Νοηματοδότηση

Κλείνουν τέσσερεις εβδομάδες απόψε το βράδυ από το τραγικό σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη. Δεν μπορούμε, και δεν πρέπει, εύκολα να το διαγράψουμε από τη μνήμη μας. Ωστόσο, πρέπει να γίνεται αφορμή για να σκεφτόμαστε λίγο έξω από τα κοινά και τα όσα οι κάθε είδους αρμόδιοι και τα μέσα ενημέρωσης μας προβάλλουν κάθε τόσο, καθένας από τη δική του οπτική γωνία και με τη δική του σκοπιμότητα. Διαβάζοντας σήμερα κάποιες σελίδες από την ‘Έκδοσιν ακριβή της Ορθοδόξου πίστεως’ του μεγάλου δογματικού αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού συναντώ τις ακόλουθες δυο μικρές φράσεις [κεφ. 43]:

     «Χρὴ δὲ εἰδέναι, ὡς πολλοί εἰσιν οἱ τρόποι τῆς τοῦ Θεοῦ προνοίας, καὶ μήτε λόγῳ ἑρμηνευθῆναι, μήτε νῷ περιληφθῆναι δυνάμενοι. Δεῖ γινώσκειν, ὡς πᾶσαι αἱ σκυθρωπαὶ ἐπιφοραὶ τοῖς μετ᾿ εὐχαριστίας δεχομένοις πρὸς σωτηρίαν ἐπάγονται καὶ πάντως ὠφελείας γίνονται πρόξενοι».

     Σε νεοελληνική απόδοση: «Πρέπει ακόμη να γνωρίζουμε ότι υπάρχουν πολλοί τρόποι της θείας πρόνοιας, τους οποίους ούτε ο λόγος μπορεί να ερμηνεύσει ούτε ο νους να τους χωρέσει. Πρέπει να γνωρίζουμε ότι όλες οι λυπηρές δοκιμασίες οδηγούν στη σωτηρία εκείνους που τις δέχονται με ευχαρίστηση, και οπωσδήποτε τους προξενούν ωφέλεια».

     Δεν είναι εύκολο να νοηματοδοτήσει κανείς το πένθος και τον πόνο για μια μεγάλη απώλεια. Ο χρόνος μπορεί να επουλώνει πληγές, ακόμη και να τις θεραπεύει. Για κάποιους ανθρώπους όμως (όπως ο ευλογημένος

π. Χριστόδουλος, πατέρας του νεαρού Κυπριανού στην Κύπρο) η αποδοχή του νοήματος που μας προσφέρει ο άγιος με το παραπάνω κείμενό του λειτουργεί ως σωτήριο φάρμακο έστω και αν οι πληγές είναι ακόμη νωπές και χαίνουσες. Είθε να έχουμε το κουράγιο και την πίστη να κάνουμε το βήμα αυτό.

Έγκλημα και ασυλία

Η είδηση φάνηκε πρόσφατα στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων [ενδεικτικά ΕΔΩ και ΕΔΩ]: ένας αρχαιολόγος που είναι υπεύθυνος για τις αρχαιότητες της Μυκόνου έπεσε θύμα άγριου ξυλοδαρμού από ‘καλά παιδιά’ που υπερασπίζονται τα τοπικά οικοδομικά συμφέροντα του διαβόητου Κυκλαδικού νησιού, τα οποία παραβιάζουν κανόνες δόμησης που έχουν να κάνουν με την προστασία των αρχαιολογικών χώρων αλλά και του φυσικού περιβάλλοντος. Όταν το νησί προσδοκά εκατομμύρια από τους διάφορους ‘πλούσιους και διάσημους’ όλου του κόσμου που συρρέουν εκεί για τα έξαλλα πάρτυ τους, είναι δυνατόν να σταθεί εμπόδιο ένας ευσυνείδητος δημόσιος λειτουργός;

     Με αφορμή την εγκληματική αυτή επίθεση, καθώς και απειλητικές επιστολές προς άλλη αρχαιολόγο, ο πρωθυπουργός δήλωσε ότι είναι αδιανόητο να υπάρχει ένα νησί στην Ελλάδα που είναι υπεράνω του νόμου και ότι η κατάσταση θα αντιμετωπισθεί αποφασιστικά. Να το δούμε στην πράξη. Α ναι: να μην ξεχάσει και τη φορολογική πλευρά του ζητήματος, μια και έχουμε δει στο παρελθόν να εκδιώκονται οι εφοριακοί που πήγαιναν για έλεγχο σε τουριστικές περιοχές.

