Το τέλος των μύθων

Κακό που βρήκε το κυβερνών κόμμα... Όπως μαθαίνουμε από το χθεσινό ΒΗΜΑ (Κοσμάς Βίδος), χάνει ένα καθιερωμένο εμβληματικό άσμα του. Παραθέτω:

‘Tι πλήγμα αυτό που δέχτηκε στα καλά καθούμενα ο ήλιος του ΠαΣοΚ, o οποίος έμεινε χωρίς μουσική υπόκρουση! Βγήκε, βλέπετε, η κόρη του Μάνου Λοΐζου Μυρσίνη και απαγόρευσε στο κυβερνών κόμμα να χρησιμοποιεί στις συγκεντρώσεις του το τραγούδι του πατέρα της «Καλημέρα ήλιε», επισημαίνοντας: «Το τραγούδι αυτό καλημερίζει τον Ήλιο, την ελπίδα, την αλληλεγγύη και την προσμονή ενός ολόκληρου λαού για δημοκρατία και ελευθερία. Εσείς όμως είστε υπεύθυνοι για την πιο βαθιά, πνευματική, αξιακή, ηθική και πολιτισμική, καταχνιά που θα μπορούσε να έχει ποτέ αυτός ο τόπος». Τους τα είχε μαζεμένα...
Κατόπιν τούτου προτείνω στους «πράσινους» να αντικαταστήσουν το απαγορευμένο άσμα με το τραγούδι του Σταύρου Ξαρχάκου «Tου ήλιου σβήστηκε το φως», το οποίο στην παρούσα κατάσταση είναι ό,τι πιο ταιριαστό και για τον τόπο και για την πολιτική ζωή του... Για όλους μας.’

Όλοι οι μύθοι έχουν το τέλος τους. Έτσι ήρθε και η ώρα του ‘πράσινου ήλιου’. Δεν γνωρίζω τη Μυρσίνη, αλλά μπράβο της. Εναλλακτικές προτάσεις, αντί γι’ αυτήν του Κοσμά Βίδου: «Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι» ή «Μαύρη είν’ η νύχτα στα βουνά».

Ευροκλύδων

Στις χαλεπές μέρες που περνάμε ας ρίχνουμε και καμιά ματιά σε κείμενα ιερά, που έμειναν αναλλοίωτα στο πέρασμα του χρόνου, έστω κι αν συνήθως τα λησμονούμε ή πεισματικά τα περιφρονούμε. Ένα τέτοιο είναι το προτελευταίο (27ο) κεφάλαιο των Πράξεων, ίσως το πιο δραματικό σε αφήγηση κείμενο της Καινής Διαθήκης, αν εξαιρέσουμε τα χρονικά των Παθών του Χριστού. Ο Απόστολος Παύλος [που τιμούμε σήμερα] ταξιδεύει δέσμιος δια θαλάσσης προς τη Ρώμη, και το πλοίο χτυπιέται από ‘άνεμον τυφωνικόν, τον καλούμενον Ευροκλύδωνα’ (είναι άραγε το όνομα συμβολικό;) και θαλασσοδέρνεται επί δεκατέσσερεις μέρες σε βαθμό που οι πάντες να χάνουν την ελπίδα ότι θα σωθούν. Μέσα σ’ αυτή την παραζάλη, όπου ούτε οι επαγγελματίες ναυτικοί ούτε οι επιβάτες ξέρουν τί τους γίνεται, ο Απόστολος Παύλος τους ενθαρρύνει ότι θα σωθούν όλοι και μάλιστα τους παρακαλεί να φάνε διότι έχουν μείνει τόσες μέρες νηστικοί. "Μόνο το πλοίο θα χαθεί", τους λέει. "Μου εμφανίσθηκε άγγελος του Θεού που λατρεύω και μου υποσχέθηκε ότι μου χαρίζει ο Θεός όλες τις ψυχές που πλέουν μαζί μου". Πόσες; Μας το λέει ο συγγραφέας Ευαγγελιστής Λουκάς: διακόσιες εβδομήντα έξι. Πράγματι, χωρίς να πάψουν να λαμβάνουν ανθρώπινα μέτρα (πανιά, πηδάλια, άγκυρες, εκβολή των σκευών), φτάνουν να ρίξουν το πλοίο σε μια ακτή, να το εγκαταλείψουν ενώ αυτό διαλύεται από τα κύματα και να σωθούν στη στεριά.
Στους χαλεπούς καιρούς που περνάμε οι μεταφυσικές ερμηνείες ή προεκτάσεις στην κρίση μπορεί να ακούγονται απλοϊκές ή περίεργες. Μήπως όμως ένα από τα σφάλματα που διαπράττουμε στον καιρό της ευημερίας είναι και η ψευδαίσθηση της αυτάρκειας και της αφθαρσίας μας, που γίνεται θρύψαλα σε καιρό κρίσης; Υπάρχουν άραγε σήμερα άνθρωποι τέτοιας πίστης που ο Θεός να τους χαρίσει τις ζωές όλων ημών των υπολοίπων; Ας το ελπίζουμε, κι ας το ευχόμαστε.

Τέλος επιτηδεύματος

Από τα νεόκοπα φορολογικά επινοήματα που προστέθηκαν στη ζωή μας αυτές τις μέρες. Προσπάθησα να το κατανοήσω, με κάποια δυσκολία ομολογουμένως. Μέχρι που σκέφθηκα ότι η λέξη ‘τέλος’ έχει στα ελληνικά δυο σημασίες.

Η καλύτερη άμυνα

Ο βρεγμένος το νερό δεν το φοβάται. Τι έχουμε λοιπόν να χάσουμε αν όλοι, χωρίς εξαιρέσεις, οι βουλευτές, εμφανισθούν μεθαύριο στη Βουλή και καταψηφίσουν το λεγόμενο ‘Μνημόνιο 2’ ή Μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα; Δεν θα είναι αυτό μια έντιμη και συναινετική (όπως τη θέλουν, άλλωστε) απάντηση στους ξένους ‘διασώστες’ μας; «Προτείνετέ μας κάτι άλλο. Αυτό δεν περνάει. Να μας βοηθήσετε ζητάμε, όχι να μας εξοντώσετε». Γιατί να λειτουργούμε ως κράτος με τον φόβο του αύριο; Ας τον επιστρέψουμε εκεί απ’ όπου έρχεται, στους εταίρους μας, που φοβούνται ίσως περισσότερο από μας την τυχόν πτώχευσή μας. Ας αναγκαστούν κι αυτοί με τη σειρά τους να αναθεωρήσουν τη στάση τους απέναντι στις τράπεζες και τις τοκογλυφικές ‘αγορές’. Και τότε, να δούμε ποιος θα γελάσει καλύτερα. Μόνο εμπόδιο: τέτοιες ενέργειες γίνονται από Κυβερνήτες, όχι από εντολοδόχους.

