Εκτροπή εν κρανίω

Παλαιά ελληνική συνήθεια, όταν βρισκόμαστε σε ζόρια να επισείουμε τον κίνδυνο πραξικοπήματος, έστω και σε παρελθόντα χρόνο. Έχω τις επιφυλάξεις μου για την αλήθεια ή τη σκοπιμότητα του δημοσιεύματος του κυριακάτικου Βήματος για «Το πραξικόπημα που δεν έγινε» (γιατί τώρα μια τέτοια ‘αποκάλυψη’, εν όψει των επικειμένων σκληρών μέτρων;). Ωστόσο μένω στη δήλωση του Υπουργού Εθνικής Άμυνας: «Οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις ήταν, είναι και θα είναι προσηλωμένες στο καθήκον που τους έχει τάξει το Σύνταγμα της Ελληνικής Δημοκρατίας και ο Ελληνικός Λαός: να διασφαλίζουν και να κατοχυρώνουν την Εθνική Ανεξαρτησία, την Κυριαρχία και την Εδαφική Ακεραιότητα της χώρας».

     Συ είπας, κ. υπουργέ: όσα δηλαδή δεν φαίνονται να είναι σε θέση να διασφαλίσουν και να κατοχυρώσουν οι κάθε χρώματος πολιτικοί...

Η καλύτερη άμυνα

Ομολογώ ότι με ξάφνιασε το ‘Εφιαλτικό σενάριο’ του γενικά καλού αρθρογράφου Στ. Τζίμα (Καθημερινή 28/9/2012). Γιατί τόση μαυρίλα, τόση απαισιοδοξία, τόσος εκφοβισμός; Με δυο λόγια, μας λέει: «Ψηφίστε τα μέτρα, διότι καραδοκεί ο φασισμός». Αν τα μέτρα αποδειχθούν καταστροφικά πριν αποφέρουν οποιοδήποτε αποτέλεσμα, ποια φαντάζεται ως εναλλακτική προοπτική; Γιατί δεν έχουμε ως συλλογικό ελληνικό κράτος το σθένος να αλλάξουμε γνώμη και ρότα; Γιατί συνεχίζουμε να συμπεριφερόμαστε ως υποτελείς στις ορέξεις των ξένων; Ο βρεγμένος το νερό δεν το φοβάται. Τι έχουμε λοιπόν να χάσουμε αν ΟΛΟΙ, χωρίς εξαιρέσεις, βουλευτές, υπουργοί και πολιτειακοί παράγοντες, εμφανισθούν μεθαύριο στη Βουλή και καταψηφίσουν ομόφωνα τα προτεινόμενα ‘Μέτρα’; Δεν θα είναι αυτό μια έντιμη και συναινετική (όπως άλλωστε τη θέλουν εκείνοι) απάντηση στους ξένους ‘διασώστες’ μας; «Προτείνετέ μας κάτι άλλο. Όλοι λένε ότι αυτό το πρόγραμμα δεν αποδίδει. Να μας βοηθήσετε ζητάμε, όχι να μας εξοντώσετε». Γιατί να λειτουργούμε ως κράτος πάντα με συμπλέγματα ενοχής και εξάρτησης, με τον φόβο του αύριο; Χωρίς εχθρότητα, χωρίς μίσος ή διάθεση εκδίκησης, ας τον επιστρέψουμε εκεί απ’ όπου έρχεται, στους εταίρους μας, που φοβούνται ίσως περισσότερο από μας την τυχόν πτώχευσή μας. Ας αναγκαστούν κι αυτοί με τη σειρά τους να αναθεωρήσουν τη στάση τους απέναντι στις τράπεζες και τις τοκογλυφικές ‘αγορές’. Και τότε, να δούμε ποιος θα γελάσει καλύτερα.

Εξυπακούεται ότι η αντρίκια στάση προς τα έξω δεν μας απαλλάσσει από την ευθύνη να βάλουμε σε τάξη τα του οίκου μας. Ίσως εδώ βρίσκεται η μεγαλύτερη δυσκολία.

  

Σημ. Είχα ξαναγράψει περίπου τα ίδια τον Ιούνιο 2011, πριν από την ψήφιση του πρώτου Μνημονίου. Το παραπάνω απεστάλη στην Καθημερινή.

Παραλλαγές σ' ένα θέμα

Πάντα ευρηματικός ο γελοιογράφος Ηλ. Μακρής, μας διευκρινίζει με τον δικό του τρόπο πολλά από τα γεγονότα της επικαιρότητος, ώστε να μην έχουμε ψευδαισθήσεις ή διατηρούμε αμφιβολίες:

 [Καθημερινή 26/9/2012]

[Καθημερινή 27/9/2012]

Γέρων Παΐσιος

Τις μέρες αυτές δόθηκε μεγάλη δημοσιότητα (τέτοια που σε καμία περίπτωση δεν θα ήθελε ο ίδιος) στον μακαριστό Γέροντα Παΐσιο. Κάποιος νεαρός τον ειρωνεύθηκε στη σελίδα του στο Facebook, και η Χρυσή Αυγή μήνυσε τον δράστη και τον συλλάβανε για βλασφημία. Ανόητος ο μεν, ακόμη πιο ανόητοι οι δε. Υποπτεύομαι ότι η φασαρία έγινε από τον συγκεκριμένο ‘χώρο’ ως αντίπραξη στις διαμαρτυρίες των μουσουλμάνων για την εξ Αμερικής ‘βλασφημία’ του Μωάμεθ. Λάθος τρόπο βρήκαν να αντιδράσουν. Και ο μεν μακαρίτης Γέροντας δεν παθαίνει τίποτε από την όποια λάσπη του πετούν άνθρωποι που δεν τον είδαν, δεν τον διάβασαν, δεν τον γνώρισαν. Όλοι οι άλλοι όμως αποκαλύπτουν καθένας τί κουβαλάει μέσα του. Όπως ο γνωστός ‘αναμορφωτής’ της ιστορίας του 1821 που τώρα φιγουράρει στα βουλευτικά έδρανα, και παρομοιάζει τον Γερο-Παΐσιο με την ‘Αγία Αθανασία του Αιγάλεω’ ή άλλες μορφές τσαρλατάνων. Αλλά βέβαια από τον συγκεκριμένο ‘διαφωτιστή’ του έθνους μας δεν περιμέναμε τίποτε καλύτερο...

     Για να λέμε και του στραβού το δίκαιο, ας σημειώσουμε ότι εδώ και καιρό το όνομα του Γέροντα έχει χρησιμοποιηθεί καταχρηστικά από ακροδεξιές εφημερίδες για να ανεβάσουν την κυκλοφορία τους, Έτσι, βάζουν τίτλους με δήθεν ρήσεις του ή μοιράζουν βιβλία με το όνομά του ως ‘προσφορές’ αντί για DVD ή άλλους ‘κράχτες’. Αυτό λέγεται καπηλεία και εκμετάλλευση, και βέβαια δεν έχει καμία σχέση με την πνευματική υπόσταση και κληρονομιά του Γέροντα. Ας έχουμε την ευχή του, και ας του ζητήσουμε και μια μεγάλη συγγνώμη για την κακοποίηση του ονόματός του.

Πολυ-βάρβαροι

Πολυ-πολιτισμικότητα ή... πολυβαρβαρότητα; Το να δεχόμαστε τον κάθε "άλλον" ως διαφορετική πολιτισμική έκφραση δεν σημαίνει ότι είμαστε υποχρεωμένοι να ανεχόμαστε και τις κάθε είδους βιαιοπραγίες του στο όνομα του πολιτισμού του. Τις μέρες αυτές, με αφορμή την ταινία ενός ηλιθίου στην Αμερική για τον Μωάμεθ, είχαμε διαδηλώσεις Μουσουλμάνων με βανδαλισμούς στην Αθήνα και εξέγερση στις φυλακές με εκτεταμένες ζημιές και καταστροφές. Ας αφήσουμε στην άκρη το γεγονός ότι δεν είμαστε ισλαμική χώρα και δεν έχουμε καμία σχέση με το εκλυτικό αίτιο της μήνιδος των μωαμεθανών (και συνεπώς δεν έχουμε καμιά υποχρέωση να πληρώνουμε τα σπασμένα τους): τέτοια λογικά επιχειρήματα δυστυχώς δεν πιάνουν σε τέτοιες περιπτώσεις. Η μόνη υγιής αντίδραση θα ήταν να φορτώσουμε τους αλλοδαπούς ταραξίες σε μια πτήση προς τη χώρα καταγωγής τους, χωρίς επιστροφή, είτε τους αρέσει είτε όχι--αρέσει σε μας. Χωρίς βαναυσότητες, χωρίς δικαιολογίες ή περιττές εξηγήσεις. Σε κυρίαρχο κράτος ζούμε, έχουμε το δικαίωμα να απελάσουμε καθέναν που δεν έχει προϋποθέσεις νόμιμης παραμονής στη χώρα: μια από αυτές είναι να μην αποτελεί απειλή για τη δημόσια τάξη. Ή όχι;

Τεχνολάτρες

Η θρησκεία του 21ου αιώνα θα μπορούσε κάλλιστα να ονομάζεται Τεχνολογία: το πιο πρόσφατο είδωλό της πούλησε 5 εκατομμύρια κομμάτια μέσα σε 3 μέρες: ακούει στο όνομα iPhone 5. Ωστόσο οι αναλυτές δεν είναι ευχαριστημένοι: όπως πληροφορούμαστε από τις ξένες εφημερίδες, υπολόγιζαν να πουλήσουν σχεδόν τα διπλάσια μέσα σ’ ένα σαββατοκύριακο (αχόρταγοι είναι οι άνθρωποι!). Πολλοί σίγουρα δεν θα είχαν προλάβει να μάθουν τη χρήση του προηγουμένου μοντέλου 4S, που είχε κυκλοφορήσει μόλις πριν 11 μήνες, και έσπευσαν να το αντικαταστήσουν, παρά τις εκατοντάδες δολλαρίων που είχαν δώσει για την αγορά του. Η λατρεία της τεχνολογίας έχει πολλά χαρακτηριστικά του θρησκευτικού φανατισμού (αρκεί να διαβάσει κανείς τις διθυραμβικές κριτικές και τους παθιασμένους διαλόγους σε ειδικά μπλογκ και ηλεκτρονικά φόρουμ για να το καταλάβει). Με τη λογική αυτή, όσα βγάζει κανείς ποτέ δεν θα είναι αρκετά για να ακολουθεί τα διάφορα τεχνοάλματα. Με ποιο κέρδος; Την απώλεια της γνώσης μέσα στην συνεχή πληροφορία, όπως έγραψε τόσο χαρακτηριστικά ο ποιητής T. S. Eliot.

