Ο δεύτερος Πολιούχος

Εορτή του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά σήμερα, και ευκαιρία να επισκεφθούμε το ασκητήριό του, στην Ιερά Μονή του Τιμίου Προδρόμου, πάνω από τον Αλιάκμονα. Ο συνδυασμός του συννεφιασμένου ουρανού με την γνωστή φυσική ομορφιά του τοπίου προσφερόταν για φωτογραφικές ασκήσεις. Μερικά από τα αποτελέσματα στη συνέχεια.

 

 

Πυρ καταναλίσκον

Το μεγάλο παζάρι του Σαββάτου, με τον ανάλογο συνωστισμό σε ανθρώπους και οχήματα, είναι συνηθισμένο θέαμα. Η αστυνομική παρουσία (λόγω ποδοσφαιρικού αγώνα στο γειτονικό γήπεδο) δεν μας είναι κι αυτή άγνωστη. Ωστόσο, το τηλεφώνημα που με ξύπνησε το μεσημέρι ήταν εντελώς αναπάντεχο: "Καλά, δεν βλέπεις τη φωτιά κάτω από το σπίτι σου;" Ομολογώ ότι δεν την είχα αντιληφθεί, ούτε από θόρυβο ούτε από άλλες εκδηλώσεις. Ο μαύρος καπνός ξεπερνούσε τις γύρω οικοδομές και έδειχνε ότι κάτι σοβαρό γίνεται. Πράγματι, ένα αυτοκίνητο σταθμευμένο στην άκρη του δρόμου είχε γίνει κυριολεκτικά παρανάλωμα, με φλόγες τεράστιες που κατέτρωγαν ό,τι καιγόταν. Οι αστυνομικοί απλώς διακινούσαν την κυκλοφορία. Όταν μετά από δέκα λεπτά ακούσαμε τις σειρήνες, ήταν πολύ αργά για το αυτοκίνητο: οι πυροσβέστες έσβησαν αμέσως τις φλόγες, αλλά είχε απομείνει μόνο το μεταλλικό κέλυφος. Όσο για την αιτία; Δεν ήταν τρομοκρατική ενέργεια: κάποιο βραχυκύκλωμα στη μηχανή, που όμως είχε άμεσες και καταστρεπτικές συνέπειες. Ευτυχώς χωρίς επέκταση και χωρίς θύματα, κάτι που δεν ήταν δύσκολο να γίνει με την κίνηση που υπήρχε γύρω. Δόξα τω Θεώ!

Πόδια

Καθένας μας έχει δυο, που τον κουβαλούν αδιαμαρτύρητα (τις περισσότερες φορές) από τότε που μπορεί και σηκώνεται από τα τέσσερα μέχρι που, σύμφωνα με το αίνιγμα της Σφίγγας, αποκτά και τρίτο πόδι, προς το εσπέρας του βίου, ή και νωρίτερα. Ή μέχρι να τα χάσει και τα δύο.

     Σήμερα μου έτυχε να συναντήσω δυο τέτοιους ανθρώπους. Όχι πολύ μεγάλους, θα έλεγα ότι είναι συνομήλικοί μου. Τα πόδια τους βρίσκονται στη φυσική τους θέση, αλλά δεν υπακούνε σε καμιά εντολή. Ο ένας είναι παραπληγικός εδώ και δέκα χρόνια, μετά από τροχαίο. Ο άλλος καθηλωμένος στο κρεβάτι, επίσης εδώ και μερικά χρόνια, από νευρολογικό νόσημα. Και τί δεν θα έδιναν και οι δύο για να ορθοποδήσουν ξανά, έστω και κουτσαίνοντας, έστω και με το 'τρίτο πόδι' με το οποίο ο Οιδίπους έλυσε το αίνιγμα... Έστω και με τον συνηθισμένο πόνο, μικρό ή μεγάλο, στο ισχίο ή το γόνατο, που κουβαλούμε πολλοί από μας. Για να θυμηθούμε, παραφρασμένη, μια από τις μικρές 'σοφίες' που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο, παραπονιόμουν ότι με χτυπούσαν τα παπούτσια μέχρι που γνώρισα κάποιον που δεν είχε πόδια. Θα αλλάζαμε ποτέ τη θέση μας με τη δική τους; Αμφιβάλλω. Ας είμαστε λοιπόν ευγνώμονες για τα 'φυσικά' δώρα που έχουμε, κι ας μη τα θεωρούμε καθόλου δεδομένα.

Ogooglebar

Ενδιαφέροντα πράγματα. Όπως διαβάζω (στη Guardian πάλι), στη Σουηδία υπάρχει Συμβούλιο Γλώσσης που εποπτεύει την εισαγωγή νέων λέξεων στη σουηδική γλώσσα. Εδώ και μερικά χρόνια υπήρχε στην καθομιλουμένη (πλην ανεπίσημα) ο όρος ‘ogooglebar’ που σημαίνει κάτι που δεν βρίσκεται με αναζήτηση σε διαδίκτυο (ο Ν. Σαραντάκος θα έλεγε ότι ‘δεν γκουγκλίζεται’). Το Συμβούλιο θέλησε να περιλάβει επίσημα πλέον τον όρο στη γλώσσα με τον παραπάνω ορισμό. Σκόνταψε όμως στους δικηγόρους του κολοσσού που λέγεται Google, οι οποίοι δεν ήθελαν να χρησιμοποιείται το κατατεθειμένο όνομα της εταιρείας τους ως γενικός όρος αναζήτησης και ζητούσαν από το Συμβούλιο να αλλάξει τον ορισμό. Το Συμβούλιο αρνήθηκε, και απλώς διέγραψε τη λέξη από τη λίστα των νέων προσθηκών που ετοίμαζε. Όπως είπε η Ann Cederberg, η διευθύντρια του Συμβουλίου, “η Google ζήτησε από το Συμβούλιο Γλώσσης να τροποποιήσει τον ορισμό της λέξης. Σήμερα, αντί γι’ αυτό, απαλείφουμε τη λέξη, καταγράφοντας τη δυσαρέσκειά μας για τις προσπάθειες της Google να ελέγξει τη γλώσσα». Κι εμείς καταγράφουμε την μεθοδικότητα και το σθένος των Σουηδών γλωσσολόγων, προς μίμησιν. 