Όμορφος κόσμος, ηθικός

Εμβρόντητοι διαβάζουμε και ακούμε αυτές τις μέρες τόσα συνθηματικά και δυσνόητα για στημένα παιχνίδια, πουλημένους διαιτητές, μετόχους και ‘παράγοντες’ που πίνουν νερό στο όνομα του... Αλ Καπόνε. Καί αναρωτιόμαστε γιατί το επαγγελματικό ποδόσφαιρο, ίσως και άλλα αθλήματα, εξακολουθεί να εποπτεύεται από το Υπουργείο Πολιτισμού. Μάλλον στο Δικαιοσύνης, από κοινού με το Προστασίας του Πολίτη και το Οικονομικών πρέπει να το μετατάξουν (είναι και της μόδας η μετάταξη). Όσο για τον Πολιτισμό, θυμόμαστε τον μακαρίτη υπουργό που κατέτασσε και τα ‘σκυλάδικα’ στα πολιτιστικά κέντρα: γιατί όχι και τα πρακτορεία στοιχημάτων; Κάπως έτσι.

Αν-ασφάλεια υγείας

Την παρακολουθώ ιατρικά εδώ και αρκετά χρόνια με αφορμή κάποιο προηγούμενο πνευμονικό πρόβλημα που ιάθηκε πλήρως. Ως μέλος της πατρικής οικογένειας ήταν ασφαλισμένη στο ΙΚΑ. Στη συνέχεια παντρεύτηκε και πέρασε στο Δημόσιο, ως σύζυγος υπαλλήλου. Έλα όμως που διορίσθηκε ως αναπληρώτρια καθηγήτρια, με αποτέλεσμα να (ξανα)ασφαλισθεί στο ΙΚΑ. Αποτέλεσμα είναι να βλέπω με διαφορετικό ασφαλιστικό πλαίσιο δυο μέλη της ίδιας οικογένειας: ο ένας σύζυγος δεν πληρώνει τον συμβεβλημένο με τον ΟΠΑΔ γιατρό, ο άλλος πληρώνει τον μη συμβεβλημένο με το ΙΚΑ ίδιο γιατρό. Στον ένα μπορώ να γράφω εξετάσεις και φάρμακα, στον άλλο δεν μπορώ. Θα μου πείτε: γιατί δεν συμβάλλεσαι και με το ΙΚΑ; Ήδη έχω λαμβάνειν ένα σεβαστό ποσό από τον ΟΠΑΔ (14 μήνες δεδουλευμένα), να δημιουργήσω αντίστοιχο παθητικό και με το ΙΚΑ; Γιατί να μη καταργήσει επιτέλους το ελληνικό κράτος αυτές τις ανόητες ασφαλιστικές διακρίσεις, ώστε να μπορούν όλοι οι νόμιμοι γιατροί να βλέπουν ισότιμα όλους τους Έλληνες ασθενείς; Μια τέτοια εξομοίωση μόνο καλό μπορεί να κάνει τόσο στους ασθενείς όσο και στην ελληνική οικονομία (αποφυγή διπλών επισκέψεων και περιττής ταλαιπωρίας). Πόσο πολιτικό IQ χρειάζεται για να το καταλάβουμε αυτό; 

Σημείωση: Όσοι θέλουν, μπορούν να διαβάσουν την αναλυτική μου πρόταση για την εξωνοσοκομειακή φροντίδα υγείας ΕΔΩ.

Ονομαστική ψηφοφορία

Αν μας έλεγαν ένα πρωί ότι από εδώ και πέρα στις εκλογές θα πρέπει να ψηφίζουμε φανερά και μεγαλόφωνα, θα είχαμε κάθε δίκαιο να αρνηθούμε, με έντονες μάλιστα διαμαρτυρίες για εκβιασμό και νοθεία της λαϊκής βούλησης. Έλα όμως που άλλα πράγματα ισχύουν στον ‘ναό της δημοκρατίας’. Η ονομαστική ψηφοφορία, κορυφαία--υποτίθεται--στιγμή έκφρασης της γνώμης των μελών του κυνοβουλίου (συγγνώμη για την ορθογραφία: δεν πρόκειται για λάθος, ούτε είναι δική μου η έκφραση, αλλά παλαιού φιλολόγου λυκειάρχη της πόλης μας), δεν είναι καθόλου μυστική. Αναγιγνώσκεται ο ονομαστικός κατάλογος των βουλευτών, και πριν ακούσουμε την απάντηση γνωρίζουμε από το όνομα τί πρόκειται να ψηφίσει ο καλούμενος. Αρχηγού παρόντος δεν υπάρχουν περιθώρια για αποκλίσεις, είτε υπέρ είτε κατά. Δεν πρόκειται ακριβώς για ελληνική πατέντα: μάλιστα στην αγγλική Βουλή των Κοινοτήτων υπάρχει κομματικός αξιωματούχος με το όνομα Chief Whip (στα ελληνικά θα λέγαμε αρχιμαστίγιο) που είναι υπεύθυνος για να εξασφαλίζει την κομματική πειθαρχία. Εύγε στους 300 αντιπροσώπους μας που αγόγγυστα αποδέχονται τέτοια χειραγώγηση της προσωπικής τους θέλησης.

Έρμα

Σύμφωνα με τα λεξικά, βάρος που προστίθεται σε σκάφος για να ρυθμίζει την ισορροπία του. Καμία σχέση με το συγκεκομμένο νεοελληνικό επίθετο της παροιμίας (‘τι έχουν τα έρμα και ψοφάνε’) ή τα ‘έρμα μάτια που καλεί ο χρυσός αγέρας της ζωής’, κατά τον Σολωμό (Ελεύθεροι Πολιορκημένοι). Φαίνεται ότι εκτός από τα πλοία έρμα χρειάζονται και τα πολιτικά κόμματα: κάτι με μεγάλο όγκο και ανάλογο βάρος, κατά τα άλλα μάλλον άχρηστο, που όμως φαίνεται ότι κρατάει κάποιες μυστηριώδεις ισορροπίες. Όπως φανερώνει και το λαϊκό συνώνυμό του, σαβούρα.

Υπάρχει πάντα το ΟΣΥ

Παραθέτω αυτούσιο το σημερινό ομότιτλο κείμενο της Χρ. Κοψίνη (Καθημερινή), ως ειλικρινή φόρο τιμής στους ανθρώπους που νοσηλεύονται στο δημόσιο σύστημα υγείας, υπό τις όποιες συνθήκες αυτό τους παρέχει, αλλά και σε όλους εκείνους που, εις πείσμα των συνθηκών, συνεχίζουν να προσφέρουν εκεί τον καλύτερο εαυτό τους, σε όποιο πόστο κι αν βρίσκονται. Οι "άλλοι" ας σκεφθούν μήπως μπορούν να κάνουν κάτι παραπάνω, ή κάτι διαφορετικό.

Τόσους μήνες η Ελλάδα στην εντατική. Η διασωλήνωση στις Βρυξέλλες, ο απινιδωτής στο Σύνταγμα. Και τα εμφράγματα συνεχίζονται. Στο μεταξύ, οι Έλληνες επιμένουν να αρρωσταίνουν κανονικά. Και να επιβιώνουν με τα «κονέ». Ακόμη και η θέση στο χειρότερο νοσοκομείο της χώρας θέλει διασυνδέσεις. Αλλά, αν είσαι, απλώς, ένας κάτοικος της Αμφιάλης, τι πιθανότητες έχεις να κινήσεις την προσοχή του κουρασμένου νοσοκομειακού κόσμου;
    Ο άρρωστος που λιποθυμά στο ασανσέρ, που μένει εκτός λειτουργίας για 30 λεπτά, απαιτεί την κινητοποίηση κάποιου νοσοκομειακού παράγοντα για να μην του ξανασυμβεί. «Και για τη μη συντήρηση του ασανσέρ εγώ φταίω, κυρία μου;» αντικρούει εκνευρισμένος ο επιμελητής που δέχεται την κριτική της οικογένειας.
    Τη νύχτα που ο άρρωστος έμπαινε στον κόσμο των παραισθήσεων από τα ισχυρά αναλγητικά και συμπεριφερόταν σαν ανήμερο θεριό, ο νοσοκόμος χρειάστηκε τέσσερις ώρες για να έλθει. Εμφανίστηκε στον διάδρομο όταν πια είχε χαράξει. «Μόνος μου είμαι κυρία μου, μόνος σε τρεις κλινικές και απλήρωτος», πρόλαβε την αντίδρασή μου. «Πάρε τον Λοβέρδο τηλέφωνο», μου είπε η φίλη μου που πορεύεται χωρίς αυταπάτες. Να τον πάρω, αλλά αυτοί που δεν γνωρίζουν τον Λοβέρδο, τι κάνουν;
    Η ζέστη προς το παρόν υποφέρεται. Η έλλειψη του κλιματιστικού αντέχεται. Δύο παράθυρα για 15 αρρώστους. Στο διπλανό κρεβάτι, ο οδοκαθαριστής «έφυγε» χθες. Με ανοικτή τραχειοστομία, ήταν η τρίτη φορά που σήκωνε πυρετό. Τρίτη και φαρμακερή.
    Και στον καύσωνα, τι θα γίνει; «Ό,τι μπορούμε, ανεμιστήρες, βεντάλιες». Τουλάχιστον μια κουρτίνα σκούρα να κόβει τον ήλιο; «Αυτό είναι δουλειά της προϊσταμένης» αποκρίνεται μια από τις γραμματείς του διοικητή. Την προϊσταμένη δεν τη γνώρισα. Βλέπω μόνο τη γραμματέα της. Τη βλέπω από τη μισάνοιχτη πόρτα να παίζει πασιέντζα on line. Δεν λέω, αμέσως σταματάει το παιχνίδι όταν ψάχνω κάτι. Δεν γκρινιάζει. Φεύγει πάντα νωρίς το μεσημέρι. Όπως και η καθαρίστρια που παλεύει με τα μυρμήγκια στα ντουλαπάκια των ασθενών. Φιλότιμοι οι περισσότεροι, αλλά κουρασμένοι. Απηυδισμένοι από την αποδιοργάνωση που φέρνει ο οικονομικός στραγγαλισμός των νοσοκομείων και οι ασκήσεις «μεταρρυθμίσεων». «Φορτωμένοι» κι απ’ τη γκρίνια των συγγενών, που είναι και αυτοί με τη σειρά τους ξενυχτισμένοι και απογοητευμένοι.
    «Εγώ μια χαρά τον βλέπω» ήταν η απάντηση του διευθυντή της κλινικής, λίγες ώρες πριν τεθεί σε κατάσταση συναγερμού ο άρρωστος. Βέβαια, κάθε κλινική και διευθυντής. Το όνομά του με παχιά γράμματα στην πόρτα. Β΄ Παθολογική Γενικού Κρατικού Νικαίας. Προσπεράστε την, μη μπείτε αν δεν έχετε «κονέ». Και γενικώς, φροντίστε να μην αρρωσταίνετε. Εκτός και αν έχετε μεγάλη οικογένεια. Το ΕΣΥ αργοπεθαίνει, αλλά υπάρχει πάντα το ΟΣΥ - Οικογενειακό Σύστημα Υγείας. Το μόνο αξιόπιστο κατάλοιπο ανθρωπιάς…

