Τεκμήρια

 Ανάμεσα στα ποικίλα απογοητευτικά και συχνά ανόητα που διαβάζει κανείς καθημερινά στα Μέσα, αραιά και που συναντά κάτι διαφορετικό που του ανοίγει τη διάθεση, που του δείχνει ότι υπάρχουν σχισμές στη θολούρα του κόσμου απ’ όπου περνάει λίγο φως αισιοδοξίας. Μια τέτοια ‘χαραμάδα’ συνάντησα στη σημερινή Guardian.
     Το άρθρο έρχεται από την Ιρλανδία, και η ανταποκρίτρια περιγράφει με λίγα λόγια μια ιστορική ανακάλυψη που έγινε τυχαία το 2006 σε έναν βάλτο του Tipperary, όπου έβγαζαν τύρφη (ποάνθρακα). Ένα κεράτινο διακοσμητικό κουμπί ήταν η πρώτη ένδειξη, και σκάβοντας λίγο παρακάτω οι εργάτες βρήκαν ένα παμπάλαιο δερμάτινο βιβλίο, σαν άμορφη μάζα. Μόλις το ανέσυραν, το εξώφυλλο έπεσε και αποκαλύφθηκε το χειρόγραφο περιεχόμενο όπου διακρίνονταν οι λατινικές λέξεις ‘in valle lacrimarum’ (= κυριολεκτικά, ‘στην κοιλάδα των δακρύων’, ή ‘του κλαυθμώνος’ κατά τους Εβδομήκοντα [Ψ. 83]) που έδειχναν ότι το βιβλίο ήταν ένα Ψαλτήρι. Το εύρημα μεταφέρθηκε στο Εθνικό Μουσείο της Ιρλανδίας, η ηλικία του υπολογίσθηκε στα 1200 χρόνια (αρχές του Μεσαίωνα), και άρχισε η προσεκτική συντήρησή του υπό συνθήκες άκρας προσοχής από μια ομάδα ειδικών με επικεφαλής τον John Gillis, τον κύριο συντηρητή χειρογράφων του μουσείου. Όπως λέει ο Gillis, τους τρεις πρώτους μήνες το έβγαζε κάθε μέρα από το ψυγείο όπου φυλασσόταν και απλώς το περιεργαζόταν, συλλογιζόμενος με ποιο τρόπο να προσεγγίσει το έργο χωρίς να χάσει κάτι ή να αλλοιώσει τα στοιχεία του. Μετά από πέντε χρόνια επίπονης και σχολαστικής εργασίας (ο ίδιος περιγράφει την όλη εμπειρία ως ‘τρομακτική’) το βιβλίο αποκαταστάθηκε, και σήμερα αποτελεί ένα από τα πιο πολύτιμα εκθέματα του μουσείου, το Ψαλτήριο του Faddan More όπως είναι γνωστό (από το όνομα της πόλης όπου βρέθηκε). Η ιστορία της εύρεσης και της αποκατάστασής του πρόκειται σύντομα να κυκλοφορήσει σε βιβλίο .
     Βλέποντας κανείς από πού ξεκίνησε η όλη διαδικασία και σε τί αποτέλεσμα έφθασε, θαυμάζει αφενός την τέχνη και την επιμονή των μοναχών εκείνων που χειρογράφησαν και διακόσμησαν το βιβλίο αυτό (και άλλα παρόμοια) σε 60 φύλλα περγαμηνής πριν δώδεκα αιώνες (εποχή που άκμαζε ο μοναχισμός στην Ιρλανδία), και αφετέρου το μεράκι και την αφοσίωση των ανθρώπων που το εκτίμησαν, το διέσωσαν και το ανέδειξαν στην εποχή μας, αδιαφορώντας για τον κόπο, τον χρόνο και τη δαπάνη που απαιτήθηκε για έναν τέτοιο άθλο. Ευτυχώς τέτοιοι άνθρωποι υπάρχουν ακόμη.

     ΥΓ. Περισσότερα μπορεί να δει κανείς στην ιστοσελίδα του Μουσείου. Στην εικόνα το Ψαλτήρι όπως ήταν όταν πρωτοβρέθηκε. Περισσότερες εικόνες μπορείτε να δείτε τόσο στην ιστοσελίδα του Μουσείοιυ όσο και στο δημοσίευμα της Guardian.