Κρίμα στον ταραμά!

Περιδιαβάζοντας το Διαδίκτυο (να η σωστή ελληνική λέξη για το web browsing!) ανακαλύπτω ότι χθες ‘βουλευτές και μέλη της Χρυσής Αυγής πραγματοποίησαν συγκέντρωση διαμαρτυρίας και πέταξαν ταραμοσαλάτες έξω από τα γραφεία του τηλεοπτικού σταθμού Mega, με αφορμή την προβολή τουρκικής τηλεοπτικής σειράς την ημέρα της εθνικής επετείου’. Δεν έχω καμία απολύτως σχέση με ή συμπάθεια προς τη ‘Μαύρη Νύχτα’, και οι ‘εκδηλώσεις’ της δεν με βρίσκουν σε καμία περίπτωση σύμφωνο. Φαίνεται όμως ότι η ευαισθησία του πολιτικού μας κόσμου εξαντλείται στην καταδίκη πράξεων τεντυμποϊσμού (θυμάται κανείς τον παλαιό νόμο 4000;), ενώ δεν βρίσκεται κανένας εχέφρων να τραβήξει το αυτί του κάθε καναλιού που παίζει ό,τι του καπνίσει, όποια μέρα και ώρα νά ’ναι (που είναι το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης;). Σημειωτέον ότι η είδηση αναγράφεται στην ιστοσελίδα του ΣΚΑΪ (του διαύλου που βάλθηκε να μας πείσει ότι καλά περνούσαμε και στην Τουρκοκρατία, και τί μας έπιασε να κάνουμε επανάσταση;).
       Πάντως, ομολογώ ότι λυπήθηκα ιδιαίτερα τις ταραμοσαλάτες που είχαν τέτοια διπλή ‘τύχη’, χρονιάρα μέρα: από τη μια να τις πιάσουν στα χέρια τους οι χρυσαυγίτες και από την άλλη να τις φάνε οι MEGAλόσχημοι...

Ψαλμός σωτηρίας

Στη Σαρακοστή βρισκόμαστε, και στην ακολουθία της Προηγιασμένης Θείας Λειτουργίας ακούμε τον Ψαλμό 123 (‘Ει μη ότι Κύριος ην εν ημίν…’) στο τέλος της πρώτης στάσης στο 18ο Κάθισμα του Ψαλτηρίου (‘Προς Κύριον…’). Επειδή συνήθως περνάει από την ακοή μας φευγαλέα, μέσα στις υπόλοιπες Ωδές των Αναβαθμών, ας τον διαβάσουμε μια φορά απλουστευμένο:

‘Αν ο Κύριος δεν ήταν μαζί μας—ας το ομολογήσει ο Ισραήλ—
αν ο Κύριος δεν ήταν μαζί μας, όταν οι άνθρωποι ξεσηκώθηκαν καταπάνω μας,             ζωντανούς θα μας είχαν καταπιεί πάνω στην οργή τους εναντίον μας.
Θα μας είχαν καταποντίσει τα νερά, θα μας είχαν παρασύρει οι χείμαρροι,
θα είχαμε χαθεί μέσα στα φουσκωμένα κύματα.
Ευλογητός ο Κύριος που δεν μας έδωσε βορά στα δόντια τους!
Η ζωή μας τους ξέφυγε σαν το πουλί από την παγίδα των κυνηγών.
Η παγίδα τσακίστηκε, κι εμείς γλιτώσαμε!
Η βοήθειά μας βρίσκεται στο όνομα του Κυρίου, που έφτιαξε τον ουρανό και τη γη’.
 

     Εθνική επέτειος σήμερα. Στη θέση του Ισραήλ μπορούμε να σκεφθούμε τους εαυτούς μας και την πατρίδα μας, και να αναλογισθούμε ότι όσες επώδυνες λύσεις και άγονα εναλλακτικά σχέδια κι αν κάνουμε εμείς (ή κάνουν άλλοι για μας), υπάρχει Κάποιος που δεν γνωρίζει αδιέξοδα. Ισχυρές συμμαχίες δεν θέλουμε; Μήπως τις ψάχνουμε σε λάθος τόπους κι ανθρώπους; 

Πικρό χιούμορ

Το παρακάτω εύγλωττο και πολύ αιχμηρό σκίτσο του Α. Πετρουλάκη (Καθημερινή 22/3/2013) αναδεικνύει κάποιες... πολιτισμικές διαφορές στην μη λεκτική επικοινωνία, που μπορεί να έχουν απροσδόκητες και δυσάρεστες γεωπολιτικές συνέπειες.

Χαρακτηριστικά

Οι λεκτικές καταχρήσεις είναι συχνές στον δημοσιογραφικό λόγο. Μια από τις πιο συχνές είναι ιδιαίτερα… χαρακτηριστική. Παρακολουθήστε οποιοδήποτε δελτίο ειδήσεων (ραδιοφωνικό ή τηλεοπτικό) και μετρήστε πόσες φορές θα ακούσετε ‘χαρακτηριστικά αποσπάσματα’ από την ομιλία του κυρίου Τάδε ή της κυρίας Δείνα. Υπάρχει περίπτωση αν το απόσπασμα δεν είναι ‘χαρακτηριστικό’ να το μπερδέψουμε με το… εκτελεστικό; Από την άλλη, δεν υπάρχει φράση που να ξεστόμισε κάποιο πρόσωπο της επικαιρότητος η οποία δεν γίνεται ‘χαρακτηριστική’ για τις ανάγκες του ρεπορτάζ. Δεν θα με ξαφνιάσει πλέον αν ακούσω κάποιον δημοσιογράφο να αναφέρει ότι π.χ. «Χαρακτηριστικά ο υπουργός μπαίνοντας είπε ‘Καλημέρα!’ σε όλους τους παρευρισκόμενους». Άλλωστε οι δυο λέξεις, καταχρηστικά και χαρακτηριστικά, είναι σχεδόν ίδιες, με αναγραμματισμό. 

