Αποχαιρετισμός

Σαν σήμερα το 2015 ξυπνήσαμε με τα ταμεία των τραπεζών κλειστά, κάτι πρωτόγνωρο για την μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών. Σήμερα, οκτώ χρόνια αργότερα, ακούσαμε ότι ο ‘mea culpa’ της σημαδιακής εκείνης ημέρας, ο πρώην πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, δήλωσε ότι παραιτείται από αρχηγός του κόμματός του, μετά από δυο βαριές ήττες στις πρόσφατες εκλογές. Χωρίς χαιρεκακία, σκέφτομαι ότι η ημερολογιακή αυτή συγκυρία αποτελεί ένα είδος ιστορικής δικαιοσύνης.

     Δεν θα ισχυρισθώ ότι θα μας λείψει ιδιαίτερα ο απερχόμενος. Κανείς βέβαια δεν έχει μόνο αρνητικά στα πεπραγμένα του, αλλά το αλγεβρικό άθροισμα δεν δικαιώνει τον συγκεκριμένο. Πέρα από τις οικονομικές ακροβασίες των έξι εκείνων μηνών με τον ανεκδιήγητο υπουργό του (που ευτυχώς κι αυτός έμεινε πλέον εκτός του κοινοβουλευτικού ‘νυμφώνος’) και τις κυβιστήσεις που ακολούθησαν, του χρεώνει κανείς μια διχαστική παρουσία με συνεχείς προκλήσεις και προσβολές, που δημιούργησε ένα ιδιαίτερα δυσάρεστο κλίμα στην πολιτική ζωή της χώρας. Έχοντας καβαλήσει το καλάμι της ‘πρώτης αριστερής κυβέρνησης’, έβγαλε (αυτός και οι συνεργάτες του) στην επιφάνεια όλα τα συμπλέγματα μειονεξίας που η παράταξή τους είχε καλλιεργήσει εδώ και δεκαετίες. Τα τελευταία εκλογικά αποτελέσματα απέδειξαν ότι ο πολύς κόσμος έχει ξεπεράσει, βαρεθεί και αποδοκιμάσει αυτού του είδους την πρακτική. Δεν μας χρειάζεται άλλη ανάλογη εμπειρία· ευχαριστούμε, αλλά δεν θα ξαναπάρουμε.

     Ως Μακεδόνες δεν πρέπει βέβαια να λησμονήσουμε και την περιλάλητη συμφωνία των Πρεσπών, που ο απερχόμενος μας προέβαλε ως σημαντικό επίτευγμά του. Αν θεωρούμε ως κατόρθωμα το ότι εκχωρήσαμε ένα ιστορικό δικό μας όνομα σ’ εκείνους που πεισματικά και με ανύπαρκτα στοιχεία το διεκδικούσαν εδώ και δεκαετίες, τότε τι θα αποτελούσε εθνική ήττα; Μήπως θα πρέπει να λέμε ότι ευτυχώς δεν πάθαμε και χειρότερα;

     Το είπαμε παραπάνω: χαιρεκακία δεν χωρεί. Του ευχόμαστε να πολιτευθεί ‘σωφρόνως και κοσμίως’ από εδώ και στο εξής, αναλογιζόμενος τα πεπραγμένα του και αφήνοντάς μας στην ησυχία μας. Αντίο, Αλέξη!

Μετά τη δεύτερη κάλπη

Είχα γράψει κάποια σχόλια μετά την προηγούμενη ψηφοφορία της 21ης Μαΐου. Ας κάνω το ίδιο τώρα για τον χθεσινό ‘επαναληπτικό’ γύρο. Δεν χρειάζεται να αναφερθώ στα μεγάλα κόμματα· ας αρκεσθώ στα μικρά.

     Ακούγονται από χθες σχόλια επί σχολίων (συχνά συνοδευόμενα και από πλήρη απαξίωση και ύβρεις) για την είσοδο τριών ‘ακροδεξιών’ κομμάτων στη νέα βουλή (να σημειώσω ότι δεν ψήφισα κανένα από αυτά). Τα εισαγωγικά είναι σκόπιμα, γιατί πιστεύω ότι οι ετικέτες αυτές έχουν εξαντλήσει το όριο ζωής τους. Διατηρούνται εντελώς συμβολικά, αλλά δεν λένε όλη την αλήθεια. Πρακτικά δεν πρέπει να θεωρούμε ότι υπάρχει μια ευθεία που αντιπροσωπεύει όλο το πολιτικό φάσμα και που μόνο πάνω σ’ αυτήν μπορούμε να κινούμαστε. Ενδέχεται κάποιο κόμμα να βρίσκεται πάνω ή κάτω από την ‘πεπατημένη’. Συνεπώς είναι μάλλον εσκεμμένη υπεραπλούστευση να τα βάζουμε όλα σε ένα σχήμα.

     Ακούμε και ότι γενικά στην Ευρώπη παρατηρείται άνοδος των ακροδεξιών κομμάτων. Δεν είμαι πολιτικός αναλυτής, αλλά δίνω μια δική μου ερμηνεία στο φαινόμενο. Η Ενωμένη Ευρώπη είναι καταρχήν μια καλή ιδέα, που εξυπηρετεί πολλά κοινά συμφέροντα των χωρών μελών της. Ωστόσο, με την πάροδο του χρόνου έχει διογκωθεί σε έναν γραφειοκρατικό υπερεθνικό μηχανισμό εξουσίας που φθάνει να υποσκελίζει τις εθνικές κυριαρχίες και συχνά να επιβάλλει τη δική της θέληση εις βάρος των παραδόσεων, των ηθών και του τρόπου ζωής των επιμέρους κρατών*. Αυτό δεν αφήνει αδιάφορη μια μερίδα του λαού κάθε χώρας, που θεωρεί ότι η παραδοσιακή ταυτότητά του συνθλίβεται μέχρις εξαφανίσεως μέσα στο ευρωπαϊκό χωνευτήρι. Η αντίδραση στην τάση αυτή παίρνει τη μορφή κομμάτων και ρευμάτων που συλλήβδην αποκαλούνται ‘ακροδεξιά’ ή και ‘αντισυστημικά’. Κάποια από αυτά (όχι όμως όλα) φθάνουν μέχρι και σε εγκληματικές συμπεριφορές.

     Έχω γράψει και παλιότερα ότι θα πρέπει να βρεθεί μια νέα ισορροπία ανάμεσα στις αρμοδιότητες της Ευρώπης και εκείνες των χωρών-μελών της. Η ισορροπία αυτή θα πρέπει να αναγνωρίζει και να σέβεται τους διαφόρους πολιτισμούς, που θα μπορούν να συνυπάρχουν χωρίς την αίσθηση της υποτέλειας, της καταπίεσης ή του ‘ακρωτηριασμού’ τους. Μια τέτοια τακτική θα εξαλείψει έναν σημαντικό λόγο ύπαρξης ‘ακραίων’ τάσεων.

     *Ας θυμηθούμε ξανά τα λόγια της κ. ΆνναςΨαρούδα-Μπενάκη, τέως προέδρου της Βουλής, στην προσφώνηση προς τον νεοεκλεγέντα Πρόεδρο Κάρολο Παπούλια το 2005, ότι «τα εθνικά σύνορα και ένα μέρος της εθνικής κυριαρχίας θα περιορισθούν χάριν της ειρήνης, της ευημερίας και της ασφάλειας στη διευρυμένη Ευρώπη, τα δικαιώματα του ανθρώπου και του πολίτη θα υποστούν μεταβολές καθώς θα μπορούν να προστατεύονται αλλά και να παραβιάζονται από αρχές και εξουσίες πέραν των γνωστών και καθιερωμένων, και πάντως η Δημοκρατία θα συναντήσει προκλήσεις και θα δοκιμασθεί από ενδεχόμενες νέες μορφές διακυβέρνησης». Ήξερε κάτι και δεν μας το έλεγε καθαρά, ή απλώς φανταζόταν ως έμπειρη νομικός το διαγραφόμενο μέλλον της γηραιάς ηπείρου; Και αυτό είναι που θέλουμε από την Ευρώπη;

ΕΚΑΒ και ντελίβερι

Άκουσα προ ημερών στο ραδιόφωνο, από άνθρωπο μορφωμένο, την ακόλουθη παρατήρηση (παραθέτω το νόημα από μνήμης): «Δεν είναι δυνατόν στην εποχή μας να μπορεί να μας πει το κάθε μαγαζί τι ώρα θα φθάσει η πίτσα (ή η όποια άλλη παραγγελία) στο σπίτι μας, και να μη μπορεί το ΕΚΑΒ να μας πει σε πόσο χρόνο θα έρθει το ασθενοφόρο να μας πάρει». Εύλογη η απορία, θα έλεγε κανείς πρόχειρα. Ας το ξανασκεφθούμε όμως. Καταρχήν δεν γίνεται σύγκριση του αριθμού των μοτοποδηλάτων που κάνουν ντελίβερι με τον διαθέσιμο αριθμό των ασθενοφόρων, ούτε με την γεωγραφική έκταση που πρέπει να καλύπτει ο κάθε στόλος. Δεύτερον, οι συνθήκες κυκλοφορίας ανά πάσα στιγμή, σε συνδυασμό και με τις αποστάσεις, τον καιρό, την ποιότητα των δρόμων κτλ., κάνουν πρακτικά αδύνατη μια τέτοια ακριβή πρόβλεψη. Τρίτο, και κυριότερο, η παραγγελία και παράδοση ενός φαγωσίμου δεν χρειάζεται άλλη σκέψη πέρα από την επιλογή του πελάτη. Η αποστολή ενός ασθενοφόρου για μια διακομιδή χρειάζεται καταρχήν διαλογή (triage). Σε ποιον θα δώσει ο υπεύθυνος προτεραιότητα; Σε μια απλή λιποθυμία, στο οξύ έμφραγμα σε έναν πενηντάρη, στο εγκεφαλικό επεισόδιο σε έναν ογδοντάχρονο ή στο σοβαρό τροχαίο με πολλά θύματα και κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις; Όλα αυτά είναι γνωστά στους ανθρώπους της δουλειάς (γιατρούς, διασώστες, νοσηλευτές κτλ.), αλλά όχι στο  ευρύ κοινό που έχει υποστεί πλύση εγκεφάλου με το σλόγκαν «εδώ και τώρα» και περιμένει να είναι ένα ασθενοφόρο στημένο σε κάθε γωνία με αναμμένη τη μηχανή, μήπως και τύχει να το χρειασθεί. Ναι, χρειαζόμαστε περισσότερα ασθενοφόρα και εξειδικευμένο προσωπικό. Ωστόσο, ακόμη και υπό τις καλύτερες συνθήκες δεν πρέπει να νομίζουμε ότι το ΕΚΑΒ μπορεί να μετατραπεί σε ντελίβερι.