Για ένα μπουκάλι νερό

Δεν πρόκειται για κάποιο νέο γουέστερν σπαγγέτι του τύπου ’Για μια χούφτα δολλάρια’. Ίσως όμως να είναι κάτι χειρότερο. Βρήκα σήμερα το βίντεο 'The story of bottled water' (Η ιστορία του εμφιαλωμένου νερού), και το συνιστώ σε όλους (απαραίτητη η καλή γνώση της αγγλικής--δεν ξέρω αν κυκλοφορεί και μεταφρασμένο). Στην ουσία μας περιγράφει με γραφικό τρόπο πώς η ‘κατασκευασμένη ζήτηση’ (manufactured demand) προωθεί κάτι που δεν χρειαζόμαστε και ταυτόχρονα καταστρέφει αυτό που χρειαζόμαστε περισσότερο. Δείτε το βίντεο, και ξανασκεφθείτε τί ακριβώς συμβαίνει κάθε φορά που παίρνουμε ένα μπουκάλι εμφιαλωμένο νερό. Υπάρχουν περιπτώσεις που αυτό χρειάζεται (π.χ. ταξίδια σε χώρες με άγνωστη ποιότητα νερού), αλλά να μας το σερβίρουν σε κάθε εστιατόριο, είτε το ζητήσουμε είτε όχι; Το καθημερινό φορτίο των πλαστικών μπουκαλιών στον πλανήτη είναι τεράστιο, και το επωμίζονται σε μεγάλο βαθμό χώρες του Τρίτου Κόσμου που συσσωρεύουν τα τοξικά απόβλητα της αποδόμησης (downcycling) και όχι της ανακύκλωσης (recycling) του πλαστικού. Συνεπώς, μην αποδέχεστε εύκολα το σερβίρισμα του εμφιαλωμένου νερού. Ρωτήστε το γκαρσόνι: τόσο κακό είναι το νερό της περιοχής σας; Γιατί στο σπίτι μου πίνω από τη βρύση και στο μαγαζί σας πρέπει να πάρω μπουκάλι, και μάλιστα με καπέλο και ΦΠΑ; Κι αν το μαγαζί δεν έχει κανάτες, να τους τις κάνουμε δώρο.
Σημ. Κάποια στιγμή θα αναρτήσω σε μετάφραση το κείμενο του βίντεο.

La tricoteuse

Δανείζομαι τον τίτλο (που σημαίνει την πλέκτρια) από την συναρπαστική και συγκινητική συνάμα ‘Ιστορία δυο πόλεων’ του Ντίκενς. Εκεί βέβαια υποδήλωνε τη Μαντάμ Ντεφάρζ, την αιμοδιψή επαναστάτρια που έπλεκε ενώ παρακολουθούσε από ‘πρώτο στασίδι’ τις εκτελέσεις των ‘αριστοκρατών’ στη γκιλοτίνα. Εδώ όμως αναφέρομαι σε δυο διαφορετικές πλέκτριες. Η μία γιατρός, κάποιας ηλικίας, σε παγκόσμιο συνέδριο πριν μερικούς μήνες. Την 'αιχμαλώτισα' με το κινητό επί το έργον μερικές θέσεις πιο πέρα, εν αγνοία της. Παράλληλα με τη συνεχιζόμενη ιατρική εκπαίδευση, συνέχιζε και το δημιουργικό της έργο στο αμφιθέατρο. Δικαιούται ένα ‘μπράβο’.

Την άλλη δεν την φωτογράφισα. Πρόσφατα, μέσα σε δεκαεφτά μέρες έπλεξε... δεκαεφτά πλεκτά, που θα πάνε μαζί με άλλες προσφορές αγάπης σε μια από τις φτωχότερες χώρες του κόσμου, τη Μαδαγασκάρη. Καθόλου μικρό το επίτευγμα, στα ογδόντα τόσα χρόνια σου, θεία Αλεξάνδρα! Εδώ το 'μπράβο' είναι μάλλον λίγο. Και το δίδαγμά σου μεγάλο!

Musical chairs

Ας υποθέσουμε ότι έχουμε ένα νοσοκομείο με πολλά εξειδικευμένα τμήματα. Κάποια στιγμή δεν είμαστε ευχαριστημένοι από τη λειτουργία του, ακούμε και συχνά παράπονα από τον κόσμο, και αποφασίζουμε να αλλάξουμε τρόπο λειτουργίας. Έτσι παίρνουμε τον μέχρι τώρα υπεύθυνο της Εντατικής και τον βάζουμε διευθυντή στο Ψυχιατρικό Τμήμα, τοποθετούμε τον ψυχίατρο επικεφαλής του Καρδιολογικού, τον χειρουργό υπεύθυνο για τα νεογνά, τον νεογνολόγο στο τμήμα Επεμβατικής Ακτινολογίας, τον ακτινολόγο στο Μαιευτικό κ.ο.κ. Μάλιστα για να δώσουμε καλές εντυπώσεις συγχωνεύουμε και κάποια τμήματα (π.χ. Μικροβιολογικό με Παιδιατρικό), ενώ οι τελετές παράδοσης και παραλαβής των τμημάτων από τους νέους διευθυντές μεταδίδονται ζωντανά από την τηλεόραση και αποτελούν κύριο θέμα στα δελτία ειδήσεων.
Το παιχνίδι αυτό λέγεται στα αγγλικά musical chairs (μουσικές καρέκλες): όσο παίζει η μουσική, οι παίκτες αλλάζουν καρέκλες, και μόλις σταματήσει μένουν εκεί που βρέθηκαν, ενώ κάποιος μένει όρθιος και βγαίνει από το παιχνίδι. Αν με τέτοιες διαδικασίες μπορεί να δουλέψει αποτελεσματικά ένα νοσοκομείο, δεν βλέπω γιατί να μη μπορεί να λειτουργήσει με ανάλογο τρόπο και μια κυβέρνηση, και μάλιστα σε καιρό εθνικής φουρτούνας. Τυχόν ενστάσεις δεκτές, για να γίνεται και διάλογος.

Ραγδαίοι καταιγισμοί

Παράκληση προς τους κ.κ. δημοσιογράφους του πολιτικού ρεπορτάζ: Αρκετά ακούσαμε για ‘ραγδαίες’ και ‘καταιγιστικές’ εξελίξεις στο πολιτικό σκηνικό. Μπορείτε να χρησιμοποιείτε κι άλλα εύηχα συνώνυμα, ώστε να μην ακούμε συνεχώς τα ίδια. Έτσι οι πολιτικές εξελίξεις μπορούν να είναι και σαρωτικές, θυελλώδεις, κατακλυσμικές, κοσμογονικές, παταγώδεις, στροβιλώδεις, σεισμικές (αποτέλεσμα των μακροχρόνιων ‘τριγμών’), τσουναμιώδεις (καλό έ;) κ.α.. Το τελικό αποτέλεσμα μετράει. Στα πόσα Ρίχτερ (ή μπωφόρ) ‘πέφτει’ το --συνήθως σαθρό-- οικοδόμημα;

