Δευτέρα 18 Μαρτίου 2024

Δέησις

 Μὴ ἀποστρέψῃς τὸ πρόσωπόν σου ἀπὸ τοῦ παιδός σου, ὅτι θλίβομαι·

ταχὺ ἐπάκουσόν μου, πρόσχες τῇ ψυχῇ μου καὶ λύτρωσαι αὐτήν”.

Καλή Μεγάλη Τεσσαρακοστή, και να μας συγχωρείτε για τα ‘επταισμένα’.

Σάββατο 16 Μαρτίου 2024

Θεσμοί

Με αφορμή την απόφαση της Ιεράς Συνόδου να μη συνεορτάσει με την πολιτειακή ηγεσία την Κυριακή της Ορθοδοξίας, πολλοί έγκυροι αρθρογράφοι, τόσο της Καθημερινής όσο και άλλων μέσων, επέκριναν την στάση αυτή ως βλαπτική για την ίδια την Εκκλησία και ως ‘θυμική αντίδραση’ του προκαθημένου της. Γεννάται το ερώτημα: πώς είναι δυνατόν να γίνει κοινός εορτασμός μιας μεγάλης θρησκευτικής εορτής με θεσμικά πρόσωπα που πανηγύρισαν (όπως δεν θα έπρεπε, λόγω ακριβώς του υψηλού θεσμικού τους αξιώματος) την ψήφιση ενός νόμου που αντιβαίνει στη διδασκαλία της Εκκλησίας; Και πότε άλλοτε η ψήφιση ενός νόμου (ακόμη και του καλύτερου και συμφερώτερου για τη χώρα) γιορτάσθηκε με τέτοιο τρόπο; Ο Αρχιεπίσκοπος και η Ιεραρχία με τη στάση τους σέβονται και τιμούν τον θεσμό που εκπροσωπούν. Ας προβληματισθούν ανάλογα και οι πολιτειακοί και πολιτικοί παράγοντες.

     Διάβασα κάποτε ότι η γιαγιά της Ελισάβετ της Αγγλίας έλεγε στην μελλοντική βασίλισσα όταν ήταν μικρή: «Το να μην κάνεις τίποτε είναι το πιο δύσκολο. Το να είσαι ουδέτερος δεν είναι φυσιολογικό. Ο λαός θέλει πάντα είτε να συνοφρυωθείς είτε να χαμογελάσεις, αλλά από τη στιγμή που το κάνεις, έχεις εκφέρει μια άποψη. Κι αυτό είναι κάτι που σαν μονάρχης δεν επιτρέπεται να κάνεις». Παράδοξο; Ίσως, αλλά και τελείως ουδέτερο. Αφύσικο; Όχι για έναν ανώτατο άρχοντα που έχει αποκλειστικά διακοσμητικό ρόλο. Η συμβουλή θα μπορούσε να απευθύνεται και σε προέδρους.

[Απεστάλη στην Καθημερινή]

Τετάρτη 13 Μαρτίου 2024

Άδεια έδρανα

Κάθε τόσο διαβάζει κανείς κάποιες πολύ εύγλωττες επιστολές που θίγουν θέματα ουσίας, τα οποία όμως δυστυχώς παραβλέπονται από τους υπαιτίους ως ‘φυσιολογικά’ στον τόπο μας. Το παρακάτω δείγμα γραφής υπογράφεται από την παιδίατρο κ. Νίνα Μανωλάκη και δημοσιεύθηκε χθες στην Καθημερινή υπό τον τίτλο ‘Τα άδεια έδρανα στο Κοινοβούλιο’:  

     Η Ελλάδα γέννησε τη δηµοκρατία. Το Κοινοβούλιο είναι ο ναός της. Για πάνω από δύο µήνες «προοδευτικοί» δηµοκράτες έχουν διαλύσει τα πανεπιστήµια, χωρίς να αναφερθούµε στη φθορά δηµόσιας περιουσίας και τη σχεδόν καθηµερινή κατάληψη του κέντρου της Αθήνας από «πεζοπόρους» (βλέπε πορείες).

     Φαίνεται ότι όλα αυτά ποσώς ενδιαφέρουν βουλευτές και βουλεύτριες, όπως προκύπτει από τα άδεια έδρανα της Βουλής στη διάρκεια της συζήτησης για το επίµαχο νοµοσχέδιο [Σημ. για την ανώτατη παιδεία]. Το απόγευµα της Πέµπτης (7/3), αν κρίνω από τις ελάχιστες σκόρπιες παρουσίες, πρέπει να παρίσταντο µόνον οι οµιλητές, οι οποίοι παρουσίαζαν τα επιχειρήµατά τους στα ευήκοα ώτα των… κενών εδράνων.

     Άραγε οι εκπρόσωποι του λαού απαξιώνουν το Κοινοβούλιο, έχουν άλλες πιο σηµαντικές ασχολίες, βαριούνται, κάνουν «κοπάνα» επειδή δεν υποχρεούνται να «χτυπούν κάρτα», δίνουν το παράδειγµα της µη συνέπειας στην έννοια της στοιχειώδους επαγγελµατικής υποχρέωσης; ∆ιαλέγετε και παίρνετε. Ό,τι και αν συµβαίνει, η εικόνα αυτή είναι προσβολή στον λαό, τον οποίο κατά περίπτωση επικαλούνται ή ιδιοτελώς κολακεύουν.’

     Προσυπογράφεται ασυζητητί. Αν οποιαδήποτε έμμισθη εργασία προϋποθέτει την παρουσία του εργαζομένου στον χώρο της απασχόλησής του, αυτό θα έπρεπε να είναι η αυτονόητη υποχρέωση των βουλευτών που ψηφίζονται και εκλέγονται και πληρώνονται από όλους μας για να ‘βουλεύονται από κοινού’ (εξ ού και το όνομα του καθιδρύματος) για τις διάφορες υποθέσεις που αφορούν το κράτος, δηλαδή όλους μας. Το φαινόμενο που παρατηρούμε τακτικά παρ’ ημίν μόνο ως αργομισθία μπορεί να χαρακτηρισθεί.

Δευτέρα 11 Μαρτίου 2024

Υπερήφανη πολιτική

Εδώ και δέκα μήνες διαβάζουμε στις ειδήσεις για τον Φρέντι Μπελέρη, τον εκλεγμένο δήμαρχο της Χειμάρρας, που προφυλακίσθηκε από το αλβανικό καθεστώς για την εξυπηρέτηση πρωθυπουργικών συμφερόντων σε μια περιοχή ιδιαιτέρου τουριστικού (και άρα οικονομικού) ενδιαφέροντος, εμποδίσθηκε να ορκισθεί δήμαρχος και πρόσφατα καταδικάσθηκε με άνωθεν εντολή από ένα ‘ανεξάρτητο δικαστήριο’, ώστε να μπορεί το κράτος να προωθήσει τα δικά του σχέδια εις βάρος των περιουσιών της ελληνικής μειονότητος. Όπως γράφει ο Α. Συρίγος,  «προς το παρόν Αμερικανοί και Ευρωπαίοι δεν έχουν πεισθεί ότι η υπόθεση Μπελέρη είναι θέμα δημοκρατίας, κράτους δικαίου και παραβιάσεως ανθρωπίνων δικαιωμάτων», ενώ εμείς «επανειλημμένως στο παρελθόν με συνεχείς επιδείξεις ακραίας ‘ευρωπαϊκής ανωτερότητας’ κατάπιαμε παλινωδίες και υπαναχωρήσεις της αλβανικής πλευράς, διότι θα καταφέρναμε να προχωρήσουμε άλλα συμφέροντά μας». Η αδιαφορία των διαφόρων ‘συμμάχων’ δεν φαίνεται να μας προβληματίζει, παρόλο που δείχνουν καθαρά ότι έχουν τη δική τους ατζέντα. Έτσι, μετά την επαίσχυντη ‘συμφωνία των Πρεσπών’ ετοιμαζόμαστε για ένα ακόμη βαλκανικό φιάσκο. Αλήθεια, πώς τα καταφέρνουμε να έχουμε τόσο υπερήφανη εξωτερική πολιτική, ώστε οι υποχωρήσεις να είναι πάντα από τη δική μας μεριά και εις βάρος των δικών μας συμφερόντων; Μυστήριο.

Παρασκευή 8 Μαρτίου 2024

Τιμή και υποκρισία

Παγκόσμια ημέρα της γυναίκας σήμερα. Ας αγνοήσουμε το κοινότυπο σλόγκαν ότι θυμόμαστε τις γυναίκες μόνο μία μέρα και τις ξεχνάμε όλες τις υπόλοιπες. Χρέος μας είναι να σεβόμαστε, να τιμούμε και να αναγνωρίζουμε τις γυναίκες στους διάφορους ρόλους τους: ως συζύγους, μητέρες, αδελφές, κόρες, συναδέλφους και συνεργάτιδες, ως πρόσωπα άξια σεβασμού, τιμής και αναγνώρισης, που σέβονται πρώτα τον εαυτό τους και στη συνέχεια τους ανθρώπους γύρω τους.

     Πολλές εκδηλώσεις και αναφορές γίνονται την ημέρα αυτή, άλλες ουσιαστικές και άλλες επιπόλαιες. Ας σταθούμε σε κάτι που δεν γίνεται. Στις αναρτημένες στα περίπτερα εφημερίδες βλέπουμε, κοντά στις ειδησεογραφικές, και μια σειρά ολόκληρη από πολύχρωμες φυλλάδες, τα πρωτοσέλιδα των οποίων είναι ‘διακοσμημένα’ με φωτογραφίες γυναικών σε διάφορα στάδια απέκδυσης (για να το θέσουμε ευπρεπώς). Συχνά οι φωτογραφίες είναι άσχετες με τους παρακείμενους τίτλους, ενώ άλλοτε οι τίτλοι μπορεί να είναι πιο ‘αποκαλυπτικοί’ από φωτογραφίες, πάντα με στόχευση τις γυναίκες. Δεν έχουμε δει καμιά αντίδραση ή ακτιβισμό απέναντι στο φαινόμενο αυτό, που βέβαια υπάρχει εδώ και δεκαετίες: ούτε από τις γυναίκες που εικονίζονται, ούτε από πρόσωπα και φορείς που κάθε τόσο επισημαίνουν τα δικαιώματα των γυναικών, τις ανισότητες εις βάρος τους, τον κάθε είδους διασυρμό ή κακομεταχείρισή τους. Θα περιμέναμε πρώτα από τον Τύπο (που συνήθως είναι λαλίστατος στα θέματα αυτά) να βάλει έναν φραγμό σ’ αυτού του είδους την καταχρηστική εμπορευματοποίηση του γυναικείου σώματος (περί αυτού πρόκειται). Για να μην αναφερθούμε σε ευθύνες σε ανώτερο επίπεδο. Αλλά βέβαια μια τέτοια ενέργεια θα χαρακτηριζόταν ως λογοκρισία, σεμνοτυφία και πουριτανισμός. Πώς ακριβώς τιμούν τις γυναίκες όλα αυτά τα έντυπα με τις απεικονίσεις τους; Και πώς αυτού του είδους η ‘τιμή’ γίνεται αποδεκτή από τους συνηγόρους και υπερμάχους των γυναικών;

     Υπάρχει ένα αρχαίο ρητό που λέει ότι «ἐκ τοῦ ὁρᾶν τίκτεται τὸ ἐρᾶν» (από την θέα γεννάται η επιθυμία). Όταν εκθέτουμε κάτι σε κοινή θέα, προκαλούμε την επιθυμία του. Και αν μεν πρόκειται για άψυχο αντικείμενο, η επιθυμία μπορεί να ωθήσει τον θεατή να το αποκτήσει με κάποιον τρόπο, θεμιτό ή ενδεχομένως και αθέμιτο. Όταν όμως ‘αντικείμενο’ είναι το γυμνό ανθρώπινο σώμα, η διεγειρόμενη επιθυμία μπορεί να οδηγήσει κάποιους σε συμπεριφορά παρενόχλησης (ή και τίποτε χειρότερο), που δεν θα στραφεί προς το χαρτί της φωτογραφίας αλλά προς κάποιο προσιτό γυναικείο πρόσωπο, που βέβαια δεν θα έχει καμία σχέση με τη φωτογραφία. Τονίζουμε το σημείο αυτό, για να μη θεωρηθεί ότι ενοχοποιούμε το τυχόν θύμα. Στις περιπτώσεις αυτές, άλλος φταίει και άλλος πληρώνει.  

     Όλα αυτά δυστυχώς παραβλέπονται συστηματικά από τους θιασώτες της κακώς νοούμενης ελευθερίας, είτε αυτοχαρακτηρίζονται ως προοδευτικοί είτε ως συντηρητικοί. Όλοι αυτοί μπορεί να κόπτονται για το αν η γυναικοκτονία θα αναγνωρισθεί ως ιδιαίτερη μορφή εγκλήματος, αρνούνται όμως να κοιτάξουν κάποιες από τις ρίζες του φαινομένου. Όπως όμως διαβάζουμε στην ασκητική γραμματεία, δεν γίνεται να θέλεις να θανατώσεις ένα λιοντάρι και συγχρόνως να του δίνεις τροφή. Και στο θέμα αυτό, όπως και σε τόσα άλλα, το μόνο που αναδεικνύουμε είναι η υποκρισία μας. Ακόμη και στην τιμή προς τις γυναίκες.