ΤΕΛΛαιπωρίΑΣ τέλος (21/1/2008)

Και τω Θεώ δόξα! Μετά από τρεισήμισι μήνες κενού στην ηλεκτρονική επικοινωνία, από χθες τα πράγματα λειτουργούν ξανά, σχεδόν ομαλά. Ο χρόνος θα βεβαιώσει του λόγου το ασφαλές. Ωστόσο το μάθημα από την περιπέτεια αυτή είναι να διαβάζει κανείς τα ψιλά γράμματα πριν υπογράψει συμβόλαια, ιδίως με εταιρείες που υπόσχονται ότι ‘στην πόλη μας θα είσαι ελεύθερος να επιλέξεις’. Οι επιλογές είναι ‘ή εμάς ή τίποτε’. Αν δεν έχετε σοβαρό λόγο να αλλάξετε τηλεφωνικό δίκτυο (ιδίως προς νεόκοπες εταιρείες που πουλάνε ‘τζάμπα’ υπηρεσίες), σκεφθείτε το πολύ καλά πριν μπλέξετε. Και να θυμάστε: η αποδέσμευση έγινε μόνο αφού η Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών (που την ευχαριστώ και από τη θέση αυτή) κάλεσε σε απολογία την υπαίτια εταιρεία. Άρα τα θεσμικά όργανα λειτουργούν, και καλό είναι να τα ενημερώνουμε για παρατυπίες που εμπίπτουν στη δικαιοδοσία τους. Καλή συνέχεια λοιπόν!

Μα πού ζούνε οι άνθρωποι; (20/1/2008)

Ταξίδεψα στο Λονδίνο το βράδυ που το Boeing έκανε αναγκαστική προσγείωση στο Heathrow (έφθασα μάλιστα με 2 ώρες καθυστέρηση λόγω του συμβάντος). Το επόμενο πρωί άνοιξα την TV για να μάθω λεπτομέρειες. Τι απογοήτευση! Μετά από μια λιτή περιγραφή του γεγονότος ο παρουσιαστής συνδέθηκε ζωντανά με έναν καθηγητή της αεροναυπηγικής. ‘Γιατί νομίζετε ότι δεν ανταποκρίθηκαν οι κινητήρες του σκάφους;’ τον ρώτησε. ‘Θα το δείξει η έρευνα,’ ήταν η απάντηση, και η συζήτηση έκλεισε εκεί. Ούτε παράθυρα ούτε τρίτες, πέμπτες και δέκατες γνώμες. Την επόμενη μέρα το σκάφος ρυμουλκήθηκε στο υπόστεγο για εξέταση, και ο κόσμος ξαναγύρισε στις δουλειές του. Μα είναι ενημέρωση αυτή;

Απορία πολίτου (16/1/2008)

Όπως ξέρουμε όλοι, για να διορισθείς δάσκαλος, καθηγητής ή άλλος δημόσιος υπάλληλος θα πρέπει να περάσεις από διαγωνισμούς ΑΣΕΠ και άλλες τέτοιες διαδικασίες. Για να προσληφθείς στο ΕΣΥ ως γιατρός πρέπει να καταθέσεις χαρτιά επί χαρτιών, να περάσεις από εισηγητικές εκθέσεις, συμβούλια κρίσης, συνεντεύξεις (αλλά και από βουλευτικά γραφεία). Για να τοποθετηθείς γενικός γραμματέας υπουργείου (ή και υπουργός) χρειάζεται τίποτε απ’ όλα αυτά; Η τυχόν αρνητική απάντηση στο ερώτημα ερμηνεύει έμμεσα και το γιατί θέσεις π.χ. διευθυντών σε νοσοκομειακές κλινικές του ΕΣΥ μένουν κενές επί χρόνια, ενώ η θέση του γενικού γραμματέα καλύπτεται εν μια νυκτί.

