Δυο μέτρα και δυο σταθμά (22/7/2008)

Το BBC μας πληροφορεί ότι χθες συνέλαβαν τον Ράντοβαν Κάρατζιτς που κρυβόταν στο Βελιγράδι τόσα χρόνια και ασκούσε, λέει, ‘εναλλακτική ιατρική’. Καλά τον έκαναν, και βέβαια οι μεγάλοι σταυροί και οι επισκέψεις του σε εκκλησίες on camera δεν αποτελούν ελαφρυντικά για το ρόλο του στον εμφύλιο πόλεμο της Βοσνίας πριν 13 χρόνια. Ωστόσο, τι θα γίνει μ’ εκείνους που την ίδια εποχή βομβάρδιζαν τη Σερβία από απόσταση ασφαλείας με απεμπλουτισμένο ουράνιο; Αλλά ξεχνώ ότι εκεί επρόκειτο για ανθρωπιστικές επιχειρήσεις ειρηνευτικού χαρακτήρα (Deliberate Force—εκούσια ή εσκεμμένη δύναμη—λεγόταν η συγκεκριμένη επιχείρηση του ΝΑΤΟ), περίπου όπως στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι (που η 63^η επέτειός τους πλησιάζει). ‘Μη πεποίθατε επ’ άρχοντας, επί υιούς ανθρώπων’, έλεγε ο Δαβίδ στους Ψαλμούς, και η ρήση του έχει διηνεκή αξία. Ανεξάρτητα από το 'χρώμα' των αρχόντων.

Les Miserables

Δεν πρόκειται για το πασίγνωστο μυθιστόρημα του Ουγκώ (κοινωνικό ευαγγέλιο ανεξαρτήτως εποχής) ούτε για τη μεταφορά του σε μιούζικαλ από τον Claude-Michel Schönberg που παίζεται στο Λονδίνο εδώ και 22 χρόνια. Αμφιβάλλω αν ο ελληνικός όρος ‘Άθλιοι’ αποδίδει πλήρως το νόημα του τίτλου. Σήμερα όμως αναρωτιέμαι, ακούγοντας ‘Ειδήσεις’ και διαβάζοντας και το σχόλιο του Π. Μπουκάλα στην ‘Καθημερινή’ (‘Κομματικό μπάσκετ’), ποιος είναι πιο miserable: ο κομματικός μηχανισμός που κάνει βολικές αντικαταστάσεις για εξασφάλιση των απαραιτήτων ψήφων, ο βουλευτής που δέχεται να γίνει πιόνι των κομματικών κινήσεων διατηρώντας (φαινομενικά) την ανεξάρτητη άποψή του, ή ο εκπρόσωπος που είναι αναγκασμένος να αιτιολογεί τα αναιτιολόγητα, ελπίζοντας στην ευπιστία των ακροατών του και την ευμένεια του παρακμασμένου πολιτικού κόσμου; Χωρίς να μπαίνει κανείς στις λεπτομέρειες της τροπολογίας και τις ειλικρινείς ή όχι και τόσο αιτιάσεις των αντιπολιτευομένων, μάλλον εν προκειμένω ταιριάζει καλύτερα η έκφραση ‘ελεεινοί και τρισάθλιοι’. Ή αυτό που οι Άγγλοι λένε pathetic.

Μια μέρα αλλιώτικη (17/7/2008)

Η πρώτη άρρωστη είναι μια ηλικιωμένη γυναίκα με καρκίνο. Μένει μόνη και τη φροντίζει ο γιός της που έρχεται σχεδόν κάθε μέρα από το Λονδίνο. Από χθες έχει νέο πόνο στη ράχη και υποψία καθίζησης σπονδύλου (από μετάσταση;). Χρειάζεται παυσίπονα, ακτινογραφίες και ραντεβού με τον ογκολόγο της για τα περαιτέρω. Η Suzanne πιάνει το τηλέφωνο, σε μια προσπάθεια να συντονίσει όλα αυτά τα διαφορετικά ‘πλοκάμια’ του συστήματος υγείας, ώστε να μη ταλαιπωρηθεί η άρρωστη, που ίσως χρειάζεται εισαγωγή.

