‘… κι ας πούμε μιαν αλήθεια’

Στο ιστολόγιο ΓορΓά παρεστιΓμένα έχουμε κάνει πολλές φορές λόγο για το πώς στην Ελλάδα τα τελευταία πενήντα χρόνια μάθαμε να ζούμε με ψέματα. Εθισθήκαμε σε όσα οι πεποιθήσεις μας και οι πολιτικοί μας, με τη βοήθεια των Μέσων (= η προπαγάνδα με άλλο όνομα), μας υπαγόρευαν να πιστεύουμε και να υποστηρίζουμε, και ζούσαμε σύμφωνα με την ‘εικονική πραγματικότητα’ που είχαμε δημιουργήσει γύρω μας. Ένα πρόχειρο παράδειγμα ήταν το ‘δωρεάν’ (παιδεία, υγεία κ.τ.λ.), με την έννοια όχι τόσο της δωρεάν προσφοράς από το κράτος προς τους πολίτες, αλλά του δημόσιου αγαθού που παρεχόταν ανέξοδα προς κατάχρησιν (ενώ το πραγματικό του κόστος επιβάρυνε όλο και περισσότερο το κοινό ταμείο). Τέτοια παραδείγματα κατάχρησης και αυτοκαταστροφικής συμπεριφοράς χωρίς επίγνωση των συνεπειών επισημάναμε πολλά στις σελίδες αυτές, και ζήσαμε ακόμη περισσότερα. Τώρα έφτασε η ώρα της αλήθειας. Διότι, σύμφωνα με τον Αβραάμ Λίνκολν, μπορείς να ξεγελάς πολλούς για λίγο καιρό και λίγους για πολύ καιρό, αλλά δεν μπορείς να ξεγελάς τους πάντες και για πάντα.  
     Όπως έλεγε και το παλιό χιουμοριστικό τραγουδάκι, «ας πάψουμε τα ψέματα κι ας πούμε μιαν αλήθεια». Πρώτα στον εαυτό μας, και έπειτα στους γύρω μας και σε όλους. Τον καινούργιο χρόνο ας κοιτάξουμε στον καθρέφτη τον εαυτό μας και όσα δημιουργήσαμε, κι ας μη φοβηθούμε να τα ατενίσουμε όπως είναι, χωρίς σκιές. Μόνο τότε ίσως μπορέσουμε να τα διορθώσουμε, έστω και με την μέθοδο της κατεδάφισης. Είθε!

Παραμονές

Δεν είχα στο νου μου να γράψω κάτι, αλλά ο χθεσινός Ηλ. Μακρής (Καθημερινή) δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητος. Χαμογελάστε λοιπόν, και να προσέχετε!

Αδελφόθεος

Σήμερα, Κυριακή μετά τα Χριστούγεννα, η εκκλησία τιμά τον Προφήτη και Βασιλέα Δαβίδ, τον Μνήστορα Ιωσήφ και τον Αδελφόθεο Ιάκωβο. Έτσι η ακόλουθη είδηση από την προχθεσινή Guardian είναι ιδιαίτερα επίκαιρη. Ένας ισραηλινός συλλέκτης αρχαιοτήτων, ο Oded Golan, κατέχει ένα οστεοφυλάκιο από ασβεστόλιθο που χρονολογείται από τον 1ο αιώνα, και φέρει χαραγμένη στα εβραϊκά την επιγραφή ‘Ιάκωβος, υιός Ιωσήφ, αδελφός Ιησού’. Πρωτοπαρουσίασε το εύρημα αυτό το 2002, αλλά οι ισραηλινές αρχαιολογικές υπηρεσίες το κατέσχεσαν, το χαρακτήρισαν πλαστό, και έσυραν τον κάτοχό του στα δικαστήρια με την κατηγορία της παραχάραξης του ονόματος του Ιησού. Ωστόσο, μετά από 10 χρόνια δικαστικών αγώνων και επιστημονικών αντιδικιών και εξετάσεων, το οστεοφυλάκιο χαρακτηρίσθηκε αυθεντικό και επεστράφη στον Golan, που θεωρεί πολύ πιθανό ότι περιείχε τα οστά του Αγ. Ιακώβου του Αδελφοθέου, πρώτου επισκόπου των Ιεροσολύμων. Ο συλλέκτης δήλωσε ότι θα το εκθέτει δημόσια μαζί με τις αναφορές των πραγματογνωμόνων και από τις δυο πλευρές, ώστε οι επισκέπτες να μπορούν να συνάγουν τα δικά τους συμπεράσματα.  

Ελευθερία

Μια απο τις ειδήσεις που δικαίως κυριάρχησαν στα Μέσα τη χρονιά που τελειώνει ήταν οι αποκαλύψεις του Edward Snowden για τις γενικευμένες υποκλοπές τηλεπικοινωνιών και ηλεκτρονικών μηνυμάτων από τις υπηρεσίες πληροφοριών του λεγομένου ελευθέρου κόσμου. Ο σχετικός σάλος συνεχίζεται και δεν θα κοπάσει εύκολα, έστω και αν πίσω από τις όποιες απόψεις υπάρχουν και υποκριτικές διαθέσεις (για το ‘θεαθήναι’). Πρόσφατα ένας ομοσπονδιακός δικαστής στις ΗΠΑ απεφάνθη ότι η μαζική συλλογή τηλεφωνικών δεδομένων είναι νόμιμη (προ καιρού ένας άλλος είχε αποφασίσει το ακριβώς αντίθετο, οπότε η υπόθεση θα πάει στο Ανώτατο Δικαστήριο, και βλέπουμε). Με αφορμή το δημοσίευμα αυτό, ένας αναγνώστης της Guardian ανασύρει ένα απόφθεγμα του Βενιαμίν Φραγκλίνου που λέει τα εξής: ‘Αυτοί που είναι έτοιμοι να θυσιάσουν την ουσιαστική Ελευθερία για να αγοράσουν λίγη προσωρινή Ασφάλεια, δεν αξίζουν ούτε Ελευθερία ούτε Ασφάλεια’.
     Μπορείτε να το αφιερώσετε ελεύθερα και με ασφάλεια σε όσους νομίζετε ότι πληρούν τις απαραίτητες προϋποθέσεις.

Γέφυρες

Το ανέκδοτο είναι σχετικά παλιό, αλλά αποκτά επικαιρότητα κάθε τόσο, καθώς βλέπουν το φως υποθέσεις δωροδοκιών με αποδέκτες γενικούς γραμματείς υπουργείων, προέδρους νοσοκομείων και άλλους μη κατονομαζόμενους πολιτικούς υπευθύνους (προφανώς αυτοί είναι οι... τελευταίοι που τρώνε στο ‘πάρτυ’).
     Ο υπουργός δημοσίων έργων μια χώρας Α επισκέπτεται μια χώρα Β, και ο εκεί ομόλογός του του καλεί σε δείπνο στο σπίτι του. Το σπίτι έχει μια ανακτορική χλιδή που κάνει τον επισκέπτη να θαυμάσει και να ρωτήσει τον οικοδεσπότη: «Καλά, εσείς έχετε κρίση. Πού βρέθηκε τόσος πλούτος;» Εκείνος τον βγάζει στο μπαλκόνι και τον ρωτά: «Βλέπετε εκείνη τη γέφυρα;» και του δείχνει ένα τεράστιο κατασκεύασμα πάνω από το γειτονικό ποτάμι. «Είχε προϋπολογισμό κάποια δισεκατομμύρια ευρώ, και τα μισά είναι εδώ μέσα», και του κλείνει συνωμοτικά το μάτι. Ο άλλος κουνάει το κεφάλι με κατανόηση και υπόσχεται να ανταποδώσει τη φιλοξενία με την πρώτη ευκαιρία. Πράγματι, μετά από μερικούς μήνες ο δεύτερος υπουργός έρχεται στο σπίτι του πρώτου, στην πατρίδα του, και αντικρίζει... χλιδή στο τετράγωνο. Έκπληκτος αναφωνεί: «Καλά, εσείς έχετε χειρότερη κρίση από μας. Τι ακριβώς γίνεται εδώ;» Ο συνάδελφός του τον πηγαίνει στον εξώστη και τον ρωτάει: «Βλέπετε εκείνη τη μεγάλη γέφυρα;» «Ποια γέφυρα;» απορεί ο επισκέπτης. «Εδώ μέσα βρίσκεται ολόκληρη», είναι η απάντηση.
     Όπως πάντα, κάθε σχέση με πραγματικά πρόσωπα ή καταστάσεις είναι εντελώς τυχαία.

