Παράσιτα

‘Δεν πληρώνω διόδια, εισιτήρια ΟΑΣΘ, εξωτερικά ιατρεία νοσοκομείων’, μας πληροφορεί χειρόγραφο πανώ κρεμασμένο κάπου στο Συντριβάνι. Σε απλά ελληνικά: Συνεχίζω να κοιμάμαι αμέριμνος, επιμένοντας ότι για όλα φταίνε κάποιοι άλλοι. Συνεχίζω να ζω στην κοσμάρα μου και να πιστεύω ότι όλα είναι τζάμπα (όπως τα όνειρα). Και συνεχίζω να ζω ως παράσιτο στη χώρα μου, επιβαρύνοντας όλους τους άλλους με το δικό μου ‘νταηλίκι’.

Μια Ατλαντίδα στην Ευρυτανία

"Το νερό ξεχύθηκε ορμητικό και κάλυψε τα πάντα. Είκοσι χωριά, δεκάδες εκκλησίες και μοναστήρια, καλλιέργειες και δέντρα, σχεδόν 90.000 στρέμματα γης «πνίγηκαν». Ήταν Ιούλιος του 1965. Το υδροηλεκτρικό φράγμα των Κρεμαστών, το μεγαλύτερο γαιόφραγμα της Ευρώπης, ευαγγελιζόταν την αναβάθμιση της ενεργειακής παραγωγής της Ελλάδας και ήταν πλέον πραγματικότητα. Ωστόσο, για τους 2.000 κατοίκους της περιοχής στα όρια των νομών Ευρυτανίας και Αιτωλοακαρνανίας, η τεχνητή λίμνη των Κρεμαστών ήταν ο υγρός τάφος μέσα στον οποίο θάφτηκε κάθε τι γνώριμο και αγαπημένο. Στις αναμνήσεις τους ένα μνημείο είχε ξεχωριστή θέση, η «Παναγία της Επισκοπής». Το εκκλησάκι του 8ου αιώνα, ένα από τα σπουδαιότερα βυζαντινά μνημεία της χώρας μας, βρισκόταν πλέον στον βυθό της λίμνης".

Έτσι μας εισάγει σημερινό δημοσίευμα στο ΒΗΜΑ στην αφήγηση μιας επιτυχημένης καταδυτικής προσπάθειας μιας ερασιτεχνικής ομάδας αυτοδυτών με την ονομασία 'Τηθύς' (η σύζυγος του Ωκεανού στη μυθολογία) να βρουν τη βυθισμένη εκκλησία. Ένα μικρό κομμάτι μιας άγνωστης σύγχρονης ιστορίας. Όσοι θέλουν, μπορούν να βρουν σχετικές φωτογραφίες και περισσότερες πληροφορίες για την ιστορία της Λίμνης των Κρεμαστών ΕΔΩ, καθώς και την κάτοψη του ναού και το πρόγραμμα της καταδυτικής αποστολής στη σελίδα της 'Τηθύος'. Αξίζει μια επίσκεψη.

Ευχαριστίες στον συμφοιτητή που μου έστειλε το αρχικό δημοσίευμα.

Η προπληρωμένη τιμή του ασύλου

Άλλο ένα ελληνικό παράδοξο. Στη χώρα μας οι γονείς των υποψηφίων φοιτητών δαπανούν μεγάλα ποσά ώστε να μπορούν τα παιδιά τους στη συνέχεια να σπουδάζουν τζάμπα. Προφανώς, αν κρίνει κανείς από το κόστος, είναι πιο σημαντικό (και δύσκολο) να μπεις σε πανεπιστήμιο από το να πάρεις ένα όποιο πτυχίο (και μετά να το κάνεις τί;). Αλλά ξέχασα: Με τα λεφτά που δίνεις στα φροντιστήρια αγοράζεις και το δικαίωμα στο άσυλο. Μικρό τό ’χεις αυτό για επένδυση;

