Ψυχών μνήμες

‘Τω Σαββάτω προ της Κυριακής της Απόκρεω, μνείαν πάντων τών απ' αιώνος κοιμηθέντων ευσεβώς, επ' ελπίδι αναστάσεως ζωής αιωνίου, οι θειότατοι Πατέρες εθέσπισαν’. Ψυχοσάββατο σήμερα: εκατοντάδες ονόματα, καθένα τους μια ή περισσότερες αναμνήσεις για κάποιον. Αναμνήσεις αγάπης, νοσταλγίας, αναπόλησης, συνειρμικής αναθύμησης γεγονότων και σχέσεων, σεβασμού, ευγνωμοσύνης, αλλά και ευθύνης, ίσως και ενοχής, όταν φέρνουμε στη σκέψη ασθενείς μας στους οποίους δεν προσφέραμε ίσως όσα θα μπορούσαμε ή θα έπρεπε. ‘Μη ημίν λογισθείη’: ας πρεσβεύουν κι αυτοί για μας, με όση παρρησία έχουν εκεί που βρίσκονται. Ο μακρύς κατάλογος παίρνει τέλος. Αιωνία η μνήμη τους.
     Από τον ναό πηγαίνουμε για τα κοιμητήρια, με αφορμή ένα ετήσιο μνημόσυνο. Ουρά στους δρόμους που οδηγούν προς τα εκεί. Δεκάδες τα αυτοκίνητα από κάθε πλευρά, εκατοντάδες πεζοί επισκέπτες-προσκυνητές. Είναι και η μέρα τόσο γλυκιά που το προσκύνημα γίνεται ανοιξιάτικη εκδρομή. Κάνουμε το τρισάγιο στον τάφο του κυρ-Γιάννη. Δίπλα ακριβώς η κυρα-Σοφία, ασθενής μου επί πέντε χρόνια. Παραδίπλα ο Θανάσης, νεότερος συνάδελφος, άξιος και αφοσιωμένος στην εργασία του σύμφωνα με εκείνους που τον ήξεραν από κοντά. Έτος γέννησης: 1923, 1941, 1966, αντίστοιχα (δίδαγμα;). Όλοι τους πήραν το ‘εξιτήριο’ από τον κόσμο αυτό μέσα στο 2013. Όπως και τόσοι άλλοι, επώνυμοι και ταπεινοί.
     Σε κάθε διέλευση από το κοιμητήριο συναντούμε σε κάποια γωνιά ονόματα φίλων, γνωστών, οικείων, ασθενών, συναδέλφων. Καθώς φέρνω στο νου μου όλες αυτές τις περιπτώσεις θυμούμαι τον σύγχρονο Ρώσο ομολογητή π. Αρσένιο: τη μέρα που του ανακοίνωσαν ότι απελευθερώνεται από το σιβηρικό στρατόπεδο όπου πέρασε πολλά χρόνια εκτοπισμένος, έκανε το γύρο του στρατοπέδου, ευλόγησε τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα ενθυμούμενος όλους εκείνους που έχασαν τη ζωή τους εκεί μέσα. Λέω ένα νοερό ‘Κύριε ελέησον’ για όσους αναπαύονται εκεί, και φεύγουμε. Έξω οι ουρές των αυτοκινήτων συνεχίζονται όπως πριν.
     Σε μια γωνία του δρόμου μια νεαρή αμυγδαλιά έχει ανοίξει τα λευκορόδινα άνθη της στον Φλεβαριάτικο ήλιο. Μετά την ταφή και την διάλυση, η ανάσταση και η αναγέννηση.