Χωρίς λόγια

Εύγλωττο, και φαρμακερό, σκίτσο του Ηλ. Μακρή (Καθημερινή 22/9/2012), συμπυκνώνει μια πραγματικότητα που δύσκολα περιγράφεται αλλιώς...

Μικρές χαρές

Όταν ένας νέος άνθρωπος 40 ετών εμφανίσθηκε στο ιατρείο με δύσπνοια διάρκειας μερικών εβδομάδων, το μόνο επιβαρυντικό στοιχείο από το ιστορικό του ήταν το κάπνισμα. Ωστόσο η σύντομη διάρκεια του συμπτώματος δεν ταίριαζε με την μακρά συνήθεια. Ήταν χειρότερα στην κατάκλιση, κάτι που θύμιζε καρδιολογικό πρόβλημα. Κι όταν έπιασα το σφυγμό του και τον βρήκα να καλπάζει ακανόνιστα με 140+, το παζλ άρχισε να γεμίζει. Έρριξα μια ματιά στο λαιμό του: ο θυρεοειδής έδειχνε διογκωμένος, και ήταν συμπαγής στην ψηλάφηση. Του ζήτησα να απλώσει τα χέρια: τα δάχτυλα τρεμόπαιζαν και οι παλάμες ήταν ζεστές και υγρές. «Ιδρώνεις πολύ;» τον ρώτησα. «Πάρα πολύ τώρα τελευταία», απάντησε. Οι πνεύμονες δεν είχαν τίποτε, το οξυγόνο και η σπιρομέτρησή του ήταν φυσιολογικά. Εδώ τελείωνε η δική μου αρμοδιότητα. Μετά τις απαραίτητες εξηγήσεις τον έστειλα στον ενδοκρινολόγο που επιβεβαίωσε τη διάγνωση και του άρχισε θεραπεία. Μια μικρή επιστημονική ικανοποίηση που η θυρεοτοξίκωση δεν πέρασε αδιάγνωστη, έστω κι αν αποτελεί μια σπάνια εξαίρεση στο πνευμονολογικό ‘μενού’, και η ακόμη βαθύτερη χαρά που ο άρρωστος μπήκε σε σωστή σειρά χωρίς καθυστέρηση. Δεν είναι λίγο. 

Μεταβολή

 [Σκίτσο Α. Πετρουλάκη, Καθημερινή 13-9-12]

Η περασμένη εβδομάδα πέρασε με ‘αποκαλύψεις’ των ΜΜΕ για ‘νόμιμα και ηθικά’ μέσα απόκρυψης των εισοδημάτων επωνύμων καλλιτεχνών της πίστας, που έβαζαν τα έσοδά τους σε εταιρικούς λογαριασμούς (= χαμηλότεροι φορολογικοί συντελεστές), ενώ αφαιρούσαν από εκείνα ακόμη και τις οικιακές (μη επαγγελματικές) δαπάνες τους. Έγινε ο σχετικός σάλος, ακούστηκαν επιχειρήματα και αντίλογοι, το θέμα ‘κρύωσε’ για την επικαιρότητα, και δεν γνωρίζω κατά πόσο θα συνεχίσει να απασχολεί τις αρμόδιες υπηρεσίες. Ανεξάρτητα όμως από την επίσημη στάση της πολιτείας, μια θα ήταν η λογική αντίδραση από την λαϊκή πλευρά: πλήρης ΑΠΟΧΗ από τις παραστάσεις, συναυλίες, μαγαζιά, διασκεδαστήρια όπου τραγουδάνε και εμφανίζονται οι επώνυμοι φοροφυγάδες. Όπως λένε οι Άγγλοι, σε τέτοιες περιπτώσεις "ψηφίζουμε με τα πόδια μας", δηλαδή αλλάζουμε δρόμο. Κι αν τους αρέσει, ας συνεχίσουν την ίδια τακτική.

Κατάργησις

Σε μια κίνηση συμπαράστασης στη μεγάλη προσπάθεια στην οποία έχει αποδυθεί το κράτος να μειώσει τα λειτουργικά του έξοδα, προσφέρουμε το ακόλουθο, εν πολλοίς άγνωστο, ποίημα του Γεωργίου Σουρή, που εδώ και πάνω από εκατό χρόνια είχε προτείνει ένα σωρό "ισοδύναμα μέτρα". Ποτέ δεν ξέρεις, μπορεί οι αρμόδιοι να συγκινηθούν και να το αξιοποιήσουν!

   Επειδή καιρούς το Έθνος δυστυχίας διατρέχει,
   επειδή ελπίς καμία δεν υπάρχει κατ' αυτάς,
   επειδή και το Ταμείον εις δαπάνας δεν αντέχει
   καταργούμεν τας πρεσβείας και αυτούς τους πρεσβευτάς.
   Διατάσσομεν αμέσως εις Αθήνας να' λθουν όλοι,
   και αφήνομεν μονάχα τον εν Κωνσταντινοπόλει.

