Ο αντιφατικός

 Αφήσαμε και πέρασε χωρίς μια έστω αναφορά η εκδημία του Διονύση Σαββόπουλου (21 Οκτ.), οπότε ας επανορθώσουμε. Φαντάζομαι πως λίγοι Έλληνες υπάρχουν που δεν έχουν τραγουδήσει ή έστω δεν γνωρίζουν εξ ακοής κάποια από τα πολλά τραγούδια του. Όπως και άλλοι άνθρωποι του λόγου και της τέχνης, πέρασε από διάφορες πολιτικές και ιδεολογικές φάσεις στη ζωή του (δημιουργώντας αντίστοιχες συμπάθειες και αντιπάθειες), κάτι που αποτύπωσε ο τραγουδιστής Αλκίνοος Ιωαννίδης στον επικήδειό του:

     «Ένωσες τα κομμάτια μας. Κάποιους μας ένωσες συχνά και εναντίον σου. Ήσουν γεμάτος αντιφάσεις. Ένας συντηρητικός με καρδιά επαναστάτη. Ένας αυστηρός δάσκαλος με ρούχα παλιάτσου, ένας λόγιος καραγκιοζοπαίχτης, ένας δύστροπος γέροντας με ψυχή ζαβολιάρικου παιδιού, ένας βλοσυρός που του άρεσαν τα ανέκδοτα, ένας ασκητής με ακριβά γούστα, ένας αμήχανος σοφός, ο γραμματέας μαζί με τον αλήτη. Δεν ξέραμε πότε ήσουν ρόλος και πότε ο εαυτός σου. Ίσως ούτε κι εσύ».

     Η στροφή του κάποτε αριστερού επαναστάτη στον συντηρητισμό έφερε αλλεργία στην ευώνυμη πτέρυγα του πολιτικού κόσμου. Στην δημόσια κηδεία του, που συγκέντρωσε όλα τα κοινωνικά στρώματα και πλήθος επισήμων, έλαμψε δια της απουσίας της η λεγόμενη Αριστερά. Την απουσία αυτή σχολιάζει ο αρθρογράφος της Καθημερινής Άρης Αλεξανδρής (Αιρετική κηδεία, 2/11) γράφοντας μεταξύ άλλων τα ακόλουθα:

     ‘Οι άδειες «αριστερές» καρέκλες στην κηδεία του Διονύση Σαββόπουλου ήταν κάτι παραπάνω από μια απλή επίδειξη περιφρόνησης ενός ορισμένου προσώπου· ήταν ουσιαστικά μια ευρύτερη, υπαρξιακή δήλωση. Η σύγχρονη Αριστερά μίλησε για τον εαυτό της χωρίς να μιλήσει, και τα είπε όλα: ότι ο θάνατος είναι πολύ μικρός συγκριτικά με τις επιταγές της δογματικής δεοντολογίας της, ότι όσοι αρνούνται την πίστη της είναι ασυγχώρητοι, ότι η τιμωρία των απίστων τούς βρίσκει μέχρι και στον τάφο. Η απουσία των προέδρων των αριστερών κομμάτων ήταν εκδίκηση προς τον εκλιπόντα για τις αιρετικές ιδέες του, αλλά και προειδοποίηση στους ζωντανούς: όποιος μας απαρνηθεί ή, ακόμα χειρότερα, όποιος προτιμήσει τους ιδεολογικούς μας αντιπάλους, εμάς μπορεί να μας ξεχάσει… Η Αριστερά που δεν καταδέχεται ούτε να θρηνήσει για τον Σαββόπουλο –η ίδια Αριστερά που πενθεί για οποιονδήποτε νεκρό αν αυτό μπορεί να την ευνοήσει– έχει χάσει την επαφή της με τις πιο στοιχειώδεις ανθρώπινες λειτουργίες’.

      Περιττό να πούμε ότι τον εκλιπόντα δεν τον αγγίζουν πλέον ούτε οι έπαινοι ούτε οι επικρίσεις ή η αδιαφορία μας. Εμείς κρατούμε κάποια από τα τραγούδια του που μας άγγιξαν με τη μελωδία τους, όπως η ‘Μικρή θάλασσα’.   

Αγωγή των πολιτών

 Όταν παρακολουθούμε στην τηλεόραση συνεδριάσεις της βουλής, ακούμε κάθε τόσο τον προεδρεύοντα να εκφωνεί: «Έχω την τιμή να ανακοινώσω στο σώμα ότι από τα θεωρεία της βουλής παρακολουθούν την συνεδρίαση τόσοι μαθητές και τόσοι εκπαιδευτικοί από το Τάδε Δημοτικό σχολείο, αφού πρώτα ξεναγήθηκαν κλπ.». Ακολουθεί χειροκρότημα των παρισταμένων βουλευτών και συνεχίζεται η κοινοβουλευτική διαδικασία.

     Με δεδομένο το ιταμό και οξύ ύφος, τις υβριστικές αντεγκλήσεις και τους φραστικούς χαρακτηρισμούς που συχνά ανταλλάσσουν συγκεκριμένα πρόσωπα στην αίθουσα αυτή, μήπως θα έπρεπε να επανεξετασθεί η σκοπιμότητα αυτών των επισκέψεων; Οι μικροί μαθητές δεν επιτρέπεται να πίνουν, να καπνίζουν ή να παρακολουθούν ακατάλληλα θεάματα. Σ’ αυτά θα πρέπει να συμπεριληφθεί και η συμπεριφορά που δυστυχώς διδάσκονται δια ζώσης στον ‘ναό της δημοκρατίας’, την οποία θα μεταφέρουν στα σπίτια και τα σχολεία τους. Συνεπώς, ή θα πρέπει να τηρείται στοιχειώδης ευγένεια μεταξύ των κοινοβουλευτικών αγορητών ή θα πρέπει να τεθεί κατώτερο όριο ηλικίας για τους νεαρούς επισκέπτες, με την ελπίδα τα πολιτικά ήθη να βελτιωθούν με την πορεία του χρόνου.

[Απεστάλη στην Καθημερινή]

Ανίατο πρόβλημα

 Ο αρθρογράφος Σάκης Μουμτζής (Καθημερινή 24/10) αναφέρεται στο Κυπριακό και καταλήγει ως εξής: ‘Η ηγεσία των Ελληνοκυπρίων θα πρέπει να αποφασίσει τι επιτέλους θέλει. Διζωνική – δικοινοτική με πολιτική ισότητα των δύο κοινοτήτων ή δύο ξεχωριστά κράτη; Επειδή η απόφαση είναι ζόρικη, προκρίνεται η εύκολη λύση της μη λύσης. Η Τουρκία έχει σαφή θέση, η Ελλάδα έχει προσχωρήσει στη γραμμή «η Κύπρος αποφασίζει και η Ελλάδα συμπαρίσταται» και επειδή η Κύπρος δεν αποφασίζει, βρισκόμαστε εδώ που βρισκόμαστε’.

     Αν ήταν εύκολο να δοθεί κάποια γενικά αποδεκτή λύση, φαντάζομαι ότι δεν θα χρόνιζε τόσο το ζήτημα. Μερικοί ονειρεύονται το λεγόμενο status quo ante (δηλ. την προ της Τουρκικής εισβολής κατάσταση), που βέβαια είχε τα προβλήματά της με την συνύπαρξη των δύο κοινοτήτων. Αυτά πλέον έχουν πολλαπλασιασθεί με την τεχνητή πληθυσμιακή αλλοίωση που έχει επιφέρει ο τουρκικός εποικισμός επί τόσες δεκαετίες. Άλλοι μιλούν για ‘διζωνική-δικοινοτική ομοσπονδία’. Πρόκειται για έναν ‘γάμο’ τελείως αταίριαστο και καταδικασμένο σε μόνιμη ‘διάσταση’: άλλη εθνότητα, άλλο θρήσκευμα, άλλη εξάρτηση από ξένες επιδράσεις, θα είχε όλα τα ‘κωλύματα γάμου’ που μπορεί κανείς να σκεφθεί σε πολιτειακό επίπεδο. Τέλος, η επιλογή των δύο κρατών θα σημαίνει de facto αναγνώριση και νομιμοποίηση της στρατιωτικής εισβολής και κατοχής μεγάλου τμήματος του νησιού. Ας μη γελιόμαστε: όποια εναλλακτική και αν επιλέξει κανείς, γνωρίζει εκ των προτέρων ότι δεν αποτελεί λύση αλλά διαιώνιση του προβλήματος με άλλη μορφή. Κάτι σαν τη γρίπη ή τον κορωνοϊό, που μεταλλάσσεται σε διαφορετικό στέλεχος, αλλά συνεχίζει να βασανίζει περισσότερο ή λιγότερο τους ασθενείς. Χωρίς να υπάρχει μέχρι στιγμής ‘εμβόλιο’.