Ψευδαισθήσεις

«Τι βαθμούς πήρες;»
    «Είκοσι σε όλα, εκτός από ένα 17». 

    Θα γίνω άραγε κακός αν σχολιάσω ότι περισσότερο πιστεύω αυτό το δεκαεφτάρι από όλα τα εικοσάρια, και ότι αυτό πιθανώς έχει μεγαλύτερη αντικειμενική αξία; Πώς μια μέρα θα μιλήσει κανείς στα παιδιά αυτά για ‘αξιοκρατία’ ή για ‘αξιολόγηση’ όταν θεωρείται εκ των προτέρων δεδομένο ότι μόνο το ‘άριστα’ υπάρχει και ότι αυτό είναι ‘κατακτημένο δικαίωμα’ από την πρώτη μέρα στο σχολείο (τη απαιτήσει των γονέων και τη συνεργία των παιδαγωγών), χωρίς κανένα κόπο ή προσπάθεια και χωρίς κάποιου είδους κρίση και σύγκριση; Μετά από 10-20 χρόνια σπουδών με εξασφαλισμένη την ‘πρωτιά’, μπορεί κανείς να εισαγάγει κριτήρια που αναγκαστικά θα κατατάσσουν κάποιους δεύτερους, τρίτους... ή τελευταίους; Και τι θα γίνουν τότε όλοι αυτοί οι ‘άριστοι’ που ξαφνικά μένουν απ’ έξω;

    Ας σημειώσω και κάτι ανάλογο. Πριν αρκετά χρόνια, σε ιατρικό συνέδριο συζητιόταν το θέμα των αυτοκτονιών στο στρατό από ψυχιατρική σκοπιά. Έθεσα στους ομιλητές τη δική μου ερμηνεία. Όταν νέοι άνθρωποι, που δεν είχαν ακούσει ποτέ ‘όχι’ στη ζωή τους, που κάθε επιθυμία τους ήταν διαταγή, που κανείς δεν τους είχε βάλει κάποιους περιορισμούς, βρίσκονται κλεισμένοι σε τέσσερεις τοίχους, με αυστηρό πρόγραμμα, όπου ο κάθε ανώτερος διατάσσει και όπου αυτοί αποτελούν τον τελευταίο τροχό της αμάξης, τότε η ψυχική νόσος και οι συνέπειές της είναι αναπόφευκτες. Συμφώνησαν...

    Τελικά η καλλιεργημένη ψευδαίσθηση ότι είσαι άριστος, είσαι ‘και ο πρώτος’, ότι όλοι και όλα υπάρχουν και δουλεύουν μόνο για σένα, είναι πολύ επικίνδυνη... 

Αποστάσεις

Διαβάζω στο ηλεκτρονικό ΒΗΜΑ ότι το μη επανδρωμένο διαστημόπλοιο Βόγιατζερ-1 εγκατέλειψε πλέον τα όρια του ηλιακού μας συστήματος. Έχοντας εκτοξευθεί το 1977, είναι το πρώτο σκάφος που φτάνει τόσο μακριά από τη Γη μας, σε απόσταση 18 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα (το φως χρειάζεται 60.000 δευτερόλεπτα, ή 16,7 ώρες περίπου, για να την διανύσει). Με τα δικά μας δεδομένα, οπωσδήποτε μια πολύ μεγάλη απόσταση. Με τα δεδομένα του Σύμπαντος όμως... «είναι μακριά η Αμερική;» όπως έλεγε και το παλιό ανέκδοτο. 

     Αν θέλετε να πάρετε μια ιδέα για τα πραγματικά μεγέθη από εκεί και πέρα, δείτε το εξαιρετικό εκλαϊκευμένο βίντεο (στα αγγλικά) που ανάρτησε προ καιρού η Guardian (διαρκεί κάπου 7 λεπτά, και τα αξίζει).

Μικρά σχόλια

• Όποια κι αν είναι η μελλοντική εξέλιξη, οι Κύπριοι βουλευτές αποδεικνύουν ότι η άποψη ότι “Αν ο βιασμός είναι αναπόφευκτος, ξαπλώστε και απολαύστε τον” δεν είναι ο μονόδρομος που μας παρουσιάζουν διάφοροι τόσα χρόνια τώρα. Οι τυχόν συγκρίσεις αφήνονται στη φαντασία μας…
• Το έχουν οι διάφορες ‘πίστεις’ να τίθενται υπό αμφισβήτηση. Σειρά έχει τώρα η ‘τραπεζική πίστη’ (credit). Τελικά τίποτε δεν μένει όρθιο και απαρασάλευτο στον κόσμο...
• Το να περιμένεις από τους μεγαλοτραπεζίτες να ρυθμίσουν επ’ αγαθώ τα της παγκόσμιας οικονομίας είναι σαν να αναθέτεις στους φαρμακοβιομήχανους να οργανώσουν το σύστημα υγείας... Κανόνας ζωής και των δύο είναι πρωτίστως η αγνή ανιδιοτέλεια.