   Επειδή ο κόσμος όλος από φόρους εφορτώθη,
   επειδή δεν τους σηκώνει και η ράχη των Ελλήνων,
   επειδή και ο Τρικούπης κι η πατρίς εχαντακώθη
   με τους φόρους των ελαίων, των τσιγάρων και των οίνων,
   κι επειδή εφυγαδεύθη εκ της τσέπης μας το χρήμα,
   καταργούμεν τους εμμέσους και αμέσους παραχρήμα.
 
   Επειδή στας θέσεις όλας απαιτούνται και προσόντα,
   καταργούμεν και τας θέσεις τας μικράς και ανωτέρας,
   και προστάζομεν καθέναν βουλευτήν αποτυχόντα,
   να εργάζεται δι' όλης της νυκτός και της ημέρας,
   δίχως καν λεπτό να παίρνει ... καταργούμε δε προσέτι
   και το δίκαιον ακόμη και το ... άδικον ρουσφέτι.

   Καταργούμεν Εφορίας, καταργούμεν Τελωνεία
   καταργούμεν και Νομάρχας, καταργούμεν κι αστυνόμους,
   καταργούμεν προς τοις άλλοις κάθε μια συγκοινωνία,
   καταργούμεν τους στενούς μας και πλατείς σιδηροδρόμους,
   καταργούμεν βουλεβάρτα, καταργούμεν και πλατείας
   καταργούμεν και τας τόσας περιττάς δενδροφυτείας.

   Καταργούμεν και τους Δήμους, καταργούμεν κι Επαρχεία,
   καταργούμεν τα μεγάλα και μικρά ουροδοχεία,
   και δημόσια προς τούτοις καταστήματα του Κράτους,
   καταργούμεν και καμπόσους δημοσίους αποπάτους.
   Καταργούμεν τους συμβούλους, καταργούμεν τους Πρυτάνεις,
   καταργούμεν κάθε είδος και διάταγμα δαπάνης.

   Καταργούμεν τας μεγάλας και μικράς διοργανώσεις,
   καταργούμεν τους στρατούς μας, καταργούμεν και τους στόλους,
   καταργούμεν τας εκτάκτους των παρασκευών πιστώσεις,
   και τους Γάλλους τους στρατάρχας και τους ιδικούς μας όλους.
   Καταργούμεν ατμοβάρεις, καταργούμεν ναυαρχίδας,
   καταργούμεν τας Παράλους και τας ατμοτελωνίδας.

   Καταργούμεν τας δυνάμεις της ξηράς και της θαλάσσης,
   καταργούμεν τας εντόκους και ατόκους πληρωμάς,
   καταργούμεν τα ταμεία της Ελλάδος μας συμπάσης,
   καταργούμεν δε και όλας τας εδώ οικοδομάς,
   κι επιτρέπομεν μονάχα εις το Κράτος ένα σπίτι,
   το λαμπρόν φρενοκομείον του Ζωρζή Δρομοκαΐτη.

[Με ευχαριστίες στον αποστείλαντα τακτικό αναγνώστη]

Εφημερίες

Κάθε τόσο γίνεται δημόσια συζήτηση (και συχνά κινητοποιήσεις) για το αν και πότε θα πληρωθούν οι εφημερίες των γιατρών στα νοσοκομεία, συνήθως με πολλούς μήνες καθυστέρηση. Όσοι έχουμε ζήσει την εμπειρία της εφημερίας είτε στα χρόνια της ειδίκευσής μας είτε και στη συνέχεια, συχνά για μια ολόκληρη ζωή, γνωρίζουμε τις απαιτήσεις της και την όλη αναστάτωση που προκαλεί στο ‘βιολογικό ρολόι’ του εφημερεύοντος, που καλείται κάθε 2-3 μέρες να κάνει τη μέρα νύχτα για να ανταποκριθεί στις ολοένα αυξανόμενες απαιτήσεις του συστήματος υγείας.

Πολλά θα μπορούσε να γράψει κανείς για τις εφημερίες και τα προβλήματά τους. Αυτό που θα μας απασχολήσει εδώ είναι ο τρόπος πληρωμής. Από τη στιγμή που οι εφημερίες είναι μέρος της εργασίας του νοσοκομειακού γιατρού, θα πρέπει να συνυπολογίζονται στις τακτικές αποδοχές του, και όχι να πληρώνονται ετεροχρονισμένα και κατά περίπτωση. Στην Αγγλία, το συμβόλαιο του κάθε γιατρού, από τον ειδικευόμενο μέχρι τον διευθυντή και τον Πανεπιστημιακό καθηγητή, προβλέπει πόσες εφημερίες του αναλογούν κατά μήνα με βάση τον αριθμό των ατόμων που συμμετέχουν στο πρόγραμμα. Οι εφημερίες αυτές μεταφράζονται σε επιπλέον ώρες εργασίας, και η αμοιβή τους προστίθεται στον τακτικό μηνιαίο μισθό του. Αν ποτέ χρειασθεί να κάνει εφημερίες εκτός προγράμματος (π.χ. σε περίπτωση ασθενείας συναδέλφου), μόνο τότε μπορεί να διεκδικήσει πρόσθετη αμοιβή για τις έκτακτες αυτές ημέρες εργασίας.

