Κυριακή 13 Απριλίου 2025

Εικαστικά

Ομολογώ ότι παρακολουθώ το ‘σήριαλ’ που λέγεται Τέμπη με μισό μάτι και με ακόμη λιγότερη καρδιά. Όπως και στις τηλεοπτικές σειρές (που έχω πολλά χρόνια να παρακολουθήσω, με πρόσφατη εξαίρεση τον εξαιρετικό ‘Άγιο Παΐσιο’), αν χάνεις κάθε τόσο επεισόδια, δεν ξέρεις κάθε φορά πού ακριβώς βρίσκεσαι: ποιος παντρεύτηκε, ποιος χώρισε, ποιος πέθανε και ποιος ξαναβρέθηκε ενώ ήταν χαμένος κ.ο.κ. Κάθε μέρα ακούω για πορίσματα που όμως αμφισβητούνται, για πραγματογνώμονες που ίσως είναι άσχετοι με το θέμα, για επιτροπές και εργαστήρια και προσομοιώσεις για να διαπιστωθεί αν η πυρόσφαιρα μπορεί να προκύψει από λάδια ή υγρά μπαταριών ή από κάποιο υποτιθέμενο φορτίο Χ, τα ίχνη του οποίου επίμονα αναζητούνται, με την υφέρπουσα ελπίδα ότι θα ρίξουν την κυβέρνηση. Δεν είμαι συνήγορος της τελευταίας, αλλά η όλη προσπάθεια προς τα εκεί στρέφεται, είτε ανοικτά είτε δυσσεβής πόθος, αγνοώντας προκλητικά το ουσιαστικό ζήτημα της αναβάθμισης και ασφάλειας των σιδηροδρόμων.

     Δεν είμαι ειδικός, αλλά κάνω μια απλή, ίσως και απλοϊκή σκέψη: Είναι δυνατόν μια πειραματική προσομοίωση σε συνθήκες εργαστηρίου να αποδώσει την πραγματικότητα της σφοδρότατης σύγκρουσης δυο αμαξοστοιχιών τεραστίου όγκου και βάρους; Η διαφορά μεγεθών μεταξύ προσομοίωσης και πραγματικότητας είναι τεράστια, όπως και το καταστροφικό αποτέλεσμα. Οι δυνάμεις και οι θερμοκρασίες που αναπτύχθηκαν υπό τις πραγματικές συνθήκες της σύγκρουσης δεν μπορούν να αναπαραχθούν με κανένα πειραματικό μοντέλο. Μόνο εικασίες και θεωρητικές αναλογικές προεκτάσεις μπορεί να κάνει κάποιος από τα δεδομένα της προσομοίωσης, όχι να βγάλει οριστικά και ακριβή συμπεράσματα.

     Ζητώ συγγνώμη για το ανέκδοτο πάνω σ' ένα σοβαρό θέμα, αλλά το παρακάτω δεν είναι εντελώς άσχετο. Ένας φιλότεχνος βλέπει σε μια γκαλερί έναν πίνακα βαμμένο ολόκληρο σε γήινο καφετί χρώμα. Ρωτάει τον ζωγράφο τι εικονίζει, κι εκείνος απαντά: «Αγελάδες που βόσκουν σε λιβάδι». «Πού είναι το χορτάρι;» ρωτάει ο επισκέπτης. «Το έφαγαν οι αγελάδες», είναι η απάντηση. «Και οι αγελάδες;» ξαναρωτάει ο επισκέπτης. «Αφού τελείωσε το χορτάρι, σηκώθηκαν και έφυγαν», λέει με καμάρι ο σουρεαλιστής ζωγράφος. Έχοντας μπροστά μας το τελικό αποτέλεσμα, καλούμαστε να εικάσουμε τι είχε προηγηθεί για να φτάσουμε σ’ αυτό που βλέπουμε. Αν αυτό που έφαγαν οι αγελάδες ήταν γρασίδι ή τριφύλλι, μόνο η φαντασία μας μπορεί να το απαντήσει. Και όποιος κατάλαβε.

Τετάρτη 9 Απριλίου 2025

Χαμόγελα

Είναι από εκείνες τις σύντομες απρόσμενες συναντήσεις που μετά το αρχικό ξάφνιασμα μας προκαλούν ένα χαμόγελο και ένα σκίρτημα επαγγελματικής υπερηφάνειας, που καλό είναι να το καταπνίγουμε εν τη γενέσει του, για να μην παίρνουν αέρα τα μυαλά μας.

     Εκεί που κάνω κάποια εργασία ρουτίνας στην κλινική, ένας άγνωστος ηλικιωμένος κύριος που μιλάει με την προϊσταμένη μου απευθύνει με ενθουσιασμό τον λόγο. «Γιατρέ μου, πόσο χαίρομαι που σε βλέπω!» Τον αντιχαιρετώ και αναρωτιέμαι ποιος μπορεί να είναι. Εκείνος σπεύδει να με διαφωτίσει. «Με είχες δει πριν δεκαεφτά χρόνια. Με είχε στείλει σε σένα ο κύριος Τάδε και όταν σου είπα ότι είμαι εβδομήντα ετών και δεν μου βρήκες τίποτε σημαντικό, μου είπες: πάρε κι άλλα εβδομήντα από μένα!»

     Ομολογώ ότι σπάνια κάνω τέτοιες… γενναιοδωρίες – άλλωστε τα χρόνια τα δίνει ο Θεός και όχι ο γιατρός. Ωστόσο, το γεγονός ότι ο άνθρωπος με θυμάται μετά από μια μεμονωμένη επίσκεψη χωρίς ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και μετά από τόσο καιρό (κάτι που επιβεβαιώνω αργότερα από το αρχείο) δείχνει ότι το διάστημα που πέρασε δεν επηρέασε τις ανώτερες λειτουργίες της μνήμης και της νόησης. Μεγάλη υπόθεση, καθώς πλησιάζει τα ενενήντα. Τον συγχαίρω από καρδιάς, τον ευχαριστώ για τα καλά του λόγια και εύχομαι να συνεχίσει να ισχύει η ‘δωρεά’ μου. Δόξα τῷ Θεῷ!

Τρίτη 8 Απριλίου 2025

Απορία

Μετά τα πρόσφατα αρνητικά πορίσματα των ειδικών για την υπόθεση της πυρόσφαιρας στη σιδηροδρομική τραγωδία των Τεμπών (που πυροδότησε τόση και τόση δημόσια φλυαρία και πολιτική συνωμοσιολογία), μάλλον ταιριάζει να δανειστούμε σε παράφραση κάτι από τον Καβάφη:

     Και τώρα τι θα κάνουμε χωρίς ξυλόλιο, βενζόλιο, τολουόλιο;

     Αυτοί οι αρωματικοί υδρογονάνθρακες ήσαν μια κάποια λύσις.