Προφητική πρόσκληση

Υπάρχει στη σημερινή ακολουθία των Μεγάλων Ωρών των Χριστουγέννων ένα ανάγνωσμα που ομολογώ ότι δεν είχα προσέξει όσο έπρεπε. Επιγράφεται στο όνομα του Προφήτη Ιερεμία, και περιέχεται στο βιβλίο του Βαρούχ, που ήταν γραμματέας του Προφήτη. Το διαβάζω σε μετάφραση:
     ‘Αυτός είναι ο Θεός μας, κανένας δεν μπορεί να συγκριθεί μαζί του. Ανακάλυψε όλους τους δρόμους της γνώσης και τους έδωσε στον γιο του τον Ιακώβ και στον αγαπημένο του τον Ισραήλ. Μετά από αυτά φάνηκε πάνω στη γη και συναναστράφηκε με τους ανθρώπους. Αυτό είναι το βιβλίο των εντολών του Θεού και ο νόμος που ισχύει αιώνια. Όλοι όσοι τηρήσουν τον νόμο θα ζήσουν, ενώ όσοι τον εγκαταλείπουν θα αποθάνουν. Γύρνα πίσω, λοιπόν, Ιακώβ, αγκάλιασε τον νόμο και βάδισε στο φως του. Μη δώσεις σε άλλους τη δόξα σου και τα προνόμιά σου σε ξένο έθνος. Μακάριοι είμαστε, λαέ του Ισραήλ, διότι όσα αρέσουν στον Θεό μας είναι γνωστά’. [Προφητεία Στ’ Ώρας, Βαρούχ 3:36-4:4]
     Στον χώρο της Καινής Διαθήκης, Ιακώβ και Ισραήλ είναι μεταφορικά όλος ο Χριστιανικός κόσμος. Με δεδομένη την εικόνα της γενικής αποστασίας, του συσχηματισμού και της απεμπόλησης όλων των παραδοσιακών αξιών εν ονόματι της ‘πολιτικής ορθότητος’ και ‘πολυπολιτισμικότητος’ (τα κυρίαρχα συνθήματα της εποχής), η πρόσκληση του Προφήτη για επιστροφή αποκτά μια ιδιαίτερη επικαιρότητα.

 Καλά ΧΡΙΣΤΟΥγεννα!

Συγχώρηση

Τακτικός αναγνώστης της Guardian, διαβάζω στο κυριακάτικο φύλλο για τον Alan Greaves. Πριν ακριβώς ένα χρόνο ο Greaves, 68 ετών, συνταξιούχος κοινωνικός λειτουργός, πήγαινε το βράδυ της παραμονής στην εκκλησία του στο Σέφιλντ για να παίξει εκκλησιαστικό όργανο στην παραδοσιακή Χριστουγεννιάτικη ακολουθία. Στο δρόμο δέχθηκε την βάρβαρη και τελείως αναίτια επίθεση δυο νεαρών αγνώστων που τον σκότωσαν έτσι, χωρίς λόγο και αιτία. Φέτος ο επίσκοπος του Σέφιλντ και η τοπική εκκλησία θα τιμήσουν τη μνήμη του με μια υπαίθρια επιμνημόσυνη δέηση στο σημείο που σκοτώθηκε, ενώ η χήρα του Maureen ζητάει από το εκκλησίασμα να προσευχηθεί για τους δυο δολοφόνους του. «Αυτό θα έκανε ο ίδιος», λέει. «Συγχώρηση είναι να καταλάβουμε ότι όλοι φταίμε και είμαστε στο ίδιο κρίμα». 
     Υπάρχει άραγε καλύτερο μνημόσυνο για τον αδικοχαμένο οργανίστα;

Ξόδι

«Γιατρέ, είμαι ο πατήρ Δ. Η Βιργινία εκοιμήθη».
     Η κλήση έρχεται την ώρα που οδηγώ. Δεν λέμε πολλά λόγια,δεν χρειάζονται άλλωστε: χθες έστειλα την Βιργινία από την κλινική στο σπίτι, με δική της παράκληση, γνωρίζοντας ενδόμυχα ότι δεν θα την έβλεπα ξανά. Τι μας λέει ο πρόχειρος κανόνας του τελικού σταδίου; Αν ο άρρωστος χειροτερεύει από μέρα σε μέρα, η πρόγνωση μετριέται σε μέρες. Η μη λήψη τροφής, ο σχεδόν συνεχής λήθαργος, η αδυναμία και αβουλία για οποιαδήποτε κίνηση, ακόμη και για αλλαγή θέσης στο κρεβάτι, ήταν σημάδια ότι ο μακρός και άνισος αγώνας με την κακοήθη νόσο πλησίαζε στο τέλος.
     Ηλικία: 44. Παιδιά: 5. Δυο αριθμοί που δείχνουν ότι η Βιργινία «τελειωθείσα εν ολίγω επλήρωσε χρόνους μακρούς». Δεν μπορούσα να της αρνηθώ την τελευταία επιθυμία, να βρεθεί για μια ακόμη φορά στο σπίτι, με τον σύζυγο, τα παιδιά και τους δικούς της ανθρώπους, εκεί να μεταλάβει, και από εκεί να την προπέμψουν στην ‘μακαρίαν οδόν’, παραμονές Χριστουγέννων.
     Μακάρι να μπορούμε να κάνουμε το ίδιο με όλους τους ασθενείς μας. Έστω και με δάκρυα στα μάτια και την καρδιά μας.

Φορολάγνων μαγγανείαι

Αντιγράφω από τον Ν. Ξυδάκη (Καθημερινή 21/12/2013): ‘Η επικείμενη υπερφορολόγηση ακίνητης περιουσίας, με κριτήριο την κατοχή και όχι την πρόσοδο, και με βάση αντικειμενικές αξίες του 2007, υπερδιπλάσιες των τρεχουσών αγοραίων τιμών, υπολογίζεται να αποφέρει έσοδα περί τα 4 δισ. ευρώ, έναντι περίπου 500 εκατ. το 2012 και άνω των 2,5 δισ. το 2013 από την ίδια πηγή. Πλήττονται οι μικροϊδιοκτήτες· οι μεγάλες περιουσίες ελαφρύνονται συγκριτικά. Για το 2014 έχουν προϋπολογιστεί συνολικά περί τα 11 δισ. ευρώ φόρων, οι περισσότεροι από μισθωτούς και συνταξιούχους. Κάπως έτσι θα προκύψει πρωτογενές πλεόνασμα.’
     Αυτά λοιπόν κάποτε τα κοροϊδεύανε κάποιοι (με πρώτους τους νυν κυβερνώντες) ως ‘Greek statistics’, τουτέστιν ελληνικές μαθηματικές αλχημείες. Έτσι, σύμφωνα με την κυβερνητική ‘λογική’, ΑΝ ένα ετοιμόρροπο ακατοίκητο σαράβαλο αναστηλωθεί, βαφτεί και αποκτήσει και τον σχετικό κήπο, ΘΑ έχει αντικειμενική αξία ΧΧ εκατομμύρια ευρώ. Τι μας εμποδίζει να το φορολογήσουμε από τώρα για τόσα (που δεν πρόκειται να τα πιάσει ποτέ), κι έτσι να βγάλουμε το περίφημο ‘πρωτογενές’; Κατά παραλλαγήν του γνωστού ανεκδότου, αν το πατίνι μου είχε φαρδιά λάστιχα, χαμηλό σασί και κινητήρα 560 ίππων θα ήταν Φερράρι. Για κάτι τέτοια εφευρήματα θα χαρακτήριζα τους κυβερνητικούς οικονομολόγους ως ‘πτωχούς τω πνεύματι’, αλλά φοβούμαι τη διαστρέβλωση του ευαγγελικού λόγου...

Επέτειος

Σύμφωνα με την Wikipedia και με άλλες πηγές, σήμερα (εκτός από το χειμερινό ηλιοστάσιο και τη μνήμη του Αγίου Θεμιστοκλέους) είναι τα εκατοστά γενέθλια του γλωσσικού γρίφου που αποκαλούμε ‘σταυρόλεξο’. Στις 21 Δεκεμβρίου 1913 λοιπόν, ο Arthur Wynne, δημοσιογράφος από το Λίβερπουλ, δημοσίευσε ένα ‘word-cross’ (όπως το ονόμασαν τότε) στην εφημερίδα New York World, που έμοιαζε ουσιαστικά με τα σταυρόλεξα που ξέρουμε σήμερα. Ανάλογα παίγνια είχαν δει το φως και παλαιότερα, με λίγο διαφορετικές μορφές, αλλά ο Wynne φέρεται ως ο εφευρέτης του σταυρολέξου (το όνομα άλλαξε σε crossword αργότερα). Δεν χρειάζεται να πούμε πολλά για τη διάδοση που γνώρισε το παιγνίδι: αρκεί να σκεφθούμε τον αριθμό των περιοδικών που είναι αφιερωμένα αποκλειστικά στα σταυρόλεξα που κυκλοφορούν κάθε εβδομάδα. Η μορφή του έχει γνωρίσει πολλές παραλλαγές, και οι βαθμίδες δυσκολίας του είναι τόσες, ώστε να αποτελεί πολύτιμη νοητική άσκηση, μεταξύ άλλων και στη γλωσσομάθεια. Εδώ κι ένα χρόνο περίπου έχω ανακαλύψει τα αγγλικά σταυρόλεξα της εφημερίδας Guardian [ΕΔΩ], που τα βρίσκω εξαιρετικά. Υπάρχουν δυο κατηγορίες, τα γρήγορα (Quick) που συνιστώνται για όσους θέλουν να πλουτίσουν το αγγλικό τους λεξιλόγιο, και τα κρυπτογραφικά ή αινιγματικά (Cryptic) που απαιτούν τον δικό τους περίεργο τρόπο σκέψης (άσε καλύτερα...). Το ωραίο με τη Guardian είναι ότι δίνει τη δυνατότητα άμεσου ελέγχου των λέξεων, όπως επίσης και το μεγάλο αρχείο (πολλές χιλιάδες) που σου επιτρέπει να λύνεις όσα θέλεις κάθε φορά, αλλά και να ξανακάνεις τα ίδια μετά από ένα διάστημα. Η εφημερίδα μάλιστα διατηρεί και σχετικό μπλογκ, όπου οι λύτες ανταλλάσσουν ιδέες και γνώμες για τα σταυρόλεξα. Όχι και άσχημη εξέλιξη για έναν ταπεινό γλωσσικό γρίφο. Να τα χιλιάσει λοιπόν!  