Ράβε ξήλωνε

Για αύριο η... πολίτικη κουζίνα προβλέπει ανασχηματισμό, και μάλιστα σαρωτικό! Περιμένουμε εναγωνίως να δούμε το καινούργιο κοστούμι του... Μανωλιού. Την Κυριακή ψήφος εμπιστοσύνης (?) στη νέα (?) κυβέρνηση (όσα ερωτηματικά θέλετε). Για να εφαρμόσει την ίδια πολιτική. Που θα την ακολουθήσει η ίδια λαϊκή αγανάκτηση. Και μετά; Εκλογές το φθινόπωρο, όπως λένε οι ‘αναλυτές’. Αν δεν κάνω λάθος, η εκλογική διαδικασία στοιχίζει ουκ ολίγα χρήματα. Πού θα βρεθούν; Νέο είδος δανείου: το εκλογοδάνειο. Ας προστεθεί κι αυτό στα ήδη υπάρχοντα. Οι εκλογές πιθανώτατα δεν θα αναδείξουν αυτοδύναμη κυβέρνηση, οπότε κάποιου είδους συνεργασία θα είναι αναπόφευκτη. Όπως έλεγε παλιά ο Χάρι Κλυν, αφού αποκλείσαμε όλα τα άλλα ενδεχόμενα, επιβεβαιώσαμε την αρχική μας διάγνωση. Δηλαδή θα ξαναγυρίσουμε εκεί όπου βρισκόμαστε και σήμερα, με προσαυξημένο το εθνικό μας χρέος. Βοήθειά μας, με τέτοια μυαλά που κουβαλάμε, ‘από ανθρώπου έως κτήνους’!

Ποδοσφαιρική λογική

Διθυραμβικά τα σχόλια του διεθνούς τύπου για την μεγάλη εκλογική νίκη του Ερντογάν στην Τουρκία. Όπως τονίζει η βρετανική Guardian, ο Ερντογάν κυβερνά στην τουρκική πολιτική σκηνή πάνω από όλα χάρη στον παράγοντα της οικονομίας. «Η Τουρκία συνεχίζει να εμφανίζει έναν ρυθμό ανάπτυξης της τάξης του 9%, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της διπλασιάστηκε από το 2002, ενώ οι εξαγωγές της τριπλασιάστηκαν. Ιδίως όμως, το κόμμα του (ΑΚΡ) άλλαξε τελείως το τοπίο των ευκαιριών για βελτίωση της ζωής στις επαρχιακές περιοχές. Την ώρα που άλλοι ευρωπαίοι πολιτικοί πασχίζουν να αποφύγουν το φταίξιμο για την οικονομική κατρακύλα της χώρας τους, ο Ερντογάν διεκδικεί τα εύσημα για την οικονομική επιτυχία της δικής του και ως αποτέλεσμα προελαύνει πολιτικά», επισημαίνει η εφημερίδα, σύμφωνα με δημοσίευμα στο ΒΗΜΑ.
Μια και η (ελληνική) πολιτική διεξάγεται όλο και περισσότερο με ποδοσφαιρικούς όρους, ας αποτολμήσω την ερώτηση: πόσο θα κόστιζε ένα ετήσιο (καταρχήν) συμβόλαιο της χώρας με έναν ξένο τεχνικό ηγέτη αναλόγων προσόντων; Με πριμ αν κατάφερνε να αναστρέψει το αρνητικό κλίμα; Μόνο που θα έπρεπε να διδάξει και να πείσει έντεκα εκατομμύρια ‘παίκτες’ να παίζουν σωστή μπάλα, για ολόκληρη τη διάρκεια του ματς. Ίσως εκεί να δυσκολευτεί ο τεχνικός ηγέτης.

Δευτέρα μετά την Πεντηκοστή

Κοντάκιον: «Ότε καταβάς τας γλώσσας συνέχεε, διεμέριζεν έθνη ο Ύψιστος. Ότε του πυρός τας γλώσσας διένειμεν, εις ενότητα πάντας εκάλεσε. Και συμφώνως δοξάζομεν το πανάγιον Πνεύμα».
 

Ο Οίκος: «Ταχείαν και σταθηράν δίδου παραμυθίαν τοις δούλοις σου, Ιησού, εν τω ακηδιάσαι τα πνεύματα ημών. Μη χωρίζου των ψυχών ημών εν θλίψεσι, μη μακρύνου των φρενών ημών εν περιστάσεσιν, αλλ’ αεί ημάς πρόφθασον. Έγγισον ημίν, έγγισον ο πανταχού, ώσπερ και τοις Αποστόλοις σου πάντοτε συνής, ούτω και τοις σέ ποθούσιν ένωσον σαυτόν, οικτίρμον, ίνα συνημμένοι σοι υμνώμεν και δοξολογώμεν το πανάγιόν σου Πνεύμα».
 

Μικρό αφιέρωμα στην ημέρα, και στον φωτισμό του Αγίου Πνεύματος για ενότητα, που τόση ανάγκη έχουμε ως πρόσωπα, ως έθνος και ως κοινωνία.

Patrick Leigh Fermor

Πριν μερικά χρόνια είχα γράψει εδώ δυο λόγια για τον μεγάλο Άγγλο φιλέλληνα, που έφυγε χθες από τη ζωή στα 96 του χρόνια, όπως μας πληροφορούν σήμερα οι εφημερίδες. Είχα πρωτοδεί το όνομά του όταν μικρός διάβαζα τις αντιστασιακές ιστορίες της Κατοχής του μακαρίτη Γ. Β. Ιωαννίδη, ενώ πολύ αργότερα διάβασα τη 'Μάνη' και τη 'Ρούμελη'. Ρομαντικός ταξιδευτής στα βήματα του Λόρδου Βύρωνα, πολυδιαβασμένος και πολύγλωσσος, έζησε και πολέμησε στην Κρήτη, κι έχτισε  το σπίτι του στην Καρδαμύλη της Μεσσηνίας, όπου εγκαταστάθηκε από το 1960. Πολλοί τον θεωρούσαν ως τον μεγαλύτερο ταξιδιωτικό συγγραφέα, και όχι αδικαιολόγητα. Στα χρόνια της παροικίας μου στην Αγγλία, όταν ήταν σε έξαρση οι συζητήσεις για την ελληνικότητα του ονόματος της Μακεδονίας, είχα διαβάσει σε κάποια από τις εφημερίδες (δεν θυμάμαι αν ήταν στη Guardian ή την Independent) μια εμπεριστατωμένη συνηγορία του για τις ελληνικές θέσεις όπου αντέκρουε τα ανιστόρητα ’επιχειρήματα’ διαφόρων ανθελλήνων (ελπίζω κάποιοι σε κάποια υπηρεσία να κρατούν αρχείο με τέτοια κείμενα). Προσυπογράφω ευχαρίστως το συλλυπητήριο μήνυμα του Υπουργείου Πολιτισμού, που καταλήγει: «Η Ελλάδα, η χώρα που ο ίδιος επέλεξε για να ζήσει και να δημιουργήσει, αποχαιρετά σήμερα ένα από τους πιο αξιόλογους πρεσβευτές του Πολιτισμού της σε ολόκληρο τον κόσμο». Αιωνία η μνήμη του.

Όσοι θέλουν να διαβάσουν περισσότερα για τον Fermor (στα Αγγλικά) μπορούν να ανατρέξουν στη ΣΕΛΙΔΑ ΑΥΤΗ που είναι αφιερωμένη στον συγγραφέα και το έργο του. Μια εκτεταμένη παλαιότερη ελληνική αναφορά στην Ελευθεροτυπία βρίσκεται ΕΔΩ.

Τα δυο άλογα

Το χθεσινό άρθρο του Κων. Ζούλα στην Καθημερινή (‘Ιδού μία ακόμη καλύτερη λύση’) μου θύμισε μια παλιά ιστορία που διδασκόμασταν κάποτε στα αγγλικά. Ένας κτηματίας είχε δυο γιούς ακαμάτηδες, που ξόδευαν τον καιρό τους στην ιππασία αντί να δουλεύουν στα κτήματα. Όταν ήταν ετοιμοθάνατος, τους κάλεσε και τους είπε: «Σε όλη σας τη ζωή τον κύριο λόγο είχαν τα άλογα. Έτσι, θα με κληρονομήσει εκείνος που το άλογό του θα φτάσει τελευταίο στο Λονδίνο» [από την εξοχική περιοχή όπου ζούσαν]. Κι έκλεισε τα μάτια του. Οι δυο γιοί πήραν τα άλογά τους κι άρχισαν τον περίεργο αυτό αγώνα βραδύτητας, προσέχοντας να μη ξεπεράσει ο ένας τον άλλο και βρεθεί να χάνει την περιουσία. Αποτέλεσμα ήταν μια κουραστική και ψυχοφθόρα έρπυση, που τραβούσε εβδομάδες και μήνες.
 
Ένα βράδυ μπήκαν αποκαμωμένοι σε κάποια ταβέρνα. Εκεί που έτρωγαν κι έπιναν, ψάχνοντας να βρουν λύση στο πρόβλημά τους, ένας γέρος τους ρώτησε τί τους συμβαίνει. Του διηγήθηκαν τον παράξενο όρο της προφορικής ‘διαθήκης’ του πατέρα. Εκείνος σκέφθηκε λίγο, χαμογέλασε και είπε: «Και όμως, είναι τόσο απλό». Τον κοίταξαν παραξενεμένοι. «Πες το μας λοιπόν!» ξεφώνισαν, και του έταξαν και μερίδιο από την κληρονομιά.

Μπορείτε να βρείτε τη λύση; Αν ναι, ίσως μπορείτε να λύσετε και το πρόβλημα της χώρας. Η κυβέρνηση περιμένει εναγώνια προτάσεις. Για να μη σας παιδεύω, να το πάρει το ποτάμι. «Αλλάξτε μεταξύ σας άλογα!» είπε ο γέρος, κι ενώ εκείνοι τον κοίταζαν έκπληκτοι, εξήγησε: «Ο πατέρας σας μίλησε για άλογα, όχι για αναβάτες. Αν ανταλλάξετε τα ζώα σας και τρέξετε, τίνος το άλογο θα φτάσει πρώτο στο Λονδίνο; Του άλλου. Έτσι, αντί να σέρνεστε, θα κάνετε έναν κανονικό αγώνα ταχύτητας, διότι καθένας θα θέλει να βγει το δικό του άλογο ΔΕΥΤΕΡΟ, όχι πρώτο». 

Μήπως τώρα μπορείτε να σκεφθείτε πώς εφαρμόζεται η ιστορία μας στην περίφημη συναίνεση; Αν ο πρωθυπουργός ζητούσε από τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης να αναλάβει το Υπουργείο Οικονομίας, μήπως ως κράτος θα τρέχαμε διαφορετικά; Εκτός κι αν οι άνθρωποι έχουν χαμηλότερη νοημοσύνη από τα άλογα ζώα...

Δυσαναπλήρωτο κενό

‘Κλειστό λόγω συνταξιοδότησης’, ανήγγελλε η τυπωμένη επιγραφή στο τζάμι. Από μακριά δεν είχα δει τη γνωστή κάθετη πινακίδα που σημάδευε την επαγγελματική του στέγη, αλλά δεν φανταζόμουν ότι θα έμενα ξαφνικά χωρίς κουρέα. Ευτυχώς που ο άνθρωπος βγήκε στη σύνταξη, σκέφτηκα, και δεν συνέβη τίποτε απρόοπτο. Γερός να είναι να τη χαρεί, να ξεκουραστεί επιτέλους από την καθημερινή ορθοστασία. Ναι, αλλά να βρεις καινούργιο κουρέα είναι λιγάκι σαν να αλλάζεις γιατρό. Κουρέα, όχι ‘κομμωτή ανδρών’. Που να ξέρει να πιάνει κουβέντα, να σχολιάζει και να περιμένει απάντηση, να κάνει αυτοσχέδια ‘ψυχοθεραπεία’ χωρίς να αφήνει κουτσουρεμένα τα κατάλοιπα της κόμης. Σαν τον κυρ-Σάββα, που ήταν παραδοσιακός σε όλα της δουλειάς του, από την προσεκτική κάλυψη του γιακά του πουκαμίσου με χαρτί για να μη γεμίζει ενοχλητικές τρίχες μέχρι το σχολαστικό βούρτσισμα στο τέλος. Και που μας άφησε προσωρινά μετέωρους, με τις γραπτές ευχαριστίες του ‘που τον στηρίξαμε τόσα χρόνια’. Καλή του ώρα.