Νέο Κυπριακό

Από τότε που θυμόμαστε τους εαυτούς μας δεν υπήρξε εποχή που το ‘Κυπριακό’ να μη βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητος. Λίγο πριν γεννηθούμε ήταν ο απελευθερωτικός αγώνας κατά των Άγγλων, και στη συνέχεια η ανακήρυξη της Κυπριακής Δημοκρατίας, τα γεγονότα του 1964, το πραξικόπημα της χούντας και οι εισβολές του Αττίλα, η διχοτόμηση, οι απανωτές απόπειρες διαπραγματεύσεων και μεσολαβήσεων (τι διζωνικές, τι ομόσπονδες, τι δικρατικές και άλλες λύσεις δεν έχουμε ακούσει...), το σχέδιο Ανάν και το περήφανο ΟΧΙ του μακαρίτη Τάσσου Παπαδόπουλου, για να μείνουμε μόνο στα πιο ονομαστά. Και τώρα, φτάσαμε στην οικονομία. Κυπριακό και πάλι, αυτή τη φορά με την οσμή του χρήματος που βράζει τόσα χρόνια στα ‘καζάνια’ των τραπεζών της και τώρα απειλεί να πετάξει το καπάκι της χύτρας όχι μόνο πάνω από την μεγαλόνησο, αλλά και από την Ευρώπη ολόκληρη. Θα μπορούσε βέβαια κανείς να σκεφθεί ότι αν μια οικονομία είναι χτισμένη πάνω σε μαύρα (ή τουλάχιστον σκούρα γκρίζα...) λεφτά, πολύ εύκολα θα γίνει καπνός μαζί μ’ αυτά. Δυστυχώς η πολυτέλεια μιας τέτοιας ‘χαιρεκακίας’ δεν υπάρχει: όλοι στο ίδιο τσουκάλι βράζουμε. Εκεί ‘όπου σης και βρώσις αφανίζει και όπου κλέπται διορύσσουσι και κλέπτουσι’. Μέχρι πότε;

Έκκληση για βοήθεια

Μέσα στη γενική οικονομική κρίση είναι αναπόφευκτο κάποιοι άνθρωποι να υποφέρουν περισσότερο από άλλους. Τα ιδιαίτερα προβλήματα μιας οικογένειας στο χωριό Σπάρτο Αμφιλοχίας αναδεικνύει στο ιστολόγιό του ο π. Δημήτριος Αθανασίου, με την παράκληση να την συνδράμουμε κατά το δυνατόν. Λεπτομέρειες υπάρχουν στην αντίστοιχη ανάρτηση, και περισσότερες πληροφορίες παρέχονται από τον ίδιο, στη διεύθυνση fdathanasiou@gmail.com . Μια έκκληση που συνάδει με όσα ακούμε καθημερινά στην υμνογραφία της Μ. Σαρακοστής, όπου η φιλανθρωπία είναι από τα κύρια ζητούμενα από όσους θέλουν να ζήσουν διαφορετικά την περίοδο αυτή. ‘Μη εκ λύπης ή εξ ανάγκης’, αλλά ως ‘ιλαροί δόται’.

Παράθυρο με θέα

Η χθεσινή ηλιόλουστη (αν και κρύα...) Κυριακή της Τυρινής μας έδωσε την ευκαιρία να απολαύσουμε τη θέα στη λίμνη Κερκίνη, τις πέστροφες στα Άνω Πορρόια και τον Εσπερινό της συγχωρήσεως στο μοναστήρι του Τιμίου Προδρόμου στο Ακριτοχώρι (ανιούσα κλίμακα). Μας άφησε και ενθύμιο μια εικόνα (τύπου Θ. Αγγελόπουλου) για διαρκή ''θέα από το παράθυρο'' του υπολογιστή. Άλλες απόψεις από την ίδια έξοδο, με επιστέγασμα τον ιδιαίτερα όμορφο νέο ναό του μοναστηριού:

 

 

 

Δοξάζοντας τον Θεό (Δημιουργό των φυσικών καλλονών και προορισμό των πνευματικών αναβάσεων) και ευχαριστώντας τους συνεκδρομείς για την ιδέα και την εκτέλεση, ευχόμαστε σε όλους καλή Σαρακοστή!

Παραλειπόμενα της ιστορίας

«Θέλω με τον πλέον ξεκάθαρον και κατηγορηματικόν τρόπον να δεσμευτώ και δεσμεύομαι προς τους Κυπρίους συμπατριώτες μας αλλά και τους ξένους επενδυτές, αλλά και ταυτόχρονα να στείλω σαφέστατα μηνύματα προς όλους τους αποδέκτες στο εξωτερικόν ότι δεν πρόκειται –και το υπογραμμίζω- ο Νίκος Αναστασιάδης να υπογράψει το όποιο Μνημόνιο που θα περιέχει οποιαδήποτε πρόνοια για κούρεμα καταθέσεων» (Νίκος Αναστασιάδης, δήλωση πριν τις προεδρικές εκλογές του 2013).

Στις 9 Απριλίου 1940 ο Βίντκουν Κουίσλινγκ, αρχηγός του φασιστικού κόμματος της Νορβηγίας, εισέβαλε στο Νορβηγικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας ενώ βρισκόταν σε εξέλιξη η ύπουλη επίθεση των Ναζί κατά της χώρας αυτής, που ο ίδιος είχε ζητήσει προσωπικά από τον Χίτλερ. Μέσα σε λίγα λεπτά έγινε ο πρώτος πολιτικός στην ιστορία που ανακοίνωσε ένα πραξικόπημα από το ραδιόφωνο, και ο πρώτος ηγέτης-μαριονέτα των κατακτητών του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Μετά 10 μέρες οι Times του Λονδίνου τον ευχαρίστησαν σε κύριο άρθρο τους διότι πλούτισε την αγγλική γλώσσα: «Για τους γραφείς η λέξη ‘κουίσλινγκ’ είναι δώρο των θεών. Αν είχαν διαταχθεί να εφεύρουν μια νέα λέξη για τον προδότη, δεν θα μπορούσαν να πετύχουν καλύτερο συνδυασμό γραμμάτων». Ο επώνυμος όρος διαδόθηκε ευρέως στη συνέχεια από το BBC, και σήμερα αναφέρεται συνήθως σε πολιτικούς που ευνοούν τα συμφέροντα άλλων χωρών ή παραγόντων περισσότερο από εκείνα της πατρίδας τους.
    Γιατί αυτή η αναδρομή στην ιστορία; Διότι φαίνεται ότι για όλα υπάρχει ένα προηγούμενο. Βάλτε όπου ‘κουίσλινγκ’ ένα ή περισσότερα σύγχρονα ελληνικά (ή κυπριακά) ονόματα της επιλογής σας, αντί για στρατιωτική εισβολή φαντασθείτε οικονομική ασφυξία, και έχετε την απόδειξη ότι η ιστορία έχει την κακή συνήθεια να επαναλαμβάνεται, συχνά μεταλλαγμένη.

