Τετάρτη 2 Ιουνίου 2021

Πολιτική βαρβαρότητα

 «Για να μη θίγονται οι αντίστοιχες χώρες, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αποφάσισε να ονομάζονται οι μεταλλάξεις του κορωνοϊού με τα γράμματα του Ελληνικού αλφάβητου», ακούω στις χθεσινές ειδήσεις. Δυο σημεία κρατώ από την ανακοίνωση αυτή. Το ένα έχει να κάνει με τη λεγόμενη πολιτική ορθότητα, αυτό το εφεύρημα του αιώνα μας που επιβάλλει να μασκαρεύουμε επιμελώς την αλήθεια στη γλώσσα που χρησιμοποιούμε, ώστε να μη πατούμε τα νύχια κανενός. Γνωρίζαμε ανέκαθεν το λεκτικό σχήμα του ευφημισμού, από την αρχαιότητα ακόμη (π.χ. Εύξεινος Πόντος, Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδος κτλ.). Από το σημείο αυτό όμως μέχρι την αποφυγή διατύπωσης της αλήθειας (ή της γνώμης μας) μη τυχόν και θίξουμε κάποιους υπάρχει μεγάλη απόσταση. Και βέβαια δεν φτάνουμε στο άλλο άκρο, της βάναυσης προσβολής ή εξύβρισης. Ορθά η διάκριση θεωρείται μεγάλη αρετή, σε οποιαδήποτε εκδήλωση της ζωής. Ας σημειώσω όμως ότι από το 1979 τα στελέχη του ιού της γρίπης ονοματίζονται από τις πόλεις όπου πρωτοαπομονώθηκαν (π.χ. Sydney, Hong Kong, Denver κτλ.).  Μέχρι τώρα δεν έχω ακούσει σχετικές διαμαρτυρίες των πόλεων αυτών.    
     Το δεύτερο σημείο θέλει λίγη παρατηρητικότητα, που ελπίζω διαθέτουν οι αναγνώστες. Προσέξατε εκείνο το «αλφάβητου» παραπάνω; Το κατέγραψα όπως το άκουσα στο επίσημο ραδιόφωνο, και δεν ευθύνομαι για την μη μετακίνηση του τόνου, που σκόπιμα τον άφησα στη ‘βάρβαρη’ θέση της προπαραλήγουσας. Είναι ένα τυπικό δείγμα κακώς νοούμενης δημοτικής γλώσσας. Δεν τραυματίζουμε τη δημοτική αν κατεβάσουμε τον τόνο και πούμε «του αλφαβήτου», όπως και δεν θα πεθάνει η ελληνική γλώσσα από την παρατονισμένη μετοχή που χρησιμοποίησα μόλις προ ολίγου (την είδατε, φαντάζομαι). Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις όπου η διατήρηση του τόνου στην προπαραλήγουσα ακούγεται πιο φυσική ειδικά στον προφορικό λόγο, ενώ σε πολλές άλλες (όπως το αλφάβητο) είναι πιο εύφωνη η κατάβαση στην παραλήγουσα. Συνεπώς ας μη φοβούμαστε να κατεβάζουμε τους τόνους στην ομιλία μας, όχι μόνο συναισθηματικά αλλά και γραμματικά.  
 


Δεν υπάρχουν σχόλια: