Κυριακή 19 Οκτωβρίου 2008

Φιλελληνικό όραμα


Από τους πιο γνωστούς φιλέλληνες της σύγχρονης εποχής (ή πιο σωστά επίτιμος Έλληνας) είναι ο Patrick Leigh Fermor. Ταξιδευτής του παλιού καιρού, που πρωτοέφτασε στην Ελλάδα στη δεκαετία του 1930 διασχίζοντας οδικώς την Ευρώπη, γνώστης σε πλάτος και βάθος των τόπων, των ονομάτων, της γλώσσας, της ιστορίας και των εθίμων, και συμμέτοχος στην αντίσταση κατά του Άξονα στην Κρήτη, έζησε την χώρα μας και τους ανθρώπους της όσο λίγοι. Οι εμπειρίες του, όπως τις κατέγραψε στα βιβλία του ‘Μάνη’ και ‘Ρούμελη’, από την μεταπολεμική Ελλάδα, αποτελούν ανάγνωσμα πλούσιο σε αποκαλύψεις. Στη ‘Μάνη’, γραμμένη πριν 50 χρόνια, μετά από μια λεπτομερή και εμβριθή ανάλυση της βυζαντινής εικονογραφίας στο 15ο κεφάλαιο, οραματίζεται ποια θα ήταν η εξέλιξη της τέχνης αυτής αν δεν είχε παρεμβληθεί η πρώτη άλωση της Πόλης από τους σταυροφόρους και στη συνέχεια η τουρκοκρατία, και καταλήγει (έκδοση Penguin, σελ. 241, απόδοση δική μου) γράφοντας ότι το όραμα αυτό:

«… αφήνει μια κατάθεση ελπίδας και πεποίθησης (που τη συμμερίζομαι βαθιά…) πως όταν επιτέλους […] λογάριαζα να πώ, επιτευχθεί πολιτική αρμονία—αλλά αυτό ίσως δεν είναι πιο πιθανό απ’ ό,τι ήταν στην αρχαία Ελλάδα και το Βυζάντιο—όταν όλα αυτά συμβούν, νομίζω ότι η ανήσυχη, διεσπαρμένη και ατιθάσευτη αλλά άφθαρτη Ελληνική ιδιοφυΐα, απελευθερωμένη επιτέλους, θα δημιουργήσει κάτι που θα ξαφνιάσει και θα πλουτίσει ξανά τον κόσμο πέρα από κάθε φαντασία μας».

Ίσως αξίζει κάθε τόσο να βλέπουμε πώς ονειρεύονται κάποιοι άλλοι για μας, για να προβληματιζόμαστε και, αν μπορούμε, να διδασκόμαστε.

3 σχόλια:

Anastasios είπε...

Πολλοί οι φιλέλληνες και παλαιότερα και σήμερα. Εμείς οι Έλληνες δεν ξέρω πόσο φιλέλληνες είμαστε. Οι Απόδημοι είναι σίγουρα αρκετά δυνατοί, προσπαθώντας να κρατούν ήθη και έθιμα, έτσι όπως τα θυμούνται από τα χωριά τους.
Οι εν Ελλάδι Έλληνες όμως, από τα πολλά φώτα που έδωσαν στην οικουμένη έπαθαν εκτυφλωτισμό και σήμερα δεν βλέπουν καλά.

Ανώνυμος είπε...

Οι Φιλέλληνες υπήρξαν και υπάρχουν. Εμείς οι Έλληνες, έχουμε την κατάρα του αλληλοφαγώματος, γι αυτό και δεν μπορέσαμε να προχωρήσουμε μπροστά.

Ακόμη και σήμερα, ή ειδικά σήμερα, που η πατρίδα μας διέρχεται δύσκολες στιγμές, μερικοί ονειρεύονται "τρίτους γύρους", γυρνώντας 60 χρόνια πίσω. Για αυτό, ακόμη και τον μεγάλο τούτο φιλέλληνα, τον "Φιλεντέμ", όπως τον ήξεραν στην Κρήτη, έπρεπε να αμαυρώσουν. H προσπάθειά μου να απαντήσω έπεσε στο κενό, αφοού όχι μόνο λογοκρίηκαν τα σχόλιά μου, αλλά μου απαγορεύτηκε να ξαναγράψω στην εν λόγω ιστοσελίδα από τον αναρτήσανατα το συγκεκριμένο άρθρο και σχόλιο, στην συνέχεια.

Πρέπει όλοι να είμαστε επιφυλακτικοί απέναντι σε τέτοιου είδους προσπάθειες, οι οποίες προσπαθούν να εκμεταλλευτούν την άτυχη για την πατρίδα μας συγκυρία.

Α. Παπαγιάννης είπε...

Nativist, ευχαριστώ για το σχόλιο. Δεν θα ήθελα να μπω στην παλιά ιστορία για το κατά πόσον όλοι οι ξένοι που έδρασαν κατά καιρούς στην Ελλάδα κινήθηκαν από φιλελληνισμό ή υπηρέτησαν τω συμφέροντα των κρατών τους. Ωστόσο, ο συγκεκριμένος άνθρωπος έδωσε τέτοια δείγματα φιλελληνικής γραφής (κυριολεκτικά και μεταφορικά), που νομίζω δεν αφήνουν περιθώρια αμφισβήτησης της αγάπης του για τον τόπο μας. Ας τον θυμόμαστε πάντα για την προσφορά του αυτή.