Θα απαντήσει βέβαια κανείς ότι αυτά γίνονται όταν ‘λεφτά υπάρχουν’. Δεν θα διαφωνήσω, αλλά γιατί δεν τα κάναμε τότε που όντως υπήρχαν; 

Ελευθερία της ιδιωτείας;

Εδώ και δυο μέρες ο ισλαμικός κόσμος συγκλονίζεται και πάλι από μια έκρηξη οργής κατά των Δυτικών με αφορμή μια ταινία που γύρισε κάποιος άγνωστος σκηνοθέτης στην Αμερική (χρησιμοποιώντας ψευδώνυμο) και που θεωρήθηκε ότι προσβάλλει τον Μωάμεθ. Όπως διαβάζω στον ξένο τύπο, ο σκηνοθέτης δήλωσε ότι θεωρεί το Ισλάμ «καρκίνωμα» και ότι η ταινία του ήταν μια προκλητική πολιτική δήλωση που επιτίθεται στη θρησκεία αυτή. Προφανώς πήγαινε γυρεύοντας, αλλά ποιος πληρώνει το μάρμαρο; Δεν είχε ακούσει ποτέ για τον Σαλμάν Ρούσντι ή για τον Δανό γελοιογράφο, τα έργα των οποίων τόσες θύελλες είχαν ξεσηκώσει πριν από χρόνια;
    Με την αφορμή αυτή ανακύπτει πάλι το μεγάλο ερώτημα της ελευθερίας του λόγου, και κάνω κι εγώ ξανά τη σκέψη: Αν ο καθένας δεν περνάει από (αυτο)κριτική βάσανο αυτό που σκέφτεται να γράψει, να δημοσιεύσει, να προβάλει, με βασικό ερώτημα «Τι συνέπειες μπορεί να έχει η πράξη μου;», τα αποτελέσματα ίσως να είναι απροσδόκητα τραγικά. Μπορεί οι δολοφόνοι του Αμερικανού πρεσβευτή να είναι φυσικοί αυτουργοί, ωστόσο πόσο ήσυχα μπορεί να κοιμάται ο δημιουργός της επίμαχης ταινίας, αν βέβαια έχει στοιχειώδη συνείδηση; Όχι από φόβο για τη ζωή του, αλλά από τύψεις για τις ζωές των άλλων. Το να πληρώνουν αθώοι άνθρωποι ανά τον κόσμο την ανοησία (λίαν επιεικώς) του ενός είναι απαράδεκτο. Δεν θα ήταν προτιμότερο να έβαζε ο ίδιος όρια στην προσωπική του ‘ελευθερία του λόγου’; Δεν επικροτώ τον φανατισμό κανενός είδους, αλλά δεν αποδέχομαι και την εύκολη λοιδορία των θρησκευτικών πεποιθήσεων άλλων λαών ή πολιτισμών, που μόνο ανέξοδη δεν είναι. Τόσο δύσκολο είναι να δεχθούμε αυτή την απλή αλήθεια;
  Κατά τα άλλα, σχόλια όπως «αδικαιολόγητες αντιδράσεις» και «έκκληση για αυτοσυγκράτηση» προς τον ισλαμικό κόσμο από τρίτες χώρες ηχούν τελείως κούφια. Αν η όλη ιστορία δεν αποτελεί κάποιου είδους προβοκάτσια για να δικαιολογήσει μελλοντικές στρατιωτικές ή άλλες κινήσεις (οι μέρες είναι ιδιαίτερα πονηρές…), τότε πρόκειται για ιδιωτεία πρώτου μεγέθους, και ο δράστης θα πρέπει να πάει είτε στη φυλακή είτε στο πλησιέστερο άσυλο φρενοβλαβών για ηθική αυτουργία σε πρόκληση θρησκευτικής βίας.

Τίμιος Σταυρός

"Σήμερον προέρχεται ο σταυρός του Κυρίου...
Αυτόν ασπασώμεθα τη χαρά και τω φόβω,
φόβω δια την αμαρτίαν, ως ανάξιοι όντες,
χαρά δε δια την σωτηρίαν ην παρέχει τω κόσμω ο εν αυτώ προσπαγείς..."

Βοήθεια όλων μας ας είναι, και ιδιαιτέρως όσων εορτάζουν σήμερα!

Ο πιο αδύναμος κρίκος

Είναι δυνατόν αυτό που ονομάζουμε ‘κράτος’, ‘πολιτεία’, ‘δημόσια διοίκηση’ ή όπως αλλιώς να εξαρτάται τελικά για τη λειτουργία του από έναν αγράμματο, αδιάβαστο, αυθαίρετο, αυταρχικό, σαδιστή, γραφειοκράτη υπάλληλο;

