Ανταλλακτικά

Η τεχνολογία έχει την τάση δημιουργεί τις πιο παράδοξες καταστάσεις. Μια από αυτές, αρκετά μακάβρια, είναι κι αυτή που διαβάζω σήμερα στη Guardian. Ένας οίκος τελετών στη Σαγκάη αναλαμβάνει να αποκαταστήσει μέλη του σώματος ή χαρακτηριστικά του προσώπου σε πτώματα από τα οποία λείπουν με τεχνητά, που κατασκευάζονται με τριδιάστατη εκτύπωση. Η τεχνική αυτή, που χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο σε κάθε είδους εφαρμογές, κάνει τη φαντασία να καλπάζει σε τομείς που ούτε να διανοηθούμε θα μπορούσαμε. Έτσι πρόσφατα έμαθα ότι υπάρχει ειδικός βιοεκτυπωτής που χρησιμοποιεί εναιώρημα ζωντανών κυττάρων αντί για μελάνη και μπορεί, με οδηγό μια αξονική τομογραφία, να κατασκευάσει ένα ακριβές αντίγραφο ενός οργάνου για μεταμόσχευση σε συγκεκριμένο οργανισμό. Μέχρι τώρα τα όργανα αυτά έχουν δοκιμασθεί μόνο σε πειραματόζωα, αλλά σύμφωνα με τους ερευνητές εφόσον εμφυτευθούν μπορούν να αποκτήσουν αιμοφόρα αγγεία από τους γύρω φυσικούς ιστούς και να αρχίσουν να τρέφονται και να μεγαλώνουν κανονικά. Τουλάχιστον αυτό φαίνεται από τα μέχρι τώρα πειράματα με χόνδρο, μυϊκό ιστό και τεμάχια οστού. Βασικό πλεονέκτημα της μεθόδου είναι, τουλάχιστον απ’ όσο μπορούμε να κρίνουμε με τα υπάρχοντα δεδομένα, ότι δεν δημιουργεί τα ηθικά διλήμματα που έχει π.χ. η κλωνοποίηση ζωντανών οργανισμών ή η χρήση εμβρυϊκών ιστών. Είναι άραγε μακριά η μέρα που η βιομηχανία ανθρωπίνων ανταλλακτικών θα διαφημίζει «την καινούργια σας μύτη» ή ό,τι άλλο θέλετε να αντικαταστήσετε; 

Υπερπαραγωγή

Τι νόημα έχει ένας αγώνας πυγμαχίας, και μάλιστα από εκείνους τους βάρβαρους που γίνονται χωρίς γάντια; Τι είδους ψυχαγωγία ή διασκέδαση (δεν είναι βέβαια συνώνυμα) είναι το αμοιβαίο ξυλοκόπημα δυο ανθρώπων; Κατά ανάλογο τρόπο, τι ακριβώς προσφέρει μια ταινία καταστροφής, που αφήνει πίσω της μια σειρά εκρήξεις, πυρπολήσεις, κατεστραμμένα οχήματα και κτίρια και άλλα συναφή ερείπια; Και στις δυο περιπτώσεις, λίγα λεπτά αυξημένης αδρεναλίνης στους θεατές, που εκτονώνουν έτσι τα πρωτόγονα ένστικτά τους και ζουν μια ψευδαίσθηση παντοδυναμίας. Αν μάλιστα υποθέσουμε ότι στην ταινία ο ‘καλός’ (όπως γίνεται συνήθως) νικάει καταστρέφοντας ένα πλήθος κακούς, έχουμε και την μεταφυσική εντύπωση ότι πραγματοποιήθηκε η επικράτηση του αγαθού στον κόσμο, άσχετα από το τι μας διδάσκει η εμπειρική πραγματικότητα. Γνωστή συνταγή, στην οποία βασίζεται επί έναν αιώνα τώρα η εμπορική επιτυχία του Χόλυγουντ.
     Κάπως έτσι και με τις πολιτικές αναμετρήσεις στη Βουλή, ιδίως εκείνες τις προ ημερησίας. Συζήτησαν, λέει, χθες για τη δικαιοσύνη και τη διαπλοκή στην Ελλάδα. Και πέρα από το να βγάλουν ο ένας τα μάτια του άλλου, έκαναν τίποτε επί της ουσίας οι πολιτικοί μας ταγοί; Απλώς μας απέδειξαν ότι και σε θέματα δικαιοσύνης μπορεί κανείς να τους έχει τόση εμπιστοσύνη όση είχε και το FBI στον Αλ Καπόνε, και ότι δεν διαφέρουν ουσιαστικά μεταξύ τους. Αντίθετα μάλιστα με τις κινηματογραφικές υπερπαραγωγές, μόνο οι συμμετέχοντες εκτονώθηκαν, ενώ όλοι οι άλλοι ούτε καν ψευδαισθήσεις δεν δημιουργήσαμε. Και επαληθεύτηκε εκείνο που έλεγε ο Μαχάτμα Γκάντι, ότι το ‘οφθαλμόν αντί οφθαλμού’ καταλήγει στο να τυφλώνονται όλοι. Μέχρι πότε; 

Παραπληροφόρηση

Ξεχαστήκαμε μήπως; Μια εβδομάδα χωρίς ιστογραφία είναι πολύς καιρός, ιδίως όταν έχει συνηθίσει κανείς αλλιώς. Πάντως, αν κρίνω από την έλλειψη σχολίων, παραπόνων, διαμαρτυριών και επερωτήσεων στη βουλή για την απουσία μου, μάλλον δεν έλειψα σε κανέναν. Προς γνώσιν (μου). Όχι βέβαια ότι στέρεψαν τα θέματα, αλλά χρειάζεται χρόνος και ανάλογη διάθεση για να καταπιαστεί κανείς μ’ αυτά (στα σοβαρά) και να τα σχολιάσει (λιγότερο σοβαρά). Από τα πολλά διαλέγω ένα, ίσως το πιο σοβαρό, που βέβαια γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης από πολλές πλευρές.
     Οι πρόσφυγες της Ειδομένης, μέσα στη γενική και πολλαπλή δυστυχία τους, πέφτουν θύματα παραπληροφόρησης και επηρεασμού από διάφορους επιτήδειους, που για λόγους είτε κερδοσκοπικούς (= να μη βγάλουμε κι εμείς κάτι;) είτε ‘ιδεολογικούς’ (= να κάνουμε επανάσταση με ξένες πλάτες) τους παρακινούν να ξαπλώνουν στις γραμμές του τραίνου ή να συνωστίζονται στα σύνορα με την φρούδα ελπίδα ότι «σήμερα θ’ ανοίξουν». Όταν ακούω το τελευταίο αυτό στις ειδήσεις θυμούμαι τις μέρες της θητείας μου. Από την κατάταξη μέχρι την απόλυση σχεδόν δεν υπήρξε μέρα που να μη κυκλοφορήσει μια νέα φήμη για ‘μείωση της θητείας’. Αποτελούσε το προσφιλέστερο θέμα του γνωστού ραδιοσταθμού με το όνομα ‘Αρβύλα’, που προφανώς εξακολουθεί να λειτουργεί σε διάφορους χώρους και με ποικίλο περιεχόμενο, χωρίς την ανάγκη άδειας για συχνότητα. Βλέπετε, τα όνειρα και οι ευσεβείς πόθοι του κόσμου χρειάζονται συνεχή τροφοδοσία. Και δυστυχώς οι ελπίδες πληρώνονται πολύ ακριβά, και όχι μόνο σε χρήμα.