Ένας πόλεμος σε αριθμούς

Η εφημερίδα Guardian παρουσιάζει μια σειρά στατιστικών στοιχείων από διάφορες πηγές, με αφορμή τη συμπλήρωση 10 ετών από την έναρξη του πολέμου στο Ιράκ. Επιλέγω κάποιους αριθμούς. Το συνολικό κόστος του πολέμου ήταν πάνω από 823 δισεκατομμύρια δολάρια. Οι εισαγωγές όπλων στο Ιράκ αυξήθηκαν από 72 εκατομμύρια δολάρια το 2004 σε 722 το 2011, ενώ οι συνολικές εξαγωγές πετρελαίου από το Ιράκ στη δεκαετία αυτή έφτασαν τα 393,6 δισεκατομμύρια δολάρια. Οι νεκροί ήταν 121.292 Ιρακινοί και 3.771 της ‘συμμαχίας’, ενώ οι τραυματίες έφτασαν τους 176.328. Συνολικά, ο αριθμός των Ιρακινών που έχουν πρόσβαση σε καθαρό νερό έχει πέσει ελαφρά, ενώ το προσδόκιμο επιβίωσης των Ιρακινών κατά την γέννηση το 2010 ήταν 68,5 έτη (2 έτη λιγότερο από το 2001). Σχόλιο της εφημερίδας: ο πόλεμος του Ιράκ είναι ο πλέον τεκμηριωμένος αριθμητικά πόλεμος στην ιστορία. 

     Μια τιμητική πρόταση: ας θεσπισθεί κι ένα Νόμπελ τεκμηρίωσης για τους συντελεστές του. Τόσο κόπο έκαναν να μαζέψουν τα... τεκμήρια.

Εθνική υπερηφάνεια

Χθεσινή είδηση της ημέρας: οι Βιεννέζοι έκαναν δημοψήφισμα και καταψήφισαν με ποσοστό πάνω από 80% την ιδιωτικοποίηση επιχειρήσεων κοινής ωφελείας όπως ύδρευση κτλ. Επίσης (άκουσον, άκουσον!) απέρριψαν, και πάλι με υψηλό ποσοστό (72%), την πρόταση να αναλάβει η χώρα τους την Ολυμπιάδα του 2028! Ο δήμαρχος της πόλης Michael Haeupl είπε ότι “προφανώς οι περισσότεροι κάτοικοι δεν πιστεύουν ότι η πόλη μακροπρόθεσμα θα ωφεληθεί από μια επένδυση στους αγώνες”. Μα καλά, τόση λίγη εθνική υπερηφάνεια έχουν αυτοί οι Αυστριακοί;

Ιδιαίτερες σχέσεις

Για τρίτη ή τέταρτη φορά (αν θυμάμαι καλά) στην επαγγελματική μου ζωή βρέθηκα να ‘ξετρυπώνω’ έναν καρκίνο σε ασθενή που παρακολουθούσα επί χρόνια για άλλα προβλήματα. Αν η αναγγελία μιας τέτοιας διάγνωσης σ’ έναν άρρωστο που τον συναντά κανείς για πρώτη φορά είναι ψυχικά δύσκολη, πόσο πιο δύσκολη γίνεται όταν ο απέναντι είναι παλιός γνώριμος, σχεδόν φίλος, που κάθε τόσο ερχόταν να μοιραστεί τα διάφορα ενοχλήματά του και να εισπράξει περισσότερο ή λιγότερο αποτελεσματικές συμβουλές και λύσεις, ή έστω μια καθησυχαστική κουβέντα. Ή την έγκριση του γιατρού να πετάξει στο Βερολίνο ένα σαββατοκύριακο για να παρακολουθήσει μια συναυλία της φημισμένης Φιλαρμονικής... («Ναι, αν με πάρεις μαζί σου!»). Ευτυχώς η στωικότητα του συγκεκριμένου αρρώστου έκανε την όλη συνομιλία λιγότερο επώδυνη. Το μέλλον θα δείξει.
    Πριν λίγες μέρες έζησα μια ακόμη πιο ιδιαίτερη περίπτωση. Μου έστειλαν να εκτιμήσω αναπνευστικά έναν άνθρωπο που ετοιμαζόταν για επέμβαση στον θώρακα. Το επίθετο που μου είπαν στο τηλέφωνο μου φάνηκε οικείο. «Πώς λέγεσαι;» τον ρώτησα μόλις μπήκε. Το μικρό όνομα (αυτό που περίμενα) δεν μπορεί να ήταν σύμπτωση, όπως και το έτος γέννησης: ίδιο με το δικό μου. Το παρουσιαστικό του είχε αλλάξει, αλλά η φωνή είχε ακόμη ένα ελάχιστο ίχνος της αγροτικής προφοράς που θυμόμουν. «Σε ποιο σχολείο πήγες;» συνέχισα. Μου είπε το Γυμνάσιο, αλλά εγώ ήθελα το Δημοτικό. Όταν μου είπε έναν άσχετο αριθμό, εγώ επέμεινα: «Δεν έκανες μια χρονιά και κάπου αλλού;» Υποθέτω ότι κάπου εδώ κατάλαβε πού το πήγαινα: ήμασταν μαζί στην τάξη εκείνη, και του το επιβεβαίωσα με το όνομα του δασκάλου και των συμμαθητών μας. Η σύζυγος που τον συνόδευε είχε ξαφνιαστεί με όσα άκουγε. Μπορεί να ξεχνώ άλλα πιο πρόσφατα πράγματα, αλλά ο κατάλογος της τάξης δεν ξεθωριάζει εύκολα από τη μνήμη. Στα 45 χρόνια που μεσολάβησαν δεν είχαμε ανταμώσει ούτε μια φορά, ούτε είχα ξανακούσει το όνομά του. Και τώρα, ένα τυχαίο παθολογικό εύρημα στην ακτινογραφία και οι σχετικές υποψίες τον έφεραν και πάλι μπροστά μου. Ελπίζω η όλη εξέλιξη να μην είναι δυσοίωνη.

