Πολιτική ουτοπία

Από τότε που θυμόμαστε τους εαυτούς μας και αρχίσαμε να πιάνουμε κάποιες έννοιες που πηγαινοέρχονταν στις κουβέντες των μεγάλων, μάθαμε και τους όρους ‘δεξιά’ και ‘αριστερά’. Όχι ως τοπικούς προσδιορισμούς (όπως πάνω-κάτω, εμπρός-πίσω, μέσα-έξω) αλλά ως δυο πόλους μιας πολιτικής πυξίδας που είναι διαμετρικά αντίθετοι. Με την ενηλικίωση γίναμε κι εμείς πολιτικά όντα, τοποθετήσαμε τους εαυτούς μας κάπου, κάποιοι παθιάστηκαν με τα ‘πιστεύω’ της δικής τους πλευράς και έγιναν φανατικοί υπέρμαχοι της ιδεολογίας που –υποτίθεται – διέπει την παράταξη, μέχρι του σημείου να παίζουν ξύλο με τους απέναντι. Ακούσαμε πύρινους λόγους που εξυμνούσαν τη ‘δική μας’ πλευρά και έστελναν ‘εις το πυρ το εξώτερον’ την άλλη, που πάντα ήταν υπεύθυνη για όλα τα δεινά της οικουμένης. Ωριμάζοντας, αρχίσαμε να βλέπουμε τα πράγματα λίγο πιο καθαρά, ίσως και πιο κυνικά. Διαπιστώσαμε ότι κάτω από την όποια επιφάνεια μας έδειχνε η μία ή η άλλη πλευρά υπάρχουν άνθρωποι ίδιοι και απαράλλαχτοι, με τα ίδια προτερήματα και ελαττώματα, τις ίδιες αρετές και κακίες και φιλοδοξίες, και ότι οι καυγάδες μας τελικά δεν είχαν προσφέρει τίποτε ουσιαστικό ούτε σ’ εμάς ούτε στο σύνολο· απλώς εξυπηρετούσαν συμφέροντα κάποιων λίγων.

     Ας μεταφερθούμε λίγο στην ανθρώπινη ανατομία. Όλοι έχουμε δυο χέρια, δυο πόδια, δυο μάτια και αυτιά. Η απουσία ή απώλεια του ενός από τα διφυή αυτά όργανα μας αφήνει λειψούς. Όσο κι αν θαυμάζουμε και εξυμνούμε τους αθλητές των Παραολυμπιακών Αγώνων για το ψυχικό σθένος και την επιμονή τους, κανένας αρτιμελής άνθρωπος δεν θα ήθελε να είναι στη θέση τους. Με το ένα χέρι μόνο δεν μπορώ ούτε ένα κορδόνι να δέσω. Χρειάζεται η δημιουργική συνεργασία (που συχνά περιλαμβάνει και αντίθεση) των δυο χεριών για να εκτελέσω αυτή την απλή εργασία, όπως και τόσες χιλιάδες άλλες. Είναι δυνατό όμως να φαντασθώ το αριστερό μου χέρι να ακυρώνει ό,τι πάει να κάνει το δεξί, και αντίστροφα; Κάτι τέτοιο δεν θα ματαίωνε την όποια προσπάθειά μου να επιτύχω κάτι;

     Κατά ανάλογο τρόπο θα πρέπει να σκεφτόμαστε και για την πολιτική οντότητα που ονομάζεται κοινωνία και κράτος. Χρειάζεται την αντίθεση, την αντιπολίτευση, μόνο που αυτή πρέπει να είναι δημιουργική. Η αντιπαράθεση διαφορετικών αντιλήψεων πολιτικής θα πρέπει να οδηγεί σε βελτίωση του συνόλου, σε κίνηση προς θετική κατεύθυνση. Αυτό σημαίνει διάθεση για συνεργασία και σύμπραξη, τουλάχιστον τον περισσότερο καιρό, που με τη σειρά της προϋποθέτει αμοιβαίες υποχωρήσεις και όχι άκαμπτη προσκόλληση σε μια παγιωμένη νοοτροπία. Κανένας δεν έχει το απόλυτο δίκαιο, αλλά και κανένας δεν είναι φορέας αποκλειστικά του κακού. Όλοι μπορούν να συνεισφέρουν κάτι. Και όταν έρχεται ο καιρός της αναθεώρησης των πολιτικών πραγμάτων (εκλογές), τότε να γίνεται κριτική, αυστηρή μεν, αλλά όχι απορριπτική σε σημείο που η μετέπειτα συνεννόηση να καθίσταται αδύνατη.

     Οι σκέψεις αυτές μπορεί να αποτελούν αυτό που περιγράφει ο τίτλος. Ωστόσο κατατίθενται για… περίσκεψη.