Μετανάστευση

Ομολογώ ότι δεν υπήρξα ποτέ μου λαθρομετανάστης. Η πλησιέστερη προσέγγισή μου στην δύσκολη και παντελώς ανεπιθύμητη αυτή ιδιότητα ήταν στην πρώτη μου επίσκεψη στη Βρετανία. Η Ελλάδα δεν ανήκε ακόμη πλήρως στην Ευρωπαϊκή Ένωση, και ο αρμόδιος υπάλληλος στο αεροδρόμιο, όταν είδε ότι ήμουν γιατρός, μου είπε, σε απόλυτα υπηρεσιακό ύφος: «Η σφραγίδα που βάζω στο διαβατήριο σου δίνει δικαίωμα να μείνεις μέχρι τρεις μήνες, αλλά όχι να δουλέψεις. Αν στο διάστημα αυτό βρεις θέση εργασίας, θα πρέπει να πας στο Home Office (Υπουργείο Εσωτερικών) για να αλλάξεις την άδεια παραμονής σου». Η επίσκεψη στο υπουργείο, στο Croydon, μετά από μερικές μέρες ήταν ιδιαίτερα διδακτική. Η αναμονή ήταν ώρες ολόκληρες, παρόλο που στην τεράστια αίθουσα δούλευαν αδιάκοπα κάπου 30 θυρίδες για να εξυπηρετούν χιλιάδες κόσμου απ’ όλες τις φυλές της υδρογείου (είχα αριθμό σειράς γύρω στο 3500, και δεν ήμουν ο τελευταίος). Στη διάρκεια της αναμονής γύρισα στο Λονδίνο με το τραίνο, έκανα άλλες εργασίες που εκκρεμούσαν, και επέστρεψα μετά μερικές ώρες στην ουρά που είχε ήδη προχωρήσει. Κάποια στιγμή, αργά το απόγευμα, πήρα τη νόμιμη άδεια παραμονής, πριν μπορέσω να αρχίσω να εργάζομαι στο νοσοκομείο, να πληρώνομαι και να φορολογούμαι.
Γιατί τα γράφω αυτά; Διότι κάπως έτσι λειτουργούν τα πολιτισμένα κράτη. Ξέρουν ποιοί και πόσοι (ημέτεροι και αλλοδαποί) βρίσκονται στην επικράτειά τους, με ποια ιδιότητα, πού μένουν, αν εργάζονται, τι χρωστούν και τί πληρώνουν. Είναι τόσο φοβερό να περιμένει κανείς και στην πατρίδα του ανάλογη συμπεριφορά;

Ξέφραγο αμπέλι

Όταν έχεις εδώ και πολλά χρόνια καταργήσει κάθε είδους φράχτη από το αμπέλι σου, τότε δεν πρέπει να παραξενεύεσαι που κάθε πικραμένος του κόσμου αυτού (είτε από ιδίαν πρωτοβουλίαν κινούμενος είτε από αλλότριες δυνάμεις υποκινούμενος) αποφασίζει να εισβάλει εκεί και να παρουσιάσει την εικόνα που εμφανίζει η νομική σχολή της Αθήνας. Όταν ως πολιτεία, κόμμα, εξουσία, έχεις καλλιεργήσει και ενθαρρύνει την από κάθε άποψη παράνομη ‘κατάληψη’ των σχολών κάθε είδους από φοιτητές και ‘φοιτητές’ επί 35 χρόνια, δεν μπορεί ξαφνικά να θυμάσαι ότι είναι «εξοργιστικό πολιτικές δυνάμεις να εκμεταλλεύονται με προκλητικό τρόπο την ανθρώπινη αγωνία για να υπηρετήσουν και κομματικές σκοπιμότητες, καταλύοντας τις πανεπιστημιακές ελευθερίες», όπως δήλωσε η υπουργός της δια βίου μάθησης. Η κατάληψη, απ’ όποιον κι αν διενεργείται, δεν έχει καμία σχέση με τις πανεπιστημιακές ελευθερίες. Είναι δίκαιο και πρέπον αυτοί που την επέβαλαν ως ‘θεσμό’ στην ελληνική πολιτεία να επωμισθούν και την ευθύνη για την οριστική κατάργησή της. Θα τους είμαστε ευγνώμονες αν το πράξουν. Διότι το άγος αυτό είναι αποκλειστικά δικό τους δημιούργημα.

Πόρισμα Siemens

(Σκίτσο του Ηλ. Μακρή, Καθημερινή 23/1/2011)

Νομίζω ότι αντί για τα ηλεκτρικά της Siemens (που δεν φταίνε σε τίποτε--μια χαρά δουλεύουν) είναι καλύτερο να χρησιμοποιηθεί ο τόμος του πορίσματος--κάπου 2000 σελίδες μαζί με τα προσαρτήματά του. Αφού ούτως ή άλλως κάπου θα τον πετάξουν, τουλάχιστον ας πιάσει τόπο, έστω και ως 'βλήμα'.

Ρητορική απορία

Πληροφορούμαστε ότι μεθαύριο θα γίνει η εισδοχή της κ. Άννας Ψαρούδα-Μπενάκη, τέως προέδρου της Βουλής, στην Ακαδημία Αθηνών, η οποία στη συνέχεια θα δώσει την πρώτη της ομιλία με θέμα «Ευρωπαϊκή Ενοποίηση και Ποινικό Δίκαιο, Παλαιοί και Νέοι Προσανατολισμοί». Δεν έχω οποιοδήποτε ψόγο να προσάψω ούτε στην νέα ακαδημαϊκό ούτε στην Ακαδημία για την εκλογή της. Μπαίνω όμως στον πειρασμό να σημειώσω ότι θα με ενδιέφερε περισσότερο να ακούσω πώς της ήρθε και είπε το 2005, στην προσφώνηση προς τον νεοεκλεγέντα Πρόεδρο Κάρολο Παπούλια, εκείνα τα σιβυλλικά λόγια, ότι «τα εθνικά σύνορα και ένα μέρος της εθνικής κυριαρχίας θα περιορισθούν χάριν της ειρήνης, της ευημερίας και της ασφάλειας στη διευρυμένη Ευρώπη, τα δικαιώματα του ανθρώπου και του πολίτη θα υποστούν μεταβολές καθώς θα μπορούν να προστατεύονται αλλά και να παραβιάζονται από αρχές και εξουσίες πέραν των γνωστών και καθιερωμένων, και πάντως η Δημοκρατία θα συναντήσει προκλήσεις και θα δοκιμασθεί από ενδεχόμενες νέες μορφές διακυβέρνησης». Ήξερε κάτι και δεν μας το έλεγε καθαρά, ή απλώς φανταζόταν ως έμπειρη νομικός το διαγραφόμενο μέλλον της Ευρώπης; Απορίας άξιον.

