‘This England’

Παρακολουθώ αυτές τις μέρες στο Ertflix την αγγλική μίνι σειρά ‘This England’ (Αυτή η Αγγλία), που εξιστορεί, σε ένα μίγμα ντοκυμαντέρ και μυθοπλασίας, το χρονικό της επιδημίας Covid όπως το έζησε η χώρα αυτή τέτοια εποχή πριν τέσσερα χρόνια. Η τρέχουσα καλή πορεία των πραγμάτων έχει εκτοπίσει εν πολλοίς από το μυαλό μας τα όσα έγιναν τις μέρες εκείνες, και η σειρά αποτελεί μια καλή υπενθύμιση για το τι συνέβαινε μέσα και έξω από τα νοσοκομεία, μέσα και έξω από τα κυβερνητικά και διοικητικά και επιστημονικά γραφεία και συμβούλια, σε προσωπικό, οικογενειακό, κοινωνικό και πανεθνικό επίπεδο. Πολλοί από τους θεατές της μπορεί να θυμηθούν δικές τους ανάλογες στιγμές, είτε ως ασθενείς, είτε ως συγγενείς, είτε ως υποψήφιοι για νοσηλεία ή ζώντες με τον φόβο μιας επόμενης προσβολής. Οι περισσότεροι θα δοκιμάσουν αχνά για πρώτη φορά το στρες που πέρασε το υγειονομικό προσωπικό, τα δύσκολα ηθικά διλήμματα για την προτεραιοποίηση των ασθενών και την δεοντολογικά αμφίρροπη χρήση περιορισμένων μέσων θεραπείας, την στυφή γεύση στο στόμα και την καρδιά μετά από κάθε τηλεφωνική αναγγελία ενός ακόμη θανάτου υπό συνθήκες απομόνωσης σε συζύγους και παιδιά που ζουν, μόνοι κι εκείνοι, τα δικά τους δράματα. Και βέβαια όλοι βλέπουμε και μια άλλη όψη του προβλήματος: το βάρος που σηκώνουν σε περιόδους κρίσης όσοι πρέπει, εκ της θέσεώς τους (επιστήμονες και πολιτικοί), να πάρουν αποφάσεις για έναν ολόκληρο πληθυσμό, απέναντι σε έναν εχθρό άγνωστο και αθέατο.

     Είναι πολύ εύκολο και ανέξοδο να κάνουμε κριτική χωρίς να είμαστε επιφορτισμένοι με τέτοιες ευθύνες. Ο (μακαρίτης πλέον) γιατρός και συγγραφέας Michael Crichton (γνωστός από το Jurassic Park) έγραφε στο βιβλίο του The Andromeda Strain ότι στις περισσότερες κρίσεις τα γεγονότα είναι ένα κράμα διορατικότητας και ανοησίας, αφέλειας και άγνοιας, και ότι «σχεδόν όλοι οι εμπλεκόμενοι έχουν στιγμές μεγάλης ιδιοφυΐας και στιγμές ανεξήγητης ανοησίας». Αυτή είναι η πραγματικότητα. Σε τέτοιες καταστάσεις, ανά πάσα στιγμή «ἐκ μέρους γινώσκομεν» και αναγκαστικά εκτιμούμε και αποφασίζουμε υπό το πρίσμα της γνώσης της στιγμής εκείνης. Κάποτε θα μάθουμε περισσότερα, θα δούμε καθαρώτερα, θα αντιληφθούμε τα λάθη, τις παρανοήσεις, τις κακές εκτιμήσεις που κάναμε σε κάθε συγκεκριμένη περίσταση. Και επειδή τότε θα αναθεωρήσουμε αναγκαστικά και ριζικά πολλές από τις γνώμες και τις πεποιθήσεις που κάποτε θεωρούσαμε ως ακλόνητες, ας είμαστε φειδωλοί στις κρίσεις μας για όλους τους άλλους: όπως εμείς, έτσι κι εκείνοι «ἐκ μέρους» βλέπουν και αποφασίζουν και ενεργούν ανάλογα.

     Έχοντας πλέον την άνεση της χρονικής απόστασης από τα δραματικά εκείνα γεγονότα, ας δούμε τη σειρά για να θυμηθούμε τα μεγάλα διδάγματα της πανδημίας Covid: το γκρέμισμα της ψευδαίσθησης της παντογνωσίας μας, το δέος και την ταπείνωση μπροστά στο άγνωστο, την επίγνωση της θνητότητάς μας, την ανάγκη για σύνεση και κοινωνική αλληλεγγύη στη ζωή μας, αλλά και για ευγνωμοσύνη και προσευχή στον Θεό «ἵνα πάντοτε θεραπεύῃ τὰ ἀσθενή και ἀναπληροῖ τὰ ἐλλείποντα» της δικής μας ατέλειας.