Εδώ και μήνες η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί μια παρατεινόμενη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστινίων. Όπως είναι γνωστό, αυτή άρχισε με μια αιφνίδια και ανήκουστη σφαγή 1200 αμάχων Ισραηλινών από τρομοκράτες της οργάνωσης Χαμάς (που ελέγχει την Παλαιστίνη), που απήγαγε και μερικές εκατοντάδες ομήρους. Το Ισραήλ απάντησε με μια μεγάλη στρατιωτική επιχείρηση με σκοπό την εξόντωση της οργάνωσης και την απελευθέρωση των ομήρων. Αποτέλεσμα της επιχείρησης αυτής μέχρι τώρα είναι περίπου 36.000 νεκροί Παλαιστίνιοι (και πολύ περισσότεροι τραυματίες), ο βίαιος εκτοπισμός όλου του Παλαιστινιακού πληθυσμού της Λωρίδας της Γάζας και η καταστροφή μεγάλου μέρους του οικιστικού ιστού και των υποδομών της περιοχής αυτής. Όσοι έχουν επιζήσει αντιμετωπίζουν το φάσμα της λιμοκτονίας και της πλήρους έλλειψης ιατρονοσηλευτικής φροντίδας. Οι όποιες προσπάθειες ειρήνευσης ως τώρα έχουν πέσει στο κενό, ενώ κάθε τόσο ακούμε για ένα ακόμη θανατηφόρο επεισόδιο, όπως το προχθεσινό, όπου ένα ‘στρατηγικό’ πλήγμα εναντίον στελεχών της Χαμάς προκάλεσε πυρκαγιά σε διπλανό καταυλισμό εκτοπισμένων, με 45 αναφερόμενους νεκρούς.
Τα παραπάνω συνοπτικά αποτελούν μια αδρή καταγραφή των γεγονότων, όπως φθάνουν στην αντίληψή μας, και φυσικά με κανένα τρόπο δεν αποβλέπουν στο να δικαιώσουν αυτούς που ‘ήρξαντο χειρών αδίκων’. Μας δείχνουν όμως ανάγλυφα ότι σε μια διαμάχη πρακτικά καμία πλευρά δεν αντιπροσωπεύει το απόλυτο κακό ή το απόλυτο καλό. Και στις δυο πλευρές υπάρχουν άνθρωποι που υποφέρουν, και αυτοί που κάνουν άλλους να υποφέρουν εγκληματούν, όποια σημαία κι αν ανεμίζουν. Στο συντακτικό δυο αρνήσεις μπορεί να κάνουν μια κατάφαση, αλλά δυο εγκλήματα ποτέ δεν αλληλοαναιρούνται. Αν η μια πλευρά διέπραξε ένα κακούργημα, αυτό δεν σημαίνει πως οτιδήποτε κάνει η άλλη πλευρά ως απάντηση είναι αθώο και καλά καμωμένο. Από την ιστορία του 20ού αιώνα ας θυμηθούμε τον συμμαχικό βομβαρδισμό που ισοπέδωσε το 1945 τη Δρέσδη, μια από τις ωραιότερες πόλεις της Ευρώπης, σκοτώνοντας όλο τον άμαχο πληθυσμό της (για να μη προχωρήσουμε στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι). Αυτές οι καταστροφικές ενέργειες με τις εκατόμβες των θυμάτων στρατηγικά απέβλεπαν στο να κάμψουν τον ναζιστικό Άξονα, σίγουρα όμως με τα σημερινά κριτήρια θα χαρακτηρίζονταν ως εγκλήματα πολέμου. Ας κάνουμε μια πρόχειρη αναλογική σύγκριση με τα τρέχοντα γεγονότα (όχι μόνο στην Παλαιστίνη αλλά και στη Ρωσο-ουκρανική σύρραξη) και ας αναλογισθούμε ποια μπορεί να είναι η έκβαση των πραγμάτων υπό τέτοιες συνθήκες.
Ένας γυμνασιάρχης μας έλεγε κάποτε: «Προτιμώ να μείνουν ατιμώρητοι δέκα ένοχοι παρά να τιμωρηθεί ένας αθώος». Δυστυχώς η επικρατούσα ‘λογική’ στις κάθε είδους συρράξεις είναι εκείνη της εκδίκησης: αυτήν άλλωστε προάγει τόσο η βιομηχανία του θεάματος όσο και η αστυνομική φιλολογία. Ωστόσο, όπως είπε ο Μαχάτμα Γκάντι, το ‘οφθαλμόν αντί οφθαλμού’ σημαίνει ότι τελικά όλος ο κόσμος θα τυφλωθεί. Αυτό θέλουμε άραγε;