Σχετικές αξίες

Η Τ. Καραϊσκάκη μας πληροφορεί [Καθημερινή 21/1/2011] ότι οδοντοστοιχία του Ουίνστον Τσώρτσιλ πουλήθηκε σε δημοπρασία για 19.000 λίρες. «Οι λόγοι του κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο μπορεί να εκφωνήθηκαν με αυτές τις οδοντοστοιχίες», ανέφερε ειδικός του οίκου δημοπρασιών προκειμένου να ανεβάσει την τιμή του εμπορεύματός του. Δεν μάθαμε μόνο αν ο αγοραστής σκόπευε να... χρησιμοποιεί πότε-πότε το απόκτημά του.

Το γεγονός μας δίνει την αφορμή να θυμηθούμε ένα ιστορικό ανέκδοτο. Στη διάρκεια του πολέμου ο Τσώρτσιλ έπρεπε να εκφωνήσει ένα διάγγελμα προς τον αγγλικό λαό. Έχοντας αργήσει κάπως, μπαίνει σ’ ένα ταξί και ζητάει από τον οδηγό να τον πάει στο μέγαρο του BBC. Ο ταξιτζής (που δεν τον γνώρισε) του λέει: «Συγγνώμη, αλλά σε λίγο θα μιλήσει ο Τσώρτσιλ και θέλω να τον ακούσω» (τότε δεν είχαν ραδιόφωνο τα αυτοκίνητα). Ο Τσώρτσιλ του δίνει ένα πεντόλιρο, οπότε ο ταξιτζής στρίβει την τραγιάσκα του και λέει: «Μπές μέσα, κύριε, κι ας πάει ο Τσώρτσιλ να κουρεύεται!». Φαίνεται ότι η αξία του κάθε πράγματος είναι πολύ σχετική.

Ο κανόνας ως είδηση

Η είδηση της ημέρας: Σε λειτουργία όλα τα Μέσα Μεταφοράς στην πρωτεύουσα σήμερα. Δικαιολογημένα ένα τουλάχιστον κανάλι είχε την πληροφορία στολισμένη με θαυμαστικό. Από τη στιγμή που η ‘νόρμα’, ο κανόνας της καθημερινής ζωής, γίνεται είδηση, μπορούμε να περιμένουμε κι άλλα παρόμοια. Όπως π.χ. να ακούμε ότι σήμερα όλοι οι δημόσιοι υπάλληλοι εργάζονται. Ή ότι στη Θεσσαλονίκη μαζεύουν τα σκουπίδια.

Απεργιακά αιτήματα

Σήμερα υποτίθεται ότι απεργούσαμε εμείς οι γιατροί. Το ακούσαμε από τα Μέσα, μια και κανείς από τους αρμοδίους των συλλόγων δεν μπήκε στον κόπο να μας ενημερώσει σχετικά. Μακάρι να μας έλεγαν τουλάχιστον και γιατί απεργούμε (για τους φαρμακοποιούς ακούσαμε τα πάντα, πάλιν και πολλάκις). Μήπως για να μας απαλλάξει το κράτος και τα ταμεία του από την περιττή γραφειοκρατία; [Σήμερα μου ζήτησαν, όχι για πρώτη φορά, να γράψω χωριστό ‘παραπεμπτικό’ για εξετάσεις που είναι γραμμένες κανονικά σε βιβλιάριο τραπεζικού ταμείου και στην απόδειξη του ασφαλισμένου, ώστε να πάρει ο ασθενής τα χρήματά του. Ποιό σκοπό εξυπηρετεί το ανεξάρτητο παραπεμπτικό για ιατρικές πράξεις που έχω ήδη εκτελέσει ο ίδιος;] Μήπως για να μας πληρώνει το κράτος έγκαιρα και λογικά για την εκτελούμενη ιατρική εργασία; Μήπως για να φύγουν κάποια στιγμή τα ποικίλα παράσιτα και τα ‘σάπια μήλα’ από το καλάθι της δημόσιας Υγείας; Μήπως για να μη μας διασύρουν συλλήβδην τα Μέσα ως κλέφτες, φοροφυγάδες και λυμεώνες του δημοσίου; Μήπως για να θεσπισθούν κάποια στιγμή ουσιαστικοί κανόνες για τη σωστή και αποτελεσματική εκπαίδευση και άσκηση της ιατρικής στη χώρα μας;

Αν συντρέχει κάποιος τέτοιος σοβαρός λόγος και αφού μας τον εξηγήσουν δεόντως, να το σκεφτούμε το πράγμα. Η λογική ‘Ας κάνουμε κι εμείς μια απεργία όπως όλοι οι άλλοι’ με βρίσκει ριζικά αντίθετο.

Απλότητα

Όλες οι σημερινές εφημερίδες μας πληροφορούν, με την ανάλογη διάθεση τρομοκράτησης, για τις 78 (τις μέτρησαν σωστά;) αλλαγές που περιλαμβάνει το νεόκοπο έντυπο Ε1 της φορολογικής δήλωσης. Συνάμα μας προσφέρουν και δωρεάν οδηγούς για τη σωστή συμπλήρωση του εντύπου. Σε μία τουλάχιστον περίπτωση (Ελευθεροτυπία) ο οδηγός είναι ουσιαστικά το ίδιο πυκνοτυπωμένο και ψυχοφθόρο βιβλιαράκι οδηγιών που συνοδεύει τη δήλωση όταν έρχεται με το ταχυδρομείο. Κι εδώ αρχίζουμε να ψάχνουμε για αντικαταθλιπτικά...

Ίσως έχω ξαναγράψει την άποψή μου ότι όσο απλούστερες είναι κάποιες διαδικασίες, τόσο πιο εύκολες είναι στην εφαρμογή και την τήρησή τους. Όσο περισσότερες λεπτομέρειες απαιτούνται, τόσο μεγαλύτερες οι πιθανότητες σφάλματος, και οι αντίστοιχες ‘παραβάσεις’ (ίσως όμως γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο να είναι και τόσο σύνθετες οι οδηγίες). Αν από τον ένα χρόνο στον άλλο προσθέτει το κράτος 78 αλλαγές, αμφιβάλλω αν ακόμη και οι φοροτεχνικοί μπορούν να τις παρακολουθήσουν και να τις εφαρμόσουν σωστά, πόσο μάλλον όσοι επιμένουν να έχουν οι ίδιοι τον στοιχειώδη έλεγχο των όσων δηλώνουν. Ο φιλόσοφος Edward de Bono έγραψε πριν αρκετά χρόνια ένα βιβλίο με τίτλο ‘Simplicity’ (απλότητα), με σκέτο λευκό εξώφυλλο, όπου εξέθετε μια ολόκληρη θεωρία (με πολλά καθημερινά παραδείγματα) για το πώς μπορεί να απλουστευθεί η ζωή μας. Πριν πιάσουμε τα χάπια, να το συστήσουμε στους πολιτικούς μας ως ελεύθερο ανάγνωσμα;

Αφοσίωση

Ο Άργος, ο σκύλος του Οδυσσέα, περίμενε είκοσι χρόνια ώσπου να επιστρέψει ο αφέντης του από την Τροία, για να πεθάνει βλέποντάς τον στο κατώφλι του παλατιού του ('επί προθύροις Οδυσήος', όπως θα έγραφε ο Όμηρος). Μερικές χιλιάδες χρόνια αργότερα, όπως μας πληροφορούν τα Μέσα, ο Λεάο, ένας σκύλος στην Τερεσόπολη της πλημμυρόπληκτης Βραζιλίας, που μέτρησε εκατοντάδες νεκρούς κάτω από τη λάσπη, παραστέκει τη νεκρή κυρά του στον τάφο της. Ίσως να ήταν ο μόνος που την τίμησε στον κόσμο αυτό με την αγάπη και την αφοσίωσή του. Δίδαγμα για μας τους λογικούς ανθρώπους;

Τσάμικος

Μια και στο σχεδιαζόμενο νέο Λύκειο προτείνεται να αντικατασταθεί η Ιστορία από τον χορό, ας επωφεληθούμε κι ας παντρέψουμε τα δυο ‘μαθήματα’ σε ό,τι πιο λεβέντικο έγραψαν ο Μάνος Χατζηδάκις με τον Νίκο Γκάτσο, και ερμήνευσε βέβαια με ιδανικό τρόπο ο Μανώλης Μητσιάς.

Στα κακοτράχαλα τα βουνά
με το σουράβλι και το ζουρνά
πάνω στην πέτρα την αγιασμένη
χορεύουν τώρα τρεις αντρειωμένοι.
Ο Νικηφόρος κι ο Διγενής
κι ο γιος της Άννας της Κομνηνής.

Δική τους είναι μια φλούδα γης
μα εσύ Χριστέ μου τους ευλογείς
για να γλυτώσουν αυτή τη φλούδα
απ’ το τσακάλι και την αρκούδα.
Δες πώς χορεύει ο Νικηταράς
κι αηδόνι γίνεται ο ταμπουράς.