Μια σεμνή και ταπεινή πρόταση (15/1/2008)

Με δεδομένη τη σημασία που έχουν αποκτήσει τα DVD για την πολιτική και πολιτιστική ζωή αυτού του τόπου, προτείνεται οι συνεδριάσεις κοινοβουλευτικών ομάδων, επιτροπών μορφωτικών υποθέσεων, αρχαιολογικών συμβουλίων, συντακτικών επιτροπών εφημερίδων και άλλων θεσμικών και κομματικών οργάνων να λαμβάνουν χώρα σε video club, ώστε οι συμμετέχοντες να έχουν άμεση πρόσβαση σε πρωτογενές υλικό.

Εναλλακτικά: ‘Κεντρικό video club διαθέτει αίθουσα χωρητικότητας μέχρι 300 ατόμων, την οποία παραχωρεί έναντι λογικού τιμήματος για συνεδριάσεις κοινοβουλευτικών ομάδων, επιτροπών μορφωτικών υποθέσεων, αρχαιολογικών συμβουλίων, συντακτικών επιτροπών εφημερίδων και άλλων θεσμικών και κομματικών οργάνων, με αυστηρή διασφάλιση της ανωνυμίας και του απορρήτου των προσερχομένων. Δεκτές όλες οι πιστωτικές κάρτες, αλλά προτιμάται η πληρωμή με μορφή πολιτιστικών επιχορηγήσεων.’

Το απόρρητο από τους δημοσιογράφους (10/1/2008)

Όπως έλεγε ο Conan Doyle, δια στόματος Σέρλοκ Χολμς, πριν ένα αιώνα και κάτι, ‘πάσχουμε από μια πληθώρα εικασιών, φαντασιών και υποθέσεων. Η δυσκολία έγκειται στο να ξεχωρίσουμε τα γεγονότα—τα απόλυτα, αναντίρρητα γεγονότα—από τις γαρνιτούρες των σχολιαστών και των δημοσιογράφων’. Από τότε τα πράγματα έχουν βέβαια αλλάξει σημαντικά—επί τα χείρω. Τον όρο ‘trial by television’ (= δίκη δια τηλεοράσεως) τον πρωτάκουσα πριν πολλά χρόνια στην Αγγλία. Το φαινόμενο εκεί δεν κράτησε πολύ (ίσως δεν ευδοκιμεί σε πιο ψυχρά κλίματα). Το γνώρισα όμως και το υφίσταμαι καθημερινά σε βαθμό αηδίας στην εγχώρια (ραδιο)τηλεοπτική σκηνή, όπου η αυτάρεσκα ονομαζόμενη ‘τέταρτη εξουσία’ αντικαθιστά ανακριτές, εισαγγελείς, δικαστικούς όλων των βαθμίδων, κατηγόρους και – σπάνια – συνηγόρους, μόλις δοθεί οποιαδήποτε ευκαιρία, αστικού, ποινικού ή πολιτικού χαρακτήρα. Όσο κι αν κόπτονται όλοι για την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης, από τη στιγμή που οι υποθέσεις ‘δικάζονται’ στα παράθυρα, πόσο αμερόληπτα μπορεί να δουλέψει ο οποιοσδήποτε δικαστικός; Και τι είδους απαίτηση είναι αυτή να παραδίδονται στοιχεία (ονόματα κτλ.) στο δημόσιο κουτσομπολιό πριν (ή και χωρίς) να τεθούν υπόψη της Θέμιδος; Αν έπρεπε να υπάρχει ένα ακόμη απόρρητο (κοντά στα διάφορα άλλα) θα έπρεπε να είναι το απόρρητο από τους δημοσιογράφους, μπας και γλιτώσουμε από τη μάστιγα της ‘ενημέρωσης’ που συνήθως αποτελείται από απέραντες πιθανολογίες, απίθανα σενάρια, εξωφρενικές υποθέσεις και φτηνή αστυνομική φιλολογία. Χίλιες φορές καλύτερος ο Σέρλοκ Χολμς.

Οι ζωές των άλλων (9/1/2008)

Στο τιμόνι του ταξί που με πήρε για το κέντρο καθόταν μια γυναίκα. Μόλις είχε πιάσει βάρδια, και απαντώντας στην ερώτηση της συνεπιβάτιδάς μου αν είναι δικό της το ταξί, μας έμπασε για λίγο στη ζωή της. Σε ήρεμο, αξιοπρεπή τόνο, στον οποίο διέβλεπες αγάπη για τη δουλειά, χωρίς γκρίνια ή απαίτηση. ‘Ξεκίνησα τώρα (5 μ.μ.) και θα τελειώσω αύριο το πρωί. Αν ήταν δικό μας, θα μ’ άφηνε ο άνδρας μου να δουλεύω όλη τη νύχτα; Πληρώνω 45 ευρώ στη βάρδια την αποκοπή στον ιδιοκτήτη και 15 ευρώ το ένσημο. Κάνω μια βδομάδα μέρες, μια νύχτες. Αν θέλω μπορώ να μη δουλέψω την Κυριακή. Θα πρέπει όμως να τα δώσω τα 45. Άλλα 15 με 17 ευρώ είναι το πετρέλαιο. Όπως έχουν πάει οι τιμές, θα πρέπει να μας δώσουν κάποια αύξηση. Τι παιχνίδια είναι αυτά με τα χρηματιστήρια; Δώρο της φύσης είναι και το πετρέλαιο.’ Αλήθεια, τι μορφή εργασίας είναι το ταξί, μισθωτή ή ελεύθερη; Δύσκολο ερώτημα, που δείχνει ότι δεν χωρούν όλα τα επαγγέλματα σε συγκεκριμένες κατηγορίες. Η οδήγησή της ήταν συνετή, χωρίς ίχνος μαγκιάς ή ‘εξυπνάδας’. Στην προσπάθεια της άλλης επιβάτιδας να κατεβεί από την αριστερή μεριά μέσα στην κίνηση έσπευσε να τη βοηθήσει: ‘Περιμένετε, κυρία! Εγώ θα σας ανοίξω την πόρτα’. Μόλις επιβιβάσθηκα μου υπέδειξε αμέσως ότι θα πλήρωνα μείον 1,70 ευρώ απ’ ό,τι έγραφε το ταξίμετρο (διότι είχε ήδη την άλλη κυρία), και μου το θύμισε όταν φτάσαμε στον προορισμό μου. Θα μπορούσε πολύ εύκολα να το είχε ξεχάσει. Κατέβηκα αφήνοντας πίσω μου μια Κυρία με γνήσια επαγγελματική συνείδηση, και σκεπτόμενος πόσα χάνουμε (ιδίως εμείς οι γιατροί) όταν δεν ρίχνουμε έστω και μια φευγαλέα ματιά στις ζωές των άλλων, των Ανθρώπων που δεν πιάνει ο φακός της δημοσιότητας.

Πολιτικές πράξεις, κόστος και συνέπειες (8/1/2008)

Ο Αϊνστάιν είπε κάποτε: ‘Αν οι θεωρίες μου αποδειχθούν σωστές, οι Γάλλοι θα λένε ότι είμαι Γάλλος και οι Γερμανοί ότι είμαι Γερμανός. Αν αποδειχθούν λανθασμένες, οι Γάλλοι θα λένε ότι είμαι Γερμανός και οι Γερμανοί ότι είμαι Εβραίος’. Η ρήση έχει διαχρονική αξία. Όσο κάποιες ενέργειες ή κινήσεις βγάζουν κέρδος (ή τουλάχιστον δεν προκαλούν ορατή ζημία), είναι ‘δικές μας’ και αποτελούν ‘συνειδητές πολιτικές επιλογές’ (ή φροντίζουμε να τις οικειοποιηθούμε, για να καρπωθούμε το όφελος). Αν κάπου ‘κόψει ή μαγιονέζα’ ή τα αυγά αποδειχθούν κλούβια, σπεύδουμε να πάρουμε απόσταση και να πλύνουμε τα χέρια μας από τη μπογιά (ροζ ή όποιου άλλου χρώματος), η οποία πλέον έχει μόνο ‘προσωπικό χαρακτήρα’ (πολύ πιθανό). Από τη στιγμή όμως που τόσο πολλά πράγματα στην δημόσια ζωή γίνονται – κακώς – με ‘πολιτικό’ (δηλ. κομματικό) χρίσμα, είναι δυνατόν οι συνέπειές τους να μη παίρνουν – καλώς ή κακώς – πολιτικές διαστάσεις; Συνεπώς, ή διαχωρίζουμε την πολιτική (δηλ. τα κόμματα) από διορισμούς και άλλες τέτοιες μαγγανείες, ή αποδεχόμαστε όλες τις συνέπειες. Ακόμη και τις παρδαλές.

Το περί την ηλικίαν αδίκημα (6/1/2008)

Η πρόσφατη ‘κατάληψη’ της επικαιρότητας από την ‘34χρονη’ (το όνομα της οποίας ‘παίζει’ σε όλα τα έντυπα αλλά αποκρύπτεται αιδημόνως από τα ηλεκτρονικά μέσα επικοινωνίας) μου ξανάφερε στο νου κάτι που παρατήρησα εδώ και καιρό: ότι δηλ. η ηλικία τείνει να αποτελεί σχεδόν το μόνο στοιχείο περιγραφής ενός προσώπου, όχι μόνο για τα ‘Μέσα’ αλλά και στις καθημερινές συζητήσεις. Ακούμε π.χ. για ένα τροχαίο ότι σκοτώθηκε η 80χρονη που διέσχιζε το δρόμο ενώ τραυματίσθηκε ελαφρά ο 20χρονος οδηγός. Υποθετικό το παράδειγμα, αλλά δίνει μια ιδέα για το τι εννοώ. Αντί να λέμε ‘γυναίκα 80 ετών’ προτιμούμε μόνο τον ηλικιακό προσδιορισμό. Το ίδιο γίνεται και σε παρουσιάσεις ιατρικών περιστατικών ιδίως από νεότερους συναδέλφους (‘πρόκειται για 42χρονο με πυρετό και δύσπνοια…’). Δεν ξέρω αν κάπου εμπλέκεται η πανταχού παρούσα ‘Αρχή Προστασίας Δεδομένων’, αλλά με την τάση αυτή σε συνδυασμό με την αυξανόμενη επιδίωξη της ανωνυμίας δεν αποκλείεται να φτάσουμε να ακούμε εκφράσεις του τύπου ‘ο 52χρονος πρωθυπουργός της χώρας’ ή ‘ο 60άρης Γεν. Γραμματέας του ΟΗΕ’ (ελπίζω να μην τον αδικώ—δεν γνωρίζω την ηλικία του). Την αρχή βέβαια έκανε ο Ζαμπέτας με τον ‘πενηντάρη’ που κολακευτικά αναγόρευσε σε ‘νέο της εποχής’, αλλά πόσοι συνάδελφοι και μη θα ήθελαν να ακούνε τους άλλους να λένε ‘ο πενηντάρης γιατρός μου’ ή ‘η σαραντάρα συμβολαιογράφος μου’;

Για την ενημέρωσή σας (4/1/2008)

Από τα ‘Δελτία’ των τελευταίων ημερών (με την δέουσα ανωνυμία):

· ‘Σύμφωνα με πληροφορίες, ο εισαγγελέας πρόκειται προσεχώς να δώσει εντολή να αρθεί το τηλεφωνικό απόρρητο και να ανοιχθούν οι τραπεζικοί λογαριασμοί του ΑΧ για την υπόθεση ΒΑΧ’

· ‘Αναμένεται να δοθεί εντολή για την άρση του τηλεφωνικού απορρήτου…’

· ‘Ο εισαγγελέας θα ζητήσει την άρση…’

· ‘Αύριο ο εισαγγελέας θα ζητήσει την άρση…’

· ‘Σήμερα ο εισαγγελέας θα ζητήσει…’

· ‘Δόθηκε σήμερα/χθες εντολή από τον εισαγγελέα…’

· ‘Ήδη έχει δοθεί…’

Κι έτσι βγάλαμε ειδήσεις για μια εβδομάδα. Άντε τώρα για κάτι καινούργιο.

Xenomania (3/1/2008)

Η μεγάλη αφίσα στη στάση του λεωφορείου μας πληροφορεί ότι γνωστό κατάστημα προσφέρει ‘Παπούτσια 100% leather’ και από κάτω ‘Ζώνες 100% leather’. Προφανώς οι προσφορές απευθύνονται μόνο σε αγγλομαθείς, ή το δικό μας ‘δέρμα’ είναι ‘φασόν’ ή ‘μαϊμού’. Σε επόμενες στάσεις, άλλες αφίσες (του ιδίου καταστήματος) μας πλασάρουν ‘Γραβάτες 100% silk’ και ‘Πουκάμισα 100% cotton’. Η ίδια λογική κι εδώ. Μήπως η ματαιοδοξία μας δεν μας επιτρέπει να ντυνόμαστε με ευτελή υλικά όπως ‘δέρμα’ και ‘μετάξι’ και πρέπει να τους φραγκέψουμε τα ονόματα μπας και καλύψουμε το πολιτισμικό μας ξυποληταριό επί το ‘ευγενέστερον’;

Και κάτι ακόμη: όλα αυτά τα ‘μιγαδικά’ αντικείμενα διαφημίζονται ως ‘Made in Italy’. Τότε γιατί ‘leather’ και όχι ‘pelle’, γιατί ‘silk’ και όχι ‘seta’; Ή είμαστε Βαβυλωνία ή δεν είμαστε.

Στην αλλαγή του χρόνου (31/12/2007)

Δεν υπάρχει περίπτωση να ανοίξεις ραδιόφωνο ή εφημερίδα αυτές τις μέρες και να μη ξαναζήσεις (με τις ποικίλες αναπολήσεις και αναλύσεις) τα συμβάντα του 2007 που φεύγει. Γνωστό το φαινόμενο, και αναπληρώνει σε κάποιο βαθμό τις ατέλειες της μνήμης μας, που εύκολα και γρήγορα απωθεί (ευτυχώς!) πολλά πικρά και δυσάρεστα. Ωστόσο, κάποια πράγματα δεν θα πρέπει να τα ξεχνούμε, όχι για να μνησικακούμε, αλλά για να διδασκόμαστε—αν αυτό δεν ακούγεται υπερβολικά ουτοπικό στην Ελλάδα.

Δεν πρέπει λοιπόν ποτέ να λησμονήσουμε τις πυρκαγιές του καλοκαιριού. Κανείς δεν θα ήθελε να ξαναδεί τέτοιο θέαμα: ούτε στον εχθρό μας δεν θα το ευχόμασταν. Κοντά σ’ αυτό όμως, προσωπικά δεν θέλω να ξαναδώ και την καπηλεία των όποιων φυσικών καταστροφών (με ή χωρίς συνεργία ανθρωπίνης χειρός—αυτό είναι άλλο θέμα) από πολιτικούς και δημοσιογράφους προς ίδιον όφελος. Είναι απαράδεκτο, ‘των οικιών [και των δασών] ημών εμπιμπραμένων’, να βλέπουμε κάποιους περίπου να τρίβουν τα χέρια τους διότι τους δίνεται μια ακόμη ‘ευκαιρία’ να κάνουν αντίπραξη στους ‘υπευθύνους’ ή να πουλήσουν φύλλα ή τηλεθέαση. Καλύτερα περισσότερα σηκωμένα μανίκια και κοινή εργασία (και έγκαιρη προετοιμασία) παρά περισσότερες εικόνες καταστροφής και τεντωμένα δάχτυλα που δείχνουν πάντα τους απέναντι. Το πρώτο λέγεται κοινωνικός πολιτισμός, το δεύτερο καννιβαλισμός. Ποιο προτιμούμε;

Χωρίς απαισιοδοξία, καλή χρονιά, και έχει ο Θεός (και είχε, και θα έχει πάντα, και για μας και για όλους).