Ακολουθεί ο μουσικός που έχει κουφαθεί από μηνιγγίτιδα, αλλά συνεχίζει να παίζει αρμόνιο στη γυναίκα του (ένας Μπετόβεν με καρκίνο), ένας άνδρας με χειρουργημένο όγκο εγκεφάλου που ίσως υποτροπιάζει, ένας άλλος κύριος με περίεργη ομιλία, πιθανώς από προμηκική παράλυση. Τελευταία επίσκεψη της ημέρας στον απόμαχο Αφρικανό γιατρό που ξέρει ότι έχει προχωρημένο καρκίνο και περιμένει να πεθάνει, όπως λέγει στη Suzanne, ‘μόνος με τον Θεό μου’.

Η Suzanne είναι νοσηλεύτρια Macmillan, δηλ. εξειδικευμένη στη συμπτωματική ανακούφιση και την ψυχολογική στήριξη ασθενών με καρκίνο. Σήμερα μου έκανε την τιμή να με πάρει μαζί της μια ολόκληρη εργάσιμη μέρα, για να δω τον τρόπο της δουλειάς της, στα σπίτια των αρρώστων, μέσα στις συνθήκες της καθημερινής ζωής τους. Είναι έμπειρη, ικανή, πρόθυμη, αγαπά τους αρρώστους, πρακτικά είναι μέλος της οικογενείας τους. ‘Τοις πάσι γέγονε τα πάντα’, για να τους προσφέρει λίγη ποιότητα ζωής, χωρίς κανένα απολύτως οικονομικό αντάλλαγμα πέρα από τον μισθό της. Μια εμπειρία ξεχωριστή. Thank you, Suzanne, keep up the good work!

Αγγλικό καλοκαίρι

Χρήσιμες δαπάνες

Για να μη ξεχνούμε και την επικαιρότητα, μάθαμε σήμερα μια ακόμη χρήσιμη έκφραση. Ο Γερμανός, στέλεχος της γνωστής εταιρείας που απασχολεί τα Μέσα εδώ και καιρό, που καταδικάσθηκε σήμερα στο Μόναχο, δήλωσε ότι οι διευθυντές είχαν δικαίωμα στα πλαίσια της εργασίας τους να χρησιμοποιούν το 10% του τζίρου ανώνυμα για ‘χρήσιμες δαπάνες’. Πλούσιο και ζωντανό πράγμα η γλώσσα, μπορεί να ‘ντύνει’ με τον κομψότερο τρόπο κάθε λογής πράξεις. Όπως και τα ρούχα καλύπτουν κάθε είδους σώματα, γερά και άρρωστα, ίσια και στραβά.

Αυτοθυσία (23/7/2008)

Η είδηση όχι συνηθισμένη. Με πρώτη εικόνα τον κατεστραμμένο γυλιό Μπέργκεν (ενθύμιο από τις… καταδρομικές μου ημέρες) το δελτίο του BBC μας πληροφορεί ότι ένας άγγλος κομάντο παρασημοφορήθηκε με τον Σταυρό του Αγ. Γεωργίου (George Cross), το ανώτερο μετάλλιο ανδρείας, για μια ενέργεια που έσωσε τον ίδιο και την ομάδα του από βέβαιο θάνατο. Σε μια αναγνωριστική αποστολή στο Αφγανιστάν σκόνταψε στο σύρμα παγίδευσης μιας χειροβομβίδας. Αντί να τρέξει μακριά, φώναξε στους άλλους να καλυφθούν και συγχρόνως έπεσε πάνω στη χειροβομβίδα, που μερικά δευτερόλεπτα αργότερα εξερράγη. Ο γυλιός και το αλεξίσφαιρο γιλέκο του απορρόφησαν τα θραύσματα της έκρηξης, ο ίδιος υπέστη μόνο μικροκακώσεις, και κανείς άλλος δεν έπαθε τίποτε. Στα επαινετικά σχόλια του δημοσιογράφου απάντησε: ‘Οποιοσδήποτε από τους συναδέλφους μου θα έκανε το ίδιο’. Κάποτε ακούγαμε ή διαβάζαμε τέτοιες ιστορίες από τον πόλεμο του 40 ή και πιο παλιά. Ανεξάρτητα από το μέτωπο και τον σκοπό τέτοιων επιχειρήσεων, την αυτοθυσία δεν μπορεί παρά να την αναγνωρίζει κανείς ως ηρωική πράξη. Και να την τιμά.

Διακοπές στη Βρετανία (14/7/2008)

Μπαίνοντας στο διάδρομο αφίξεων του Gatwick μας υποδέχεται η αφίσα με το γιγάντιο μήνυμα: ‘Welcome to smokeless Britain’ (= καλώς ήλθατε στην άκαπνη Βρετανία), γεγονός που θα διαπιστώναμε εκ του ασφαλούς τις προσεχείς ημέρες. Υπάρχουν λοιπόν τόποι όπου οι νόμοι εφαρμόζονται! Να ελπίσουμε ότι με την αυγή του 2010 θα ενταχθούμε σ’ αυτούς;

Ο τίτλος φαίνεται οξύμωρος: μάθαμε να πηγαίνουμε στη Βρετανία για σπουδές, για business, για συνέδρια, για τουρισμό, αλλά για διακοπές; (δεν είναι το ίδιο πράγμα με τον τουρισμό). Ωστόσο, έχοντας ζήσει σχεδόν οκτώ χρόνια στη χώρα αυτή, κάθε νέα επίσκεψη είναι ένα διάλειμμα από την καθημερινή Βαλκανο-μεσογειακή πραγματικότητα. Να οδηγείς νομότυπα, όπως και (σχεδόν) όλοι γύρω σου, χωρίς να σου κορνάρουν με το παραμικρό, ακούγοντας Classic FM με ποιοτική μουσική όλο το 24ωρο, να βλέπεις τηλεοπτικά δελτία με ειδήσεις και όχι με δηλώσεις εκπροσώπων και συνδικαλιστών (εντάξει, μας έδειξαν και την πρεμιέρα του Dark Knight και μας είπαν ότι ‘έσπασε ταμεία’ στις ΗΠΑ), να ξυπνάς με τα πουλιά και να μυρίζεις φρέσκο γρασίδι και cooked breakfast, και να μη σου καίγεται καρφί για το ποιος και από ποιον λαδώθηκε και με τι μάρκα λάδι, όλα αυτά δεν είναι διακοπές;

Ελπίζω στην κατανόησή σας που τις επόμενες ημέρες θα προσπαθήσω να σας μεταδώσω αναδρομικά κάποιες από τις φετινές, μη τουριστικές, βρετανικές εμπειρίες. Έτσι, για αλλαγή παραστάσεων. Και ως αφορμή για σκέψεις.

Το ταμείο της φτώχιας

Κοντά στα ποικίλα φαιδρά (πλην σοβαρά) που κυριαρχούν στα Δελτία των ημερών ακούσαμε και περί προβληματισμού για τους πόρους του σχεδιαζόμενου ταμείου καταπολέμησης της φτώχιας (ή όπως αλλιώς θα ονομάζεται). Εδώ ας σοβαρευτούμε πραγματικά. Το κράτος θα μπορούσε να λειτουργήσει στον συγκεκριμένο τομέα ως φιλανθρωπικός οργανισμός (charity στην αγγλική)—ας μη μας ξενίζει ο όρος. Θα μπορούσε δηλαδή να θεσμοθετήσει (εκτός από τις δημόσιες παροχές) την εθελοντική χρηματοδότηση ενός τέτοιου ταμείου από εισφορές ιδιωτών. Έτσι, κάθε πολίτης θα μπορούσε να καταθέτει στο ταμείο οποιοδήποτε ποσό (από 1 Ευρώ μέχρι άπειρο), με ανάλογη επίσημη απόδειξη, που θα εξέπιπτε πλήρως από το φορολογητέο του εισόδημα. Δεν είναι κοινωνική αδικία, ούτε αποτελεί μέσο νόμιμης φοροκλοπής, να μπορεί κανείς να βοηθήσει το κράτος πρόνοιας όπως βοηθάει ένα ορφανοτροφείο, μια εκκλησία ή τους ‘Γιατρούς χωρίς σύνορα’. Απαραίτητη προϋπόθεση η ορθή και διαφανής λειτουργία ενός τέτοιου φορέα, ώστε να μην έχει ο πολίτης την αίσθηση ότι οι προσφορές του πάνε για το… ‘τάμα του έθνους’.