Κροκοδείλια δάκρυα

Ακόμη μια φορά μαθαίνουμε ‘κατάπληκτοι’ (!) ότι μια 16χρονη κοπέλα έχασε ξαφνικά τη ζωή της μετά από κατανάλωση αλκοόλ (Κύριος οίδε τί ποιότητος και με τί άλλο μέσα) έξω από νυκτερινό κέντρο σε μεταμεσονύκτιες ώρες. Αρχίζει ένα γαϊτανάκι διοικητικών και δημοσιογραφικών αντεγκλήσεων για το ποιος τηλεφώνησε ή δεν τηλεφώνησε στο αστυνομικό τμήμα και στον πατέρα του θύματος. Κοινώς ασχολούμαστε με την διαδικασία και όχι με την ουσία του εγκλήματος. Διότι περί αυτού πρόκειται.

     Σκληρά ερωτήματα: Απαγορεύεται ή όχι η προσφορά αλκοόλ σε ανήλικα άτομα; Τί δουλειά έχει μια 16χρονη σε τέτοιο μαγαζί νυχτιάτικα; Όταν όλοι οι περίοικοι ξέρουν και μαρτυρούν ότι από εκεί συχνά βγαίνουν μεθυσμένα ανήλικα παιδιά, η αστυνομία έχει άγνοια; Αν ναι, τότε είναι ανίκανη. Αν όχι, γιατί δεν κάνει εφόδους στα κέντρα για να δει ποιες ηλικίες συχνάζουν εκεί και τι ποτά σερβίρονται; Μήπως έχει εντολές να κάνει τα στραβά μάτια; Και τί γίνεται με τα περίφημα ‘σχολικά πάρτι’ που κάθε τόσο διοργανώνονται σε τέτοια καταστήματα;

     Δυστυχώς πολύ αμφιβάλλω αν θα ασχοληθεί σοβαρά κάποιος υπεύθυνος για να δώσει απαντήσεις. Όπως και το θάμα, έτσι και το κροκοδείλιο κλάμα θα κρατήσει για τρεις μέρες, θα το ξεχάσουμε και θα περιμένουμε το επόμενο θύμα. Βοήθειά μας!

Κοινοκτημοσύνη

Πολλή συζήτηση γίνεται τις τελευταίες μέρες για το μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτου και τον περιβάλλοντα χώρο, κάτω από τη σκιά της Βουλής, για το ποιος έχει (ή θα έχει στο εξής) την ευθύνη για την φύλαξη και τη συντήρησή του. Καθόλου παράξενο αυτό, σε μια χώρα όπου κανένας δεν ξέρει τίνος αρμοδιότητα είναι π.χ. τα πεζοδρόμια, τα φρεάτια ή ο φωτισμός των δρόμων. Ούτε εκπλήσσει το γεγονός ότι και αυτό το ζήτημα αποτελεί σημείο τριβής μεταξύ κυβέρνησης και κομμάτων: το αντίθετο θα ήταν είδηση πρώτου μεγέθους.