Προφητείες

Το βιβλίο του προφήτη Ησαΐα είναι από εκείνα που διαβάζονται καθημερινά στην ακολουθία των Ωρών στη διάρκεια της Μεγάλης Σαρακοστής. Χθες το πρωί, Δευτέρα της Β΄ εβδομάδος, βρίσκουμε την παραβολική διήγηση του αμπελώνα του Θεού, που ισχύει για τον λαό του Θεού σε κάθε εποχή, και ακολουθείται από διάφορες προειδοποιήσεις προς τον λαό αυτό. Σημειώνω τα κυριώτερα τμήματά της σε ελεύθερη νεοελληνική απόδοση:
     «Ο Κύριος απέκτησε αμπέλι σ’ έναν εύφορο τόπο, το περιέφραξε και φύτεψε εκλεκτή ποικιλία σταφυλιού, κι έχτισε πύργο και έσκαψε πατητήρι, και περίμενε να βγάλει σταφύλια και έβγαλε αγκάθια. Τι θα κάνω λοιπόν τώρα για το αμπέλι αυτό; Θα αφαιρέσω τον φράχτη του και θα είναι εκτεθειμένο στην αρπαγή. Θα γκρεμίσω τον τοίχο του και θα το καταπατούν άνθρωποι και ζώα. Θα το εγκαταλείψω το αμπέλι, δεν θα κλαδευτεί ούτε θα σκαφτεί, και τα αγκάθια θα το καταπνίξουν. Θα διατάξω τα σύννεφα να μη το ποτίζουν. Γιατί περίμενα να καρποφορήσει δικαιοσύνη και αρετή, αλλά έκανε παρανομία και όχι δικαιοσύνη, και γέμισε από κραυγές αδικουμένων…
     Αλλοίμονο σ’ εκείνους που συνδέουν το σπίτι τους με το σπίτι του άλλου και το χωράφι τους με το χωράφι του άλλου για να αφαιρέσουν κάτι από τον γείτονα. Μήπως μόνοι σας θα μείνετε στη γη; Αυτές οι πονηριές έφθασαν στα αυτιά του Παντοκράτορα. Κι αν χτιστούν πολλά και μεγάλα σπίτια, δεν θα μένει κανένας μέσα τους… Πίνουν κρασί με κιθάρες και τύμπανα, αλλά δεν βλέπουν και δεν καταλαβαίνουν τα έργα του Θεού. Γι’ αυτό ο λαός θα γίνει αιχμάλωτος και πολλοί θα πεθάνουν από πείνα και από δίψα. Και άνοιξε ο Άδης το στόμα του και δεν παύει να καταβροχθίζει, και θα καταπιεί τους μεγάλους και τους ενδόξους και τους πλουσίους  και τους πονηρούς της χώρας. Θα ταπεινωθεί κάθε άνθρωπος και θα εξευτελισθεί, και θα ταπεινωθούν τα μάτια που κοίταζαν ψηλά και περήφανα… Αλλοίμονο σ’ αυτούς που λένε το πονηρό καλό και το καλό πονηρό, που παρουσιάζουν το φως για σκοτάδι και το σκοτάδι για φως, το πικρό για γλυκό και το γλυκό για πικρό. Αλλοίμονο σ’ εκείνους που νομίζουν ότι είναι σοφοί και συνετοί και τάχα ξέρουν τα πάντα. Αλλοίμονο σ’ εκείνους που αθωώνουν τον ασεβή με δωροληψίες και καταπατούν το δίκαιο του αθώου».
     Δεν βλάπτει να τα σκεφτόμαστε λίγο τέτοια κείμενα. Δεν είναι τυχαία ορισμένα να διαβάζονται κάθε χρόνο. Κι ας μη ξεχνούμε ότι οι προφητείες δεν είναι μόνο προβλέψεις για το μέλλον, αλλά διδαχές και προειδοποιήσεις με σκοπό την αλλαγή συμπεριφοράς, εφόσον βέβαια τις προσέξουμε.

Ανασκόπηση

Όταν τον πρωτογνώρισα ήταν ήδη 67 ετών. Μεταπολεμικά είχε την ατυχία να περάσει ως έφηβος μια βαριά πλευρίτιδα που τον άφησε με υποπλαστικό και παραμορφωμένο τον ένα πνεύμονα, με την ανάλογη αναπνευστική επιβάρυνση. Μετά από πενήντα χρόνια τα κατάλοιπα της νόσου του δημιουργούσαν κάθε τόσο ενοχλήματα της δικής μου ειδικότητας και με επισκεπτόταν περιστασιακά από την επαρχιακή πόλη όπου ζούσε για ‘συντήρηση’. Τα πήγαινε καλά, και με έβαζε κάθε τόσο σε σκέψεις για τη φυσική αντοχή αυτών των ‘παλιών’ ανθρώπων που ζούσαν και εργάζονταν παραγωγικά παρά τα σοβαρά τους προβλήματα υγείας (οι πρόωρες συνταξιοδοτήσεις δεν ήταν πολύ της μόδας τότε). Στα χρόνια που μεσολάβησαν υποβλήθηκε -- μετά από αρκετό δικό του δισταγμό --  σε χειρουργική αντικατάσταση μιας βαλβίδας στην καρδιά, με καλό αποτέλεσμα. Ο καιρός περνούσε, οι επισκέψεις αραίωσαν, μερικές φορές δεχόμουν κανένα τηλεφώνημα για ενημέρωση και οδηγίες εκ του μακρόθεν, τελευταία είχα να τον δω κάπου δεκαπέντε μήνες, όταν έκλεισε ραντεβού για να έρθει την πρώτη του Μάρτη. Είχε τη γνωστή εικόνα της χρόνιας αναπνευστικής νόσου, λίγο χειρότερη από κάποια λοίμωξη, αλλά τίποτε το έκτακτο. Κάναμε τις συνηθισμένες ενέργειες, τροποποιήσαμε τα φάρμακα, αποχαιρετιστήκαμε, άχρι καιρού.
     Το επόμενο τηλεφώνημα ήρθε μετά δυο εβδομάδες, από τον γιό του. «Γιατρέ, ένα μεγάλο ευχαριστώ για τον πατέρα μας, που έφυγε χθες», ήταν το μήνυμα. Ξαφνικά, όρθιος και δραστήριος, πιθανώτατα από καρδιακή ανακοπή, αναχώρησε από τα εγκόσμια ο κυρ-Νίκος, κλείνοντας ένα κεφάλαιο δεκαοκτώ ετών συνεργασίας. Ο Θεός να τον αναπαύσει.