Από την Ήπειρο στο Μοριά
κι απ’ το σκοτάδι στη λευτεριά
το πανηγύρι κρατάει χρόνια
στα μαρμαρένια του χάρου αλώνια.
Κριτής κι αφέντης είν’ ο Θεός
και δραγουμάνος του ο λαός.

Σημ. Επειδή από 'τσακάλια' κι 'αρκούδες' έχουμε πήξει, τουλάχιστον ας μάθουμε να χορεύουμε κανένα τσάμικο. Πάντα χρειάζεται στα πανηγύρια του βουνού...

Θεομηνίες

Βλέποντας τις δραματικές εικόνες από τις καταστροφικές πλημμύρες σε Αυστραλία, Βραζιλία, Φιλιππίνες και αλλού, θυμήθηκα μια ειδική αίτηση που υπάρχει στην αρχαία Αλεξανδρινή Λειτουργία του Αποστόλου Μάρκου, ‘υπέρ της συμμέτρου αναβάσεως των ποταμίων υδάτων’. Στην περίπτωση εκείνη ο ποταμός ήταν ο Νείλος, πηγή ζωής όταν ήταν ‘σύμμετρος’, συμφορά όταν ξεχείλιζε. Σκέφθηκα ότι η ‘ευκρασία των αέρων’ και οι ‘ειρηνικοί καιροί’ (για τους οποίους ικετεύουμε σε κάθε εκκλησιαστική ακολουθία) δεν συμβαίνουν αυτόματα ούτε με δικές μας παρεμβάσεις, κάτι που μέχρι πρόσφατα συνειδητοποιούσαμε, όπως φαίνεται στις ευχές που υπάρχουν για ανομβρία και για άλλες δυσμενείς περιστάσεις. Ο όρος ‘θεομηνία’ είναι βέβαια ανθρωπομορφικός και σημαίνει ‘οργή Θεού’. Μήπως πρέπει ξανά, ως σκεπτόμενοι άνθρωποι, να δούμε όλες τις θεομηνίες ως αφυπνιστικά μηνύματα, ως υπενθυμίσεις ότι Άλλος ‘δεσπόζει του κράτους της θαλάσσης, τον δε σάλον των κυμάτων αυτής καταπραΰνει’;

Κορυφαίο

Από το αστυνομικό δελτίο:
«Συνελήφθη στην Κυψέλη 78χρονος διότι είχε στην κατοχή του μικροποσότητα σύνταξης...»

[Ευχαριστίες στον ανταποκριτή μας στην Αθήνα που μας ενημέρωσε για το σοβαρό αυτό αδίκημα...]

Απόστημα

Διαβάζουμε κι ακούμε με περισσή αγανάκτηση--αλλά και με δόση κυνισμού--όσα κάθε μέρα βλέπουν το φως (επιτέλους) για τις σπατάλες στο χώρο της υγείας (βλ. και το σημερινό άρθρο της Τ. Καραϊσκάκη στην Καθημερινή). Να τολμήσουμε να εισηγηθούμε το ‘πόθεν έσχες’ στο Σύστημα Υγείας; Όχι μόνο για όσους αναγράφουν και εγκρίνουν ακριβά φάρμακα, αλλά και ποικίλα υλικά, εμφυτεύσιμα είδη, δαπανηρά αναλώσιμα διαφόρων κατηγοριών, εξειδικευμένες εξετάσεις, και πάει λέγοντας. Θα αναφέρω μια μόνο προσωπική εμπειρία, χωρίς να κατονομάσω τον γιατρό (μακαρίτη πλέον) και την ειδικότητα που ασκούσε (διαφορετική από τη δική μου, ενώ τα λοιπά στοιχεία είναι 100% πραγματικά). Συζητούσαμε, εγώ ως νέος ειδικευόμενος κι εκείνος ως επιμελητής που περίμενε κρίση για διευθυντής στο τότε αρτιγέννητο ΕΣΥ, για την μελλοντική του θέση. «Είναι σημαντική η διαφορά στο μισθό μεταξύ των δυο βαθμών;» τον ρώτησα αφελώς. «Αστειεύεσαι;» μου λέει. «Ως διευθυντής βγάζεις ένα εκατομμύριο το μήνα μόνο από τα αναλώσιμα». Αν λάβουμε υπόψη τα χρόνια που πέρασαν, την δαπανηρή πρόοδο της ιατρικής τεχνολογίας και την αλλαγή του νομίσματος, μπορούμε να φαντασθούμε περίπου πού βρισκόμαστε σήμερα. Να ελπίσουμε ότι επιτέλους το απόστημα ωρίμασε και θα σπάσει;

Γιατί τόση απόγνωση;