Τέλος χαρταετού

Διαρροή της τελευταίας στιγμής αναφέρει ότι το Υπ. Οικ., σε μια απεγνωσμένη προσπάθεια κάλυψης μιας ‘τρύπας’ 240 εκ. ευρώ, σχεδιάζει να επιβάλει μέχρι το Σαββατοκύριακο ειδικό τέλος χαρταετού (με κριτήρια το εμβαδόν του σε τετραγωνικές παλάμες, το μήκος της ουράς και τον αριθμό των κροσσών της). Δεν θα υπάρχει έκπτωση λόγω παλαιότητος. Οι υποψήφιοι χρήστες θα πρέπει μέχρι την Παρασκευή να προσέλθουν στη ΔΟΥ της περιοχής όπου θέλουν να πετάξουν τον αετό και να προμηθευθούν το ειδικό σήμα, που είναι διαφορετικό για κάθε περιφέρεια. Το τέλος θα ισχύει μόνο για την Καθαρή Δευτέρα, ενώ όσοι θέλουν να πετάξουν αετό και άλλες μέρες (ή σε άλλους τόπους) θα πρέπει να βγάλουν ειδικό σήμα διαρκείας, πληρώνοντας το ανάλογο πολλαπλάσιο ποσό, με έκπτωση 2,357% μόνο για πάνω από 10 πτήσεις και εφόσον πληρώνουν με πιστωτική κάρτα. Αν τα έσοδα από τους χαρταετούς δεν καλύψουν το στόχο, υπάρχει πάντα και ο ΦΠΑ 23% στη λαγάνα...

Η κυβέρνηση του Παβλή

Το παρακάτω έμμετρο... όνειρο δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο περιοδικό ‘Ευλογία’ της Ι. Μητρ. Θεσσαλονίκης. Στη συνέχεια βρήκα το πρωτότυπο στο Διαδίκτυο, στην ιστοσελίδα ‘Ρεθεμνιώτικα Νέα’ (7/12/2012), απ’ όπου το αντιγράφω ακριβώς όπως έχει, και σας το χαρίζω. Απολαύστε κι εσείς πώς φαντάζεται την ιδανική κυβέρνηση ο Κρητικός ποιητής:

Χθες βράδυ είδα στ’ όνειρο (αχ μην είχα ξυπνήσει!)
πως έκαμα ’πανάσταση που ’χε επικρατήσει∙
ότι είχα κλείσει φυλακή όσους μας κυβερνήσαν
και μας εκαταντήσανε όπως μας καταντήσαν∙
κι οτ’ έφτιαξα κυβέρνηση με ικανούς προγόνους
κι όχι σαν τους σημερινούς κλέφτες και φανφαρόνους.
Γιατ’ έχρισα τον Περικλή πρωθυπουργό της χώρας
κι Οικονομίας Υπουργός μου βγήκ’ ο Πυθαγόρας.
Τον Μιλτιάδη έβαλα στο Εθνικής Αμύνης.
Τον Αριστείδη, που αλλού; Μα στο Δικαιοσύνης!
Ο Διογένης, Υπουργός πήγε στο Ασφαλείας
κι ο ένδοξος Θεμιστοκλής, ντρέτα στο Ναυτιλίας.
Ο Ιπποκράτης, Υπουργός - ιδανικός - Υγείας
κι ο Αρχιμήδης, Ορυκτών πόρων και Ενεργείας.
Τον Πλάτωνα, Εξωτερικών, τον κότσαρα εν τέλει
και την Παιδεία βόλεψα με τον Αριστοτέλη.
Με το σπαθί τους πήρανε: Σόλων, της Γεωργίας
Δημόκριτος, της Έρευνας και της Τεχνολογίας.
Μ’ έμφαση στον Πολιτισμό έταξα... τον Σωκράτη
μ’ υφυπουργούς τον Μένανδρο, Πίνδαρο κι Ισοκράτη.
Τέλος, «παρά τω Περικλή» έστειλα το Λυσία
για να ’χει «υπέρ του αδύνατου» πάντα ευαισθησία.

Έφτιαξα μια μικρή Βουλή με «εφτά Σοφούς!» μονάχα
και πάνω που σκεπτόμουνα: «Πιο λίγα χρέη να ’χα…»
μου πρόκυψε ο Πεισίστρατος και μου ’πε, θα χαρίσει
τα χρέη, όπως και παλιά, την «κρίση» να ξορίσει…

Κι ο Δημοσθένης έτρεξε θώκο κι αυτός να πάρει
μα του ’πα: Μέγα ρήτορα, σε πήραμε χαμπάρι
πως είσαι μέγας «παπατζής…» και θα μας διαλύσεις
γι’ αυτό να πας στην Όλυνθο να σταδιοδρομήσεις…

ΠΑΥΛΟΣ ΠΟΛΥΧΡΟΝΑΚΗΣ
Το κείμενο είναι εμπνευσμένο από το βραβευμένο ποίημα
«Ευσεβείς πόθοι» της Κυπρίας Δασκάλας Μαρίας Παχίτη.