Τιμητική εικόνα

Μετά την παιδεία ο γνωστός... ξυλοκόπος του πολιτισμού μετέφερε τον μπαλτά του στο προσφυγικό ζήτημα. Διαβάζουμε [ΕΔΩ]: «Η εικόνα που δίνει η Ειδομένη για την Ελλάδα είναι τιμητική για την Ελλάδα, όσο και ας φαίνεται ίσως περίεργο, διότι εμείς προσπαθούμε να πείσουμε όσους είναι εγκλωβισμένοι στην Ειδομένη ότι με τα δεδομένα που έχουμε αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει ελπίδα να ανοίξουν τα σύνορα. Δεν προσπαθούμε να τους εκδιώξουμε, δεν προσπαθούμε να τους μαντρώσουμε, προσπαθούμε να τους πείσουμε να πάνε στους καταυλισμούς που με πυρετώδεις ρυθμούς φτιάχνουμε παντού στη χώρα». Καταλάβατε;
     Δεν είναι πολύ μακρινή, αλλά φαίνεται να ξεχάσαμε ήδη την εποχή που μας έφταιγαν οι συνθήκες διαβίωσης των προσφύγων στην Αμυγδαλέζα και σπεύσαμε να την καταργήσουμε. Τώρα που γίνεται της... Ειδομένης εκείνος ο τόπος φαντάζει σαν παράδεισος. Μια ακόμη απόδειξη ότι δεν μπορείς να οργανώσεις κράτος και να κάνεις πολιτική απλώς με ιδεολογικά ροζ γυαλιά χωρίς να έχεις κάποιου είδους πρόνοια και σχεδιασμό για το μέλλον και για τις συνέπειες των πράξεων και των λόγων σου. 

Αγνωμοσύνη

Μετά τον προχθεσινό λαμπρό καιρό, από χθες ζούμε ένα μουντό, υγρό, κρύο, μίζερο ‘φθινόπωρο’ που μας κάνει να μουρμουρίζουμε και να εκφράζουμε μύρια όσα παράπονα. Πολύ κοντή η μνήμη μας, ξεχάσαμε τον τόσο μαλακό χειμώνα που ζήσαμε φέτος, δυσανασχετούμε με το παραμικρό που μας χαλάει την καλοπέρασή μας.
     Βέβαια υπάρχουν και οι πρόσφυγες της Ειδομένης. Ας μη μιλήσουμε όμως τώρα γι’ αυτούς. Απλώς ας αναλογισθούμε ότι έχουμε στέγη πάνω από το κεφάλι μας, τρόφιμα κάθε είδους στο ψυγείο, τρεχούμενο ζεστό και κρύο νερό στην κουζίνα μας, κεντρική θέρμανση, παπλώματα και κλινοσκεπάσματα στεγνά, φως άπλετο, κάθε είδους ευκολίες, ασφάλεια από κάθε είδους εξωτερικές απειλές, ψυχαγωγία της επιλογής μας, γιατρούς και νοσοκομεία σε πρώτη ζήτηση...
     Αυτονόητα, θα πείτε. Και βέβαια, αλλά όχι για όλους. Ακριβώς γι’ αυτό, και μόνο το γεγονός ότι τα έχουμε θα έπρεπε να μας κάνει καθημερινά ευγνώμονες από το πρωί ως το βράδυ. Εμείς επιλέγουμε να γκρινιάζουμε με τον καιρό. Για να αντιστρέψουμε τη ρήση του Αποστόλου Παύλου, είμαστε ‘τα πάντα κατέχοντες, αλλ’ ωσεί μηδέν έχοντες’. Μέχρι πότε;

[Το σκίτσο, πολύ χαρακτηριστικό και εύγλωττο, είναι από Αιγυπτιακή εφημερίδα]