     Πρόσφατα χρειάσθηκε να γράψω την ίδια ακριβώς γνωμάτευση οξυγονοθεραπείας ασθενούς τρεις φορές. Την πρώτη ο υπάλληλος την απέρριψε διότι δεν έγραφε κάτω από το όνομά μου ότι είμαι ‘πιστοποιημένος ιατρός ΕΟΠΥΥ’ (άλλαξε τίποτε όταν το πρόσθεσα;). Την δεύτερη την γύρισε πίσω διότι (λέει ο υπάλληλος) δεν έγραφε ότι η έναρξη της θεραπείας είναι από τις 24/8/2012, παρόλο που η γνωμάτευση έφερε ημερομηνία 23/8/2012 (υπήρχε περίπτωση η ανάγκη για οξυγόνο να αρχίσει να ισχύει π.χ. μετά από ένα μήνα; Πολύ θα το ήθελα ένα τέτοιο… προφητικό χάρισμα). Ας σημειώσω ότι η σύζυγος του ασθενούς ταξίδεψε δυο φορές από άλλη πόλη ως τη Θεσσαλονίκη για να πάρει την καινούργια γνωμάτευση, διότι ‘ούτως έδοξε τω υπαλλήλω’.

     Φυσικά και δεν είναι ίδιοι όλοι οι δημόσιοι υπάλληλοι. Μόνο που τελικά ο κάθε ‘τελευταίος τροχός της αμάξης’ αποδεικνύει την αλήθεια ότι η αντοχή και η ποιότητα μιας αλυσίδας εξαρτάται από τον πιο αδύναμο (ή άχρηστο) κρίκο της.

Σπατάλες υγείας

Το φάρμακο και η δαπάνη του είναι στην ημερήσια διάταξη, στο 'μενού' των δελτίων ειδήσεων, στην πρώτη γραμμή της σύγκρουσης μεταξύ των διακινητών του, της Τρόικας, του υπουργείου, και τελικά των ασθενών. Απλήρωτοι λογαριασμοί από τη μία, άδεια ταμεία από την άλλη. Πίττες λειψές έως ανύπαρκτες και σκύλοι μονίμως πεινασμένοι. Είναι δυνατόν ποτέ να συμβιβαστούν αυτά τα αντίθετα μεγέθη; Είναι δυνατόν να συνυπάρξουν οι αυξανόμενες δαπάνες με τα αενάως κενούμενα βαλάντια;
     Εκτός από τις όποιες περικοπές (προκρούστεια μέθοδος), νομίζω ότι μια βασική αιτία του προβλήματος κρύβεται πίσω από μια λέξη: σπατάλη. Δεν μας αρέσουν οι πικρές αλήθειες, αλλά οφείλουμε κάποια στιγμή να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους. Υπάρχουν μεγάλα περιθώρια εξοικονόμησης χρημάτων στον χώρο της υγείας, όπου όμως η ευθύνη βαρύνει αποκλειστικά εμάς τους γιατρούς. Ένα πρόχειρο παράδειγμα, για να καταλάβουμε για τί είδους μεγέθη μιλάμε. Μια κατηγορία φαρμάκων, που χρησιμοποιούνται κυρίως στην ογκολογία για τη μείωση του παθολογικά αυξημένου ασβεστίου και για τις οστικές μεταστάσεις, είναι τα διφωσφονικά. Διαθέτουμε σήμερα (περιγράφω απλουστευμένα τα πράγματα) τρεις γενιές τέτοιων φαρμάκων. Οι τιμές τους ανά φιαλίδιο δόσης, σύμφωνα με την επίσημη κοστολόγηση της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης: 138 ευρώ η παλαιότερη, 280 ευρώ η μεσαία, 350 ευρώ η νεότερη γενιά. Αποτελεσματικότητα: Η ΙΔΙΑ ακριβώς. Τι θα υπαγόρευε η οικονομία της υγείας; Να χρησιμοποιείται το φθηνότερο. Τι γίνεται στην πράξη; Μαντέψτε... Η παλαιότερη κατηγορία έχει σχεδόν εξοβελισθεί τελείως από τη συνταγογραφία, ενώ η ακριβότερη βρίσκεται στην πρώτη γραμμή. 
     Το παράδειγμα δεν είναι το μόνο ούτε το πιο χτυπητό. Υπάρχει π.χ. φάρμακο 'συντήρησης' για κάποιους προχωρημένους όγκους που κοστίζει σε μηνιαία βάση όσο οι ετήσιες αποδοχές ενός εργαζομένου των 700 ευρώ. Η αλλαγή από ένα παλαιότερο χημειοθεραπευτικό σχήμα σε ένα νεότερο συνήθως συνοδεύεται με προσθήκη τουλάχιστον ενός μηδενικού πίσω από την τιμή κόστους, χωρίς ουσιαστική μεταβολή στην αποτελεσματικότητα. Η ογκολογία δεν είναι η μόνη ειδικότητα που 'προσφέρεται' για τέτοιες απλοχεριές. Κάθε καινούργιο φαρμακευτικό σκεύασμα αποφέρει συνήθως μόνο κέρδη στους παραγωγούς και τους διακινητές του, με μικρό κλινικό όφελος και με αντίστοιχη ζημία στους ασφαλιστικούς φορείς και το κοινό ταμείο. Σε περίοδο κρίσης θα περίμενε κανείς από όλους τους υπεύθυνους φορείς να περιορίσουν τη σπατάλη χρησιμοποιώντας τα φθηνότερα ισοδύναμα φάρμακα, χωρίς να θίγεται ουσιαστικά η ποιότητα της παρεχόμενης φροντίδας (κάτι που κάνει συστηματικά το βρετανικό NHS). Δυστυχώς όμως το μάθημα δεν το μάθαμε ακόμη. Με άλλα λόγια, είναι πολλά τα λεφτά που παίζονται στο χρηματιστήριο της υγείας. Όταν θα στερηθούμε και την κοινή ασπιρίνη, τότε θα είναι πολύ αργά για δάκρυα.

Αποδράσεις

Χορτιάτης: 'πανόραμα' (με όσα εισαγωγικά θέλετε) της σχεδόν κατάστεγνης λίμνης Κορώνειας. Ένας λεκές στο τοπίο του νομού Θεσσαλονίκης, απόδειξη της περιβαλλοντικής μας ευαισθησίας.

Νέα Πέραμος: πανόραμα χωρίς εισαγωγικά, με μόνο ίσως αρνητικό σημείο την πυκνή δόμηση, που απλώς αποδεικνύει ότι ‘μένουμε Ελλάδα’.

Ξάνθη: ένας ηλικιωμένος λευΐτης ψάλλει μόνος τον εσπερινό του Σαββάτου. Μπαίνουμε κι εμείς στο χορό.

Το κατάλυμά μας: πνιγμένο στο πράσινο.

Σταυρούπολη Ξάνθης: όπου λειτουργηθήκαμε το πρωί της Κυριακής.

Ιερά Μονή Κομνηνών: όπου μια μοναχή από την Ιορδανία έχει δημιουργήσει έναν μικρό παράδεισο έξω από το χωριό Κομνηνά.

Όρη της Λεκάνης: επισκόπηση από τα 890 μέτρα του ποταμού Νέστου, που όμως είναι αναιμικός λόγω της ελεγχόμενης εκροής από τα φράγματα.

Λίμνες του Νέστου: από την Πλατανόβρυση ως τον Θησαυρό ο ποταμός είναι χάρμα οφθαλμών. «Καναδάς!» όπως λέει κι ένας συνταξιδιώτης.

Παρανέστι: ανεφοδιασμός σε... ζωικά καύσιμα (αρίστης ποιότητος!) πριν ξεκινήσουμε για την επιστροφή. 

Ένα σαββατοκύριακο αλλιώτικο από τα άλλα, μακριά από την ιατρική, τους υπολογιστές και το γράψιμο, που μας έδωσε μια γνήσια γεύση ελληνικής υπαίθρου με όλα της τα αγαθά, υλικά και πνευματικά. Δόξα τω Θεώ!

Μπούγιουρουν!

Τα χρόνια που ζούσα στη Βρετανία είχα παρατηρήσει με κάποια έκπληξη ότι τα θέματα των διαφόρων εγχώριων σήριαλ (Coronation Street, EastEnders κτλ.) αποτελούσαν τακτικά πρωτοσέλιδα όχι μόνο των τηλεοπτικών περιοδικών, αλλά και των λαϊκών εφημερίδων (tabloids), σε σημείο που οι τίτλοι τους να συγχέονται με εκείνους των κανονικών ειδήσεων (αν δεν ήξερες πρόσωπα και καταστάσεις, μπορούσες άνετα να τα μπερδεύεις). Επιστρέφοντας στην Ελλάδα διαπίστωσα ότι και στο θέμα αυτό δεν είχαμε μείνει πίσω (αυτό έλειπε!). Με μια εξέλιξη. Τα τελευταία χρόνια τα θέματα τείνουν να γίνουν αποκλειστικά τουρκικά [βλ. παράδειγμα], με πρόσφατο αποκορύφωμα τον ‘Σουλεϊμάν’ και το χαρέμι του, για τον οποίο πληρώνουμε Κύριος οίδε πόσα εκατομμύρια για ‘δικαιώματα’ στους γείτονες. Ένα απλό ερώτημα: θα έκαναν άραγε ποτέ οι Άγγλοι το ίδιο π.χ. για Γερμανικά ή Γαλλικά τηλεοπτικά προγράμματα; Κατηγορηματικά απαντώ ότι όχι μόνο δεν θα τα διαφήμιζαν ποτέ τόσο απλόχερα, αλλά ούτε καν θα τα αγόραζαν για προβολή (οχτώ χρόνια στη Βρετανία δεν είδα σήριαλ εκτός Κοινοπολιτείας). Το δικό μας κατάντημα αποτελεί εθνική εκπόρνευση. Εμπρός λοιπόν, μπούγιουρουν εφέντηδες!

Του κόσμου βοήθεια

Ταίριασε φέτος (δεν θα έλεγα ‘έτυχε’) να βρεθούμε στη Μηχανιώνα τρεις φορές μέσα σε δεκαπέντε μέρες και να προσκυνήσουμε την ιστορική και θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Φανερωμένης, που τόσο λαμπρά εορτάζεται στις 23 Αυγούστου. Σε μια από τις επισκέψεις αυτές έβγαλα και τη σχετική φωτογραφία της. Ας έλθει σε βοήθειά μας, που τόση ανάγκη την έχουμε!

Τρεις του Σεπτέμβρη

‘Θα σε ξανάβρω στους μπαξέδες

τρεις του Σεπτέμβρη να περνάς…’

Δεν πρέπει να αφήσουμε να μας φύγει ασχολίαστη η ημερομηνία του τίτλου. Από τότε που πρωτοαντήχησε το πάλαι ποτέ εμβληματικό άσμα του ΠΑΣΟΚ έγιναν δυο πράγματα. Από τη μία, οι Έλληνες γενικά (άρα και οι ‘πράσινοι’) εγκατέλειψαν τους μπαξέδες και τα περιβόλια και στράφηκαν συλλογικά σε πιο εγγράμματα και ‘ευγενή’ επαγγέλματα. Από την άλλη, εδώ κι ένα χρόνο ο συνθέτης Ηλίας Ανδριόπουλος απαγόρευσε στο άλλοτε κραταιό ΠΑΣΟΚ να χρησιμοποιεί ως κομματικό θούριο το άσμα αυτό. Συνέπεια: τώρα που ως έθνος χρειαζόμαστε στροφή προς τις αγροτικές ασχολίες μήπως εξασφαλίσουμε τα προς το ζην χάσαμε το σχετικό εμβατήριο. Είναι φανερό ότι όχι μόνο το κίνημα αλλά και η χώρα ολόκληρη χρειάζεται επανίδρυση.

Αστερίξ και Τρόικα

Σε κάποια από τις περιπέτειες του θρυλικού Γαλάτη (αν θυμάμαι καλά στον 'λεγεωνάριο') ένας αφελής Αιγύπτιος παρουσιάζεται στο ρωμαϊκό στρατόπεδο εκπαίδευσης νομίζοντας ότι είναι τουριστικό θέρετρο. Δεν μιλάει καθόλου λατινικά, περιφέρεται ανάμεσα στους στρατιώτες φυλλομετρώντας το διαφημιστικό φυλλάδιο του ‘θερέτρου’ όπου είχε κλείσει τις διακοπές του, και κάθε τόσο ρωτάει πού είναι η πισίνα και γιατί το πρόγραμμα δεν εκτελείται όπως προβλέπει το τουριστικό ‘πακέτο’ που του πούλησε το πρακτορείο.
    Δεν ξέρω γιατί, αλλά αυτή η σκηνή μου ήρθε στο μυαλό καθώς διάβαζα αυτά που ζητάει η Τρόικα--όπως διέρρευσε--για κατάργηση του 5ημέρου, του 8ώρου και για άλλα εργασιακά ζητήματα. Οι άνθρωποι αυτοί, σαν τον Αιγύπτιο, λες και δεν έχουν ιδέα τι γίνεται γύρω τους: κραδαίνουν ένα πρόγραμμα-τυφλοσούρτη και απαιτούν κάθε τόσο την επόμενη κίνηση. Μια πρόχειρη πρόταση: τα εγκαίνια της ΔΕΘ δεν αργούν. Δεν τους φέρνουν μια βόλτα ως τη Θεσσαλονίκη για να περάσουν εδώ το Σάββατο (κατά προτίμηση στην Πλατεία ΧΑΝΘ), μήπως το ξανασκεφθούν το πράγμα;

Θέατρο παραλόγου

Πόσοι από μας θυμόμαστε την εικόνα των δυο εμπόρων, του ευτυχισμένου που πωλεί τοις μετρητοίς και του φουκαρά που πωλεί επί πιστώσει; Κάποτε τη βλέπαμε κρεμασμένη σε κάθε είδους εμπορικά καταστήματα, ενίοτε συνοδευόμενη ή εναλλασσόμενη με το παρακάτω… στιχηρό:

‘Ο βερεσές απέθανε κι ετάφη το δεφτέρι

Και διαθήκη άφησε με τον παρά στο χέρι.

Όλα τα είδη τοις μετρητοίς!’

     Με δεδομένες τις εξελίξεις που έφερε ο νέος μήνας στον χώρο της υγείας, αντί για ‘βερεσές’ μπορούμε να βάλουμε ‘ΕΟΠΥΥ’ και θα είμαστε απολύτως μέσα στην τρέχουσα πραγματικότητα. Αναρωτιέμαι τι είδους οργανισμός είναι αυτός που κατασκευάσθηκε με υλικά κατεδάφισης από παλαιούς αποτυχημένους θεσμούς, και κουβαλάει πάνω του τις αμαρτίες των προγόνων του. Για παράδειγμα, ο πρώην ΟΠΑΔ οφείλει τουλάχιστον πενταψήφια ποσά στον καθένα από τους (πρώην) συμβεβλημένους γιατρούς του. Προσωπικά τα χρήματα αυτά τα έχω ξεγραμμένα, ας πούμε υπέρ αναξιοπαθούντων Ελλήνων, αν και έχω ήδη φορολογηθεί γι’ αυτά.

     Ας προσθέσω ακόμη, ότι κρίνοντας από το εκκαθαριστικό σημείωμα που έλαβα φέτος, μόνο το 10% από τις ιατρικές δαπάνες και τις (υποχρεωτικές) ασφαλιστικές εισφορές εκπίπτει από το εισόδημα. Πόσο ισχυρό κίνητρο έχουν από εδώ και στο εξής οι ασθενείς να ζητούν αποδείξεις και οι γιατροί να τις γράφουν; Ούτε ο Ιονέσκο δεν θα φανταζόταν τόσο παραλογισμό.