Ανομίας τέλος;

Η είδηση της ημέρας: πρώην υπουργός της ΝΔ και συγγενής του ιδρυτή της συνελήφθη να οδηγεί το αυτοκίνητό του με πλαστές πινακίδες και χωρίς ασφάλιση. Μόνο θετικά μπορεί να είναι τα σχόλια για ένα τέτοιο γεγονός, που στέλνει (ελπίζω...) ένα μήνυμα (ακούτε όλοι εσείς εκεί έξω;) για την οριστική και αμετάκλητη κατάργηση της ανοχής των παραβάσεων εκ μέρους υψηλών (αλλά και πιο... χαμηλών) προσώπων και της ατιμωρησίας τους, με το σύνηθες επιχείρημα-απειλή «Ξέρεις ποιος είμαι εγώ;». Χωρίς χαιρεκακία, χωρίς διάθεση εκδικητικότητας, μόνο και μόνο για την εμπέδωση του κοινού αισθήματος ότι ο νόμος είναι ίδιος για όλους, όποιο όνομα, ιδιότητα ή ‘χρώμα’ κι αν έχουν. Όπως γίνεται σε όλες τις πολιτισμένες χώρες.
     Ελπίζω (και πάλι...) να μην πρόκειται για μεμονωμένο φαινόμενο, δίκην πυροτεχνήματος. Και θα το ελπίσω χωρίς παρενθέσεις, εισαγωγικά και αποσιωπητικά αν αυτή η ‘μηδενική ανοχή’ επεκταθεί και σε άλλα αδικήματα στον πολιτικό, ακαδημαϊκό και συνδικαλιστικό χώρο. Όπως λέγεται συνήθως, ιδού πεδίον δόξης λαμπρόν για τους εισαγγελείς και τα όργανα της τάξεως.   

Υστερόγραφο: Τόσο ζωηρό ενδιαφέρον έδειξαν οι αρχές για την φύλαξη του τέως υπουργού που στην περίοδο της προθεσμίας που πήρε για την απολογία του πέταξε σαν κύριος στη Μαλαισία. Στο εξής λοιπόν θα λέμε για κάποιον ότι ‘έγινε Λιάπης’, για να μην αδικούμε και τους λαγούς.

Δειγματοληψία

Έλαβα ένα από εκείνα τα ενημερωτικά μηνύματα που εξηγούν με λεπτομέρειες σε τι διαφέρει το ‘λευκό τυρί’ από τη ‘φέτα’. Εντάξει, καλό είναι να ξέρει κανείς κάποια πράγματα. Ωστόσο, το μήνυμα καταλήγει με την εξής ‘χρηστική’ συμβουλή:

     ‘Στα μέσα συσκευασίας που περιέχουν «Φέτα» αναγράφονται υποχρεωτικά οι παρακάτω ενδείξεις: «Φέτα» Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης (ΠΟΠ), τυρί, η επωνυμία και η έδρα του παραγωγού-συσκευαστή, το βάρος του περιεχομένου, η ημερομηνία παραγωγής...
     Ιδιαίτερα όταν στα καταστήματα μαζικής εστίασης παραγγέλνει «Φέτα» ή χωριάτικη σαλάτα, [ο καταναλωτής] να ελέγχει αν το τυρί που του σερβίρεται είναι πραγματικά «Φέτα».’
 
     Είμαι περίεργος λοιπόν να ξέρω πόσοι από σας (τώρα που τελειώνει και η νηστεία) όταν έχουν παραγγείλει χωριάτικη σαλάτα, θα ζητήσουν να πιστοποιήσουν όλα αυτά τα στοιχεία πριν τσιμπήσουν την πρώτη μπουκιά. Μπορεί να το κάνουμε όταν αγοράζουμε τυρί, αλλά όχι όταν το έχουμε σερβιρισμένο στο πιάτο μπροστά μας. Το μόνο σχόλιο που αρμόζει στην περίσταση είναι «Καλή μας όρεξη!». Αν κατά την... αυτοψία δεν μας ικανοποιήσει γευστικά το τυρί, μπορούμε να προσφύγουμε στην πιστοποίηση των στοιχείων της πρώτης ύλης και να ζητήσουμε να μας δείξουν μέχρι και τη γίδα που έκανε το γάλα.

Φορολογική ισότητα

Η εμπιστοσύνη μου στην περί ισότητος και δικαιοσύνης αντίληψη του ελληνικού κράτους καθημερινά ενισχύεται, με την ανάγνωση ειδήσεων όπως αυτή που λέει ότι με τροπολογία στο νόμο περί φορολογίας ακινήτων αναβάλλεται για ένα έτος η εφαρμογή της διάταξης που προβλέπει την επιβολή του ειδικού φόρου 20% στις διαφημίσεις, που προβάλλονται από την τηλεόραση. Αυτό δε που με κάνει να νιώθω έναν κόμπο συγκίνησης στο λαιμό για την ευαισθησία των κρατούντων είναι το αιτιολογικό της αναβολής: «Οι λόγοι που επέβαλαν τη μετάθεση της έναρξης ισχύος της εν λόγω διάταξης μέχρι σήμερα δεν έχουν εκλείψει, αντίθετα επεκτείνονται διαρκώς με αποτέλεσμα τυχόν εφαρμογή της από 1.1.2014 να δύναται να προκαλέσει περαιτέρω προβλήματα στη βιωσιμότητα των τηλεοπτικών σταθμών και των διαφημιστικών εταιρειών».  Προφανώς οι λόγοι που επιβάλλουν ακόμη και την αναδρομική φορολόγηση των κάθε είδους φουκαράδων στην επικράτεια είναι τελείως διαφορετικοί από εκείνους που εξαιρούν τις τηλεοπτικές επιχειρήσεις. 
     Η ‘Ημερησία’ που αναγράφει την είδηση προσθέτει ότι «Στην έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους δεν αναφέρεται συγκεκριμένο ποσό για τις απώλειες εσόδων για το έτος 2014 από τη μετάθεση της επιβολής του ειδικού φόρου 20% στις τηλεοπτικές επιχειρήσεις. Αναφέρεται, όμως, ότι η απώλεια εσόδων θα αναπληρώνεται από άλλες πηγές του κρατικού προϋπολογισμού». Ας αφήσουμε τη φαντασία μας ελεύθερη.

[Του Α. Πετρουλάκη, Καθημερινή 13-12-2013]

Μυστήρια

Η άρρωστη γυναίκα, με γενικευμένο καρκίνο στα σαράντα της, κάνει αργά το σταυρό της. Ο ιερέας ξεδιπλώνει το μάκτρο. «Μεταλαμβάνει η δούλη του Θεού... εις άφεσιν αμαρτιών και ζωήν αιώνιον». Η άρρωστη κοινωνεί, ξανακάνει το σταυρό της, κλείνει τα μάτια. Το μυστήριο του θανάτου που ολοφάνερα επίκειται ξεθωριάζει και χάνεται μπροστά στο Μυστήριο του Θεού που πεθαίνει οικειοθελώς για να πατήσει τον θάνατο. Ο ιερέας αποχωρεί, η άρρωστη οδεύει προς την αιωνιότητα. «Τι συγκινητικό, γιατρέ!» ψιθυρίζει η αδελφή της Εντατικής. Όπως διαβάζουμε στον Εσπερινό της Γονυκλισίας, την Κυριακή της Πεντηκοστής: «Ουκ έστιν ουν, Κύριε, τοις δούλοις σου θάνατος, εκδημούντων ημών από του σώματος και προς σε τον Θεόν ενδημούντων, αλλά μετάστασις από των λυπηροτέρων επί τα χρηστότερα και θυμηδέστερα, και ανάπαυσις και χαρά». Τι ανακούφιση, τι παρηγορία για όλους μας...