Βαρβαριστί

Δυο ειδών βαρβαρισμούς έπιασε το αυτί μου στη δημόσια ραδιοτηλεόραση τις μέρες αυτές. Ο ένας είχε να κάνει με κύρια ονόματα. «Θα ακούσουμε τις χρηστικές πληροφορίες από τον Ξενοφών», απαγγέλλει η πρωινή εκφωνήτρια του Πρώτου Προγράμματος. Προφανώς ξένο όνομα, άκλιτο, όπως ο Τζων, αλλά παρακάτω του απευθύνει τον λόγο: «Ξενοφώντα, σ’ ακούμε». Αργότερα το μεσημέρι, στον ίδιο σταθμό: «Έχουμε στη γραμμή από το Παρίσι τη Θωμαΐς Παπαϊωάννου. Θωμαΐδα, πες μας...». Με άλλα λόγια, η ονομαστική έχει θέση αιτιατικής και η αιτιατική θέση κλητικής. Για να συνεννοούμαστε.
     Ο άλλος τύπος ήταν πιο σύνθετος. Σύμφωνα με πρωινό τηλεοπτικό δελτίο ειδήσεων, «ο πρωθυπουργός θα έχει μπαράζ επαφών». Απαριθμούνται στη συνέχεια τρεις, που θα συμβούν σε τελείως διαφορετικές ώρες της ημέρας. Έλα όμως που ‘μπαράζ’ σημαίνει ομοβροντία, ‘φραγμό πυροβολικού’ στη στρατιωτική γλώσσα, δηλαδή ταυτόχρονες βολές. Το πώς μπορεί ένα μπαράζ να γίνεται με χρονικά διαλείμματα κάποιων ωρών, ας το αφήσουμε στη δημοσιογραφική φαντασία. Λίγο πιο κάτω, στο ίδιο δελτίο: «Η Αμερικανίδα υφυπουργός θα έχει στην ατζέντα των επαφών της το προσφυγικό και το ΝΑΤΟ». Νομίζω ότι φτάνει η ‘ατζέντα’ (= θεματολόγιο, ημερήσια διάταξη) μόνη της, χωρίς τις ‘επαφές’, που αναφέρονται σε πρόσωπα και όχι σε θέματα.
     Σαν πολλά να περιμένω...

Αδιέξοδο

Δεν έγραψα τίποτε ως τώρα για το προσφυγικό/μεταναστευτικό ζήτημα. Όχι ότι δεν με ενδιαφέρει, αλλά προσπαθώ να κατασταλάξω σε μια λογική, σωστή, ανθρωπιστική, πολιτικά ορθή άποψη που δεν θα δημιουργήσει αντισώματα, δεν θα πατήσει τα νύχια κανενός, θα είναι και συμβατή με τη συνείδησή μου. Πολλά περιμένω;
     Ωστόσο, άκουσα τις προάλλες μια σκέψη (ελπίζω να τη μεταφέρω σωστά). Για να λυθεί το προσφυγικό απαιτούνται τρία πράγματα: να συμφωνήσουν μεταξύ τους οι εταίροι της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να γίνει η Ελλάδα οργανωμένο κράτος και να τηρήσει η Τουρκία τις δεσμεύσεις της. Ποιο από τα τρία νομίζετε ότι έχει τις περισσότερες πιθανότητες να πραγματοποιηθεί;
     Επί της ουσίας, άλλα μας παρουσιάζει η κυβέρνηση για το κλείσιμο των συνόρων από τις Βαλκανικές χώρες (= μονομερής ενέργεια αντίθετη προς την Ευρωπαϊκή συμφωνία) και άλλα μας λέει ο κ. Τουσκ (= ενέργεια που βασίζεται σε ομόφωνη απόφαση της Ένωσης). Τέτοια ‘ομοφωνία’ βλέπουμε και στις τηλεοπτικές συζητήσεις: μαζί (ομού) μιλούν όλοι, έστω κι αν λένε τελείως διαφορετικά πράγματα. Ποιος λέει αλήθεια; Παραφράζοντας τον Καζαντζάκη, θα έλεγα ότι ούτε τους πιστεύουμε, ούτε ελπίζουμε τίποτε από δαύτους. Και ο Θεός βοηθός.

Ιστορία

Τελείωσα αυτές τις μέρες τα ‘Ταξίδια με τον Ηρόδοτο’ του Ryszard Kapuscinski. Στο βιβλίο αυτό ο Πολωνός δημοσιογράφος συμπλέκει με δεξιοτεχνία δικά του επαγγελματικά ταξίδια σε διάφορες χώρες της Ασίας και της Αφρικής με αναδρομές στο παρελθόν μέσα από την ιστορία του Ηροδότου που έχει πάντα μαζί του, γιατί τον θαυμάζει ως πρώτο διδάξαντα το ταξιδιωτικό ρεπορτάζ. Βέβαια τα παραθέματά του από τον Ηρόδοτο συχνά είναι διαλεγμένα με δημοσιογραφικό κριτήριο (δεν είναι πάντα τα πιο διδακτικά, αλλά σίγουρα θα αποτελούσαν ειδήσεις και σήμερα για την ωμότητα των γεγονότων που αφηγούνται). Ωστόσο έχουν ενδιαφέρον οι δικές του διάσπαρτες σκέψεις πάνω στην ιστορία του πολιτισμού. Αντιγράφω μία από αυτές:
     «Οι άνθρωποι θυμούνται αυτό που θέλουν να θυμηθούν και όχι αυτό που συνέβη στην πραγματικότητα. Διότι καθένας τους χρωματίζει την πραγματικότητα με τον δικό του τρόπο, καθένας στη δική του χοάνη συνθέτει από αυτήν το δικό του μείγμα. Η προσέγγιση του παρελθόντος ως τέτοιου που ήταν πράγματι είναι αδύνατη: προσιτές σε μας είναι μόνο οι διάφορες παραλλαγές του, λιγότερο ή περισσότερο αξιόπιστες, λιγότερο ή περισσότερο κατανοητές σε μας σήμερα. Το παρελθόν δεν υπάρχει, υπάρχουν μόνο άπειρες εκδοχές του».
     Πώς σας φαίνεται μια τέτοια θεώρηση;
     Καταγράφω και μια σημαντική παρατήρηση του ίδιου του Ηρόδοτου, από την αρχή του έργου του, που βέβαια ισχύει διαχρονικά: «Όσες [πόλεις και χώρες] ήταν μεγάλες παλιότερα, οι πιο πολλές τους έχουν γίνει μικρές, κι όσες στα χρόνια μου ήταν μεγάλες, πριν ήταν μικρές. Ξέροντας λοιπόν ότι η ανθρώπινη ευδαιμονία δεν στέκει αμετακίνητη, θα μνημονεύσω το ίδιο και τις δύο».

