Ζήσαμε το γεγονός αυτό στις μέρες μας (9/11/1989), και δόξα τω Θεώ ζούμε και γιορτάζουμε την εικοστή επέτειό του. Το Τείχος: έμβλημα του Ψυχρού Πολέμου. Σημείο αντιπαράθεσης δυο κόσμων που κανένας δεν είναι ο παράδεισος που επαγγελόταν. Θέατρο πολλών δραμάτων, πραγματικών και μυθιστορηματικών ή κινηματογραφικών. Δυο προσωπικές προτάσεις. Όσοι πηγαίνουν στο Βερολίνο ας μη παραλείπουν να επισκεφθούν το ιδιαίτερα διδακτικό και απέριττο Μουσείο του Τείχους (Mauermuseum, Friedrichstraße 43-45, D-10969 Berlin-Kreuzberg) για να δουν πόσο κοντά έφτανε η πραγματικότητα στη μυθοπλασία. Και δεν βλάπτει να θυμόμαστε πότε-πότε το καίριο ερώτημα: Γιατί τόσος κόσμος επί σαράντα και πλέον χρόνια προσπαθούσε (και πέθαινε στην προσπάθεια) να περάσει από την Ανατολή στη Δύση, και όχι αντίστροφα;
ΥΓ. Βέβαια στη Ελλάδα υπάρχουν ακόμη θλιβερά απομεινάρια της ιδεολογίας του Τείχους, που χαρακτηρίζουν τη σημερινή επέτειο ως ‘καπιταλιστική παλινόρθωση’. Ακόμη πιο θλιβερό όμως είναι ότι υπάρχουν νέοι άνθρωποι που τους ζητωκραυγάζουν. Ίσως διότι δεν γνώρισαν ποτέ το Τείχος.
ΥΓ. Βέβαια στη Ελλάδα υπάρχουν ακόμη θλιβερά απομεινάρια της ιδεολογίας του Τείχους, που χαρακτηρίζουν τη σημερινή επέτειο ως ‘καπιταλιστική παλινόρθωση’. Ακόμη πιο θλιβερό όμως είναι ότι υπάρχουν νέοι άνθρωποι που τους ζητωκραυγάζουν. Ίσως διότι δεν γνώρισαν ποτέ το Τείχος.
6 σχόλια:
Στο πρόσφατο ταξίδι μας στη Ρουμανία ακούσαμε και συμπεράναμε διάφορα. Καταγράφω μερικά που έχουν σχέση με το θέμα: Όλη η χώρα (επί κομμουνιστικού καθεστώτος)ήταν μια απέραντη φυλακή. Όνειρο όλων των Ρουμάνων ήταν να το σκάσουν με κάθε τρόπο. Μόλις άνοιξαν τα σύνορα έφυγαν 3.000.000 Ρουμάνοι για Ευρώπη και Αμερική. Η φτώχεια που βίωναν ήταν για μας ασύλληπτη κι ακόμα πιο ασύλληπτη η καταρράκωση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Κι ο καπιταλισμός έχει πάρα πολλά δεινά, αλλά υπάρχει ακόμη η ελευθερία να εκφράσεις μια διαφορετική γνώμη και να πιστέψεις σ' ένα διαφορετικό όνειρο. Ίσως βέβαια και η γνώμη και το όνειρο να μείνουν στη σφαίρα του μη πραγματοποιήσιμου. Στα κομμουνιστικά καθεστώτα όμως δεν μπορούσαν ούτε να μιλήσουν, ούτε να ονειρευτούν. Παρακολουθούνταν και τα όνειρα με ...κρυφές κάμερες.
Κυκλοφορεί δε το εξής ανέκδοτο: "Γιατί σε όλες τις τουαλέτες της Ρουμανίας υπήρχε διπλό χαρτί υγείας; Για να στέλνεται ένα αντίγραφο στη Μόσχα".
Πρόσθεσα ένα υστερόγραφο αφού άκουσα στις Ειδήσεις το γνωστό μορμολύκειο του υπαρκτού σοσιαλισμού να προσπαθεί να κάνει αντίπραξη στην ιστορία. Φρίκη!
Σημειώστε κάτι που άκουσα σήμερα από τον Τέλογλου, άνθρωπο με μεγάλη εμπειρία στα γερμανικά θέματα και ανταποκριτή στο Βερολίνο το 89.
Η Στάζι είχε περίπου 100.000 υπαλλήλους κατασκόπους, 10 φορές όσους είχε η Γκεστάπο!
Μια χώρα που ένας στους 10-12 κατοίκους ήταν κατάσκοπος...
Ο τέως υπαρκτός σοσιαλισμός νομίζω ότι αδικεί την έννοια του σοσιαλισμού. Εγκαθιδρύθηκε στη Σοβιετική Ρωσία στη θέση του απάνθρωπου τσαρικού φεουδαρχισμού με την άπλετη χρηματική και υλική βοήθεια του Κάιζερ και των Γερμανών στον τυχοδιώκτη Λένιν, σκοπεύοντας να βγάλει τη Ρωσία έξω από την Αντάντ του Α' Παγκοσμίου πολέμου. Πέρασε για μεγάλο διάστημα στα χέρια ενός άλλου τέρατος, του Στάλιν. Εγκαθίδρυσε τη δικτατορία του προλεταριάτου μέσα από ενα κατ' ουσίαν μακιαβελικό "ο σκοπός αγιάζει τα μέσα", δηλαδή ναι είμαστε δικτατορία αλλά του ΄"λαού" και κόβουμε ελευθερίες αλλά για το καλό σας, για να μην πέσετε στην παγίδα του τέρατος του καπιταλισμού.
Άποψή μου είναι ότι το μόνο καλό στην όλη περίπτωση ήταν η δυναμική ισορροπία του τρόμου μεταξύ δύο πόλων, δύο υπερδυνάμεων, που με τη λογική ότι φοβάται ο Γιάννης το θεριό και το θεριό το Γιάννη, κράτησε την υφήλιο σε σχετική ειρήνη για 40 χρόνια μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και το κυριότερο σε κάποιες περιπτώσεις απέτρεπε ακραίες αλλαζονικά ιμπεριαλιστικές συμπεριφορές των μεγάλων υπό το αντίπαλο δέος.
Ίσως αυτή η δυναμική ισορροπία σε κάποιες περιπτώσεις να ήταν προτιμητέα απο τη Νέα Τάξη πραγμάτων των Μπους.
Το ότι υπάρχουν νέοι, που συνεχίζουν να υποστηρίζουν τον τέως υπαρκτό "σοσιαλισμό" οφείλεται εν πολλοίς στο άκρατο νεοφιλελευθερισμό που εδώ και δύο δεκαετίες καταστρέφει τον κοινωνικό ιστό και διαφθείρει τους ανθρώπους, έχοντας σαν όραμα μια φρούδα ουτοπία, την αειφόρο κερδοφορία, τόσο ουτοπική όσο το 'αεικίνητον' στη μηχανική και ιδιατέρως καταστροφική για τον άνθρωπο, ψύχη τε και σώματι και για τον πλανήτη. Χάνοντας κάθε ανθρωπιστική αξία οι νέοι, σε πολλές περιπτώσεις θεωρουν τον κομμουνισμό σαν αποκούμπι αξιών που τους στέρησε ο υλιστικός νεοφιλελευθερισμός. Τον βλέπουν σαν παραστάτη των αδυνάτων αγνοώντας το ανελεύθερο πρόσωπο του και τη σκληρή και απάνθρωπη ιστορική πρακτική του.
Όταν αποκτήσουμε και πάλι κοινωνικές αξίες και ιδεώδη, τότε τα πατήματα του κομμουνισμού θα ελαχιστοποιηθούν. Όταν τα κράτη γίνουν ξανά και κράτη πρόνοιας και κοινωνικής αλληλεγγύης και όχι κούφιοι αριθμοί, που ευημερούν ή βρίσκονται σε κρίση, να 'στε σίγουροι ότι τα μονολιθικά δογματικά ιδεολογήματα δεν θα μπορούν να σταθούν πια. Αλλά για να γίνει κάτι τέτοιο, θα πρέπει ν' αλλάξουμε κατά πολύ το σημερινό κατ' επίφαση ελεύθερο κόσμο γιατί πέρα από την ατομική ελευθεριά του παράγειν και επιχειρείν και πάνω απ' αυτή βρίσκεται η ανάγκη της οργάνωσης των ατομικών προσπαθειών μέσα από κοινωνίες που θα προάγουν τον ανθρωπισμό και την πολιτισμό και θα κάνουν μέσα από την προσπάθεια των κοινωνικών ομάδων τις ζωές όλων μας καλύτερες.
IWN1998, πολύ ορθά όσα επισημαίνεις. Θα έλεγα, με διάθεση κάπως θεολογική, ότι κάθε σύστημα που βασίζεται αποκλειστικά και μόνο σε ανθρώπινες ιδέες και προσπάθειες, εξοστρακίζοντας τον Θεό από τους σχεδιασμούς του, έχει εξασφαλισμένο το αδιέξοδο. Οι αρχαίοι που δίδασκαν το "Συν Αθηνά και χείρα κίνει" δεν αγνοούσαν και το "Από Θεού άρχεσθαι". Αλλιώς και ο καλύτερος ανθρωπισμός μπορεί να καταντάει άσπλαχνη τυραννία των τύπων.
Πολύ ενδιαφέροντα όλα τα περί κομμουνισμού που ειπόθηκαν πιο πάνω.
Ένα μικρό σχόλιο επ αυτού του τελευταίου που είπατε για το αδιέξοδο των χωρών που εξοστράκησαν τον Θεό.
Παρατηρώντας τις ΗΠΑ, και γνωρίζοντας ότι είναι μια από τις Δυτικές χώρες με το μεγαλύτερο ποσοστό πιστών ανθρώπων επί συνολικού πληθυσμού, αναρωτιέμαι αν όντως ισχύει αυτό που είπατε.
Γιατι εγώ μεγαλύτερο αδιέξοδο (πολιτικό, κοινωνικό, περιβαλλοντικό, κλπ) απο αυτό των ΗΠΑ δεν βλέπω σε καμία άλλη 'ανεπτυγμένη' χώρα.
Αγαπητέ Άρη, σίγουρα το αδιέξοδο που γνωρίζουν οι ΗΠΑ είναι από τα μεγαλύτερα (δεν έχει κανείς παρά να δει τις ταινίες τους, που απεικονίζουν μια κοινωνία σε διαρκή πόλεμο με τον εαυτό της). Ποια ερμηνεία δίνει κανείς στη λέξη "πιστός"; Είναι αυτός που δηλώνει "In God we trust" και ταυτόχρονα κάνει πόλεμο (με όπλα, οικονομικά μέσα ή ηθική εξόντωση) σε καθένα που τον θεωρεί "μη φίλο"; Βρες σε παλαιότερη ανάρτησή μου την ομιλία του Harold Pinter όταν αποδέχθηκε το βραβείο Νόμπελ (ολόκληρο το κείμενο υπάρχει στην ιστοσελίδα του συγγραφέα), για να καταλάβεις τι εννοώ.
Πάντως, χωρίς να περιφρονεί κανείς την πίστη που κάποιοι άνθρωποι (ακόμη και αλλόδοξοι) μπορεί να έχουν, ο Δυτικός νους κατέχεται από την αντίληψη ότι τα πάντα είναι δυνατά χωρίς να αφήσουμε περιθώρια ενέργειας για τον Θεό. Γι' αυτό και κάθε ατύχημα στους σχεδιασμούς θεωρείται ότι έχει κάποιον υπεύθυνο και η αποτυχία δεν είναι αποδεκτή ως ενδεχόμενο. Μόνο που υπάρχει, ίσως τόσο περισσότερο όσο πιο φιλόδοξο είναι το ανθρώπινο σχέδιο (βλ. το πείραμα του CERN).
Δημοσίευση σχολίου