Στα δεκατέσσερα χρόνια ζωής που αριθμεί το ιστολόγιο έχουν συμβεί πολλές φυσικές καταστροφές και άλλα τραγικά γεγονότα που τα σχολιάσαμε, και πολλά άλλα που πέρασαν σχεδόν απαρατήρητα (για να αποφεύγουμε τις επαναλήψεις). Πλημμύρες έχουμε δει πολλές φορές, σε διάφορα μέρη του κόσμου, εντός και εκτός συνόρων. Η πρόσφατη όμως θεομηνία που έπληξε τη Γερμανία κυρίως, και σε σχετικά μικρότερο βαθμό το Βέλγιο, την Ολλανδία και το Λουξεμβούργο, είχε κάτι το ιδιαίτερα τραγικό. Αυτό δεν είχε να κάνει μόνο με το μέγεθος της καταστροφής ή τον αριθμό των θυμάτων (οι ετήσιοι μουσώνες στην Ινδική χερσόνησο αφήνουν πίσω τους πολλές εκατοντάδες νεκρούς και εκατοντάδες χιλιάδες αστέγους). Εδώ όμως δεν είναι τρίτος κόσμος· είναι Ευρώπη, και μάλιστα η καρδιά της από πλευράς υποδομών, οργάνωσης του κράτους, τεχνολογίας και οικονομικής άνεσης. Αν επιτρέπεται η σύγκριση, είναι άλλο πράγμα να ακούς για βομβαρδισμούς σε άλλη ήπειρο και άλλο να τους υφίστασαι στη χώρα και στο σπίτι σου. Άλλωστε όλοι οι δημοσιογράφοι και οι απλοί άνθρωποι που μιλούσαν στα δελτία για το συμβάν έλεγαν για ‘βομβαρδισμένο τοπίο’ (οι παλιότεροι ασφαλώς θα θυμήθηκαν μέρες του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου). Είναι δυνατόν να συμβαίνουν εδώ τέτοια πράγματα; Δυστυχώς ναι: οι υποδομές και η τεχνολογία και η οικονομική ισχύς υποχωρούν και καταρρέουν μπροστά σε μια νεροποντή. "Τι εγκαυχά ο δυνατός;" θα ρωτούσε ρητορικά ο Δαβίδ [Ψ. 51:2].
Η γεωγραφική εντόπιση και εγγύτητα του φαινομένου ήταν ο ένας παράγων, η ένταση και το αιφνίδιο ήταν ο άλλος. Ήταν αρκετά δεκαπέντε λεπτά για να πνιγούν ολόκληρες πόλεις, να παρασυρθούν σπίτια, αυτοκίνητα και κάθε άλλο, να ξεριζωθούν τεράστια δέντρα και να μεταφερθούν σε απίστευτες αποστάσεις. Διάβασα ότι το νερό που έπεσε ήταν κάπου 160 λίτρα ανά τετραγωνικό μέτρο: αυτό σημαίνει ότι η στάθμη του ανέβηκε 10 εκατοστά κατά μέσον όρο. Αυτό μπορεί να μην ακούγεται πολύ, αλλά το έδαφος δεν είναι επίπεδο: έτσι τα ποτάμια φούσκωσαν και ξεχείλισαν και πολλαπλασίασαν τη δύναμή τους, με τα γνωστά αποτελέσματα. Το γεγονός ότι όλα αυτά έγιναν στις 4 τη νύχτα δεν άφησε πολλά περιθώρια αντίδρασης στον κοιμισμένο πληθυσμό. Ακόμη κι αν υπάρξει γενικός συναγερμός, τι μπορεί να κάνει ο κόσμος μπροστά σε κάτι που εξελίσσεται με τόση ταχύτητα και βιαιότητα;
Ας σταματήσουμε όμως τα στατιστικά στοιχεία και τις ‘δημοσιογραφικές’ αναφορές, και ας προεκτείνουμε τη σκέψη μας. Έγινε – δικαιολογημένα – λόγος πολύς για την κλιματική αλλαγή και τον ρόλο που έπαιξε στη θεομηνία. Δεν μπορούμε να αγνοούμε τις συνέπειες των ανθρωπίνων ενεργειών και παρεμβάσεων στο φυσικό μας περιβάλλον. Η πρόοδος για την οποία καυχάται ο ανεπτυγμένος κόσμος έχει ένα δυσανάλογο κόστος σε επιβάρυνση του κοινού ζωτικού μας χώρου, που εδώ και χρόνια εκδηλώνεται με ολοένα και πιο χτυπητό τρόπο (οι πυρκαγιές στη Σιβηρία είναι άλλη μια πρόσφατη τέτοια εκδήλωση). Δεν μπορούμε βέβαια να αναστρέψουμε την πρόοδο, αλλά δεν χρειάζεται και να την επιταχύνουμε συνεχώς (αλήθεια, πόσο θα επιβαρύνει την ατμόσφαιρα το φημολογούμενο διαστημικό ταξίδι του Τζεφ Μπέζος, με μόνο σκοπό τη διόγκωση του εγώ του;). Κάπου αλλού γράφει πάλι ο Δαβίδ: «Σχολάσατε, και γνώτε ότι εγώ ειμί ο Θεός» [Ψ. 45:11]. Το ρήμα «σχολάσατε» σημαίνει: κάντε μια παύση, σταματήστε να τρέχετε και να αγωνίζεσθε και να μεριμνάτε αφύσικα για πράγματα που παρέρχονται και χάνονται σε μια στιγμή. Κοιτάξτε λίγο γύρω σας και θαυμάστε για όλα όσα θεωρείτε ‘φυσικά’ χωρίς να δίνετε σημασία στο πώς έγιναν και ποιος τα έπλασε και πόσο γρήγορα μπορούν να χαθούν. Μη φτάνετε να τα εκτιμάτε μόνο όταν τα έχετε χάσει. Κι αν από την θεώρηση της κτίσης κάνετε και το λογικό άλμα προς τον Κτίσαντα, τότε ίσως θα πάρετε πιο σοβαρά το θέμα της ορθής διαχείρισης του φυσικού περιβάλλοντος, που δεν είναι απλώς μια ιδεολογία κοντά στις πολλές, αλλά στάση ζωής και ευθύνης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου