευταίο ύπνο ο κυρ-Θόδωρος είναι πιο ήρεμος παρά ποτέ. Διαπιστώνω τα τυπικά σημεία του θανάτου, κάθομαι να συμπληρώσω το αποβιωτήριο. «Ξέρεις, γιατρέ, τελικά τον κοινωνήσαμε», λέει απροσδόκητα η κόρη του ενώ γράφω. Την κοιτάζω ξαφνιασμένος. «Ήρθε χθες ο ιερέας, και το ήθελε κι εκείνος, καταλάβαινε», μου λέει. «Δόξα τω Θεώ!» σκέφτομαι ανακουφισμένος. Η κόρη συνεχίζει: «Ο ίδιος ο ιερέας μας είπε ότι αν σήμερα είναι ακόμη ζωντανός θα έρθει πάλι να τον μεταλάβει. Και ήρθε το πρωί, γιατρέ, και ο πατέρας μας μετάλαβε ξανά!». Δόξα τω Θεώ και πάλι. Σφραγίζω το πιστοποιητικό και αποχωρώ για να κρύψω τη συγκίνησή μου. 

Μνήσθητι, Κύριε, και της ψυχής του κεκοιμημένου δούλου σου Θεοδώρου…