Άρνηση

Ένας από τους ψυχολογικούς αμυντικούς μηχανισμούς που χρησιμοποιούμε για να αποφύγουμε να αντικρίσουμε μια δυσάρεστη και επώδυνη κατάσταση (π.χ. τη διάγνωση ενός καρκίνου) είναι η άρνηση (= «Δεν θα είναι τίποτε σοβαρό»). Η άρνηση μπορεί να λειτουργεί ευεργετικά, τουλάχιστον μέχρι ένα σημείο, όταν δεν παρεμποδίζει π.χ. την θεραπεία στο παράδειγμά μας (= «Δεν πιστεύω ότι έχω κάτι, αλλά θα κάνω αυτά που μου λένε, για να μη τους χαλάσω το χατίρι»). Μπορεί ωστόσο να γίνεται καταστροφική όταν αναστέλλει κάθε κίνηση προς τη σωστή κατεύθυνση (= «Δεν έχω τίποτε και δεν θα κάνω τίποτε"). Σε ατομικό επίπεδο, η ζημιά από μια τέτοια άρνηση της πραγματικότητας είναι υπόθεση του ενός. Στο επίπεδο του έθνους όμως η άρνηση μπορεί να αποβεί πιο καταστροφική και από την ίδια την πραγματικότητα, καθώς οδηγεί σε επιδείνωση των καταστάσεων που δεν θέλουμε να αντιμετωπίσουμε. Και βέβαια μια τέτοια συλλογική άρνηση δεν αποτελεί ταυτόχρονη αυτόματη αντίδραση όλων των πολιτών: συνήθως υποθάλπεται και καλλιεργείται συστηματικά από όσους χειρίζονται τα Μέσα (κόμματα, πολιτικούς, συνδικαλιστές, εκδότες, δημοσιογράφους, επιχειρηματίες), που έρχονται εκ των υστέρων και μας λένε με θλιμμένο ύφος ότι κάποιοι κέρδισαν εκατομμύρια από την τελευταία μας δήλωση, δημοσίευση, συνέντευξη ή όποια άλλη ενέργεια. Μέχρι πότε;