Η Φανή και τα δώρα της

‘Γιατρέ, αν ήξερα ότι είσαι εδώ θα σου έφερνα λίγες ντομάτες από το μπαχτσέ μας, μερικά αυγουλάκια…’ Αυτή ήταν η απάντηση της Φανής στον πόνο που της προκάλεσα με δυο απανωτές παρακεντήσεις, για να απελευθερώσω την ταλαίπωρη αναπνοή της για μερικές μέρες ακόμη. Η Φανή θεωρητικά δεν έπρεπε να ζει: η Φανή θα έπρεπε να συνομιλεί με τους αγγέλους εδώ και πολύ καιρό, κατά τις προβλέψεις ημών των ‘ειδικών’ (βλ. Η Φανή που φεύγει, Απρίλιος 2008). Η Φανή συνεχίζει να μας πονάει με τον πόνο της, να μας φέρνει δάκρυα στα μάτια με τα λόγια της, να μας παρηγορεί με το χαμόγελό της όταν μπορεί. Η Φανή εξακολουθεί να μας διδάσκει με την ανθρώπινη παρουσία της, τόσο αξιοπρεπή μέσα στην ‘αναξιοπρεπή’, με τα κοσμικά μας κριτήρια, κατάστασή της. ‘Ως χαρίεν άνθρωπος…’

Στον αστερισμό των Διδύμων

Όπως μας πληροφορούν τα Μέσα, η Αντζελίνα έτεκε (και ο Μπραντ εγέννησε) δίδυμα. Να τους ζήσουν! Η απορία μου: σε τι διαφέρουν τα δίδυμα αυτά από τόσες χιλιάδες άλλα μωρά (μονά, διπλά, τριπλά…) ανά τον κόσμο ώστε η πρώτη φωτογραφία τους να αγορασθεί—λέει—από αμερικανική εφημερίδα για 11 εκατομμύρια δολλάρια; Και οι μεν ευτυχείς γονείς είναι μαθημένοι να ζητούν και να παίρνουν λεφτά (για να κάνουν τις ανθρωπιστικές τους χειρονομίες). Για το όριο όμως της ‘νοημοσύνης’ που πληρώνει πανάκριβα για κάτι τόσο εφήμερο (σε μια εβδομάδα θα είναι ήδη απηρχαιωμένο μια και τα μωρά έχουν τη συνήθεια να μεγαλώνουν γρήγορα) εκφράσθηκε καλύτερα ο Αϊνστάιν, όταν είπε ότι δυο πράγματα είναι άπειρα, το Σύμπαν και η ανθρώπινη βλακεία, και ότι για το πρώτο δεν ήταν και πολύ σίγουρος.

Τι έχουν τα έρμα και ψοφάνε;

Κλείνεις κανονικά ραντεβού στο καλό νοσοκομείο, εξετάζεσαι, αποφασίζεται ότι χρειάζεσαι επέμβαση (αρθροπλαστική ισχίου) και κάποια στιγμή σου τηλεφωνούν ότι αυτή έχει προγραμματισθεί για την προσεχή Δευτέρα. Πρέπει όμως να εισαχθείς από την Πέμπτη. Τι θα κάνεις τόσες μέρες; Αυτό δεν απασχολεί το νοσοκομείο. Το κάνεις, και περιμένεις τη Δευτέρα. Την Κυριακή σου ανακοινώνουν ότι η επέμβαση ‘δεν θα γίνει αύριο’. Κάνεις ακόμη μια υπομονή, ούτε όμως η Τρίτη υπόσχεται κάτι καλύτερο. Όταν και η επόμενη υπόσχεση για την Πέμπτη ακυρώνεται (για άγνωστους λόγους), μαζεύεις τα πράγματά σου, ευχαριστείς το νοσοκομείο για την ανάπαυλα της μιας εβδομάδος (με έξοδα τίνος;;;) που σου πρόσφερε, και παίρνεις των ομματιών σου. Και αν μεν μπορείς να χαραμίζεις χρόνο σε τέτοια ‘διαλείμματα’, ας πούμε ότι ανέχεσαι την κατάσταση. Αν όμως είσαι εργαζόμενος με υποχρεώσεις; Και η ψυχική φθορά της αναβολής; Αν κάποιοι ασθενείς την επόμενη φορά σκεφθούν ως καλύτερη λύση τον ιδιωτικό τομέα (εκεί μια εβδομάδα καθυστέρηση πληρώνεται πολύ ακριβά, και άμεσα) θα έχουν άδικο; Γιατί άραγε δεν ζηλεύει το δημόσιο σύστημα τις αρετές του ιδιωτικού; Αν τις ακολουθούσε, ίσως κάποια μέρα να απολάμβανε και τα ευεργετήματά του. Τώρα, ‘με τον ήλιο τα βάζω, με τον ήλιο τα βγάζω…’.

Το συναξάρι του καρκίνου

Η Κατερίνα πάλεψε με τον καρκίνο πάνω από δυο χρόνια. Δοκίμασε όλες τις απόπειρες ‘θεραπείας’, που τις πλήρωσε με ποικίλες παρενέργειες. Γνώρισε όλων των ειδών τους ειδικούς, με τις καλές και τις λιγότερο καλές πλευρές τους. Δεν εγκατέλειψε την προσπάθεια, και ποτέ δεν απέστρεψε το πρόσωπό της από την αλήθεια, όσο κι αν αυτή πάντα έκρυβε δυσάρεστες εκπλήξεις και της περιόριζε τον χρονικό ορίζοντα. Έγραψε τις εντυπώσεις και τα σχόλιά της χωρίς φόβο και χωρίς πάθος. ‘Τελειωθείσα εν ολίγω επλήρωσε χρόνους μακρούς’. Η Κατερίνα ‘ανεπαύσατο από των κόπων αυτής’ τη Ι’ του μηνός Ιουλίου, στα 48 της χρόνια. Κατερίνα, μη μας ξεχνάς εκεί που βρίσκεσαι!

Η λάμψη της αλήθειας

Ακούμε κάθε τόσο ότι πρέπει ‘η αλήθεια να λάμψει’ ή ‘να χυθεί άπλετο φως’, για κάποιο δημόσιο θέμα που βρίσκεται στη σκιά της αμφισβήτησης ή της υποψίας. Μην είστε τόσο απαιτητικοί. Ούτε η αλήθεια μπορεί να λάμπει συνεχώς, ούτε το φως να είναι τόσο άπλετο. Ξέρετε πόσο κοστίζει σήμερα το ρεύμα, ιδίως για τους μικρούς και εποχιακούς καταναλωτές;

