“Δεν έδειχνε ότι θα φύγει τόσο γρήγορα», λέει η προϊσταμένη. Όσο έμπειρος κι αν είσαι στη δύσκολη νοσηλευτική εργασία, όση διαίσθηση κι αν έχεις αναπτύξει, δεν μπορείς πάντα να μαντεύεις σωστά τον χρόνο του θανάτου. Το έκτακτο, το απρόοπτο, είναι μέσα στο πρόγραμμα όταν έχεις να κάνεις με τον καρκίνο. Έστω κι αν δεν θέλεις να το σκέφτεσαι, από ενστικτώδη αυτοάμυνα.
«Ήμουν εκεί συνέχεια. Έφυγα μόνο για μια ώρα για να κάνω ένα μπάνιο, και πέθανε τότε που έλειπα». Αισθήματα ενοχής που εκφράζονται από κάποιον συγγενή (συνήθως γυναίκα) που απουσίασε την ώρα του θανάτου. Ακούγονται ίσως παράλογα, αλλά εξυπηρετούν μια ψυχική ανάγκη, την επιθυμία για τον τελευταίο αποχαιρετισμό, ίσως την αφελή πεποίθηση ότι αν βρισκόταν εκεί θα μπορούσε να κάνει κάτι για να αποτρέψει το μοιραίο. Τα δεχόμαστε, τα ερμηνεύουμε, και ευγενικά αλλά σταθερά τα διασκεδάζουμε: η εμμονή σ’ αυτά μπορεί να οδηγήσει σε παθολογικό πένθος.
Και ο γιατρός; Τι σκέφτεται μετά από έναν ακόμη θάνατο; Έγιναν όλα σωστά; Υπήρξε κάτι που μας διέφυγε ή που θα μπορούσε να γίνει αλλιώς; Στη γλώσσα των Πυθαγορείων, ‘Πη παρέβην, τι δ’ έρεξα, τι μοι δέον ουκ ετελέσθη;’. Ένα μικρό ή μεγάλο δίδαγμα προστίθεται στην εμπειρία, μαζί με ένα ακόμη όνομα στο ψυχοχάρτι των κεκοιμημένων.
3 σχόλια:
Ας το πούμε εδώ:
Ο δάσκαλός μου στη χειρουργική εκπαιδεύτηκε επί τριετία στην Αγγλία. Μας είχε διηγηθεί πως υπήρχε εκεί κάποιος καθηγητής ή διευθυντής χειρουργός που έλεγε τούτο:
"Κάθε χειρουργός έχει ένα προσωπικό νεκροταφείο. Όσο πιό συχνά το επισκέπτεται και αποθέτει λουλούδια, τόσο καλύτερος γίνεται".
Φαντάζομαι ότι, αυτό ισχύει για όλους τους κλινικούς ιατρούς...
Η μπορεί να σκέφτεται αν πρόλαβε να πάρει το φακελάκι του ή να μετρα τα χρήματα που πήρε ή να κανονίζει το επόμενο ταξίδι που θα κάνει και τι ανταλλάγματα θα ζητήσει από τη φαρμακευτική του εταιρεία. Κυνικό μεν ρεαλιστικότατο δε..
Πιστεύω δεν θα το αρνηθείτε..
Λ.
Ανώνυμε, δεν μπορώ να αποκλείσω το ενδεχόμενο που περιγράφεις αν αναφέρεσαι στο σύνολο του ιατρικού κόσμου. Όσα γράφω εδώ όμως αποτελούν προσωπικά βιώματα, από συγκεκριμένες αφορμές. Ο χρόνος του θανάτου ενός αρρώστου δεν προσφέρεται για τέτοιου είδους σκέψεις. Σε τέτοιες ώρες καθένας μας βρίσκεται αντιμέτωπος με τη συνείδησή του και με το γεγονός της κοινής μοίρας όλων μας. Όλα τα άλλα δείχνουν πολύ μάταια και πεζά, αλλά η ζωή συνεχίζεται και πρέπει να μάθουμε να κρατούμε αποστάσεις από τον πόνο και το πένθος για να μπορέσουμε να συνεχίσουμε στο ίδιο έργο. Ξέρεις, η ιατρική δεν είναι μόνο συνέδρια, ταξίδια και υψηλές αμοιβές. Εύχομαι να μη την γνωρίσεις ποτέ από την πλευρά του αρρώστου.
Δημοσίευση σχολίου