     Έχω γράψει πριν αρκετά χρόνια [ΠΑΡ] ότι υπάρχουν δυο είδη κοινοκτημοσύνης. Το ένα σημαίνει ότι κάνουμε ό,τι θέλουμε στους δημόσιους χώρους, κτήρια και μνημεία, διότι όλα ‘ανήκουν στον λαό’, ο οποίος μπορεί να ασελγεί πάνω τους και να τα κακομεταχειρίζεται κατά βούλησιν. Το άλλο, που συναντάται κυρίως σε… απολίτιστες χώρες, σημαίνει ότι όλοι βλέπουν την δημόσια περιουσία σαν δική τους, την σέβονται και την προσέχουν όπως το σπίτι τους, και νιώθουν περήφανοι γι’ αυτήν. Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη οξύνοια για να διαπιστώσουμε ποιο είδος ευδοκιμεί κατ’ επικράτησιν στην λεγόμενη ‘κοιτίδα του ευρωπαϊκού πολιτισμού’ (και πατρίδα της φαιδράς πορτοκαλέας).

     Κάθε τόσο ακούμε πολιτικούς διαφόρων χρωμάτων να λένε ότι το τάδε θέμα είναι αδιαπραγμάτευτο (συνήθως στα εξωτερικά). Ίσως είναι καιρός και κάποια θέματα του εσωτερικού της χώρας να γίνουν αδιαπραγμάτευτα. Η αρχή θα μπορούσε να γίνει από τον καθολικό σεβασμό των δημοσίων χώρων, πάρκων, μνημείων. Αν μάλιστα οι πολιτικοί όλων των κομμάτων έκαμναν την αρχή, σεβόμενοι το ίδιο το σπίτι τους (το κοινοβούλιο), ίσως κάποια στιγμή να φθάναμε να επιτύχουμε τα αυτονόητα.   

Τρόφιμα στα σκουπίδια

Είναι από εκείνες τις ειδήσεις που προκαλούν έκπληξη, αγανάκτηση, θυμό και απόγνωση συγχρόνως για το πόσο συνετοί και συνεπείς είμαστε στην διαχείριση των αγαθών που έχουμε στη διάθεσή μας. Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat λοιπόν, η χώρα μας είναι τρίτη στην Ευρώπη στη σπατάλη τροφίμων (δηλ. στο πέταγμα στα σκουπίδια). Συνολικά πετάμε το χρόνο 2.091.442 τόνους τροφίμων, από τους οποίους οι 926.509 αχρηστεύονται στα νοικοκυριά (η υπόλοιπη ποσότητα πάει χαμένη είτε στην πρωτογενή παραγωγή, είτε στην επεξεργασία και το εμπόριο είτε στην εστίαση). Αυτό μεταφράζεται σε 201 κιλά πεταμένα τρόφιμα το χρόνο για κάθε κάτοικο της χώρας. Πόσοι πεινασμένοι θα μπορούσαν να τραφούν με τις ποσότητες αυτές; Και ακόμη, πώς συμβιβάζονται τα στοιχεία αυτά με τις γενικευμένες καθημερινές διαμαρτυρίες για τις τιμές των τροφίμων; 

     Έχουμε ξαναγράψει ότι ο Ιησούς Χριστός και στις δυο περιπτώσεις που χόρτασε πλήθη ανθρώπων με μερικά ψωμιά και ψάρια έβαλε τους μαθητές του να μαζέψουν τα άφθονα περισσεύματα «ἵνα μή τι ἀπόληται» [Ιω. 6:12]. Δεν τα χρειαζόταν ο ίδιος, που άλλωστε μπορούσε πάλι θαυματουργικά να καλύψει κάθε είδους υλική ανάγκη. Έδινε ένα δίδαγμα σε όλον τον κόσμο ότι η σπατάλη της τροφής είναι εγκληματική ενέργεια: εκτός από την περιφρόνηση των δωρεών του Θεού, ισοδυναμεί με καταδίκη σε λιμοκτονία χιλιάδων άλλων ανθρώπων. Η παραίνεση που ακούγαμε μικροί να τρώμε και την τελευταία μπουκιά από το πιάτο μας δεν είχε να κάνει μόνο με την σωματική μας ανάπτυξη, αλλά και με τη δημιουργία μιας καλής συνήθειας. Μήπως πρέπει να την ξαναθυμηθούμε;