Κι έζησαν αυτοί καλά…

Ενώ οι 300 του έθνους πατέρες (αυτοί που ορκίσθηκαν να μη κινούν ποτέ από το χρέος να φυλάττουν τις Θερμοπύλες της νομιμότητας και να δίνουν το καλό παράδειγμα στους ψηφοφόρους τους) ερίζουν για το αν η ‘επιτροπή’ θα πρέπει να λέγεται εξεταστική, ελεγκτική, αναθεωρητική, προκαταρκτική ή ελαιοχρωματιστική (βλ. ‘Άσπρη και μαύρη μπογιά’), ο καιρός περνάει, οι συμβάσεις τρέχουν, οι ταρίφες εξακολουθούν να ισχύουν, ο χρόνος της παραγραφής πλησιάζει καλπάζοντας. Κι όπως σε κάθε παραμύθι, κάποιοι θα ζήσουν καλά, και οι υπόλοιποι θα κοιμούνται αμέριμνοι, ίσως με καθαρή την τσέπη, και τη συνείδηση. Εκτός από αυτούς που, όπως μας ενημέρωσαν απόψε τα δελτία, θα απολύσει η Siemens παγκοσμίως (και στην Ελλάδα;) για να εξοικονομήσει χρήματα για το καθημερινό λαδάκι της.

Υποσχέσεις

Χθες οι G8 υποσχέθηκαν ή δεσμεύθηκαν—δεν θυμούμαι το ακριβές ρήμα—να μειώσουν τα αέρια του θερμοκηπίου κατά 50% μέχρι το 2050. Δεν νομίζω ότι είναι η πρώτη φορά. Πριν από λίγο καιρό η Ελληνική πολιτεία αποφάσισε (επίσης όχι για πρώτη φορά) να απαγορεύσει το κάπνισμα στους δημόσιους χώρους από το 2010. Δεν ξέρω ποια από τις δυο υποσχέσεις (ή δεσμεύσεις) να πιστέψω λιγότερο.

Χαμένοι στη μετάφραση

Ακούσαμε κοντά στα πολλά και τούτο, ότι τα περισσότερα από τα έγγραφα που έστειλαν οι Γερμανοί για τη γνωστή υπόθεση που κρατάει ζωντανή την τρέχουσα επικαιρότητα παραμένουν αμετάφραστα, και ως εκ τούτου οι δικαστικές αρχές δεν μπορούν να τα αξιοποιήσουν. Η λύση είναι απλή. Όπως το κινητό, η Εθνική Ελλάδος και πρόσφατα ο ΟΤΕ, ίσως θέλει και η Δικαιοσύνη τον Γερμανό της. Ας δώσουμε την υπόθεση σε Γερμανούς δικαστές (που ίσως βρίσκονται έξω από το βεληνεκές των δικών μας πολιτικών πιέσεων), και ας αξιοποιήσουμε τα δικά τους ευρήματα στο ακέραιο. Στο κάτω-κάτω, ολόκληρο καυγά κάναμε για να είμαστε Ευρωπαίοι με τα όλα μας: ας αποδεχθούμε και την ενοποίηση της Δικαιοσύνης, τουλάχιστον εκεί που τα αδικήματα φαίνεται να έχουν υπερεθνικό χαρακτήρα.

Ηθική δικαίωση

Σχεδόν τυχαία, σε βραδινό ραδιοφωνικό δελτίο ειδήσεων, ο γράφων πληροφορήθηκε ότι σε ιδιωτική εταιρεία τηλεπικοινωνιών, γνωστή από την ταλαιπωρία στην οποία τον υπέβαλε επί 3 μήνες (βλ. παλαιότερες αναρτήσεις), επιβλήθηκε πρόστιμο 500.000 Ευρώ από την αρμόδια επιτροπή, μετά από καταγγελίες καταναλωτών. Επειδή μια από τις καταγγελίες (τόσο στην Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών & Ταχυδρομείων όσο και στον Συνήγορο του Καταναλωτή) ήταν δική του, ο γράφων αισθάνεται—χωρίς χαιρεκακία—ηθικά δικαιωμένος, και ανακτά (τουλάχιστον σε κάποιο βαθμό) την εμπιστοσύνη του σε κάποιες ανεξάρτητες αρχές της χώρας. Μακάρι να είχαμε και μερικές άλλες, εξίσου δραστήριες, για πιο ‘καυτά’ θέματα…

Άσπρη και μαύρη μπογιά

Εδώ και αρκετά χρόνια ακούμε, βλέπουμε και διαβάζουμε για δημόσια σκάνδαλα με εμπλοκή (πραγματική ή υποθετική) δημοσίων προσώπων σε υποθέσεις που αναδίδουν οσμή τουλάχιστον υποψίας. Γίνεται ο ανάλογος θόρυβος, εκτοξεύονται ειρωνείες, απειλές ή και μηνύσεις εκατέρωθεν, σχολιάζεται εκτενώς το θέμα από εμβριθείς δημοσιογράφους και άλλους ειδικούς, και γενικά διασκεδάζουμε την καθημερινότητά μας. Κι έπειτα, πιστοί στο λαϊκό λόγιο ‘Κάθε θάμα για τρεις μέρες’, βγάζουμε από την επικαιρότητα το ζήτημα, όπως βγάζουμε τα πολύνεκρα ατυχήματα μέχρι το επόμενο ‘τραγικό συμβάν’ και μέχρι την επόμενη διαπλοκή.
Ένα στοιχείο που συχνά συνοδεύει τέτοιες υποθέσεις είναι η γενίκευση. Αυτή παίρνει δυο μορφές, αρνητική και θετική. Ακούμε δηλ. από τη μια μεριά ότι η εμπλοκή του Α ή του Β προσώπου σ’ ένα σκάνδαλο δεν πρέπει να οδηγεί σε ‘ποινικοποίηση της πολιτικής ζωής’ και σε ‘μαύρισμα’ όλων, ενώ από την άλλη έρχεται η απάντηση ‘Δεν βαριέσαι, όλοι τα ίδια κάνουν’ (άσπρη μπογιά). Κατά εντυπωσιακά παράδοξο τρόπο, και οι δυο δρόμοι οδηγούν στο ίδιο αποτέλεσμα, την αποσιώπηση, την ατιμωρησία και την επανάληψη των φαινομένων ‘εις το διηνεκές’.
Από την ιστορία μας γνωρίζουμε ότι οι νέοι στη αρχαία Σπάρτη εκπαιδεύονταν μεταξύ των άλλων και στο να κλέβουν (το φαινόμενο έχει βαθιές ρίζες…). Ωστόσο, βασικός όρος της εκπαίδευσης αυτής ήταν ότι όποιος συλλαμβανόταν ‘κλέπτων οπώρας’ δεχόταν την ανάλογη τιμωρία. Το γεγονός ότι η κλοπή διδασκόταν επίσημα δεν αποποινικοποιούσε την πράξη. Μήπως ήρθε καιρός να αντιγράψουμε τους Σπαρτιάτες και στο έτερον ήμισυ της εκπαίδευσής τους;

Πέφτοντας από τα σύννεφα

Τους τελευταίους μήνες καταγράφεται στην Ελλάδα ένα πρωτοφανές μετεωρολογικό φαινόμενο. Κάθε τόσο, με κάποια αφορμή (διαφορετική κάθε φορά), πολύς κόσμος (ακόμη και πολιτικοί και δημοσιογράφοι που υποτίθεται ξέρουν κάτι παραπάνω) ‘πέφτει από τα σύννεφα’. Γνωστοί αθλητές βρέθηκαν ντοπαρισμένοι; Πέφτουμε από τα σύννεφα. Δημόσια πρόσωπα και κόμματα χρηματίζονται από αφανείς ή ‘μαύρες’ πηγές; Ξαναπέφτουμε από τα σύννεφα. Εκεί που πάμε να στεριώσουμε για λίγο, δώστου ακόμη ένα πέσιμο, δι' ασήμαντον αφορμήν. Επιδημία σωστή.

Επειδή τα πράγματα αρχίζουν να γίνονται επικίνδυνα, απαιτείται άμεση λήψη μέτρων. Πρώτον, να αποφεύγουμε να καθόμαστε στα σύννεφα (για λόγους ασταθούς ισορροπίας). Και δεύτερον, εκεί που βαδίζουμε αμέριμνοι να προσέχουμε μήπως μας έρθει κανένας απρόσκλητος στο κεφάλι, με τέτοια βροχή ανθρώπων.