«Καλύτερα να σιωπήσεις και να θεωρηθείς ανόητος παρά να ανοίξεις το στόμα σου και να διαλύσεις κάθε αμφιβολία». Είναι από εκείνα τα γνωμικά που έχουν αποδοθεί σε πολλούς ανθρώπους (μεταξύ τους ο Πρόεδρος Λίνκολν και ο Μαρκ Τουαίν), και πιθανώτατα έχουν λεχθεί από πολλούς με διάφορες παραλλαγές. Το θέμα μας όμως είναι η ουσία και όχι η πατρότητα της ρήσης.
Είναι δυστυχώς αλήθεια ότι οι άνθρωποι γενικά, και ιδίως τα δημόσια πρόσωπα, δεν διδάσκονται την αξία της σιωπής και δεν ενθαρρύνονται να την τηρούν. Νιώθουν υποχρεωμένοι να μιλούν, να δίνουν γνώμες και συμβουλές, είτε τους ρωτούν είτε όχι. Έχουμε φθάσει σε σημείο η δημόσια ζωή να είναι μια αλυσίδα δηλώσεων και αντιδηλώσεων, προφορικών και γραπτών. Το δημοσιογραφικό επάγγελμα σε μεγάλο βαθμό βασίζεται στην εκμαίευση και αλίευση δηλώσεων και κάθε είδους λόγων, σημαντικών και (πολύ συχνά) εντελώς ασημάντων, συνεπικουρούμενο στην εποχή μας από τα λεγόμενα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (π.χ. Twitter).
Βέβαια υπάρχει «καιρὸς τοῦ σιγᾶν καὶ καιρὸς τοῦ λαλεῖν» [Εκκλησιαστής 3:7]. Κάποιοι άνθρωποι πρέπει να μιλούν σε συγκεκριμένες περιπτώσεις. Και πάλι όμως, όχι ανεξέλεγκτα. Παρόλο που η εποχή μας καλλιεργεί και αναδεικνύει τις στιγμιαίες απαντήσεις και τις ‘έξυπνες’ ατάκες του λόγου (στην αγγλική αυτές λέγονται one-liners, δηλ. λόγια της μιας αράδας), οι περισσότερες από αυτές είναι εντελώς πρόχειρες και επιπόλαιες, και συχνά κάνουν ζημιά αντί να ωφελούν. Και μόνο το γεγονός ότι κάθε τόσο κάποιοι αναγκάζονται να εξηγούν με δευτερολογίες όσα «δεν καταλάβαμε καλά» την πρώτη φορά φανερώνει πόσο απερίσκεπτα ήταν τα λόγια τους.
Κάποτε στο σχολείο μαθαίναμε να «βουτάμε τη γλώσσα στο μυαλό» πριν μιλήσουμε, κάτι που έχει λησμονηθεί προ πολλού. Υπάρχει πλήθος αποφθεγμάτων όπως το παραπάνω για την αξία της σιωπής, και αν όλοι, από μικρή ηλικία, τα διδασκόμασταν, αν μη τι άλλο, θα μειωνόταν σημαντικά η περιρρέουσα ανοησία. Όσοι ασχολούνται με θέματα για τις πανελλήνιες εξετάσεις, ας το σκεφθούν κι αυτό.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου