Υποκρισία

Τι παιχνίδια παίζει η ζωή… Τις τελευταίες μέρες πληροφορηθήκαμε ότι βρέθηκε ένα νεκρό έμβρυο πίσω από μια καντίνα. Εντοπίσθηκε η μητέρα και διαπιστώθηκε ότι είχε αποβάλει (προφανώς αυτόματα, αφού διασκέδαζε σε κέντρο με τον σύζυγό της) στον τέταρτο μήνα της κύησης. Η όλη διαδικασία έγινε με εισαγγελική εντολή και περιλάμβανε ιατροδικαστική εξέταση της μητέρας και προανάκριση από το Τμήμα Δίωξης και Εξιχνίασης Εγκλημάτων. Όλα αυτά για μια αυτόματη αποβολή από ‘φυσικά’ αίτια, δηλαδή χωρίς σκόπιμη πρόκληση.

     Κατ’ αναλογίαν με τα παραπάνω, τι θα έπρεπε να γίνεται σε κάθε προκλητή αποβολή, άλλως έκτρωση ή άμβλωση; Πόσες εισαγγελικές εντολές θα έπρεπε να εκδίδονται κάθε μέρα, πόσες προανακρίσεις και πόσες ιατροδικαστικές εξετάσεις να γίνονται; Φαντάζεται κανείς τον φόρτο εργασίας και το κόστος για τις αρμόδιες υπηρεσίες; Πιο εύκολο και βολικό είναι να επικαλούμαστε το ‘δικαίωμα στην επιλογή’ για το μεγάλο σύνολο και να εφαρμόζουμε σχολαστικά τις νομικές και ιατροδικαστικές διαδικασίες σε μεμονωμένες περιπτώσεις, ικανοποιώντας έτσι την προοδευτική μερίδα της κοινωνίας αλλά και την ηθική μας συνείδηση, πεπεισμένοι ότι κάναμε το καθήκον μας. Προφανώς ισχύει κι εδώ ο λόγος του Χριστού για το ‘κάρφος’ στο μάτι του άλλου και την ‘δοκό’ στο δικό μας. Όπως συνήθως λέμε, ασχολούμαστε με ένα δένδρο και παραβλέπουμε συνειδητά το δάσος. Είναι ή δεν είναι δικαιολογημένος το τίτλος του σημειώματος;

Χρυσός Κανόνας

Έχω επανειλημμένα γράψει για το Ολοκαύτωμα, για το Άουσβιτς, για την αναγνώριση και τον σεβασμό των διωγμών και των εξοντώσεων που υπέστησαν οι Εβραίοι σε παλαιότερες εποχές. Όλα αυτά είναι αδιαμφισβήτητα ιστορικά γεγονότα, που κανείς δεν θα ήθελε να επαναληφθούν ποτέ και για κανέναν λαό στον κόσμο. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι αυτοί που κάποτε κυνηγήθηκαν και εξοντώθηκαν έχουν το ελεύθερο να κάνουν ό,τι θέλουν σε άλλους λαούς. Δεν αποτελεί αντισημιτισμό ή ρατσισμό το να καταδικάζει κανείς την συστηματική ισοπέδωση της Γάζας από το Ισραήλ και την ανθρωπιστική κρίση που έχει προκληθεί από την εκτόπιση όλων των Παλαιστινίων, την καταστροφή όλων των υποδομών υγείας και τον αποκλεισμό κάθε είδους έξωθεν βοήθειας εδώ και μήνες. Αν η αρχική στρατιωτική επιχείρηση του Ισραήλ κατά της Χαμάς είχε τον χαρακτήρα νομίμων αντιποίνων για τη σφαγή 1200 αμάχων Ισραηλινών στις 7 Οκτωβρίου 2023, η συνέχισή της επί ενάμισι χρόνο με την μορφή που έχει πάρει δεν μπορεί να αμνηστευθεί με κανένα πρόσχημα. Τίποτε δεν δικαιολογεί τους σκοτωμούς χιλιάδων αμάχων, έστω κι αν ανάμεσά τους κρύβονται κάποιοι τρομοκράτες (η ‘λογική’ του Ηρώδη: για να εξαφανίσω το βρέφος Ιησού θανατώνω όλα τα βρέφη). Ο Τωβίτ της Παλαιάς Διαθήκης συμβούλευε τον γιό του μεταξύ άλλων: «ὃ μισεῖς, μηδενὶ ποιήσῃς» [Τωβ. 4:15]. Απλή, απλούστατη συμβουλή: αν απεχθάνεσαι κάτι, μην το κάνεις κι εσύ σε άλλους. Πόσα δεινά θα είχαν αποφευχθεί στον κόσμο αν όλοι ακολουθούσαν αυτόν τον χρυσό κανόνα…

Αρχιερατικά

Κάποιοι με ρωτούν κατά καιρούς γιατί δεν σχολιάζω εκκλησιαστικά θέματα. Δεν πρόκειται για έλλειψη ενδιαφέροντος, αλλά για συνειδητή επιλογή. Άλλωστε γράφουν πολλοί σχετικά, και κάποια σχόλια ίσως να δημιουργούσαν ‘παροξυσμόν’ [Πραξ. 15:39] και αντιδράσεις από ανθρώπους που ενδεχομένως θα είχαν διαφορετική γνώμη. Υπάρχουν αρκετές αφορμές διαιρέσεων και αντιλογίας στον κόσμο, δεν χρειάζεται να προσθέτουμε και άλλες, και μάλιστα μεταξύ Ορθοδόξων. Ωστόσο, θα καταθέσω δυο σκέψεις πάνω σ’ ένα ζήτημα που είναι ακόμη σε εξέλιξη.