Παναγία Μολυβδοσκέπαστη

Υποσχέθηκα περισσότερες εικόνες από την έξοδο στην Ήπειρο: ας τις αναρτήσω πριν 'παλιώσει' το ταξίδι. Να λοιπόν η ανακαινισμένη Μονή Παναγίας Μολυβδοσκέπαστης (670 μ.Χ.)  [ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΕΔΩ], έξω από το χωριό Μπουραζάνι, 400 μέτρα από τα σύνορα με την Αλβανία. Από εδώ ο αείμνηστος μητροπολίτης Κονίτσης Σεβαστιανός (ο τάφος του είναι πίσω από το ιερό του ναού) έψαλλε κάθε Πάσχα το 'Χριστός ανέστη' από τα μεγάφωνα για να το ακούνε οι βορείως των συνόρων Έλληνες της Βορείου Ηπείρου, που ζούσαν τότε στο καθεστώς της αθεΐας. Μια ελληνική γωνιά με ιδιαίτερο χρώμα.

Ελεγκτής, όπως βασανιστής;

Άκουσα ένα εύστοχο σχόλιο κάποιου επαγγελματία σε πρωινή εκπομπή της TV: η γραφειοκρατία βασίζεται στο ότι κάθε υπάλληλος ερμηνεύει κατά το δοκούν τους νόμους και τις διατάξεις που έχει στα χέρια του. Έτσι καθένας, ανάλογα με την ψυχοσύνθεσή του, με το πόσο καλά κοιμήθηκε το βράδυ, με το αν καυγάδισε το πρωί με τη γυναίκα του, απαιτεί διαφορετικά πράγματα από τον δύσμοιρο πολίτη που καταφεύγει στην υπηρεσία για την όποια ανάγκη του. Τυπικό παράδειγμα οι ελεγκτές ‘ιατροί’ του ΟΠΑΔ. Τα εισαγωγικά έχουν το νόημά τους: αν κάθε ιατρός αποβλέπει στην εξυπηρέτηση του ασθενούς, τότε ο ελεγκτής μόνο ως ιατρός δεν ενεργεί στην υπηρεσία του. Έτσι π.χ. άλλοι εγκρίνουν τις επαναλαμβανόμενες συνταγές για οξυγόνο και άλλοι όχι. Οι ίδιες διατάξεις δεν ισχύουν για όλους; Τελευταία, με το νέο σφραγιδάκι του ‘συμβεβλημένου ιατρού’, εφευρέθηκε και νέο ‘βασανιστήριο’: να στέλνουμε τον ασφαλισμένο ξανά στον γιατρό που παρέλειψε (μέσα στον κυκεώνα της ηλεκτρονικής εργασίας που του φορτώθηκε) να βάλει το σφραγιδάκι στο παραπεμπτικό. Ρώτησαν άραγε οι ελεγκτές τον ασθενή ή τον συγγενή του τί του κοστίζει ακόμη μία μετακίνηση σε χρόνο, χρήμα και ταλαιπωρία; Ρώτησαν αν έχει άνθρωπο να αφήσει στο πόδι του ώστε να λείψει άλλο ένα πρωινό; Έλεος, κύριοι ελεγκτές του ΟΠΑΔ! Την ανθρωπιά σας στο σπίτι την αφήνετε όταν πάτε στη δουλειά; Την επόμενη φορά που θα σκεφθήτε να ταλαιπωρήσετε ασφαλισμένο για ψύλλου πήδημα, βάλτε τον εαυτό σας στη θέση του.
Και μια κουβέντα για τους υπευθύνους του Οργανισμού: επιτέλους απλοποιήστε (αντί να περιπλέκετε) τις διαδικασίες, και καταργήστε το αξίωμα του ‘λόρδου σφραγιδοφύλακα’ (κι εδώ το ΙΚΑ ζηλέψατε;). Κάθε νόμιμος ιατρός έχει το δικαίωμα της υπογραφής του σε συνταγές, παραπεμπτικά και γνωματεύσεις της ειδικότητάς του [Ν. 3418/2005, ΦΕΚ 287 Α΄, Άρθρο 5, παρ. 1]. Οποιαδήποτε περιοριστική ερμηνεία του υπάρχοντος νόμου είναι παράνομη.

[Δημοσιεύθηκε στην Καθημερινή 15/6/2011]

Λεφτά υπάρχουν;

Διαβάζω στο χθεσινό ΒΗΜΑ την παρουσίαση της πέμπτης ταινίας από τη σειρά «Χ-Μen», με τους [αντιγράφω] ‘συμπλεγματικούς, παραμορφωμένους και με υπερφυσικές ικανότητες ήρωες που είναι βασισμένοι στα κόμικς της εταιρείας Μarvel Comics’, που θα προβάλλεται σε περισσότερες από 60 αίθουσες στην Ελλάδα από την προσεχή εβδομάδα. Λοιπόν, όταν ως χώρα χρωστάς τα ΧΧΧ δισεκατομμύρια, όταν διαμαρτύρεσαι για τις δραματικές περικοπές που σου κάνουν σε μισθούς, συντάξεις και επιδόματα, όταν μετράς αν σου φτάνουν τα ψιλά για τον επόμενο μήνα, ειλικρινά, αυτό που προέχει είναι να αγοράσεις την επόμενη γενιά των ‘μεταλλαγμένων’; Έλεος! Τα χρήματα που δίνουμε για τις ξένες ταινίες (από τις πιο βλακώδεις μέχρι και τις πιο άθλιες και ψυχοφθόρες) φεύγουν όλα εκτός Ελλάδος. Κι ύστερα κυνηγάμε αυτούς που φυγαδεύουν τις καταθέσεις τους στο εξωτερικό. Το σκεφτήκαμε ποτέ; Υπολογίσαμε τί συνάλλαγμα εξάγουμε κάθε τόσο για να ‘σπάζουν ταμεία’ οι ταινίες και να ανεβαίνει δυσθεώρητα το ‘κασέ’ των παραγωγών, ηθοποιών, σκηνοθετών και εταιριών διανομής; Διαβάστε ενδεικτικά στη Wikipedia τι εισπράξεις έκανε κάθε γνωστή ταινία που είναι καταχωρημένη, και αναλογισθείτε πόσο συνεισφέρατε έκαστος στον ξένο πλούτο. Εις βάρος του συλλογικού δημόσιου χρέους.

Πέρα από τη λογική

Το τηλεφώνημα από την ‘Εντατική’ επιβεβαιώνει έναν προαναγγελθέντα θάνατο. Ήταν θέμα χρόνου: ο ασθενής πήγαινε από το κακό στο χειρότερο, και δεν υπήρχε διέξοδος. Οι δείκτες της πορείας του καθοδικοί, παρά την εφαρμογή όλων των δυνατών μέτρων: νεφρά, πνεύμονες, συκώτι, κυκλοφορία, αιμοποιητικές λειτουργίες, όλα στον κατήφορο. Κάποια στιγμή το σύνολο υποχώρησε υπό το βάρος των πολλαπλών επιβαρύνσεων. Και ήρθε και επίσημα το τέλος. Αυτό που δυσκολεύονταν οι συγγενείς να αποδεχθούν. Όσο κι αν οι προειδοποιήσεις είχαν δοθεί, όσο κι αν η εικόνα είχε ζωγραφισθεί με τα πιο μελανά χρώματα για τους γύρω, η ελπίδα (πέρα από κάθε λογική πιθανότητα) στο απροσδόκητο δεν έπαυε να υπάρχει. Εις μάτην όμως.
     Κάπως έτσι δεν διαγράφεται και η εικόνα της χώρας σήμερα; Υπάρχει αντίλογος στην διαφαινόμενη ζοφερή πραγματικότητα; Ναι, μόνο που δεν πειθαρχεί στη δική μας ‘λογική’. Αντιγράφω από το Συναξάρι της σημερινής μέρας, στην πρωτότυπη γλώσσα: «Τη αυτή ημέρα, μνήμη της μετά φιλανθρωπίας επενεχθείσης ημίν φοβεράς απειλής και ανάγκης, εν τη των Βαρβάρων επιδρομή, ότε, μέλλοντας υπ’ αυτών δικαίως αιχμαλωτίζεσθαι και φόνω μαχαίρας παραδίδοσθαι, ο οικτίρμων και φιλάνθρωπος Κύριος, δια σπλάγχνα ελέους αυτού, παρ’ ελπίδα πάσαν ελυτρώσατο ημάς». Αυτοί που κατέγραψαν με τόσο λιτό τρόπο τα γεγονότα δεν τα φαντάσθηκαν: τα έζησαν, και επέζησαν για να μας τα αφηγηθούν. Δεν αρνούνται τον φόβο, τον πανικό, την απόγνωση, το αδιέξοδο, δεν ισχυρίζονται ότι όλα αυτά έγιναν εύκολα, όπως δεν αρνούνται και ότι ‘δικαίως’ θα πάθαιναν όλα εκείνα τα δεινά. Ωστόσο, η λύση δόθηκε με τρόπο αναπάντεχο, και ανεξήγητο με τα ανθρώπινα δεδομένα. Με θαύμα. Και αυτό ομολογούν, και το θυμόμαστε μέχρι και σήμερα.

Πάθη φθόγγων

Προσοχή: άλλο υποχρεώσεις και άλλο υποχωρήσεις (έστω κι αν το ένα είναι  αναγραμματισμός του άλλου, με την απαραίτητη τροπή του ε σε η). Βέβαια οι πρώτες μπορεί να δίνουν λαβή για εκβιασμούς με σκοπό να αποσπάσουν τις δεύτερες. Ωστόσο θα πρέπει να είναι ξεκάθαρο από τη δική μας πλευρά πού θα υποχωρήσουμε και πού θα πρέπει να αντισταθούμε. Αν η υποχώρηση γίνεται εύκολα και χωρίς πολλές συζητήσεις και παζάρια, τότε απλώς ανοίγει η όρεξη του καθενός για να μας αποσπάσει περισσότερα. Και βέβαια, πρέπει κανείς να μπορεί να διακρίνει αν οι φερόμενες ως ‘υποχρεώσεις’ είναι πραγματικά τέτοιες ή δημιουργήθηκαν τεχνητά ακριβώς για να οδηγήσουν σε υποχωρήσεις. Οι τράπεζες π.χ. που μας ‘διευκολύνουν’ με δάνεια δεν κάνουν φιλανθρωπία: μας βάζουν στο χέρι για δεκαετίες. Συνεπώς πρέπει να βλέπουμε με πολλή καχυποψία τις εξυπηρετήσεις που μας προσφέρουν, και να περιορίζουμε τη χρήση τους στα απολύτως αναγκαία. Το ίδιο ισχύει σε όλα τα επίπεδα. Και εδώ είναι που στο παρελθόν τσιμπήσαμε το δόλωμα, τόσο ατομικά όσο και συλλογικά (βλέπε π.χ. Χρηματιστήριο). Θα ρωτήσει κανείς: γιατί ξύνουμε πληγές; Απλώς και μόνο για να μην τις ξαναπάθουμε. Υπάρχει καλύτερος λόγος;  

Ανάληψη

Σκεφτόμουν να γράψω κάτι αψύ σήμερα, ας πούμε σαν την 'οργισμένη' ανακοίνωση του Υπουργείου Οικονομικών για την υποβάθμιση της χώρας από τον οίκο Moody's (ξέρετε, στο στυλ «Καλοί μας κύριοι Μούντυδες, γιατί μας ξαναϋποβαθμίζετε;» Μόνο ένα 'please' έλειπε για να ξεχειλίσει το ποτήρι της οργής). Με συγκράτησε όμως μια φράση από την υμνολογία της εορτής:

"Εγώ ειμι μεθ' υμών, και ουδείς καθ' υμών"

Τελικά, ή πιστεύουμε ότι Κάποιος είναι μαζί μας, ή δεν το πιστεύουμε. Αυτό είναι το κυρίως δίλημμα.

Κλειδιά και λουκέτα

Προσφιλής όρος στα δελτία ειδήσεων το 'κλείδωμα', εδώ και πολύ καιρό. Πριν κάποια χρόνια ακούγαμε περιχαρείς ότι 'κλείδωσε' η ισοτιμία της δραχμής με το ευρώ (κλείνοντάς μας μέσα για τα καλά). Όπου νάναι τις μέρες αυτές 'κλειδώνει' η πέμπτη δόση της οικονομικής βοήθειας που περιμένουμε πώς και πώς. Που σημαίνει όμως ακόμη ένα λουκέτο στην ανεξαρτησία μας, ήδη κλειδαμπαρωμένη από προηγούμενες αντίστοιχες 'βοήθειες'. Διότι κάθε κλείδωμα διαχωρίζει δυο πλευρές: την μέσα και την έξω. Κάποιοι μπορεί να αισθάνονται ασφάλεια μέσα στον κλειδωμένο χώρο, συγχρόνως όμως είναι και δέσμιοι αυτών που τους κλείδωσαν, μια και το κλειδί είναι απ' έξω. Και δεν θα γυρίζει, για πολλά πολλά χρόνια, όπως φαίνεται.

Ζητείται επειγόντως κλειδαράς!