Κυριακή της Κρίσεως

Χρόνια πολλά σε όλους μας θα έπρεπε να πούμε σήμερα, μια και η Κρίση μας αφορά άμεσα. Ακριβώς για τον λόγο αυτό, και επειδή υπάρχουν κρίσεις και Κρίση, ας δούμε την ημέρα λίγο διαφορετικά, συνδέοντάς την με την προηγούμενη Κυριακή του Ασώτου. Μας βοηθάει σ' αυτό ο Προηγούμενος της Ι. Μονής Ιβήρων Αρχιμανδρίτης Βασίλειος (Γοντικάκης). Στο κείμενό του 'Η παραβολή του Ασώτου Υιού', αναφερόμενος στον μεγάλο γιο της παραβολής, γράφει:

     "Μήπως η οργή («ωργίσθη και ουκ ήθελεν εισελθείν») κάνει τη μοχθηρή καρδιά να βλέπη οργισμένο και βλοσυρό το ιλαρό πρόσωπο του ελεήμονος Θεού; Και το μίσος, που δεν αφήνει τον άνθρωπο που το έχει να μπη στο κοινό πανηγύρι της χαράς, παραποιεί γι' αυτόν τον ίδιο την πρόσκλησι για τον Παράδεισο σε αποπομπή προς το πυρ το εξώτερο; Μήπως το μίσος είναι κόλασι που κατατρώει τα σωθικά μας; Και η θεία αγάπη παράδεισος που μας αναζωογονεί; Μή­πως η ίδια η αγάπη του Θεού είναι παράδεισος για τους σωσμένους, υγιείς, που αγαπούν, που μετανοούν και έχουν νουν Χριστού; Και η ίδια η αγάπη είναι κόλασι για τους αρρώστους, δηλαδή για κείνους που δεν αγαπούν, δεν μετανοούν, δεν έχουν νουν Χριστού;
     Μήπως η μία κλήσι της αγάπης του Θεού, ο οποίος «θέλει πάντας σωθήναι και εις επίγνωσιν αλη­θείας ελθείν», θα ακουσθή από όσους δεν αγαπούν, λόγω της διαστροφής και της αμετανοησίας τους: «Πορεύεσθε απ' εμού οι κατηραμένοι εις το πυρ το αιώνιον»· και απ' αυτούς που αγαπούν: «Δεύτε οι ευλο­γημένοι του Πατρός μου...»;

     Μήπως από σήμερα δεν κρινόμαστε; Μήπως από σήμερα δεν ετοιμαζόμαστε για το ποια θέσι θα πάρωμε τότε μόνοι μας; Δεν ετοιμαζόμαστε για την κρίσι της αγάπης; Δηλαδή για το αν δεχώμαστε, αν ζούμε την αγάπη ως παράδεισο ή ως κόλασι;"

[Ολόκληρο το πολύ μεστό και επίκαιρο κείμενο βρίσκεται ΕΔΩ]

Επίκαιρα

Όπου δεν αρκεί ο λόγος, υπάρχει και το σκίτσο. Τι παραπάνω να γράψει κανείς;

 [Ηλ. Μακρής, Καθημερινή 9/3/2013]

 [Α. Πετρουλάκης, Καθημερινή 9/3/2013]

[Α. Πετρουλάκης, Καθημερινή 6/3/2013]

Η ταμίας που άλλαξε λίγο τον κόσμο...

Η παρακάτω ιστορία δημοσιεύθηκε στο ιστολόγιο ‘συν-οδοιπορία’ στις 28/2, και ήδη κάνει το γύρο του Διαδικτύου μέσα από πολλές αναδημοσιεύσεις. Μια ακόμη δεν βλάπτει...

Πριν από μέρες στα ΑΒ Αγίας Παρασκευής, μπροστά στο ταμείο είναι ένας γηραιός ρακένδυτος κύριος με 3-4 κονσέρβες κι ένα γκαζάκι. Η νεαρή ταμίας τον κοιτάει και του λέει: «Φύγετε κύριε, η εταιρεία μάς δικαιολογεί κάποια δωρεάν καλάθια». Της δίνει χίλιες ευχές. Μόλις εκείνος απομακρύνεται, ανοίγει την... τσάντα της και βάζει τα χρήματα στο ταμείο από το πορτοφόλι της.
     Πεταγόμαστε 2-3 πού έχουμε μείνει κάγκελο και της λέμε να τα πληρώσουμε εμείς. Μας κοιτάζει αυστηρά: «Εγώ το αποφάσισα, εγώ θα τα πληρώσω. Ελάτε, παρακαλώ, μην δημιουργείτε ουρά».
     Ένα κοριτσάκι τόσο δά. Πόσα να παίρνει; 500 ευρώ; Πολλά λέω.
     Να μη κατηγορούμε τη νεολαία. Υπάρχουν και διαμάντια!

Ο Κυβερνήτης

Πρώτος Κυβερνήτης, και δεν υπήρξε δεύτερος που να έμεινε γνωστός με τον τίλο αυτό στην Ελληνική ιστορία. Όλοι οι υπόλοιποι, με τους κάθε λογής τίτλους (βασιλιάς, πρωθυπουργός, πρόεδρος, εθνάρχης, ηγέτης, τρεχαγύρευε...) ήταν και είναι... γενόσημοι, ερζάτς, φασόν. Είπαμε: υπάρχουν και γενόσημα με ουσία και αξία. Ωστόσο, άλλη είναι η χάρη του πρωτοτύπου, που δεν αντιγράφεται εύκολα.

Πειθαρχικά

Για πρώτη φορά καλούμαι να παίξω το ρόλο του ‘ανακριτή’ σε υπόθεση του Πειθαρχικού Συμβουλίου. Πώς θα πρέπει να χειρισθώ το ζήτημα; Δεν έχω δικανική εκπαίδευση ή εμπειρία άλλη εκτός από τις συνεδριάσεις του Συμβουλίου στις οποίες έχω συμμετάσχει μέχρι τώρα. Ακούσια έρχεται στη σκέψη μου η σύσταση του Αποστόλου Παύλου: ‘Μη υψηλοφρόνει, αλλά φοβού’. Εξάλλου, ‘πολλά καθ’ εκάστην πταίομεν άπαντες’, και θα μπορούσαν κάλλιστα οι ρόλοι να είναι αντεστραμμένοι. Τι είδους αντιμετώπιση θα περίμενα αν ήμουν ‘υπόδικος’; Είμαστε όλοι άνθρωποι από το ίδιο ατελές φύραμα, με τις ίδιες ανάγκες, και αντιμετωπίζουμε καθημερινά τις ίδιες επαγγελματικές προκλήσεις και πιέσεις. Ο ευαγγελικός Χρυσός Κανόνας μας ρωτάει: πώς θα θέλατε να σας μεταχειρισθούν οι συνάδελφοί σας σε ανάλογη περίσταση; Ας προτάσσουμε λοιπόν πάντα τον ‘καλό λογισμό’ και ας αναγνωρίζουμε τα ελαφρυντικά εκεί που υπάρχουν.