Ανοησίες

Διαβάζω κάθε τόσο αναλύσεις (π.χ. ΕΔΩ) για τις αλλεπάλληλες ανοησίες πρωθυπουργών, υπουργών, συμβούλων, ειδημόνων και μη, που μας κοστίζουν κάθε φορά κάποια δισεκατομμύρια επιπλέον και μας πηγαίνουν μήνες/χρόνια πίσω στον δρόμο της ανάπτυξης. Πάντως εμείς τους χορεύουμε στο ταψί τους δανειστές θεσμούς. Ακριβώς όπως έκανε κι ο Καραγκιόζης, που ενώ έτρωγε το ξύλο της χρονιάς του από τον μπαρμπα-Γιώργο, μονολογούσε κι έλεγε: «Πού θα πάει; Θα με δείρει, θα με δείρει, θα ιδρώσει, θα κρυολογήσει, θ’ αρπάξει πνευμονία και θα πεθάνει». Δεν έχει σημασία που μέχρι τότε θα έχουν πεθάνει και πολλοί άλλοι: εμείς με την ιδιόμορφη (για να το θέσω κομψά...) λογική μας έχουμε δίκιο. Τα υπόλοιπα είναι πολύ ψιλά γράμματα.

Απόκρεω

Τρίτη Κυριακή του Τριωδίου σήμερα, Απόκριες σε απλά ελληνικά, στον προθάλαμο της νηστείας από αύριο, καθώς σήμερα αποχαιρετούμε την κρεοφαγία μέχρι το Πάσχα. Ας σκεφθούμε λίγο κι εκείνους που αναγκαστικά νηστεύουν (διάβαζε πεινούν) όλο το χρόνο. Και ας χρησιμοποιήσουμε ως βοήθημα το δοξαστικό του Όρθρου, σε ήχο α΄:

'Προκαθάρωμεν ἑαυτούς, ἀδελφοί, τῇ βασιλίδι τῶν ἀρετῶν·

ἰδοὺ γὰρ παραγέγονε, πλοῦτον ἡμῖν ἀγαθῶν κομίζουσα,

τῶν παθῶν κατευνάζει τὰ οἰδήματα,

καὶ τῷ Δεσπότῃ καταλλάττει τοὺς πταίσαντας·

διὸ μετ' εὐφροσύνης ταύτην ὑποδεξώμεθα, βοῶντες Χριστῷ τῷ Θεῷ,

ὁ ἀναστὰς ἐκ τῶν νεκρῶν, ἀκατακρίτους ἡμᾶς διαφύλαξον,

δοξολογοῦντάς σε τὸν μόνον ἀναμάρτητον.'

Θεωρίες

Ένας μακαρίτης άγγλος γιατρός έγραφε κάποτε ότι, όταν του ζητήθηκε να δώσει σε διεθνές συνέδριο μια διάλεξη με θέμα ‘Η επόμενη χιλιετία στον διαβήτη’, μπόρεσε να κάνει προβλέψεις με απόλυτη αυτοπεποίθηση, ξέροντας ότι κανείς από το ακροατήριο δεν θα ήταν σε θέση να τον διαψεύσει.
     Γιατί το θυμήθηκα; Διότι άκουσα χθες στο ραδιόφωνο σε μια ενημερωτική εκπομπή ότι ο Ήλιος μας θα χάσει όλο το στοιχείο ήλιο μέσα στα επόμενα ένα και μισό δισεκατομμύριο χρόνια, και ότι σε τεσσεράμισυ δισεκατομμύρια χρόνια ο γαλαξίας μας θα συγκρουσθεί με άλλον γαλαξία και θα δημιουργηθεί ένας υπεργαλαξίας (αν το έπιασα σωστά). Μάλιστα! Κι αν δεν το πιστεύετε, δεν έχετε παρά να περιμένετε λίγο.
     Γούστο έχουν οι επιστήμονες. Επιμένουν να πλάθουν θεωρίες για όσα έγιναν πριν εκατομμύρια χρόνια και για όσα θα συμβούν σε δισεκατομμύρια χρόνια, ενώ βλέπουν ότι ακόμη και η γνώση του σήμερα (π.χ. στην ιατρική) συχνά δεν ισχύει αύριο ή μεθαύριο. Λυπούμαι, αλλά μια τέτοια ‘θεωρία για τη θεωρία’ (χωρίς πρακτικές συνέπειες για την καθημερινή ζωή) έχει μόνο... θεωρητικό ενδιαφέρον.

Προσόντα

Την αξιοκρατία των παραδοσιακών κομμάτων (μπλε-πράσινων) την ξέραμε, και φρόντιζε να μας τη θυμίζει κάθε τόσο η αριστερά, που βέβαια έχει δικές της αρχές και κανόνες, όπως διατυπώνονται ξεκάθαρα στο βιογραφικό του νέου ειδικού συμβούλου του πρωθυπουργού που κυκλοφόρησε πρόσφατα στα Μέσα. Το αντιγράφουμε προς γνώσιν:

     ‘Αδιόριστος εκπαιδευτικός-σερβιτόρος. Γεννήθηκα το '69, σχολείο πήγα, γράμματα έμαθα, όπως με προέτρεπαν και οι γονείς μου για να γίνω άνθρωπος. Από τα εφηβικά μου χρόνια όμως, κατάλαβα ότι άνθρωπος γίνεσαι στο συλλογικό και στους κοινωνικούς αγώνες και επίσης, ότι η καριέρα είναι σαν την χολέρα. Από μαθητής, μέλος της Κ.Ν.Ε. -ως το ’92, ιδρυτικό μέλος της νεολαίας ΣΥΝ., αρνητής στράτευσης και μέλος του Συνδέσμου Αντιρρησιών Συνείδησης. Ιδρυτικό μέλος του ελληνικού κοινωνικού Φόρουμ, συμμετείχα ενεργά σ’ όλες τις ευρωπαϊκές και τοπικές κινητοποιήσεις. ΣΥΡΙΖΑ σήμερα και μέλος της ΚΠΕ του Συνασπισμού.’

 
     Ακούστε τα όλοι εσείς που κυνηγάτε τα μεταπτυχιακά και τα διδακτορικά και μαθαίνετε γλώσσες και υπηρετείτε την πατρίδα και δεν ξέρω τι άλλο. Ψάξτε να βρείτε καμιά... χολέρα αλλού, διότι ειδικοί σύμβουλοι του πρωθυπουργού δεν πρόκειται να γίνετε με τέτοια προσόντα. Κορόιδα Έλληνες!  

 Ιδού και το σχετικό σκίτσο του Α. Πετρουλάκη (Καθημερινή 3/3/2016)

 