Ανακύκλωση

Αναγνώστης του 'Φαληρέως' (Καθημερινή) γράφει: «Αγαπητέ, πήγα στην εκδήλωση των 58 στο «Ακροπόλ», ωθούμενος από την ελπίδα μου για κάτι καινούργιο στην πολιτική ζωή. Σηκώθηκα και έφυγα μόλις άκουσα τις πρώτες τρεις λέξεις. Έφθαναν για να καταλάβω ότι τίποτε καινούργιο δεν υπήρχε εκεί: «‘Συντρόφισσες και σύντροφοι’».
     Φυσικά οι λέξεις δεν φταίνε σε τίποτε, ούτε είναι κακή η συντροφικότητα. Απλώς η κατάχρηση που έχουν υποστεί στα στόματα των κάθε είδους μαρξιζόντων τις κάνει να ακούγονται περίπου σαν βρισιές ή σαν χαρακτηρισμούς που κάθε ευσχήμων άνθρωπος αποφεύγει, για να μη βρεθεί μπλεγμένος.
     Στο ίδιο θέμα, ο ίδιος αρθρογράφος έγραφε χθες τα εξής: ‘Όλοι αυτοί οι εξηντάρηδες της περιώνυμης γενιάς του Πολυτεχνείου, που ωρίμασαν πολιτικά στη Μεταπολίτευση και, έκτοτε, θεωρούν εκ προοιμίου καλό, σωστό και πρέπον κάθε τι το αριστερό. Όμως η Αριστερά, με τις πολιτικές της και τη νοοτροπία της τεμπελιάς (την έλεγαν «δικαιώματα» και «κεκτημένα») που εμφύσησε στην κοινωνία, κατέστρεψε τη χώρα. Οι άνθρωποι αυτοί, βαθιά μέσα τους, το ξέρουν. Πώς να τολμήσουν να το πουν όμως; Πώς να διαγράψουν σαράντα χρόνια και να παραδεχθούν ότι οι πολιτικές που μπορούν σήμερα να σώσουν τη χώρα και τις υπαγορεύει ο κοινός νους είναι αυτές που κάποτε οι ίδιοι κατήγγελλαν ως δεξιές;’ 
     Θα έλεγα ακόμη: Πώς να ομολογήσουν ότι η μεγάλη ζημιά που έκαναν στη χώρα είναι η νοοτροπία του "Έτσι θέλω εγώ", της έλλειψης ελέγχου και αξιοκρατίας, του "Νόμος είναι το δικό μου θέλημα" και άλλες συναφείς πολιτικές προτάσεις; Που αν τις μάθεις μια φορά, δεν ξεμαθαίνονται εύκολα.

Αθήνα

Η πείρα του παρελθόντος διδάσκει ότι απουσία κάποιων ημερών από την εργασία συνήθως πληρώνεται με τόκους άμα τη επανόδω. Η πρόσφατη κάθοδος στην Αθήνα για το πανελλήνιο συνέδριο της ειδικότητάς μου δεν μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση, κι αυτή είναι η δικαιολογία για την καθυστέρηση της ενημέρωσης. Ο καιρός ήταν σχεδόν ανοιξιάτικος (τα ακραία φαινόμενα των προηγουμένων ημερών δεν είχαν συνέχεια), ενώ η κίνηση στην πρωτεύουσα ήταν λιγότερη από άλλες φορές, κάτι που έκανε τη διαμονή ιδιαίτερα ευχάριστη (εφόσον βέβαια απέφευγε κανείς το κέντρο με τις πορείες του). Πέρα από το ενδιαφέρον και χρήσιμο επιστημονικό πρόγραμμα, απολαύσαμε μια πρωτότυπη μουσικοθεατρική παράσταση στην έναρξη (‘Μια βραδιά με τη Σοφία’, μια αφήγηση της ζωής του Ερρίκου και της Σοφίας Σλήμαν), είδαμε συγγενείς (θείους, ξαδέλφια, ανίψια) και φίλους (Χρίστο, Βαγγέλη, Γιάννη) μετά από χωρισμό αρκετών ετών, γνωρίσαμε το σιναϊτικό μετόχι της Αγ. Αικατερίνης, ένα πολύ ωραίο εστιατόριο (‘Πάρκο Ελευθερίας’, στον ομώνυμο χώρο) κι ένα ξενοδοχείο όπου τρως πολύ καλά με τιμές από 4 ως 7 ευρώ τη μερίδα (ας μη κάνουμε διαφήμιση). Συνολικά, ένα γεμάτο τριήμερο με πολλές εμπειρίες. Το γεγονός των ημερών; Το πέρασμα στην αιωνιότητα, σε ηλικία 95 ετών, του Νέλσον Μαντέλα (στις 5/12), ενός ανθρώπου που έγραψε σε μεγάλο βαθμό την ιστορία της χώρας του, της Νότιας Αφρικής, με τον μακρό αγώνα του για εθνική συμφιλίωση μετά από 28 χρόνια φυλακής. Όπως έγραψε ένας δικός μας σχολιαστής, «έκανε τους συμπατριώτες του να πιστεύουν ότι νοιαζόταν γι’ αυτούς και αυτό τους έκανε να εμπιστευθούν και την άλλη πλευρά. Αυτό είναι το μέτρο του ηγέτη» (Καθημερινή 8/12/2013). Είθε η κληρονομιά που άφησε να διατηρηθεί τόσο στην πατρίδα του όσο και στον κόσμο όλο, και μακάρι να ζηλέψουν κι άλλοι το παράδειγμά του.

Προβλήματα

Το έγραψα κι άλλη φορά: υπάρχουν ‘φυσικά’ φαινόμενα που δεν έχουν εξήγηση. Όπως π.χ. οι μέρες που όλα δείχνουν να συνωμοτούν εναντίον σου. Κοιτάζω το πρωί το πρόγραμμα, είναι σχετικά άνετο. Έτσι παίρνω μαζί και το σημειωματάριο για να καταγράψω κάποιες από τις συσσωρευμένες παρατηρήσεις και σκέψεις, πριν ξεχασθούν τελείως ή τις ξεπεράσουν τα γεγονότα. Και μέχρι να φθάσω στην κλινική έχω τέσσερεις κλήσεις για ισάριθμες επισκέψεις μέχρι το μεσημέρι. Δουλειά δεν είχαμε..., για να δούμε.
     Το υγρό που τράβηξα προχθές από μια γυναίκα 50 ετών είναι ύποπτο--ο παλιός καρκίνος μαστού την ξαναθυμάται, μετά από δέκα χρόνια σιωπής. Προσπαθώ να της δείξω τη θετική πλευρά, τον μακρό χρόνο ύφεσης και τις καλές προοπτικές για το μέλλον. Πόσο πειστικός είμαι;
     Οι βιοψίες που περίμενα για τον άλλο ασθενή δείχνουν μόνο στοιχεία φλεγμονής. Αν και δεν είμαι πολύ σίγουρος, έχω τουλάχιστον ένα ‘πάτημα’ να του κάνω κάποια θεραπεία και να τον ξαναελέγξω σε μερικές εβδομάδες. Κάτι είναι κι αυτό.
     Η επόμενη άρρωστη, κι αυτή στα πενήντα, έβηξε κι έβγαλε αίμα ‘εν αιθρία’. Η αξονική μας επισημαίνει το πρόβλημα, και αποφασίζει να προχωρήσει σε κατευθυνόμενη βιοψία αυθημερόν. Η ευθύτητα στη συζήτηση διευκολύνει την πορεία προς τη διάγνωση (η αβεβαιότητα ‘σκοτώνει’), με τι κόστος όμως τόσο για κείνη όσο και για μένα; Οι ψυχές μας το ξέρουν. Επισημαίνω και πάλι το θετικό: πρώιμο σύμπτωμα, μεγάλη πιθανότητα ριζικής θεραπείας. Ελπίζω να μην αποδειχθώ ψεύτης.
     Περνώντας από τον μαγνητικό τομογράφο βλέπω τον αναισθησιολόγο να βγάζει από το μηχάνημα ένα μικρόσωμο πλάσμα. «Να της βάλης τα σκουλαρίκια πριν ξυπνήσει», λέει στη μητέρα που περιμένει ανήσυχη, «θα βάλει τις φωνές αν δει ότι της λείπουν». Κρύβω ένα χαμόγελο για το ‘ανέκδοτο της ημέρας’ και ρωτώ παράμερα τον χειριστή για λεπτομέρειες. Δεκαοκτώ μηνών, χειρουργημένο για όγκο στον εγκέφαλο, έχει ήδη κάνει και χημειοθεραπεία. Από τη στενή πόρτα μπήκε στη ζωή.
     Η τελευταία μου άρρωστη είναι 42 ετών, με πέντε μικρά παιδιά. Εδώ και δυο χρόνια ζει στη σκιά του καρκίνου, η οποία κάθε μέρα σκουραίνει περισσότερο. Έχω τάχα κι εγώ προβλήματα...