Τα κείμενα της Μαριάννας Τζιαντζή στην Καθημερινή είναι γενικά ενδιαφέροντα και εύστοχα. Ωστόσο, το σημερινό της σχόλιο (Και γέννα σε τιμή ευκαιρίας, 13/1/2011) καταλήγει με την ακόλουθη παράγραφο (η επισήμανση δική μου):

«Ακόμα δεν γνωρίζουμε ποιες θα είναι οι δημογραφικές συνέπειες της κρίσης. Όταν ο κατώτατος μισθός μειώνεται νόμιμα ή και εξαφανίζεται σε περίπτωση απόλυσης, η λαχτάρα της απόκτησης παιδιού αγγίζει τα όρια του παραλογισμού. Όμως άλλο η έκπτωση στη φέτα Παρνασσού και άλλο η γέννα σε τιμή ευκαιρίας. Ανακουφιστική για τα ζευγάρια που περιμένουν παιδί είναι η προσφορά των μαιευτηρίων, όμως τα δύσκολα αρχίζουν μετά, από τη στιγμή που το μωράκι φτάνει με το πορτ-μπεμπέ στο σπίτι. Σύμφωνοι, η μητρότητα είναι χαρά, όμως σήμερα η χαρά αυτή συνοδεύεται, για να μην πούμε σκιάζεται, από τη δυσβάσταχτη αγωνία για το κοντινό αύριο».

Απορία: οι άμεσοι προγονοί μας που έζησαν, μεγάλωσαν και απόκτησαν παιδιά στη διάρκεια της Κατοχής είχαν λιγότερη αγωνία για το αύριο; Εκείνοι δεν ήξεραν καν αν θα ξημερώσει. Ας μη το ρίχνουμε τόσο στην απελπισία. Αν ακολουθήσουμε τη λογική αυτή, δεν χρειάζονται ούτε γάμοι, ούτε σχολεία, ούτε δουλειές, 'αύριον γαρ αποθνήσκομεν'.

Υπερπτήσεις

Αυτή η ‘Ελευθεροτυπία’, βαλτή είναι να πανικοβάλει τον κόσμο. Ενώ τα είπαμε τόσο καλά και με αυστηρή γλώσσα στο Ερζερούμ, μας σερβίρει την ιστορία ότι, παραμονές Χριστουγέννων, τρία τουρκικά ελικόπτερα πέταξαν με κανονική άδεια πάνω από όλη τη Μακεδονία, από Αλβανία μέχρι Τουρκία, φωτογραφίζοντας τα πάντα στο πέρασμά τους.

Μην ανησυχείτε όμως, βρε αδέρφια--οι πιλότοι που πετούσαν ήταν ‘στραβάδια’. Παρόλο που μας είχαν διαβεβαιώσει, στο λόγο της στρατιωτικής τιμής τους, ότι δεν θα βγάλουν φωτογραφίες παρά μόνο για τουριστικούς λόγους (π.χ. ποια ακτή της Χαλκιδικής είναι καλύτερη για τα μπάνια τους), εμείς δεν τους πιστέψαμε. Κάτω είχαμε στρώσει το μεγαλύτερο καμουφλάζ που έχει επινοήσει ποτέ άνθρωπος. Στάχτη στα μάτια τους ρίξαμε. Ακόμη και ομίχλη είχαμε παραγγείλει να πέσει άφθονη πάνω από τα στρατιωτικά αεροδρόμια και από άλλες εγκαταστάσεις στρατηγικού ενδιαφέροντος, ενώ οι ηλεκτρονικές παρεμβολές μας μπέρδευαν συνεχώς τις συντεταγμένες που διάβαζαν τα GPS των ελικοπτέρων. Οι άνθρωποι δεν είχαν ιδέα πού βρίσκονται, μέχρι που πέρασαν τον Έβρο (από τη γέφυρα των Κήπων), οπότε και σταμάτησε η ‘τυφλόμυγα’. Τότε άκουσαν να τους μιλάνε τουρκικά στον ασύρματο, ανάσαναν ανακουφισμένοι, και συνέχισαν το δρόμο για την ανατολή λέγοντας με ανακούφιση: «Ευτυχώς που δεν πάθαμε και τίποτε!».

Κι ύστερα ξύπνησα. Είχα πέσει από το κρεβάτι.

Αντικειμενικές αξίες

Αναφερόμαστε στα ακίνητα, βεβαίως. Γιατί οι αξίες αυτές δεν ονομάζονται ‘φορολογικές’, για να είμαστε πιο κοντά στην αλήθεια; Αυθαίρετες είναι κι αυτές, με τη βούλα του κράτους όμως. Δεν έχουν καμία σχέση με την εμπορική αξία, με το τίμημα που πληρώνει κανείς ‘ντάνγκα-ντάνγκα’ στον πωλητή, μακριά από τα μάτια του αδέκαστου συμβολαιογράφου, που απλώς καταγράφει επίσημα την ‘πράσιν’, και των δυο δικηγόρων, που απλώς εισπράττουν τη νόμιμη αμοιβή τους (για παρουσία στη συναλλαγή που τυπικά εμπεριέχει στοιχείο παρανομίας). Και πώς θα μπορούσαν να έχουν; Αν δηλώσεις την πραγματική τιμή που πλήρωσες, θα πρέπει να αποδείξεις τον ισχυρισμό σου (που ο πωλητής φυσικά θα αρνηθεί) και να μπλέξεις με δικαστήρια, ενώ ο έφορος θα σου καταλογίσει και τον πρόσθετο φόρο. Συνεπώς ο αγοραστής δεν έχει κανένα απολύτως κίνητρο να είναι ειλικρινής για τα λεφτά που έδωσε. Αν αυτό ονομάζεται αντικειμενικότητα, τότε κάποιο πρόβλημα έχουμε με τις λέξεις.

Εθνικό μονοπώλιο

Δεν ξέρω αν ισχύει και για άλλους λαούς, αλλά φοβούμαι ότι είναι κι αυτό ελληνικό ιδίωμα (μαζί με μερικά άλλα). Καθένας μας έχει δική του αντίληψη περί ελληνισμού, πατρίδας, εθνότητας, γένους, φυλής και άλλων συναφών εννοιών, στην οποία δεν υπάρχει χώρος για αποκλίσεις. Θεωρεί δεδομένο ότι όλοι οι άλλοι πρέπει να ασπασθούν το δικό του ‘εθνοθεωριακό’ (κατά το ‘κοσμοθεωριακό’) πρότυπο και να βάλουν νερό στο κρασί τους ώστε να μπουν στο πλαίσιο που αυτός έχει θεσπίσει (μέσα του) για το πώς πρέπει να σκέπτονται. Αν όμως κανείς του ζητήσει να κάνει κι αυτός ακριβώς το ίδιο, ή ενεργήσει (κατά τη συνείδησή του) με διαφορετικό πρότυπο, αυτόματα χαρακτηρίζεται ως ‘κινούμενος από ιερό εθνοχριστιανικό πάθος’, χλευάζεται ως ‘κρυπτοχρυσαυγίτης’ και καταδικάζεται στο πυρ το εξώτερο. Αυτή περίπου είναι η στάση που παίρνει ο Π. Μπουκάλας (Αφηρωίζουσα τηλεόραση, Καθημερινή 8/1/2011) απέναντι στη δασκάλα Χαρά Νικοπούλου και την εργασία της με τα πομακόπουλα του Έβρου. Από τα γραφόμενά του δεν νομίζω ότι έχει ακριβή γνώση του θέματος (οπότε καλύτερα θα ήταν να μην έγραφε τίποτε). Αν όμως θεωρεί ότι μπορεί να καλλιεργήσει καλύτερη ελληνική συνείδηση, γιατί δεν πάει δάσκαλος σε μειονοτικό παραμεθόριο σχολείο; Ξέρει άραγε το δρόμο για τον Έβρο;

«Το την πόλιν σοι δούναι...»

Μια αναφορά στο ραδιόφωνο μου θύμισε ότι σαν σήμερα, το 1449, στεφόταν αυτοκράτορας στον Μυστρά ο Μαρμαρωμένος Βασιλιάς Κωνσταντίνος Παλαιολόγος. Σαν σήμερα άρχιζε η αντίστροφη μέτρηση που θα οδηγούσε τον ίδιο στο μαρτυρικό πέρασμα στην Ιστορία και τον θρύλο και θα άνοιγε το μεγάλο κεφάλαιο του ελληνικού μεσαίωνα. Ίσως πρέπει ιδιαίτερα στην σύνθετη εποχή που ζούμε, με τις ποικίλες προκλήσεις και επιβουλές απέναντι στην ‘πόλιν’ μας, να θυμηθούμε και να συλλογισθούμε την ξεκάθαρη απάντηση που έδωσε εξ ονόματος της Βασιλεύουσας στον Πορθητή που ζητούσε παράδοση:

«Το δε την πόλιν σοι δούναι ούτ’ εμόν εστίν, ούτ’ άλλου των κατοικούντων εν ταύτη. Κοινή γαρ γνώμη πάντες αυτοπροαιρέτως αποθανούμεν και ου φεισόμεθα της ζωής ημών».

Ζητείται ηγέτης που να μπορεί να αρθρώνει ανάλογες απαντήσεις στις μέρες μας απέναντι σε κάθε είδους πορθητές.

e-Βρωμόλογα

Η λέξη που αυτές τις μέρες βρίσκεται στα χείλη όλων είναι το Ευρω-ομόλογο (αν μπορεί κανείς να το ορίσει με απλούς και κατανοητούς όρους, δικαιούται μια εισαγωγή άνευ εξετάσεων στο οικονομικό πανεπιστήμιο). Λίγο η ευφωνική, λίγο η φωνητική ορθογραφία σε συνδυασμό με το πάθος για σύγχρονη τεχνολογία (e σε όλα) το μετατρέπουν σε λέξη... ακατάλληλη δια καθώς πρέπει ανθρώπους. Άλλωστε οι υπόλοιποι όλο και βρωμίζουν το στόμα τους με λεξιλόγιο στο οποίο οι ‘κοπρίτες’ του αντιπρόεδρου αποτελούν ίσως τον ηπιότερο χαρακτηρισμό. Υπάρχει ελπίδα για κάθαρση ή θα πρέπει να τους βάλουμε πιπέρι στη γλώσσα;

Παπαδιαμάντης: εκατό χρόνια

Ευτυχώς υπάρχουν Ιστολόγια μας θυμίζουν ότι σαν σήμερα πριν ένα ακριβώς αιώνα άφησε τα εγκόσμια για την "αγήρω λήξιν" ο Άγιος των γραμμάτων μας. Είχαμε την ευτυχία να τον διαβάσουμε από μικροί και να θαυμάσουμε τον περίτεχνο τρόπο με τον οποίο κατέγραψε τη ζωντανή παράδοση του νησιού του και της πατρίδας μας γενικότερα. Ας είναι αιωνία η μνήμη του! Δείτε π.χ. στον "ίσκιο του Ήσκιου" , την "Ψυχή μου" και τον ΑΝεμο μικρά αναθήματα στην εκατονταετία του. Κι ας ξαναθυμηθούμε και το τετράστιχο αφιέρωμα του ποιητή Μιλτιάδη Μαλακάση, σύγχρονου του κυρ-Αλέξανδρου, προς τον ίδιο:

'Ο κάθε στοχασμός σου
ασμάτων άσμα,
στον κόσμο το δικό σου
κόσμος το κάθε πλάσμα'.

Όπως και τη γνώμη του Οδυσσέα Ελύτη :

...Nα πού βρίσκεται η αληθινή μαγεία του Παπαδιαμάντη. Δε ζητά να τεντώσει τα νεύρα μας, να σείσει πύργους και να επικαλεστεί τέρατα. Οι νύχτες του, ελαφρές σαν το γιασεμί, ακόμη κι όταν περιέχουν τρικυμίες, πέφτουν επάνω στην ψυχή μας σαν μεγάλες πεταλούδες που αλλάζουν ολοένα θέση, αφήνοντας μια στιγμή να δούμε στα διάκενα τη χρυσή παραλία όπου θα μπορούσαμε να 'χαμε περπατήσει χωρίς βάρος, χωρίς αμαρτία. Είναι εκεί που βρίσκεται το μεγάλο μυστικό, αυτό το "θα μπορούσαμε" είναι ο οίακας που δε γίνεται να γυρίσει, μόνο μας αφήνει με το χέρι μετέωρο ανάμεσα πίκρα και γοητεία, προσδοκώμενο και άφταστο. "Σα να 'χανε ποτέ τελειωμό τα πάθια και οι καημοί του κόσμο"...
[Απόσπασμα από το βιβλίο του Οδυσσέα Ελύτη "Η Μαγεία του Παπαδιαμάντη"]

Το ταμείο είναι... ένα!

Δεν έχει σημασία αν από την οπτική γωνία του καθενός το 'ταμείο' φέρει άλλο τίτλο (ΙΚΑ, ΟΠΑΔ, ΟΓΑ, σχολείο, νοσοκομείο, πολεοδομία, Δήμος, Νομαρχία, αεροδρόμιο κ.τ.λ.) ή έχει διαφορετικό λογότυπο, αν λέγεται Υπηρεσία, Γραμματεία, ΝΠΔΔ, ΔΕΚΟ, ένοπλες δυνάμεις ή οτιδήποτε άλλο. Η ουσία είναι ότι, απ’ όποια πόρτα, παράθυρο ή τρύπα κι αν βάλει κανείς το χέρι του, πάντα από την ίδια δεξαμενή βγάζει χρήματα. Κι αν τα εξερχόμενα--νομίμως ή αθέσμως--είναι περισσότερα από τα εισερχόμενα, η δεξαμενή κάποτε αδειάζει. Κοινώς ‘πιάνουμε πάτο’.

Αν το απλό αυτό μοντέλο γίνει η βάση πάνω στην οποία θα χτίσουμε τη νέα μας αντίληψη για το κράτος και τα οικονομικά του (δηλ. τα οικονομικά ΜΑΣ), ίσως θα έχουμε κάνει ένα πρώτο και ουσιαστικό βήμα για την ανάκαμψη. Με το να βάζουμε όλοι νερό στη δεξαμενή, ανάλογα με τις δυνάμεις μας. Και με το να μην ‘αντλεί’ κανένας μας άσκοπα και απερίσκεπτα. Διότι από το ίδιο βαρέλι πίναμε όλοι τόσα χρόνια (νομίζοντας ότι κοροϊδεύουμε εαυτούς και αλλήλους), και ο πυθμένας έχει ήδη γίνει πραγματικότητα.