Όπως κάθε μέρα

Πράξη πρώτη 
«Τι δώρο να κάνω στον εαυτό μου τώρα που έκλεισα τα εξήντα;» ρώτησε ο γιατρός τον συνάδελφο.
     Ο καρδιολόγος φίλος του τον ήξερε καλά από μερικές δεκαετίες. Ήξερε και το οικογενειακό του ιστορικό, αφού είχε παρακολουθήσει για πολλά χρόνια τον πατέρα του. Κατάλαβε πού στόχευε η ερώτηση. «Γιατί δεν κάνεις μια αξονική στεφανιογραφία;» του πρότεινε.
     «Αυτό σκεφτόμουν κι εγώ», απάντησε εκείνος, και έκλεισε το σχετικό ραντεβού.
     Μετά από μια εβδομάδα βρισκόταν ξαπλωμένος στον αξονικό. Περιμένοντας να αρχίσει η εξέταση αναλογίσθηκε όλα τα δυνατά σενάρια: όταν κάνεις μια ειδική εξέταση, θα πρέπει να σκέφτεσαι τις επόμενες κινήσεις για κάθε ενδεχόμενο εύρημα, όπως στο σκάκι. Εδώ οι πιθανές εξελίξεις κυμαίνονταν από το τίποτε -- τελείως φυσιολογικά αγγεία -- μέχρι την ανάγκη για αγγειοπλαστική, ακόμη και για χειρουργείο καρδιάς. Καλό ήταν να το θυμάται και για τις εξετάσεις που ζητούσε ο ίδιος για τους αρρώστους του.
     Δέκα λεπτά αργότερα ο ακτινολόγος με τον καρδιολόγο του έδειχναν στην οθόνη τα στεφανιαία του αγγεία ανάγλυφα, με χρώματα και σε τριδιάστατες ανασυνθέσεις. «Έχεις αρκετό ασβέστιο και πλάκες σε κάποια σημεία, και δεν μπορεί να εκτιμηθεί ο αυλός του αγγείου. Θα πρέπει να κάνεις και συμβατική στεφανιογραφία», του είπε ο καρδιολόγος. «Στο μεταξύ, ξεκίνα τα φάρμακα. Και πάντα σου τό ’λεγα να μη καπνίζεις», πρόσθεσε περιπαικτικά, ξέροντας ότι ο συνομιλητής του ανήκε ισόβια στο αντικαπνιστικό στρατόπεδο. «Έχεις πίεση, χοληστερίνη, ζάχαρο και τα τοιαύτα;»
     «Όχι, ούτε και συμπτώματα έχω». Ίσως να λαχάνιαζε λίγο περισσότερο στις σκάλες τον τελευταίο καιρό, αλλά αυτό δεν τον εμπόδιζε να ανηφορίζει με σταθερό βήμα. Απέδιδε το λαχάνιασμα περισσότερο στην καθιστική ζωή (αχ αυτό το κομπιούτερ!). Ωστόσο, είχε στο μυαλό του τα πρόσφατα προειδοποιητικά παραδείγματα δυο νεωτέρων σε ηλικία συναδέλφων: ο ένας έκανε τριπλό μπαϊπάς, ο άλλος έπαθε έμφραγμα και έκανε εν θερμώ αγγειοπλαστική. «Το θετικό οικογενειακό ιστορικό είναι τελικά πιο σημαντικός παράγων κινδύνου από τους υπόλοιπους», του είχε πει ο καρδιολόγος. Χωρίς καθυστέρηση έκλεισε και το επόμενο ραντεβού.

Πράξη δεύτερη
Τέσσερεις μέρες αργότερα έμπαινε στην κλινική ως ασθενής. Με την ευκαιρία έκανε κι έναν ετήσιο αιματολογικό έλεγχο: ευτυχώς όλα ήταν φυσιολογικά. Η στεφανιογραφία ήταν προγραμματισμένη για το μεσημέρι, κι έτσι εργάσθηκε μερικές ώρες όπως κάθε μέρα. Από εκεί και πέρα τα πράγματα έγιναν πολύ σύντομα. Όσο να κάνει και πάλι τις ίδιες σκέψεις για τις προσεχείς κινήσεις, ο καρδιολόγος του ανήγγειλε ότι είχαν τελειώσει: «Δεν έχεις τίποτε σημαντικό, μόνο τα φάρμακά σου θα παίρνεις και όλα θα πάνε καλά», του είπε. Δόξα τω Θεώ! Μια και η εξέταση έγινε από τον καρπό του χεριού, σηκώθηκε και περπάτησε αμέσως, έφαγε ένα όψιμο γεύμα και μετά από δυο-τρεις ώρες ανάπαυση και τις σχετικές οδηγίες κάθησε στο τιμόνι και επέστρεψε στο σπίτι, στον υπολογιστή και στο ιστολόγιο. Όπως κάθε μέρα. 

     Υστερόγραφο. Στον απόηχο της σημερινής εμπειρίας σκέφτομαι ότι η καρδιολογία είναι ο τομέας της παθολογίας που έχει γνωρίσει ίσως τις πιο ουσιαστικές προόδους, με χειροπιαστά και άμεσα αποτελέσματα για τους αρρώστους, που άλλοτε ήταν αναγκασμένοι να περνούν εβδομάδες ακινησίας στο κρεβάτι και να υποβάλλονται σε σοβαρούς υγιεινοδιαιτητικούς περιορισμούς στην προσπάθεια να αποτρέψουν μια μοιραία εξέλιξη της στεφανιαίας νόσου και άλλων καταστάσεων, όχι πάντα με επιτυχία. Σήμερα μπορούμε να κάνουμε προληπτικές παρεμβάσεις χωρίς να διαταράσσουμε το καθημερινό μας πρόγραμμα, και με πολύ πιο ριζικό αποτέλεσμα. Καλό είναι βέβαια η πρόληψη να γίνεται ακόμη νωρίτερα, πριν εμφανισθεί κάποιο πρόβλημα, με πιο υγιεινή ζωή και συνήθειες. Ας δοξάζουμε λοιπόν τον Θεό και ας ευχαριστούμε τους συναδέλφους που με δεξιότητα και ευσυνειδησία ασκούν την δύσκολη αλλά τόσο αποδοτική αυτή ειδικότητα. Κι ας μη διστάζουμε να καταφεύγουμε έγκαιρα στη βοήθειά τους.