Μίκης Θεοδωράκης (1925-2021)

 Πολλοί θα γράψουν πολλά για τον εκλιπόντα. Μια μορφή που μεσουράνησε τόσο στη μουσική όσο και στην πολιτική (με την ευρύτερη έννοια) σκηνή της Ελλάδας εδώ και πολλές δεκαετίες. Ασχολήθηκε με όλα τα είδη της μουσικής, από τη Βυζαντινή μέχρι την συμφωνική, χωρίς να αποποιηθεί ποτέ τις ρίζες της ελληνικής παράδοσης. Κρατώ από το βιογραφικό του τις παρακάτω σκέψεις του: «Εν αρχή ήν ο λόγος… η μεγαλύτερή μου φιλοδοξία είναι να υπηρετήσω πιστά τη νεοελληνική κυρίως ποίηση. Σε τέτοιο βαθμό, ώστε ακούγοντας ένα τραγούδι, να μη μπορείς να φανταστείς τη μουσική σε άλλο κείμενο, ούτε όμως και το ποίημα με διαφορετική μουσική». Ας σκεφθούμε μόνο ότι οι δυο βραβευμένοι με Νόμπελ Έλληνες ποιητές, Σεφέρης και Ελύτης, έγιναν ευρέως γνωστοί τόσο εντός όσο και εκτός συνόρων μετά τη μελοποίηση έργων τους από τον Μίκη Θεοδωράκη. Τολμώ να πω ότι πιθανώς δεν θα είχαν φτάσει στη βράβευση αν δεν είχαν ακουστεί τραγουδισμένα τα ποιήματά τους.

     Η πολιτική του διαδρομή είχε πολλές στροφές και διακυμάνσεις, που θα μπορούσε κανείς να τις θεωρήσει ως ενδεικτικές της διαρκούς ανησυχίας του για την πορεία της πατρίδας του και τη δική του θέση μέσα σ’ αυτήν. Δεν μπορώ να ξεχάσω τις σθεναρές παρεμβάσεις και την παρουσία του στις συγκεντρώσεις για το όνομα της Μακεδονίας τον Ιανουάριο του 2018, ίσως την τελευταία του δημόσια εμφάνιση. Διαβάζω πάλι στο βιογραφικό του: «Στις αρχές Σεπτεμβρίου του 1992 υπέβαλε την παραίτησή του από την Ευρωπαϊκή Ακαδημία Κινηματογράφου, επειδή δέχθηκε στο διαγωνιστικό της τμήμα ταινία προερχόμενη από τη δημοκρατία των Σκοπίων, ως προερχόμενη από τη ‘Δημοκρατία της Μακεδονίας’». Δεν είδαμε πολλούς σύγχρονους πνευματικούς ανθρώπους να παίρνουν τέτοιες θέσεις σε εθνικά θέματα.

     Όταν κανείς είναι ενεργός πολίτης, δεν μπορεί όλες οι επιλογές του να αρέσουν σε όλους. Στην πορεία του θα κάνει πολλούς φίλους και θαυμαστές, αλλά θα προκαλέσει και αντιδράσεις, για ποικίλους λόγους. Στην περίπτωση του εκλιπόντος το ισοζύγιο είναι οπωσδήποτε θετικό, και μ’ αυτό περνάει στην ιστορία του τόπου. Αιωνία ας είναι η μνήμη του, και του ευχόμαστε καλόν Παράδεισο.