Μια και πλησίασαν πλέον οι πρώτες εκλογές στο κατακαλόκαιρο (μία και σήμερα!), ας γράψουμε κάτι πολιτικό, υπεράνω χρωμάτων και κομμάτων.
Ο λόρδος David Owen είναι σύγχρονος Βρετανός πολιτικός (και γιατρός στο επάγγελμα) που χρημάτισε και μεσολαβητής στα Βαλκάνια την εποχή της διάλυσης της Γιουγκοσλαβίας. Δεν τον θυμήθηκα γι’ αυτό αλλά διότι έχει γράψει ένα βιβλίο (‘In Sickness and in Power’) όπου εκθέτει τα ιατρικά προβλήματα διαφόρων ηγετών της εποχής μας, και μεταξύ άλλων αναφέρεται και στο σύνδρομο της Ύβρεως. Όπως λέει, κάτι συμβαίνει με τη νοητική σταθερότητα μερικών ηγετών, που ο φιλόσοφος Bertrand Russell το περιέγραψε ως ‘μέθη της εξουσίας’. Η ‘υβριστική’ (= αλαζονική) συμπεριφορά που χαρακτηρίζεται από υπερβολική αυτοπεποίθηση είναι ένα είδος επαγγελματικού κινδύνου για ανθρώπους με εξουσία. Τα συμπτώματα του συνδρόμου είναι παράτολμες μορφές συμπεριφοράς, κακή κρίση και επιχειρησιακή ανεπάρκεια, και συχνά επιπλέκονται με αυταπάτες ότι οι ίδιοι είναι αλάθητοι και ότι εξαιρούνται από οποιαδήποτε υπαιτιότητα για τις πολιτικές τους πράξεις. Ο Owen αναφέρει ως παραδείγματα τον Τζωρτζ Μπους (νεότερο), τον Τόνι Μπλερ και τη Μάργκαρετ Θάτσερ. Στη γειτονιά μας αρκεί να σκεφθούμε τον Ερντογάν, ενώ τυχόν εγχώρια ονόματα αφήνονται στη φαντασία σας. Όπως γράφει στη βιβλιοκρισία της η Margaret Cook, «όλοι οι ηγέτες αναπτύσσουν το σύνδρομο σε κάποιο βαθμό, που εξαρτάται από την εξουσία που έχουν και τη διάρκειά της. Ένα από τα πιο ανατριχιαστικά διδάγματα της πολιτικής ιστορίας είναι ότι όσο περισσότερο παραμένουν στην κορυφή, τόσο περισσότερο οι πολιτικοί οποιουδήποτε χρώματος συγκλίνουν σε μια παραπλήσια τροχιά συμπεριφοράς. Αυτή η παρατήρηση έχει βαθιές συνέπειες για τον μελλοντικό σχεδιασμό των δημοκρατικών συστημάτων διακυβέρνησης». Που σημαίνει ότι θα πρέπει να υπάρχουν περιορισμοί στη διάρκεια της εξουσίας και να αποσύρονται υποχρεωτικά οι ‘παλιοί’, πριν πάρουν στο λαιμό τους τους υπηκόους τους.
Αν έπρεπε να προσθέσω κάτι στα παραπάνω, θα ήταν ότι κάποιοι αναπτύσσουν το σύνδρομο και σε νεώτερη ηλικία, αλλά και σε πρωιμότερη φάση της πολιτικής τους διαδρομής, π.χ. όταν προαλείφονται για ηγετικές θέσεις. Και πάλι αφήνω τη φαντασία σας να συμπληρώσει τα κενά.
Ο λόρδος David Owen είναι σύγχρονος Βρετανός πολιτικός (και γιατρός στο επάγγελμα) που χρημάτισε και μεσολαβητής στα Βαλκάνια την εποχή της διάλυσης της Γιουγκοσλαβίας. Δεν τον θυμήθηκα γι’ αυτό αλλά διότι έχει γράψει ένα βιβλίο (‘In Sickness and in Power’) όπου εκθέτει τα ιατρικά προβλήματα διαφόρων ηγετών της εποχής μας, και μεταξύ άλλων αναφέρεται και στο σύνδρομο της Ύβρεως. Όπως λέει, κάτι συμβαίνει με τη νοητική σταθερότητα μερικών ηγετών, που ο φιλόσοφος Bertrand Russell το περιέγραψε ως ‘μέθη της εξουσίας’. Η ‘υβριστική’ (= αλαζονική) συμπεριφορά που χαρακτηρίζεται από υπερβολική αυτοπεποίθηση είναι ένα είδος επαγγελματικού κινδύνου για ανθρώπους με εξουσία. Τα συμπτώματα του συνδρόμου είναι παράτολμες μορφές συμπεριφοράς, κακή κρίση και επιχειρησιακή ανεπάρκεια, και συχνά επιπλέκονται με αυταπάτες ότι οι ίδιοι είναι αλάθητοι και ότι εξαιρούνται από οποιαδήποτε υπαιτιότητα για τις πολιτικές τους πράξεις. Ο Owen αναφέρει ως παραδείγματα τον Τζωρτζ Μπους (νεότερο), τον Τόνι Μπλερ και τη Μάργκαρετ Θάτσερ. Στη γειτονιά μας αρκεί να σκεφθούμε τον Ερντογάν, ενώ τυχόν εγχώρια ονόματα αφήνονται στη φαντασία σας. Όπως γράφει στη βιβλιοκρισία της η Margaret Cook, «όλοι οι ηγέτες αναπτύσσουν το σύνδρομο σε κάποιο βαθμό, που εξαρτάται από την εξουσία που έχουν και τη διάρκειά της. Ένα από τα πιο ανατριχιαστικά διδάγματα της πολιτικής ιστορίας είναι ότι όσο περισσότερο παραμένουν στην κορυφή, τόσο περισσότερο οι πολιτικοί οποιουδήποτε χρώματος συγκλίνουν σε μια παραπλήσια τροχιά συμπεριφοράς. Αυτή η παρατήρηση έχει βαθιές συνέπειες για τον μελλοντικό σχεδιασμό των δημοκρατικών συστημάτων διακυβέρνησης». Που σημαίνει ότι θα πρέπει να υπάρχουν περιορισμοί στη διάρκεια της εξουσίας και να αποσύρονται υποχρεωτικά οι ‘παλιοί’, πριν πάρουν στο λαιμό τους τους υπηκόους τους.
Αν έπρεπε να προσθέσω κάτι στα παραπάνω, θα ήταν ότι κάποιοι αναπτύσσουν το σύνδρομο και σε νεώτερη ηλικία, αλλά και σε πρωιμότερη φάση της πολιτικής τους διαδρομής, π.χ. όταν προαλείφονται για ηγετικές θέσεις. Και πάλι αφήνω τη φαντασία σας να συμπληρώσει τα κενά.
Άντε, και καλό βόλι! (Για να μη θυμηθώ τον Κάτωνα τον πρεσβύτερο και την Καρχηδόνα...).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου