Ποιος προσωπικός;

Ξεκούραστος μετά από ολιγοήμερες διακοπές, φυλλομετρώ τις ειδήσεις για ενημέρωση. Αρχίζει, διαβάζω, η εγγραφή των πολιτών σε προσωπικό ιατρό. Ακολουθούν οδηγίες για τον τρόπο εγγραφής, καθώς και παράθεση των ‘ποινών’ που προβλέπονται για μη εγγεγραμμένους (αυξημένη συμμετοχή σε φάρμακα και διαγνωστικές εξετάσεις). Αναζητώ κατάλογο με συμβεβλημένους ιατρούς, με εντελώς αρνητικό αποτέλεσμα. Πού θα εγγραφεί λοιπόν ο συνειδητός πολίτης που θέλει να γλιτώσει και τα ‘πρόστιμα’;

     Η συζήτηση για οικογενειακό ή προσωπικό γιατρό είναι πολύ παλιά, και κάθε υπουργός υγείας φιλοδοξεί να βάλει την προσωπική του σφραγίδα στον θεσμό (όπως κάθε υπουργός παιδείας βγάζει ένα νόμο για τα ΑΕΙ, άσχετα αν εφαρμόζεται ή όχι…). Όμως, κατά την λαϊκή έκφραση, βάζουμε το κάρο μπροστά από τα άλογα. Αν δεν έχουμε εξασφαλίσει τα ‘υποζύγια’ (= γιατρούς), πώς θα περπατήσει το ‘κάρο’ (ο θεσμός); Αναγνωρίζω όσα γράφονται ένθεν κακείθεν για κίνητρα οικονομικά και άλλα για την προσέλκυση προσωπικού. Καλές οι προθέσεις, αλλά ας πάμε λίγο πιο βαθιά.

     Η προσπάθεια ριζικής αλλαγής ενός συστήματος που – καλώς ή κακώς, με τα θετικά και τα αρνητικά του – είναι παγιωμένο εδώ και δεκαετίες, δεν μπορεί να γίνει με έναν νόμο (όσα άρθρα κι αν έχει). Η δυσανάλογη σχέση γιατρών στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα και η άνιση κατανομή τους στη χώρα (λόγω και της ιδιαίτερης γεωμορφολογίας της) είναι δυο παράγοντες που δεν μπορούν εύκολα να τροποποιηθούν. Αντίστοιχα, δεν μπορεί να αλλάξει δια νόμου η μαθημένη συμπεριφορά των πολιτών-ασθενών, που θα πρέπει να εκπαιδευθούν σε διαφορετικό μοντέλο παροχής υπηρεσιών υγείας. Μια σκέψη θα ήταν να εφαρμοσθεί πιλοτικά το σύστημα π.χ. σε έναν νομό για ένα έτος, και η εμπειρία που θα αποκομισθεί από εκεί να χρησιμοποιηθεί για βελτιώσεις και προσαρμογές. Αυτό θα προϋπέθετε τη συμφωνία γιατρών, ασθενών και δημοσίων υπηρεσιών να συμπράξουν ώστε το εγχείρημα να γίνει με όσο γίνεται καλύτερους όρους. Και φυσικά η λέξη συμφωνία αφορά πρωτίστως τους πολιτικούς φορείς (τα κόμματα) που συνήθως είναι ανασταλτικοί παράγοντες σε κάθε προσπάθεια που δεν έχει τη δική τους αποκλειστική πατρότητα.

     Πώς να το κάνουμε; Το κράτος και οι θεμελιώδεις λειτουργίες του δεν έχουν ημερομηνία λήξεως, κάτι που έχουν εξ ορισμού τα κόμματα, οι κυβερνήσεις και οι θητείες των υπουργών. Εθνικά σχέδια δεν επιτρέπεται να εγκλωβίζονται σε κομματικά 'συρματοπλέγματα'. Αν δεν αποδεχθούμε ως Έλληνες αυτή την απολύτως αναγκαία (sine qua non) συνθήκη, φοβούμαι ότι και οι επόμενες γενιές θα συζητούν για τα ίδια θέματα. 

[Δημοσιεύθηκε στην Καθημερινή 4/8/2022]