Βίαιες ιδεολογίες

Είχα γράψει από πολύ παλιά στη σελίδα αυτή [βλ. ΕΔΩ κι ΕΔΩ] ότι είτε βάφεις τους πάντες με άσπρη μπογιά («δεν φταίει κανείς») είτε με μαύρη («όλοι φταίνε»), ουσιαστικά τους αθωώνεις όλους, αφού δεν διακρίνονται δίκαιοι από αδίκους. Το φαινόμενο αυτό είναι πολύ συχνό στη δημόσια ζωή, και αποτελεί προσφιλές σπορ των πολιτικών που επιδιώκουν τη διάκριση όταν πρόκειται να πλήξει τον αντίπαλο, ενώ την καταδικάζουν όταν πρόκειται να ζημιωθούν οι ίδιοι.

     Μια έκφραση του φαινομένου αυτού βιώνουμε τις μέρες αυτές με τα επεισόδια στο ΕΠΑΛ της Σταυρούπολης. Εν περιλήψει, σύμφωνα με την ειδησεογραφία, μια ομάδα ναζιστικής νοοτροπίας, υποκινούμενη εκ των έξω, έκανε κατάληψη στο σχολείο και άρχισε να επιτίθεται σε άτομα εκτός σχολείου που έκαναν αντιφασιστική διαμαρτυρία. Τα επεισόδια πήραν έκταση, άρχισαν να πέφτουν πέτρες και μολότωφ, έγιναν προσαγωγές και συλλήψεις. Και φυσικά ακολούθησαν οι πολιτικές δηλώσεις καταδίκης. Ο καυγάς εδώ δεν γίνεται για τα έκτροπα αλλά για το λεκτικό των δηλώσεων: μας καλύπτει η «καταδίκη της βίας απ’ όπου κι αν προέρχεται» (= μαύρη μπογιά) ή πρέπει να της δώσουμε όνομα και χρώμα («φασιστική βία») και να μη σχετικοποιούμε τις έννοιες;

     Όπως θα έλεγε ο Νασρεντίν Χότζας, όλοι δίκαιο έχουν. Για να πάρουμε ένα άλλο επίκαιρο παράδειγμα, η βία κατά των γυναικών καταδικάζεται συγκεκριμένα και ονομαστικά, χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει ότι η βία κατά ανδρών ή παιδιών είναι αποδεκτή ή θεμιτή. Κατά ανάλογο τρόπο, και η φασιστική βία πρέπει να στιγματίζεται με συγκεκριμένο τρόπο όταν συμβαίνει, όπως στην τρέχουσα περίπτωση. Αυτό όμως δεν πρέπει να μας αφήνει αδιάφορους ή να μας κάνει μεροληπτικούς απέναντι στα υπόλοιπα είδη βίας, προς τα οποία τείνουμε να δείχνουμε επιλεκτική ανοχή ανάλογα με τις πεποιθήσεις μας.

     Και για να δούμε λίγο την ιστορία, πιστεύω ότι μια ρίζα όλων αυτών των εγκληματικών φαινομένων είναι η μεταπολιτευτική καθιέρωση των καταλήψεων ως  περίπου νόμιμης κοινωνικής διαμαρτυρίας (που την περιμένουμε κάθε χρόνο με ημερολογιακή ακρίβεια, μόλις ανοίξουν τα σχολεία). Αν θέλουμε στο μέλλον να εκλείψουν φασιστικές εκδηλώσεις από τον χώρο της νεολαίας, θα πρέπει να απαγορευθούν τόσο οι καταλήψεις όσο και η κάθε είδους ανάμιξη κομματικών και άλλων εξωσχολικών φορέων στην εκπαίδευση. Όπως δεν δικαιολογείται π.χ. η σύσταση στα σχολεία συλλόγων οπαδών της θύρας Τάδε της ομάδας Δείνα, έτσι δεν πρέπει να επιτρέπεται η παρείσφρηση πολιτικών ιδεολογιών στους χώρους της μάθησης. Κι αυτό πρέπει να αποτελεί κοινή απόφαση και συμφωνία όλων, που κατά τα λοιπά διαμαρτύρονται για την υποβάθμιση της δημόσιας παιδείας. Αλήθεια, γίνονται ποτέ καταλήψεις στα φροντιστήρια ή στα ιδιωτικά σχολεία;