Προ ημερών ήρθε στην επικαιρότητα – και προσπεράσθηκε πολύ σύντομα – μια στατιστική ιδιαίτερα ανησυχητική. Μέσα στο έτος που διανύουμε, ένας στους τέσσερεις νεοεισαχθέντες σε στρατιωτικές σχολές μονίμων αξιωματικών και υπαξιωματικών της χώρας εγκατέλειψε τη σχολή του, δηλαδή έφυγε από το στράτευμα. Διαβάσαμε επίσης ότι κάποιοι σπουδαστές που ολοκλήρωσαν την φοίτησή τους στην στρατιωτική ιατρική σχολή αποχώρησαν λίγο πριν από την ορκωμοσία τους ως αξιωματικών πληρώνοντας το πρόστιμο των 50.000 ευρώ που προβλέπεται για τέτοιες περιπτώσεις. Τέλος, με βάση τα στοιχεία του Υπουργείου, το ποσοστό αποχώρησης από τις στρατιωτικές σχολές στο πρώτο έτος αυξάνεται σταδιακά, ανεβαίνοντας από 6% το 2020 σε 24% το 2024.
Διάφοροι λόγοι προβλήθηκαν σε σχετικά δημοσιεύματα για την ‘αιμορραγία’ αυτή, όπως η σκληρή εκπαίδευση και τα καψώνια (που βέβαια δεν έχουν καμία σχέση με εκείνα του παρελθόντος), οι σχετικά χαμηλοί μισθοί σε σύγκριση με εκείνους του ιδιωτικού τομέα, οι υποχρεωτικές υπηρεσιακές μεταθέσεις και η ιεραρχική δομή των ενόπλων δυνάμεων, που σημαίνει ισόβια πειθαρχία σε κανονισμούς και προϊσταμένους. Όλα αυτά μπορεί να ισχύουν σε ποικίλο βαθμό για κάθε περίπτωση. Ωστόσο, γενικότερα νομίζω ότι από την μεταπολίτευση κι έπειτα υπήρξε μια σταδιακή συκοφάντηση και απαξίωση, άλλοτε φανερή και άλλοτε ‘υπόγεια’, των εννοιών του χρέους και του καθήκοντος απέναντι σε έθνος και πατρίδα (στα πλαίσια των οποίων εντάσσεται και η στρατιωτική υπηρεσία). Είχε προηγηθεί η κακοποίηση των όρων ‘έθνος’ και ‘πατρίδα’ από το δικτατορικό καθεστώς, που έδωσε το δικαίωμα στην αριστερόστροφη ρητορεία να επιβάλει τη δική της διεθνιστική λογική. Και βέβαια, η γενική οικονομική ευμάρεια και η καλλιέργεια ενός κλίματος ευζωίας δεν ενθαρρύνει τους νέους προς μια ζωή σκληραγωγίας και υποταγής σε κανόνες.
Κι έτσι αντιμετωπίζουμε το παράδοξο φαινόμενο οι ένοπλες δυνάμεις της χώρας να αναβαθμίζονται τεχνολογικά και παράλληλα να φθίνουν από πλευράς προσωπικού, και μάλιστα σε μια εποχή που οι απειλές και οι προκλήσεις για την εθνική ασφάλεια κλιμακώνονται. Κάποτε οι στρατιωτικές σχολές οργάνωναν εκδηλώσεις γνωριμίας για τους μαθητές του Λυκείου, με σκοπό την προσέλκυση υποψηφίων. Ίσως θα πρέπει να το ξανασκεφθούν οι υπεύθυνοι. Για να μη φθάσουμε κάποια μέρα να διοικείται το στράτευμα από... εικονικούς αξιωματικούς, απόφοιτους της τεχνητής νοημοσύνης.