Αναστοχασμός

 

Είναι από εκείνες τις ημέρες που κανείς αυθόρμητα θέλει να σβήσει από το νου του (μακάρι να μην είχαν υπάρξει ποτέ), αλλά βέβαια δεν μπορεί και δεν πρέπει να ξεχνάει. Η επομένη της 28ης Φεβρουαρίου (πέρυσι ήταν 1 Μαρτίου) ανακαλεί το πρωινό άκουσμα, πριν ένα χρόνο, της αναπάντεχης και αδιανόητης σιδηροδρομικής τραγωδίας των Τεμπών, όπως την ονομάσαμε. Θυμούμαι ότι κάτι πρωτοάκουσα στο ραδιόφωνο εν κινήσει, μη έχοντας δει πρωινές ειδήσεις, και στη συνέχεια έμαθα τι είχε γίνει. Το γεγονός φυσικά δεν φεύγει από την επικαιρότητα, τόσο ως προς το ανθρώπινο κόστος του σε νεκρούς και τραυματίες, όσο και ως προς τις νομικές και πολιτικές του διαστάσεις. Πολλά γράφονται και λέγονται, ακόμη περισσότερα θα ακουστούν για τα θέματα αυτά. Εδώ ας εστιάσουμε σε κάποια άλλα σημεία.

     Είναι γεγονός ότι ως άνθρωποι (ίσως λίγο περισσότερο ως Ρωμιοί) συνήθως ενεργούμε με την πεποίθηση ότι όλα θα πάνε καλά, ότι δεν έχουμε να φοβηθούμε τίποτε, ότι αστοχίες, παραλείψεις, περικοπές, ‘στρογγυλέματα’ κάθε είδους δεν θα έχουν συνέπειες, ότι κανείς δεν θα πάρει μυρωδιά τις λαθροχειρίες μας – αυτό δεν βλέπουμε κάθε μέρα και σε κάθε τομέα; Δεν σκεφτόμαστε ότι κάτι μπορεί να πάει στραβά, ότι η επιπολαιότητα ή η παρανομία του σήμερα μπορεί να έχει απώτερα δυσάρεστα αποτελέσματα για μας και για άλλους στο μέλλον, ότι τελικά δεν υπάρχει τίποτε που θα μείνει κρυφό για πάντα; Πάντα θυμόμαστε την πολυκατοικία που κατέρρευσε στον σεισμό του 1978 στη Θεσσαλονίκη. Οι κακοτεχνίες που είχε κάνει ο κατασκευαστής δεκαετίες νωρίτερα βγήκαν στη φόρα όταν συνέβη ο κλόνος της γης. Το ίδιο γίνεται με κάθε παρανομία, είτε κατασκευαστική, είτε οικονομική, είτε πολιτική, είτε νομική (υπάρχουν και τέτοιες, έστω και αν το δίλεξο ‘νομική παρανομία’ ακούγεται οξύμωρο). Ο Αβραάμ Λίνκολν είχε πει το γνωστό, ότι «μπορείς να ξεγελάς τους πάντες για λίγο καιρό και λίγους για πολύ καιρό, αλλά δεν μπορείς να ξεγελάς τους πάντες για πάντα». Κι αν ακόμη διαφύγεις από την ανθρώπινη γνώση, υπάρχει ο παντογνώστης Θεός, για τον οποίο δεν υπάρχουν ‘κρυπτά’. Κι αν η ανθρώπινη δικαιοσύνη σκόπιμα μεροληπτεί ή ακούσια σφάλλει, στον Θεό ‘οὐκ ἐστι προσωποληψία’ [Ρωμ. 2:11].

     Έτσι, κοντά στο πένθος για τα ανθρώπινα θύματα και στην επιθυμία για απόδοση ευθυνών και δικαιοσύνης για τα λάθη, τις παραλείψεις και την ανευθυνότητα των διαφόρων εμπλεκομένων, ας αποφασίσουμε να καλλιεργήσουμε σε εθνικό και ατομικό επίπεδο την αίσθηση της ευθύνης και της υποχρέωσης να πράττουμε το σωστό, καθένας στον χώρο του, και να αναλαμβάνουμε τις υποχρεώσεις της όποιας θέσης και πράξης μας και το κόστος τους. Επιτέλους, ας πάψουμε να ακούμε και να πιπιλίζουμε μονότονα το ‘δικαίωμα’. Διότι δικαίωμα στην ανευθυνότητα δεν υπάρχει.