Υποβοηθούμενος θάνατος

Με αφορμή την πρόσφατη υπερψήφιση στη βρετανική Βουλή των Κοινοτήτων του νομοσχεδίου για την ιατρικώς υποβοηθούμενη αυτοκτονία σε περιπτώσεις ανίατης νόσου και το σχετικό δημοσίευμα της ‘Κ’ (5/12), αξίζει να θυμηθούμε και να θυμίσουμε ότι εδώ και δυόμιση χιλιάδες χρόνια ο Ιπποκρατικός όρκος απαγορεύει στους ιατρούς όχι μόνο την χορήγηση θανατηφόρου φαρμάκου, αλλά ακόμη και την συμβουλή για μια τέτοια ενέργεια (στο πρωτότυπο: «Οὐ δώσω οὐδὲ φάρμακον οὐδενὶ αἰτηθεὶς θανάσιμον, οὐδὲ ὑφηγήσομαι ξυμβουλίην τοιήνδε»). Εξάλλου, η εντολή «Οὐ φονεύσεις» αποτελεί θεμελιώδη επιταγή της Χριστιανικής ηθικής, χωρίς εξαιρέσεις. Σύμφωνος με τις πανάρχαιες αυτές αρχές, ο ισχύων Κώδικας Ιατρικής Δεοντολογίας (Ν. 3418/2005) προβλέπει ότι «Ο ιατρός οφείλει να γνωρίζει ότι η επιθυμία ενός ασθενή να πεθάνει, όταν αυτός βρίσκεται στο τελευταίο στάδιο, δεν συνιστά νομική δικαιολόγηση για τη διενέργεια πράξεων οι οποίες στοχεύουν στην επίσπευση του θανάτου» (άρθρο 29.3). Γνωρίζουμε ότι στις χώρες που θεσμοθέτησαν την ευθανασία ως ‘θανάτωση από οίκτο’ (mercy killing) καταγράφονται περιπτώσεις κατάχρησης της επιλογής αυτής ακόμη και για λόγους κατάθλιψης χωρίς να υπάρχει ανίατο νόσημα. Επιτέλους ας στρέψουμε τις προσπάθειές μας στη σωστή ανακούφιση (όχι μόνο σωματική, αλλά και ψυχική, κοινωνική και πνευματική) των ασθενών, χωρίς να ανοίξουμε άλλον ένα δεοντολογικό ‘ασκό του Αιόλου’. Το αρχαίο κώνειο και τα σύγχρονα ισοδύναμά του δεν πρέπει σε καμιά περίπτωση να γίνουν συνταγογραφούμενα φάρμακα.

[Δημοσιεύθηκε στην Καθημερινή 12/12/2024]

    Υστερόγραφο: Διαβάζω σε σχετικό δημοσίευμα της εφημερίδας Guardian ότι η Ολλανδία είναι μία από τις τρεις χώρες στον κόσμο που επιτρέπουν την ευθανασία για λόγους ‘αβάσταχτης νοητικής/ψυχικής οδύνης’ (unbearable mental suffering). Σύμφωνα με στοιχεία των Τοπικών Επιτροπών Ελέγχου Ευθανασίας της Ολλανδίας (Dutch Regional Euthanasia Review Committees), τον περασμένο χρόνο υποβλήθηκαν 138 άτομα σε ευθανασία για τον λόγο αυτό, 22 από τα οποία ήταν κάτω των 30 ετών. Χρειάζεται άλλο σχόλιο; Ο ολισθηρός κατήφορος (slippery slope) στα δεοντολογικά ζητήματα είναι πραγματικότητα.