    Με αφορμή την πλήρωση της μητροπόλεως Κυδωνίας και Αποκορώνου (στα Χανιά) που χήρευσε πρόσφατα, ακούγονται διάφορα για παρεμβάσεις είτε πολιτικών προσώπων είτε του ΟικουμενικούΠατριαρχείου για το αν θα μετατεθεί εκεί ο νυν μητροπολίτης Κισάμου και Σελίνου και γιατί δεν τον θέλει ο Α ή ο Β πολιτικός ή εκκλησιαστικός παράγων. Ταπεινή μου γνώμη: στην εκλογή ή τοποθέτηση ενός μητροπολίτη μιας αυτοκέφαλης Εκκλησίας (όπως η Κρήτη, που έχει καταστατικό χάρτη, δηλ. ‘σύνταγμα’, από το 1961) δεν μπορεί να έχει λόγο ούτε άλλη Εκκλησία (ακόμη και το Πατριαρχείο) ούτε, πολύ περισσότερο, η πολιτική εξουσία. Με το ισχύον σύστημα, η εκλογή γίνεται από την σύνοδο της Εκκλησίας της Κρήτης. Διαφορετικά, ας αναθέτουμε σε τρίτους τον διορισμό ‘δοτών’ μητροπολιτών.

     Ας δεχθούμε καταρχήν ότι το μεταθετό αντιβαίνει στους κανόνες. Αν δεν είχαν προηγηθεί κατά καιρούς άλλες περιπτώσεις μεταθέσεων μητροπολιτών, θα μπορούσε να θεωρήσει κάποιος εύλογες τις διάφορες ενστάσεις. Δυστυχώς η εποχή μας δεν ευνοεί τους καλούς λογισμούς. Στην παρούσα περίπτωση η κυβέρνηση, επικαλούμενη παρέμβαση του Πατριαρχείου (μήπως την προκάλεσε κιόλας;), συνέρραψε μια βολική τροπολογία σε άσχετο νομοσχέδιο (του υπουργείου Αμύνης, ίσως διότι αισθάνεται αμυνόμενη…) ώστε να ακυρώσει την ανεπιθύμητη μετάθεση. Για το διαρκώς επαναλαμβανόμενο συνταγματικό αδίκημα της επισύναψης τροπολογιών σε άσχετα νομοσχέδια ούτε κουβέντα από όσους κόπτονται για τους κανόνες. Άλλωστε, οι πολιτικοί όλων των αποχρώσεων το χρησιμοποιούν κατά το συμφέρον τους.

     Έχω ξαναγράψει στο παρελθόν ότι το παράδειγμα για τις εκλογές αρχιερέων θα έπρεπε να αποτελεί η εκλογή του Αποστόλου Ματθία από τους ένδεκα, όπως περιγράφεται στο πρώτο κεφάλαιο των Πράξεων. Επιλογή των πλέον καταλλήλων προσώπων από το σώμα της Εκκλησίας και κλήρωση κατόπιν κοινής προσευχής, ώστε να αναδείξει ο Θεός τον εκλεκτό Του. Αυτό βέβαια προϋποθέτει ότι εμπιστευόμαστε τον Θεό και αποδεχόμαστε την κρίση Του. Ή μήπως όχι;

Κατακείμενοι

Κυριακή του Παραλύτου σήμερα στο κινητό εορτολόγιο της Ορθόδοξης Εκκλησίας, και ενώ την έχουμε γιορτάσει και ψάλει τόσες φορές, για πρώτη φορά συσχετίζω τον επί ‘τριάκοντα καὶ ὀκτὼ ἔτη κείμενον ἐπὶ κραβάτῳ’ παράλυτο της ευαγγελικής περικοπής με συγκεκριμένα πρόσωπα, και δη συναδέλφους, που βρίσκονται σε ανάλογη θέση. Ένας με ημιπληγία μετά από σοβαρή εγκεφαλική αιμορραγία, ένας τετραπληγικός επί δέκα έτη από πτώση και τραυματισμό, ένας πλήρως παράλυτος εδώ και δυο χρόνια από ανίατο νευρολογικό νόσημα. Και πόσοι ακόμη, γνωστοί και άγνωστοι, όλοι με τα κοινά και τα ιδιαίτερα προβλήματα της κάθε περίπτωσης, οι περισσότεροι με κάποιους δίπλα τους που φέρουν αγόγγυστα το σωματικό και ψυχικό βάρος της αποκλειστικής φροντίδας, αποταμιεύοντας έτσι την αντιμισθία του Κυρηναίου Σίμωνος που σήκωσε τον σταυρό του Κυρίου. Ως προς το σημείο αυτό διαφέρουν από τον παράλυτο του ευαγγελίου, που έλεγε ότι ‘ἄνθρωπον οὐκ ἔχω’. Όμως στον καθένα απ’ αυτούς και στους φροντιστές τους ο Κύριος απευθύνει το εύστοχο ερώτημα που ‘ποιητικῇ ἀδείᾳ’ του αποδίδει ο υμνογράφος: «Διὰ σὲ ἄνθρωπος γέγονα, διὰ σὲ σάρκα περιβέβλημαι, καὶ λέγεις ἄνθρωπον οὐκ ἔχω;» Το δικό Του χέρι είναι πάντα απλωμένο και διαθέσιμο. Ας θυμόμαστε κι εμείς να το αποζητούμε, είτε πάσχουμε οι ίδιοι είτε συμπάσχουμε με άλλους. Είτε απλώς τους γνωρίζουμε.