Πουλιά

Όσοι έχουν περάσει δειλινό από την περιοχή του Ιπποκρατείου μπορεί να έχουν παρατηρήσει το θέαμα που προσφέρουν οι χιλιάδες (κυριολεκτικά) των πουλιών που εκτελούν τα ακροβατικά τους την ώρα εκείνη. Το παιχνίδι τους με τον άνεμο είναι μαγευτικό, και δεν πιάνεται εύκολα σε ένα στιγμιότυπο σαν το παρακάτω. Καλύτερα να το δει κανείς δια ζώσης...

Το μαγκάλι

Μνήμες από παλιά, ξεχασμένα χρόνια ανασκάλεψε η τραγική είδηση για τον θάνατο δυο σπουδαστών από αναθυμιάσεις αυτοσχέδιου μαγκαλιού σε κλειστό δωμάτιο. Πριν μερικές δεκαετίες δεν θα δημιουργούσε αίσθηση μια τέτοια είδηση: κάθε τόσο ακουγόταν ότι κάποιος, συνήθως ηλικιωμένος, είχε κοιμηθεί σε χώρο όπου έκαιγε το αρχαίο ελληνικό ‘πύραυνον’. Η εξάντληση του οξυγόνου από την ατμόσφαιρα οδηγούσε σε ατελή καύση, με αποτέλεσμα την παραγωγή μονοξειδίου του άνθρακα. Αυτό δεσμεύεται από την αιμοσφαιρίνη σαράντα φορές πιο εύκολα απ’ ό,τι το οξυγόνο, με αποτέλεσμα να εμποδίζει την πρόσληψη του τελευταίου από τον οργανισμό. Χωρίς να το πάρει είδηση κανείς πέφτει σε κώμα. Αν μείνει λίγο περισσότερο στον χώρο, τα αποτελέσματα είναι μοιραία. Όπως και έγινε στην περίπτωση των παιδιών αυτών, με άλλα τρία να βρίσκονται σε κρίσιμη κατάσταση. Θύματα προς δόξαν της… μακροοικονομίας κι αυτά, όπως αναφέρει και ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών σε σχετική ανακοίνωσή του.

      Συμφωνούμε απόλυτα με την κριτική για τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στο κόστος θέρμανσης που οδηγεί σε ανθρώπινες τραγωδίες. Μέχρι να αφυπνισθεί η πολιτεία όμως, σε καθαρά πρακτικό επίπεδο, ας ξαναθυμηθούμε τις γνώσεις που κάποτε αποκτήσαμε στη στοιχειώδη χημεία του Γυμνασίου (ελπίζω να διδάσκονται ακόμη αυτά τα πράγματα), και ας μη παίζουμε με τη φωτιά.  

Η ευημερία με απλά λόγια

Παρακολούθησα προχθές βράδυ στη ΝΕΤ το τελευταίο ντοκυμαντέρ του 'Εξάντα' με τίτλο ‘Άνθρωποι και αριθμοί’. Το θέμα του; Η αφρικανική χώρα της Γκάνα, πρώην αγγλική αποικία και από το 1957 μέλος της Βρετανικής Κοινοπολιτείας. Η σύντομη περιόδος της ανεξαρτησίας της είναι μια διαδοχή πραξικοπημάτων, χρεών, νομισματικών υποτιμήσεων και δανεισμών, με τη θηλειά να σφίγγει συνεχώς στο λαιμό της χώρας. ‘Ιστορία επιτυχίας’ (success story) την χαρακτηρίζει το γνωστό μας πλέον Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, ο εκπρόσωπος του οποίου εκθειάζει την ευημερία των μακροοικονομικών της μεγεθών, που την καθιστούν την ταχύτερα αναπτυσσόμενη αφρικανική χώρα, όπως φαίνεται και από τον αριθμό των μεγάλων γερανών που χαρακτηρίζουν την κορυφογραμμή της πρωτεύουσας Άκκρα.
     Οι σκηνές από το ύπαιθρο διηγούνται μια διαφορετική ιστορία. Οι χωρικοί λιχνίζουν και αλέθουν καλαμπόκι με πρωτόγονα μέσα για να παρασκευάσουν ένα υποτυπώδες γεύμα. Η σοδειά τους μένει απούλητη, διότι κυκλοφορεί φτηνότερο εισαγόμενο καλαμπόκι (laissez faire). Τα σπίτια τους είναι καλύβες από πηλό και τα περισσότερα σχολεία τους ‘στεγάζονται’ κάτω από δέντρα, με δασκάλους εθελοντές και απλήρωτους, μια και οι ‘απαραίτητες’ (για τη μακροοικονομία) περικοπές στις δημόσιες δαπάνες τους πιάνουν κι αυτούς. Το πόσιμο νερό κουβαλιέται στο κεφάλι των ‘μεγάλων’ κοριτσιών των 10-12 ετών από αποστάσεις χιλιομέτρων. Και άλλα, και άλλα... Σε μια χώρα που είναι η πέμπτη στον κόσμο σε εξόρυξη χρυσού.
     Όταν ζούσα στη Βρετανία, στα τελευταία χρόνια της Θάτσερ, συνήθιζα να κάνω την αντιδιαστολή ανάμεσα στην Αγγλία (γενικά πλούσια χώρα με πολλούς φτωχούς πολίτες) και την Ελλάδα (γενικά πλούσιοι πολίτες σε μια γενικά φτωχή χώρα). Τα χρόνια κύλησαν από τότε σαν το νερό στο αυλάκι, κι εμείς ακολουθήσαμε το δρόμο της... Αγγλίας, αλλά μόνο μέχρι τα μισά: φτωχύναμε και σαν πολίτες. Τελικά πόσο ψευδεπίγραφο μέγεθος είναι αυτή η ευημερία... Όταν τη βρίσκουν οι αριθμοί, την χάνουν οι άνθρωποι.