      Αλλάζουμε θέμα, όχι όμως και γενικό κλίμα. Εκτός από νησιά υπάρχουν και άλλοι χώροι στην Ελλάδα όπου η παραβατικότητα και η ανομία κυριαρχεί, εις πείσμα νόμων και κανόνων και καλών προθέσεων υπουργών και άλλων θεσμικών προσώπων. Πρόκειται για τα πανεπιστήμια, όπου η ανομία παίρνει διάφορες μορφές. Από την φασιστική βία ποικίλων ακραίων ομάδων εναντίον φοιτητών και καθηγητών, την παρεμπόδιση μαθημάτων και άλλων ακαδημαϊκών διαδικασιών, ως την παροχή ασύλου για διάφορες εξωπανεπιστημιακές δράσεις (η διακίνηση ναρκωτικών και η κατασκευή κοκτέιλ μολότωφ για ‘κοινωνική’ χρήση είναι δυο που έρχονται πρόχειρα στο νου) ως το ‘σύνδρομο της Αθήνας’ που περιγράφει ο καθηγητής Αρ. Χατζής σε πρόσφατο άρθροτου: την ρύπανση και την εκούσια γενική φθορά των πανεπιστημιακών κτιρίων από «ένα πάτσγουορκ κακότεχνων γκράφιτι, ακατανόητων συνθημάτων, σχισμένων αφισών, κουρελιασμένων πανό, βρομιάς και κακογουστιάς». Κάποια ιδρύματα έχουν και άλλα πιο ιδιαίτερα προβλήματα. Όπως μαθαίνω εκ των έσω, στο πανεπιστήμιο Θράκης στην Κομοτηνή κυκλοφορούν αδέσποτα σκυλιά που επιτίθενται σε φοιτητές και προσωπικό, χωρίς οι αρμόδιες αρχές να παίρνουν κανένα μέτρο, δια τον φόβον των ζωοφίλων. Φαίνεται ότι ακόμη και τα ζώα έμαθαν να εκμεταλλεύονται το επαίσχυντο ‘άσυλο’.

     Στο αστυνομικό ρεπορτάζ κάθε τόσο βλέπουμε να εμφανίζονται εν είδει guest star τα Ζωνιανά και τα Εξάρχεια. Δυστυχώς δεν είναι οι μόνοι τόποι στην Ελλάδα που θεωρούν εαυτούς υπεράνω νόμων. Όταν διαβάζουμε για καρτέλ εγκληματιών σε χώρες όπως το Μεξικό και η Κολομβία, ας σκεφτόμαστε ότι το μόνο που αλλάζει είναι η κλίμακα μεγέθους της ανομίας και της εγκληματικότητας. Το πνεύμα είναι δυστυχώς το ίδιο.

 

Τρέχοντα θέματα

Δεν θαυμάζω ιδιαίτερα το εκλογικό σύστημα των ΗΠΑ. Το βρίσκω πολύπλοκο, αλλά βέβαια εξυπηρετεί μια ομοσπονδιακή χώρα που αποτελείται από πενήντα διαφορετικά κράτη (η κάθε πολιτεία έχει ουσιαστικά υπόσταση κράτους, με δικό της κυβερνήτη και κοινοβούλιο και νόμους), με την οποία δεν μπορεί να συγκριθεί η δική μας χώρα. Όμως αν κάτι πρακτικό (και αξιόλογο) ξεχωρίζω από το σύστημα αυτό είναι ότι οι πάντες γνωρίζουν πότε θα γίνουν οι επόμενες εκλογές και πότε θα αναλάβει καθήκοντα ο πρόεδρος που θα εκλεγεί από αυτές. Ας συγκρίνουμε το δεδομένο αυτό με τη δική μας πολιτική πραγματικότητα, στην οποία συζητούμε για εκλογές εδώ και ένα εξάμηνο τουλάχιστον, αλλά ακόμη δεν έχουμε ακούσει τίποτε για την ημερομηνία τους. Έστω κι αν πρόκειται να γίνουν σε ένα μήνα και κάτι (σύμφωνα με τις διαρροές). Το συμπέρασμα δικό σας.

     Αυτό δεν είναι βέβαια το μόνο επιλήψιμο σημείο του συστήματος. Αλλάζουμε εκλογικό νόμο κάθε τρεις και λίγο κατά βούλησιν, με τη μέθοδο ΟΦΑ (Όπως Φυσάει ο Αέρας, για όσους δεν ξέρουν τα αρχικά αυτά), είτε για να ικανοποιήσουμε μια κάποια ιδεολογία (π.χ. απλή αναλογική) είτε για να εξασφαλίσουμε την πολυπόθητη αυτοδυναμία. Ετοιμαζόμαστε για εκλογές (όποτε γίνουν), και ένα τουλάχιστον κόμμα δεν μας λέει ποιον προορίζει για πρωθυπουργό της χώρας, ενώ στις ειδήσεις κυριαρχούν όχι τόσο τα γεγονότα όσο οι απαξιωτικές δηλώσεις των αρχηγών, των εκπροσώπων, των υπουργών και των προαλειφομένων για υπουργικές θέσεις (που αποτελούν αντικείμενο παζαριού των υποψηφίων με τους αρχηγούς τους). Και άλλα πολλά.

     Να μην το ξεχάσω, μια και αποτελεί κι αυτό κυρίαρχο θέμα των ημερών: η τιμή του μπακαλιάρου. Όχι πόσο τον εκτιμούν τα άλλα ψάρια για την αξία του, αλλά πόσο θα τον πληρώσουν οι καταναλωτές εν όψει του Ευαγγελισμού. Μέγα το θέμα ασφαλώς. Ωστόσο, ανασκαλεύοντας Τυπικό, Μηναίο και Τριώδιο δεν βρίσκω πουθενά τη λέξη ‘βακαλάος’ ως απαιτούμενο του εορτασμού. Προβλέπεται κατάλυση ιχθύος, που περιλαμβάνει όλα τα αλιεύματα, από την ταπεινή σαρδέλλα μέχρι τον σολωμό και τον ξιφία. Συνεπώς διαλέγετε και παίρνετε, αγνοώντας τους διάφορους ‘μπακαλιάρους’ των μέσων ενημέρωσης.