Προς την κάλπη

 «Τελικά, τι θα ψηφίσουμε την Κυριακή;»

     Η ερώτηση αυτή γίνεται συχνά  από φίλους, γνωστούς και άλλους, και πιο συχνότερα και πιεστικά όσο η συγκεκριμένη Κυριακή – η επόμενη – πλησιάζει. Όχι αδικαιολόγητα βέβαια, μια και τα διλήμματα υπάρχουν, οι υποσχέσεις (κάποτε ειλικρινείς, αλλά πιο συχνά κολακευτικές) δίνουν και παίρνουν, οι προειδοποιήσεις για εκτροπές και άλλα δεινά πολλαπλασιάζονται. Οι ‘ειδικοί’ στα θέματα πολιτικοί αναλυτές και εκλογολόγοι αναπτύσσουν θεωρίες για τα κίνητρα της ψήφου, για τα ενδεχόμενα αποτελέσματα, για το αν θα βγει κυβέρνηση με το χαοτικό σύστημα της απλής αναλογικής, για το πού θα πάει ο κόσμος στις δεύτερες εκλογές και για το αν θα χρειαστούν και τρίτες. Πονοκέφαλος.

     Δεν συνηθίζουμε να ‘δίνουμε γραμμή’ στους αναγνώστες για το τι να ψηφίσουν. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν προβληματιζόμαστε και δεν κάνουμε κάποιες σκέψεις για το θέμα. Ας προσπαθήσουμε να τις καταγράψουμε.

     Πρέπει καταρχήν να έχουμε κατά νουν ότι ψηφίζουμε για το ποιος (και με ποιο πρόγραμμα) θα κυβερνήσει τη χώρα για τέσσερα χρόνια – όχι μικρό διάστημα, έστω κι αν είναι σταγόνα μπροστά στην ιστορία του σύμπαντος. Ποιος θα διαχειρισθεί (και με τι προσόντα και παρελθόν) θέματα κρίσιμα όπως η λειτουργία του κράτους, οι εξωτερικές σχέσεις και προκλήσεις, τα οικονομικά, η υγεία και η παιδεία, η εθνική ασφάλεια (εξωτερική και εσωτερική) και τόσα άλλα. Η απόφαση για το θέμα αυτό δεν μπορεί, δεν επιτρέπεται να είναι θέμα αγανάκτησης, στιγμιαίων παρορμήσεων ή συγκυριών, αλλά να βγαίνει από μια ψύχραιμη αποτίμηση του παρελθόντος και μια σύγκριση των προσόντων και των προγραμμάτων των υποψηφίων.

     Θα ήταν ιδανικό να ζούμε σ’ έναν κόσμο παραδεισένιο, περίκλειστο από τους γύρω, όπου θα είχαμε την άνεση και την πολυτέλεια να αποφασίζουμε μόνοι για τα καθ’ ημάς, να μην εξαρτώμαστε από ξένους, να μη δεχόμαστε επιρροές και πιέσεις, να μη κινδυνεύουμε από αλλότριες επιβουλές. Τέτοιος κόσμος δυστυχώς δεν υπάρχει επί γης. Η αλληλεξάρτηση των χωρών είναι παγιωμένη πολλαπλώς, και αποτελεί ουτοπία η σκέψη ότι μονομερώς και αυθαίρετα μπορούμε να την καταργήσουμε ή να βγάλουμε τους εαυτούς μας έξω από το πλέγμα αυτό (δείτε μόνο τι έγινε με το Brexit). Τούτο σημαίνει ότι οι κρατικές ενέργειες υποχρεούνται να λαμβάνουν υπόψη τις διάφορες διεθνείς δεσμεύσεις, διατηρώντας όμως συγχρόνως το δικαίωμα και έχοντας τα ‘κότσια’ να ασκούν βέτο σε κάποια θέματα, μια δύσκολη ισορροπία. Δεν χρειάζεται να είναι κανείς ούτε ‘αντισυστημικός’ ούτε εκ πεποιθήσεως αναρχικός για να λέει πότε-πότε ένα ‘όχι’ σε ό,τι του προτείνουν οι Βρυξέλλες ή η Ουάσιγκτον. Μπορεί και πρέπει να ορθώνει ανάστημα ιδίως σε προσπάθειες αποδόμησης παραδοσιακών αρχών και αξιών, όπως είναι η θρησκευτική πίστη και οι ηθικοί κανόνες που διέπουν τη συμπεριφορά και την παιδεία των πολιτών.

     Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι κάθε επιλογή περικλείει έναν συμβιβασμό. Είναι αγαθές οι προσπάθειες ανθρώπων ανιδιοτελών να δημιουργήσουν ιδανικούς πολιτικούς φορείς που θα υπόσχονται όλα όσα θα θέλαμε να δούμε γύρω μας. Αγαθές μεν, ατελέσφορες δε. Πρώτον, διότι είναι τόσο πολλές και διαφορετικές μεταξύ τους που πρακτικά ακυρώνουν τις πιθανότητες εισόδου κάποιας από αυτές στη Βουλή. Δεύτερον, διότι ακόμη και στην θεωρητική περίπτωση που κάποια από αυτές πετύχαινε την επιθυμητή είσοδο, θα βρισκόταν μπροστά στην (καθόλου ιδανική) πραγματικότητα που περιγράψαμε παραπάνω. Και τρίτον, διότι οι ψηφοφόροι τους, όσοι κι αν είναι, δεν προέρχονται φυσικά από τον αλλοπρόσαλλο αριστερόστροφο χώρο, άρα ανοίγουν το δρόμο για άνοδο του χώρου αυτού, με τις όποιες αρνητικές συνέπειες. 

     Στον γενικό προβληματισμό μας για την ψήφο της προσεχούς Κυριακής ας λάβουμε υπόψη και τις παραπάνω σκέψεις. Ας πάμε όλοι να ψηφίσουμε (οι γείτονες Τούρκοι κατάφεραν να έχουν 89% προσέλευση στις πρόσφατες δικές τους εκλογές), με το χέρι στην καρδιά και κάνοντας τον σταυρό μας, ώστε η επιλογή να αποβεί προς το γενικό συμφέρον του έθνους μας.

     Σημ. Παρόμοια γράφαμε και το 2012, πριν από τις τότε κρίσιμες εκλογές. Μπορεί να τα βρει κανείς ΕΔΩ.