Πέμπτη 26 Δεκεμβρίου 2024

Ψηφιακές γκάφες

Οι εφαρμογές της σύγχρονης τεχνολογίας δεν φαίνεται να έχουν όρια, και κάθε μέρα ακούμε και μαθαίνουμε για εξελίξεις που ξεπερνούν τη φαντασία μας. Ο εντυπωσιασμός μας από αυτές ξεθωριάζει απότομα όταν διαπιστώνουμε τις γκάφες της, ή μάλλον την αφέλεια – ας την πούμε έτσι – αυτών που την χρησιμοποιούν χωρίς κριτική αξιολόγηση των προϊόντων της. Έτσι, σε πρόσφατο άρθρο της Καθημερινής για ‘Τα μεγάλα μυστήρια της Ιστορίας που λύθηκαν το 2024’ διαβάζω για τις πιθανές ασθένειες του Μπετόβεν και συναντώ την ακόλουθη φράση: «Εκτός από μόλυβδο, οι κλειδαριές του Μπετόβεν περιείχαν επίσης αυξημένες ποσότητες αρσενικού και υδραργύρου». Προσπαθώ να σκεφθώ ανατομικά και να φαντασθώ πού υπάρχουν κλειδαριές στο ανθρώπινο σώμα, προβληματίζομαι για τις κλειδώσεις (όρος της καθομιλουμένης για τις αρθρώσεις), διαβάζω τα σχόλια και βάζω τα γέλια. Η λέξη lock στα αγγλικά σημαίνει κλειδαριά αλλά σημαίνει και την μπούκλα των μαλλιών. Οι σχολιαστές αναζήτησαν και βρήκαν το πρωτότυπο αγγλικό άρθρο στο CNN Science, το οποίο προφανώς μεταφράσθηκε από κάποια ψηφιακή εφαρμογή και δημοσιεύθηκε χωρίς να ελεγχθεί από ανθρώπινο μάτι. Μερικές ώρες αργότερα, και μετά το σχετικό ‘κράξιμο’ των αναγνωστών, η ιστοσελίδα είχε διορθώσει το λάθος.

     Κάτι ανάλογο είχα εντοπίσει προ καιρού αναζητώντας στο Google τον μεγάλο Γερμανό τενόρο Peter Schreier. Η μηχανή αναζήτησης μου παρουσίασε την αγγλική Wikipedia και σε παράλληλη στήλη την αυτόματη μετάφρασή της στα ελληνικά, όπου διαβάζω: «Ο Peter Schreier ήταν Γερμανός τενόρος στην όπερα, τη συναυλία και τα ψέματα, και μαέστρος». Σταματώ έκπληκτος, αναλογιζόμενος τι σχέση έχει το ψέμα μ’ έναν τενόρο, και βλέποντας το αγγλικό κείμενο βρίσκω την απάντηση. Ο ‘μεταφραστής’ απέδωσε τη λέξη lied που στα μεν αγγλικά είναι ο αόριστος του ρήματος lie που σημαίνει ψεύδομαι, στα γερμανικά όμως (με κεφαλαίο L) σημαίνει τραγούδι (και πιο ειδικά ένα συγκεκριμένο είδος περίτεχνου λυρικού τραγουδιού) και ως μουσικός όρος χρησιμοποιείται σε όλες τις γλώσσες. Κι έτσι ο μεν τενόρος απαλλάχθηκε από την κατηγορία του ψεύδους, ενώ ο μεταφραστής της Google χρεώθηκε την… συκοφαντική του δυσφήμιση.

Δεν υπάρχουν σχόλια: