Διαζύγιο α λα αγγλικά

Λόγω απουσίας σε συνέδριο τις κρίσιμες μέρες του Βρετανικού δημοψηφίσματος δεν μπόρεσα να σχολιάσω έγκαιρα τα προσφάτως τεχθέντα στη χώρα που με φιλοξένησε αρκετά χρόνια, συνέβαλε στην ιατρική μου παιδεία και από του τρέχοντος έτους με συνταξιοδοτεί για όσα έκανα (και πλήρωσα) τα χρόνια εκείνα. Ωστόσο, διάφοροι φίλοι και συνάδελφοι με ρώτησαν πώς είδα την λαϊκή ετυμηγορία υπέρ του Brexit, κι έτσι οφείλω μιαν απάντηση.
     Λοιπόν, αυτό που απέδειξε η όλη διαδικασία είναι ότι είναι όχι αδύνατο, αλλά παντελώς ανόητο να απλουστεύεις ένα τόσο σύνθετο θέμα όπως η παραμονή ή η έξοδος μιας χώρας από την Ευρωπαϊκή Ένωση σε ένα διχοτομικό ερώτημα του τύπου 'Ναι/Όχι', 'Έξω/Μέσα'. Δεν υπάρχει περίπτωση να είναι κανείς ολότελα ικανοποιημένος με οποιοδήποτε αποτέλεσμα (ό,τι κι αν ψήφισε) και να μην κάνει δεύτερες, πιο ψύχραιμες σκέψεις («Καλά βγήκαμε, αλλά τώρα τι κάνουμε;») αφού καταλαγιάσει ο κουρνιαχτός της θριαμβολογίας. Βάζω στοίχημα (βλέπετε, το δημοψήφισμα έγινε υπόθεση και των σχετικών γραφείων που έκαναν χρυσές δουλειές στη Βρετανία) ότι ο περισσότερος απλός κόσμος δεν είχε και δεν έχει ιδέα για την έκταση των συνεπειών του Brexit, έστω και μετά από δυο χρόνια προεργασίας για την ψήφο αυτή (αν θέλετε, συγκρίνετε το χρονικό αυτό διάστημα με τη μία εβδομάδα που χρειάστηκε για το δικό μας δημοψήφισμα πέρυσι τέτοιον καιρό). Από την άλλη, ένα τέτοιο θέμα ήταν εκ φύσεως ανοικτό σε σωβινισμό, λαϊκισμό, πολιτικό καιροσκοπισμό, παραπληροφόρηση, εκφοβισμό και όποια άλλη καλοπροαίρετη πολιτική πρακτική μπορεί κανείς να σκεφθεί: τέτοια φαινόμενα δεν είναι καθόλου άγνωστα ακόμη και στις καλύτερες κοινοβουλευτικές δημοκρατίες.
     Απομένει βέβαια να δούμε πώς ακριβώς θα υλοποιηθεί το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος. Ωστόσο, με την αφορμή αυτή ακούσαμε από διάφορες πλευρές να ζητείται η επανεξέταση των όρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η δική μου απλή σκέψη: Ευρώπη με λιγότερη εξωεθνική εξουσία και αυθαιρεσία, και με σεβασμό στις ιδιαιτερότητες των λαών που την αποτελούν, με κύριο μέλημα την επιβίωση και όχι την εξαθλίωσή τους. Ουτοπία;