Αλεπούδες

Μη τυχόν και χάσουν το τραίνο της προόδου, οι αρθρογράφοι των εφημερίδων έσπευσαν να ξιφουλκήσουν υπέρ του ‘συμφώνου συμβίωσης’. Έτσι π.χ. ο Πάσχος Μανδραβέλης, με επιχείρημα το πρόστιμο που θα πληρώσει η Ελλάδα αν δεν ψηφίσει το σύμφωνο, αντιδιαστέλλει την ομοφυλοφιλία με την αγαμία των ανωτέρων κληρικών (!) και καταδικάζει τις διαμαρτυρίες των επισκόπων. Ας του θυμίσουμε λοιπόν ότι κανείς δεν θα ασχολούνταν με το τι κάνουν όλοι οι άλλοι (ομόφυλοι και ετερόφυλοι) στις κρεβατοκάμαρές τους αν εκείνοι δεν τις άνοιγαν διάπλατα στην κοινή θέα, μέσα από τις τηλεοπτικές οθόνες, τα περιοδικά τύπου lifestyle, τις φωτογραφίες τους στο Facebook, με τις παρελάσεις των γκέιδων (και των... γκεϊσών) στα κέντρα των πόλεων, και με την εν γένει προσπάθειά τους να αναδειχθούν στο κοινωνικό στερέωμα με σημαία τον σεξουαλικό τους προσδιορισμό. Από τη στιγμή που με το ‘έτσι θέλω’ προσπαθούν να επιβάλουν τις επιλογές τους στην κοινή γνώμη, είναι έκθετοι σε κριτική από οποιονδήποτε επιθυμεί να έχει άποψη στο θέμα, και από τη δική του οπτική γωνία.
     Για να πάρουμε ένα ακραίο παράδειγμα, θα ενδιέφερε στ' αλήθεια κανέναν τι πρεσβεύουν κατ’ ιδίαν τα μέλη της Χρυσής Αυγής αν δεν προσπαθούσαν να προβάλουν δια της βίας στην κοινωνία τις αποκρουστικές θέσεις τους; Ο μύθος του Αισώπου για την αλεπού με την κομμένη ουρά, που ήθελε να την εμφανίσει ως τελευταία λέξη της μόδας στις συναδέλφισσές της, είναι ιδιαίτερα ταιριαστός στην περίπτωση των ομοφυλοφίλων. Και των προοδευτικών συνηγόρων τους.

Εξιλέωση

Προφανώς αδίκησα τους πανεπιστημιακούς στο μέτρημα των ακαδημαϊκών εβδομάδων (κοντά στα ξερά και τα χλωρά...). Προς αποκατάστασιν λοιπόν σκέφθηκα να σας ‘φιλέψω’ το κοκκινόψαρο σούπα που μαγείρεψα πρόσφατα («φάτε μάτια ψάρια...»). Βρήκα λοιπόν μια έτοιμη συνταγή, αλλά δεν διέθετα όλα τα υλικά την ώρα που τα ήθελα, και η παραλλαγή προέκυψε εκ των ενόντων:

•      Κοκκινόψαρο (το δικό μου ήταν κατεψυγμένο)
•      900 ml νερό
•      200 ml ελαιόλαδο (αλλά γίνεται και με λιγότερο)
•      Χυμός 1-2 λεμονιών
•      1 μεγάλη γλυκοπατάτα και μερικά καρότα κομμένα σε κύβους
•      1-2 κρεμμύδια κομμένα σε κομμάτια
•      Σέλινο (κατά προτίμηση ρίζα)
•      1 κύβος ζωμού λαχανικών
•      Αλάτι και πιπέρι κατά το γούστο σας

     Καθαρίζετε το κοκκινόψαρο και το αλατίζετε. Βάζετε σε βαθιά κατσαρόλα το νερό, το λάδι και τα λαχανικά, και μόλις αρχίσουν να βράζουν βάζετε μέσα το ψάρι, το αφήνετε να πάρει βράση και πάλι, χαμηλώνετε τη φωτιά και το βράζετε για άλλα 15 λεπτά. Είναι έτοιμο. Τρώτε τη σούπα ζεστή και το ψάρι με μαγιονέζα (του καιρού της νηστείας επιτρέποντος...). Αν θέλετε, περνάτε τη σούπα από το μπλέντερ και γίνεται βελουτέ. Η γλυκοπατάτα της δίνει εξαιρετική γεύση. Φυσικά η σούπα μπορεί να γίνει και χωρίς ψάρι, και δεν υπολείπεται καθόλου.
     Αν τυχόν νιώθετε ‘στέρηση’ μαγιονέζας, δοκιμάστε το ακόλουθο υποκατάστατο. Βάζετε στο μπλέντερ βρασμένα κοτσάνια από μπρόκολο με μια κουταλιά μουστάρδα και 2-3 κουταλιές σούπας ελαιόλαδο, και τα κάνετε αλοιφή. Αυτό είναι όλο, και πάει με όλα.

Αγιοκατάταξη

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΤΟΥ ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ 4Ε

Απευθείας μετάδοση από το Μοναστήρι του Οσ. Πορφυρίου

Εικοσιδύο χρόνια από την κοίμηση του Γέροντος Πορφυρίου του Καυσοκαλυβίτη, η Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου υπό τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο, την Πέμπτη 27 Νοεμβρίου, αποφάσισε την αναγραφή του στο Αγιολόγιο της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Η Συνοδική απόφαση ορίζει ότι η μνήμη του Οσίου Γέροντος Πορφυρίου του Καυσοκαλυβίτη θα τιμάται από την Εκκλησία στις 2 Δεκεμβρίου, ημέρα της κοιμήσεώς του.

Η 4Ε, συμμετέχοντας στο χαρμόσυνο γεγονός αλλά και στην τιμή που αποδίδει η Εκκλησία μας στον σύγχρονο Όσιο, θα προβάλει, σε απευθείας δορυφορική μετάδοση, την Δευτέρα 2 Δεκεμβρίου στις 7:30 το πρωί, την πρώτη Πανηγυρική Αρχιερατική Θεία Λειτουργία από το μοναστήρι του Αγίου, το Ι. Ησυχαστήριο Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στο Μήλεσι της Μαλακάσας.

Ακαδημαϊκές αμαρτίες

Εδώ και μέρες με τρώνε τα δάχτυλά μου να γράψω κάτι για τα πανεπιστήμια. Φοβούμαι ότι στην κλίμακα της αξιοκρατίας τα έχω λίγο πιο κάτω από την ΕΡΤ (στην οποία όλοι οι δημοσιογράφοι ανακάλυψαν ένα σωρό αμαρτίες, αλλά μόνο μετά το κλείσιμό της). Λοιπόν, τα πανεπιστήμια έχουν πολύ περισσότερα ράμματα στη γούνα τους, από τον τρόπο με τον οποίο εκλέγουν τις ακαδημαϊκές αρχές τους μέχρι το ‘άσυλο’ που παρέχουν σε κάθε είδους ανομία, με κομματική κάλυψη. Χρησιμοποιώντας την προσφιλή νεοελληνική τακτική του εκβιασμού, ο κόσμος τους κρατεί ομήρους τους πολλούς αθώους φοιτητές που μπήκαν εκεί για να αποκτήσουν ένα αξιοπρεπές πτυχίο και βρέθηκαν να παίζουν το ‘μπαλάκι’ στο πινγκ-πονγκ πολιτικών, συνδικαλιστών, κομματικών νεολαιών και χρονίων αγραμμάτων. Ώρες ώρες σκέφτομαι ότι μια λύση τύπου ΕΡΤ θα τους πήγαινε γάντι, έλα όμως που και πάλι θα την πλήρωναν οι αμέτοχοι (όπως και όλα τα φορολογικά μέτρα επιβαρύνουν πάντα τους συνεπείς), και επιπλέον δεν εμπιστεύομαι τους κρατούντες για να εφαρμόσουν μια σωστή διάδοχο κατάσταση. Ωστόσο, ένα χαμένο εξάμηνο (χωρίς αναπληρωτικές αλχημείες) νομίζω ότι θα έδινε ένα καλό μήνυμα προς τη σωστή κατεύθυνση.
     Επί τη ευκαιρία, κάπου δεν μου βγαίνουν τα μαθηματικά. Πληροφορήθηκα αυτές τις μέρες ότι το εξάμηνο έχει 13 εβδομάδες. Άρα το έτος έχει 26. Οι υπόλοιπες τί γίνονται; Ή οι αναφερόμενες εβδομάδες είναι των 14 ημερών, ή τα έτη μας είναι... σεληνιακά, ή κοροϊδευόμαστε. Καθηγητές και φοιτητές εργάζονται 6 μήνες το χρόνο. Με τέτοια κουτσουρεμένα έτη ‘βγάζουμε’ την ακαδημαϊκή μας ζωή. Μήπως εδώ βρίσκεται η απάντηση στο θεμελιακό ερώτημα «τι έχουν τα έρμα και ψοφάνε;»

 [Σκίτσο του Α. Πετρουλάκη, Καθημερινή 28/11/2013]

Ε-βρωμιές

Τι άλλο να περιμένουμε από τας Ευρώπας; Με πρωτοσέλιδο τίτλο τα σημερινά ‘Νέα’ μας γνωστοποιούν ότι ‘Με τροπολογία στο αντιρατσιστικό νομοσχέδιο και μετά την ευρωκαταδίκη για τα ομόφυλα ζευγάρια θα προβλέπεται η δυνατότητα σύναψης συμφώνου συμβίωσης για όλους’. Διαβάζοντάς το θυμήθηκα ένα ανέκδοτο (τρόπος του λέγειν...) που κυκλοφορούσε παλιότερα: «Όταν πρωτοπήγα στην Αγγλία η ομοφυλοφιλία απαγορευόταν. Όσο ήμουν εκεί νομιμοποιήθηκε, κι έτσι σηκώθηκα κι έφυγα πριν την κάνουν υποχρεωτική». Όπως πολλοί διέβλεπαν από χρόνια, τα ενδιαφέροντα της Ευρώπης δεν έχουν να κάνουν μόνο με την οικονομική μας εξυγίανση, αλλά και με τον τρόπο ζωής μας. Αποχρών λόγος για να της γυρίσουμε κάποια μέρα την πλάτη, πριν μας επιβάλει και άλλα... ‘προαπαιτούμενα’.

Σαλόμ

Ο σεβάσμιος ασθενής μας πέρασε καλά τη νύχτα και ήδη έχει αρχίσει την προγραμματισμένη αιμοκάθαρση. Αυτό μου δίνει μια ώρα περιθώριο να πάω στην Εφορία. Η κίνηση υποτονική στις 8 π.μ., μέχρι και θέση στάθμευσης βρίσκω σε μικρή απόσταση. Βαδίζω στην πρωινή δροσιά, ο κόσμος γύρω ξυπνάει. Μια κυρία ανοίγει την πόρτα ενός μαγαζιού: «Καλημέρα, Μιχάλη, να χαίρεσαι τον Στελάκη σου!», φωνάζει στον ένοικο, και όλη η γειτονιά για λίγο συγχαίρει με τον εορτάζοντα. Κοινωνία προσώπων σ’ ένα λαβύρινθο από τσιμέντο. Στην Εφορία γίνομαι αμέσως ευπρόσδεκτος: «Καλημέρα, γιατρέ!» Δεν είναι άσχημο να σε θυμούνται φυσιογνωμικά, μετά από δυο μόνο επισκέψεις. Μέσα σε ένα τέταρτο η θεώρηση των στοιχείων έχει τελειώσει. «Πράξη θεώρησης δεν θα μου δώσετε;» ρωτάω, και η απάντηση με προσγειώνει κάπως περίεργα: «Δεν υπάρχει χαρτί». Τι καλά! λέω μέσα μου. Να που η κρίση μπορεί να απλουστεύσει κάποιες διαδικασίες, και να γλιτώσει μερικά δένδρα από το σφαγείο. Άλλωστε, τι νόημα είχε εκείνη η έντυπη πράξη που επαναλάμβανε όσα γράφει και η σφραγίδα που μπαίνει στο πίσω μέρος του κάθε διπλοτύπου; Φεύγω πιο ανάλαφρος. Ένα χαμόγελο, μια εξυπηρέτηση, μια θετική εμπειρία σε κάνει να ξεκινάς αλλιώς τη μέρα, κι ας είναι συννεφιασμένος ο ουρανός. Μόλις ξεπαρκάρω βλέπω κάποιον άλλο να παίρνει τη θέση μου, σίγουρα ευγνωμονώντας για την απρόσμενη καλοτυχία του. Στη στροφή το μάτι μου παίρνει μια αγγελία σε κολώνα: Βασίλειος Μπ., 82 ετών. Δεν διαβάζω τα παρακάτω, αλλά το όνομα είναι γνωστό. Τον έβλεπα από τότε που χειρούργησε την καρδιά του. Παρόλη τη βαριά του πνευμονοπάθεια έζησε άλλα πέντε χρόνια, καπνίζοντας ασταμάτητα, ιδίως μετά τον θάνατο της γυναίκας του. Είχα κάμποσους μήνες να τον δω--τώρα προφανώς πήγε να την συναντήσει, και να αναπαυθεί και ο ίδιος από τη δύσπνοιά του. Φθάνω με την ώρα μου στην κλινική, αποθέτω ένα κουτί κεράσματα στο γραφείο της προϊσταμένης. «Γιατρέ, Στέλιο σε λένε;» Όχι βέβαια, αλλά τα γλυκά είναι σπιτικά, ένα μικρό ‘ευχαριστώ’ για την φροντίδα του πατέρα μας τόσες μέρες.
     Όπως γράφει ο Πωλ Μπραντ στο βιβλίο του για τον πόνο, υπάρχει μια εξαίρετη εβραϊκή λέξη, ‘σαλόμ’, που εκφράζει μια καθολική αίσθηση ειρήνης και ευεξίας, μια θετική κατάσταση ολοκληρίας και υγείας. Ωραίο είναι να νιώθεις ‘σαλόμ’ κάποιες μέρες...  

Αλήθεια

Το προχθεσινό κύριο άρθρο της ‘Καθημερινής’ με τίτλο ‘Το ψέμα και η αλήθεια’ καταλήγει ως εξής: «Οι επόμενες εβδομάδες θα είναι κρίσιμες και θα δείξουν κατά πόσον η κυβερνητική πλειοψηφία θα αντέξει. Για να συμβεί αυτό είναι πάντως ανάγκη τόσο ο πρωθυπουργός όσο και κάθε άλλος κυβερνητικός αξιωματούχος να μιλήσουν πολύ καθαρά στον λαό και να του εξηγήσουν τι διακυβεύεται, ποιο είναι το ψέμα και ποια η αλήθεια».
     Πολύ σωστά. Υπάρχει όμως ένα μικρό πρόβλημα. Ας υποθέσουμε ότι ένα πρωί έβγαιναν οι πολιτικοί (όποιου χρώματος και κόμματος, μαζί ή χώρια) και έλεγαν την αλήθεια, ολόκληρη την αλήθεια, και μόνο την αλήθεια, χωρίς να προσθέσουν ή να αποκρύψουν κάτι (όπως ορκίζονται στα αμερικανικά δικαστήρια). Ποιοί και πόσοι θα αποδέχονταν την πραγματικότητα και θα τους πίστευαν (με την έννοια της εμπιστοσύνης); Βλέπετε, αν επί τόσα χρόνια φωνάζεις «Λύκος στα πρόβατα!» (ή ό,τι άλλο) και αποδεικνύεσαι ψεύτης, πόσοι θα σε πιστέψουν όταν αποφασίσεις να αλλάξεις βιολί και να πεις τα πράγματα με το όνομά τους; Το 2009 ο τότε πρωθυπουργός Κ. Καραμανλής αποφάσισε στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης να μιλήσει ειλικρινά. Ο αντίλογος (αν δεν τον θυμάστε): «Λεφτά υπάρχουν!». Ποιος έγινε πιο πιστευτός;
     Τελικά, δεν ξέρω αν η αλήθεια γράφει ιστορία. Οπωσδήποτε όμως τα συσσωρευμένα ψέματα στοιχειοθετούν πολύ καλή μυθολογία.

Αντοχές

Έρχονται στιγμές που κι αυτές δοκιμάζονται. Μετά το ‘ακαδημαϊκό τριήμερο’ στη Λάρισα ό φόρτος εργασίας στην κλινική ήταν δεδομένος, και ενισχυμένος μάλιστα («εβαρύνθημεν υπέρ δύναμιν» θα έγραφε ο Απόστολος Παύλος). Αυτό είχε αποτέλεσμα να μην υπάρχει έμπνευση και διάθεση για γράψιμο (δεν νομίζω ότι ‘απέδωσα’ αυτή την εβδομάδα). Είχαμε βέβαια και τις θετικές στιγμές: την αγρυπνία των Εισοδίων με το εναρκτήριο ‘Χριστός γεννάται’ (πολλοί έβγαλαν κιόλας τα χριστουγεννιάτικα δέντρα και τα φωτάκια τους), και χθες την ομιλία του Χρ. Γιανναρά με την παρουσίαση του νέου του βιβλίου. Καυστικός ο λόγος του, απαισιόδοξη η κατάληξή του: το Finis Graeciae που προέβλεπε πριν τριάντα χρόνια τώρα το βλέπει στον ορίζοντα. Θα ολοκληρωθεί η πρόρρηση; Κύριος οίδε. Κόσμος πολύς και ενδιαφέρουσα συζήτηση. Ωστόσο, ο νους μας ήταν αλλού, αφού μια μικροεπέμβαση του πατέρα μας εξελίχθηκε σε σημαντικό πρόβλημα υγείας. Εύχεσθε λοιπόν, διότι «πολύ ισχύει δέησις ενεργουμένη». 

Γενόσημα

Προσοχή στη... δραστική ουσία!

[Του Α. Πετρουλάκη, Καθημερινή 22/11/2013]

Στο σφυρί

Παραθέτω και πάλι μια επιστολή που δημοσιεύθηκε χθες στην 'Καθημερινή'. Με τίτλο "Δεν είναι τα έσοδα μόνο", ο καθηγητής της Ιατρικής Σχολής Αθηνών Δημήτρης Λινός θίγει ένα θέμα που είναι ιδιαίτερα σοβαρό, και που βέβαια δεν έλαβε τη δημοσιότητα που του πρέπει (μ' αυτά θα ασχολούμαστε τώρα;). Τα συμπεράσματα δικά σας.

Kύριε διευθυντά
Στην «Kαθημερινή» του Σαββάτου (9/11/2013) δημοσιεύθηκε η είδηση ότι στο Eλληνικό θα χτιστεί το μεγαλύτερο καζίνο του κόσμου της τάξης των 100.000 τ.μ. με 15.000 τ.μ. χώρους για ρουλέτες, μπλακ-τζακ, πόκερ κ.λπ. Συγκριτικά το μεγαλύτερο καζίνο των HΠA δεν διαθέτει χώρους για τα τυχερά παιχνίδια πάνω από 4.000 τ.μ. H είδηση συνεχίζει, ότι η δημιουργία αυτού του καζίνου συνιστά μονόδρομο για την κυβέρνηση με τη δικαιολογία της ανάγκης για περισσότερα έσοδα.
     Mε την ίδια δικαιολογία, έχουμε επιτρέψει να συνεχίζεται η καταστροφική επίδραση του ελεύθερου καπνίσματος στην υγεία μας. Mε την ίδια δικαιολογία, προχωράει η άρση της απαγόρευσης πώλησης στα κυλικεία των σχολείων τροφών που αποδεδειγμένα βλάπτουν την υγεία των παιδιών και έχουν καταδικαστεί διεθνώς.
     Tώρα, με την ίδια δικαιολογία πρέπει να ανεχθούμε την αισθητική αλλά και ουσιαστικά καταστροφική για την οικογένεια δημιουργία του μεγαλύτερου καζίνου στον κόσμο.
     H ανάγκη για «περισσότερα έσοδα» του κράτους είναι κατανοητή. Oμως επιτέλους, δεν πρέπει για τα «έσοδα» μόνο να θυσιάζεται η προσωπική και οικογενειακή μας ζωή. Πρέπει και εμείς κάποτε να επιβάλουμε τις «κόκκινες γραμμές» μας.

Αρχαίο νερό

Περιμένοντας στην τράπεζα για τα τέλη κυκλοφορίας, διαβάζω στο τρέιλερ που διατρέχει το κάτω μέρος της μεγάλης οθόνης που διακοσμεί τον τοίχο: ‘Θαλασσινό νερό 150 εκατομμυρίων ετών ανακάλυψαν επιστήμονες στον κόλπο Τσέζαπικ’. Ο κόλπος αυτός είναι ο μεγαλύτερος υδροβιότοπος των ΗΠΑ, σχηματίσθηκε από την εκβολή του ποταμού Σουσκεχάνα (ινδιάνικα ονόματα και τα δύο), λίγο νότια από την πρωτεύουσα Ουάσιγκτον (αυτός δεν ήταν Ινδιάνος...), και είναι γνωστός για τη φυσική ομορφιά και την βιοποικιλότητά του. Και η μεν αρχαιότητα του νερού (πώς διαπιστώνεται άραγε;) μπορεί κάλλιστα να ενδιαφέρει την επιστήμη, αλλά η είδηση δεν παύει να έχει την αστεία πλευρά της για όποιον τη διαβάζει, και να δημιουργεί και συναφή ερωτηματικά; Όπως π.χ., γιατί φτάσαμε αμέσως στα 150 εκατομμύρια χρόνια και δεν βρήκαμε π.χ. νερό του περασμένου αιώνα, της εποχής του Κολόμβου, ή όποιας άλλης ενδιάμεσης ιστορικής ή γεωλογικής περιόδου; Και πώς ξεχωρίζουμε το ‘πολύ παλιό νερό’ από το απλώς ‘παλιό’ ή το πιο φρέσκο; Δεν ανακατεύονται; Αναζητώντας τη λύση στο πρόβλημα, διαβάζω στο διαδίκτυο ότι το αρχαίο αυτό νερό ανακαλύφθηκε παγιδευμένο σε υπόγειο κρατήρα, κάτω από τον πυθμένα του κόλπου. Έτσι εξηγείται κι αυτό το μυστήριο. Τώρα μπορούμε να ασχοληθούμε με όλα τα άλλα.

Ψήφισμα

Καθένας μπορεί να έχει διαφορετική γνώμη για τα διαδικτυακά ψηφίσματα που κάθε τόσο γίνονται για ποικίλα θέματα τοπικού ή ευρύτερου ενδιαφέροντος. Επειδή η ειδοποίηση που έλαβα σήμερα μας αφορά άμεσα στον ελληνικό χώρο, νομίζω αξίζει να σκεφθούμε να προσθέσουμε τη δική μας διαμαρτυρία εναντίον της απελευθέρωσης των πλειστηριασμών στην Ελλάδα από την Πρωτοχρονιά του καινούργιου χρόνου. Τουλάχιστον ας δείξουμε ότι δεν δεχόμαστε αδιαμαρτύρητα τις κάθε είδους επινοήσεις των ΔυΝασΤών μας.

     Μπορείτε να ψηφίζετε ΕΔΩ, και ενημερώστε και άλλους!

Ακίνητος!

Χωρίς εξαίρεση, πρώτη μέρα μετά από κάποια απουσία σημαίνει φόρτο εργασίας, τόσο προγραμματισμένης όσο και έκτακτης. Η σημερινή μέρα τήρησε τον κανόνα με ευλαβική ακρίβεια. Είχα βέβαια την αόριστη αίσθηση ότι ‘κάτι’ της έλειπε, ωστόσο δεν είχα χρόνο να το μελετήσω. Φθάνοντας στο σπίτι έπεσα ξερός για μια σιέστα που δεν τη διέκοψε κανένα τηλεφώνημα. Τι καλά! σκέφθηκα, και ξεκίνησα για το ιατρείο. Καθ’ οδόν αναλογίσθηκα ότι το κινητό μου δεν είχε σημάνει καθόλου από το πρωί. Παράξενο! Αυτό μου είχε λείψει και δεν το είχα προσδιορίσει. Μια γρήγορα έρευνα έδειξε και την αιτία: η άδεια μπαταρία, που δεν την είχα ελέγξει εγκαίρως. Αναγκαστικά και το απόγευμα πέρασε σε κατάσταση α-κινησίας, μια και η φόρτιση θα έπρεπε να περιμένει το βράδυ. Ήταν καλύτερα έτσι; Σίγουρα έχασα κάποιες επαγγελματικές κλήσεις (θα δούμε αύριο τον αριθμό τους). Ωστόσο, μειώθηκε τουλάχιστον στο μισό ο αριθμός των απαιτητικών ήχων (το ασύρματο τηλέφωνο στην κλινική είχε την αποκλειστικότητα, ενώ άλλοτε συχνά χτυπούσαν και τα δυο μαζί), καθώς και το άγχος «Έχω σήμα - δεν έχω σήμα». Ας πούμε ότι για μία μέρα επανήλθα σε κάποια προηγούμενη εποχή, όταν με προέτρεπαν διάφοροι γνωστοί και συνεργάτες: «Γιατί δεν παίρνεις κι εσύ ένα κινητό, να σε βρίσκουμε πιο εύκολα;» Θα μπορούσαμε άραγε να ξαναζήσουμε σ’ εκείνον τον σκοτεινό... επικοινωνιακό Μεσαίωνα; Φρίκη, θα έλεγαν πολλοί. Πάντως εμένα δεν μου ήρθε και άσχημα: τελικά, υπάρχει ζωή και χωρίς κινητό.

Αφροσύνη

Όσοι βρέθηκαν στους ναούς σήμερα άκουσαν την παραβολή για τον άφρονα πλούσιο, που ονειρευόταν να γκρεμίσει τις αποθήκες του, να χτίσει μεγαλύτερες, να συνάξει όσα μπορούσε περισσότερα, να τρώει, να πίνει, να ευφραίνεται..., αλλά πέθανε πριν καλά-καλά ξημερώσει. Συνειρμικά πήγε το μυαλό μου σε πρόσφατες ειδήσεις. Κάποιος έδωσε 83 εκατομμύρια (λίρες, ευρώ, δολάρια, δεν έχει σημασία) για να αποκτήσει το ‘Ροζ Αστέρι’, ένα διαμάντι 53,5 καρατίων. Να το κάνει τί; Να ζήσει από εδώ και πέρα με τον φόβο μην του το κλέψουν; Άλλος, φιλότεχνος αυτός, έδωσε 105 εκατομμύρια (αδιάφορο σε ποιο νόμισμα) για έναν πίνακα (ο Θεός να τον κάνει...) του Andy Warhol. Κι αυτός να κάνει τί αυτή την υπερμεγέθη μουντζούρα; Να την κρεμάσει στο σαλόνι του; Να την επιδεικνύει με εισιτήριο; Όπως διαβάζω, στη δημοπρασία υπήρχαν πολλοί υποψήφιοι αγοραστές (εκτός κι αν ήταν εκείνοι οι πληρωμένοι κράχτες που ανεβάζουν έντεχνα την τιμή και κάποια στιγμή αποσύρονται ευσχημόνως). Αλλάζω κανάλι, κι ακούω για τον υπερτυφώνα Χαϊγιάν που σάρωσε τις Φιλιππίνες και στη συνέχεια το Βιετνάμ, με χιλιάδες θύματα και ανυπολόγιστες οικονομικές ζημίες. Με πόσους πίνακες ανακουφίζονται τέτοιες συμφορές;
     Τελικά η λεγόμενη ‘ανθρωπιστική κρίση’ δεν είναι κάπου εκεί έξω. Χάσαμε την (ορθή) κρίση μας, περνούμε βαθιά κρίση μέσα μας, γι’ αυτό και ζούμε τέτοιες κρίσεις έξω. Κι εκεί τελικά κρινόμαστε...

Μομφή ή δυσπιστία;

Λίαν εύστοχο το χθεσινό σκίτσο του Ηλία Μακρή (Καθημερινή), με αφορμή την πρόσφατη κοινοβουλευτική αψιμαχία.

 

Ό,τι λάμπει...

Με τίτλο ‘Προς την Tράπεζα της Eλλάδος’ η Καθημερινή δημοσιεύει σήμερα την παρακάτω επιστολή, που την παραθέτω αυτούσια:

Kύριε διευθυντά
Aπευθύνομαι και ερωτώ: Δεν έχει αντιληφθεί η Tράπεζα της Eλλάδος τα εκατοντάδες γραφεία που άνοιξαν σε όλη την Eλλάδα με τις τεράστιες ταμπέλες «Aγοράζω χρυσό - Mετρητά». Aκόμα και στο πιο απομονωμένο χωριό ή νησί της χώρας βρίσκει κανείς αυτά τα γραφεία.
     Mε ποια άδεια; Eίναι τα μετρητά τους «καθαρά»; Eχουν εκκαθαριστικό σημείωμα της εφορίας που να το αποδεικνύει; Kαι εφόσον πληρούν τις ανωτέρω προϋποθέσεις, τι γίνεται με τα χρυσά – λίρες που αγοράζουν;
     Aν σαν απλός ιδιώτης θελήσει κανείς να αγοράσει ή να πουλήσει λίγες χρυσές λίρες στην Tράπεζα της Eλλάδος, περνάει από ταπεινωτικές διαδικασίες.
     Kάτω από ποιο νομικό δικαίωμα καλύπτονται οι εξυπηρετικοί συμπολίτες μας του 2012-13; Tο γεγονός θυμίζει τη δραματική ιστορία των χιλιάδων Eλλήνων της Kατοχής που πούλησαν πολυκατοικίες για έναν τενεκέ λάδι! Tότε τους ονομάζαμε «μαυραγορίτες».
     Σουλα Nικολοπουλου

     Έλα ντε!

Μωρίας εγκώμιον

Είναι γνωστό και με τη λατινική του ονομασία, ‘Laus stultitiae’, το ομότιτλο σατιρικό έργο του Έρασμου (1511). Ο συγγραφέας παρουσιάζει την Μωρία ως θεά, κόρη του Πλούτου. Την έχουν μεγαλώσει δυο νύμφες, η Μέθη και η Άγνοια, ενώ πιστοί της σύντροφοι είναι η Φιλαυτία, η Κολακεία, η Λήθη, η Μισοπονία, η Ηδονή, η Άνοια, η Τρυφή, και δυο θεοί, ο Κώμος και ο Ύπνος. Στο έργο η Μωρία επαινεί ακατάπαυστα τον εαυτό της, υποστηρίζοντας ότι η ζωή θα ήταν ανιαρή και άχαρη χωρίς αυτήν. 
     Διαβάζοντας τις πληροφορίες αυτές στο διαδίκτυο, μου έκανε εντύπωση πόσο η Μωρία και οι σύντροφοί της φαίνονται να διαπρέπουν στις ημέρες μας, και στη χώρα μας. Η εντύπωση αυτή δεν είναι, όπως φαίνεται, μόνο δική μου. Έτσι, στο οπισθόφυλλο του ‘Εγχειριδίου Βλακείας’ [Δ. Χαριτόπουλος, Εκδόσεις Τόπος 2008] διαβάζω τα ακόλουθα:
     ‘Επειδή όλοι υποτιμάμε τον αριθμό των ηλιθίων ανάμεσά μας και κάθε τόσο μας αιφνιδιάζουν πρόσωπα «υπεράνω υποψίας», μάλλον πρέπει να ξανασυστηθούμε’.
     Συμφωνείτε;

Φόρος τιμής

Διαβάζω στην Guardian μια ασυνήθιστη είδηση. Ένας παλαίμαχος της RAF από τον καιρό του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου, ο Harold Jellicoe Percival, πέθανε πρόσφατα σε ηλικία 99 ετών σε οίκο ευγηρίας. Ήταν άγαμος, δεν είχε άλλους συγγενείς, και οι υπεύθυνοι του γραφείου τελετών σκέφθηκαν ότι δεν θα παρευρισκόταν κανένας στην κηδεία του. Έτσι δημοσίευσαν στον τοπικό τύπο την σχετική είδηση και μια έκκληση, που σύντομα διαδόθηκε μέσω των κοινωνικών δικτύων, για εν ενεργεία και απόστρατους στρατιωτικούς να τιμήσουν τον νεκρό. Κρίνοντας από την ανταπόκριση που είχε η έκκληση και τη δημοσιότητα που πήρε, αναμένεται τώρα να έρθουν στην κηδεία του εκατοντάδες κόσμου. Βέβαια, πολλοί από τους αναγνώστες σχολιάζουν ότι θα ήταν καλύτερα να επισκέπτονται κάποιοι τους μοναχικούς ηλικιωμένους όσο είναι εν ζωή, αλλά το ένα δεν αναιρεί το άλλο. Είναι ένα παράδειγμα μιας υγιούς κοινωνικής αντίδρασης, έστω κι αν αντιπροσωπεύει μια επιφανειακή εκδήλωση ή μια συγκεκαλυμμένη ενοχή. Σε κάτι τέτοιες πράξεις οι Άγγλοι διακρίνονται ιδιαίτερα. Ας τις βλέπουμε από την καλή τους πλευρά.

Ακίνητα

Κορυφαίο και ακανθώδες θέμα εδώ και καιρό, ιδιαίτερα φουντωμένο τις τελευταίες μέρες, το θέμα του φόρου ακινήτων. Από χρόνια βέβαια υπάρχει τέτοιος φόρος, άλλοτε μονός, άλλοτε διπλός, φέτος τριπλός και τετράδιπλος (λόγω εσκεμμένων και πονηρών καθυστερήσεων επ’ εσχάτων των ημερών), και νυν υπό επανεκτίμηση. Πώς τυχαίνει (!) όλες οι επανεκτιμήσεις να γίνονται προς τα επάνω, και μάλιστα σε εποχή που ‘οι τιμές τραβούν την κατηφόρα’, για να παραφράσουμε τον ποιητή. Όχι μόνο κατοικίες και εμπορικά ακίνητα, αλλά και θέσεις στάθμευσης και χοιροστάσια και περιστερώνες και ανεμόμυλοι, ‘λόγγοι, βουνά, ραχούλες’ περνούν στη δικαιοδοσία της φορολογικής αρχής. Και από τη μύγα ξύγκι να βγάλουμε, σκέφτονται προφανώς οι ‘ειδικοί’.
     Αδρά μπορούμε να σκεφτούμε την οικονομία με λογική μισθωτού και με λογική ελεύθερου επαγγελματία. Η πρώτη λέει «τόσα μισθός, τόσα ασφάλιστρα, τόσες δαπάνες, από κάπου πρέπει να βρω τη διαφορά». Η δεύτερη αρχίζει κάθε πρώτη του έτους με ένα λευκό φύλλο χαρτιού και καταγράφει έσοδα και έξοδα, χωρίς να έχει ιδέα προς τα πού θα πάνε, ιδίως τα πρώτα. Φυσικά δεν περιμένουμε από το κράτος να λειτουργεί ως ελεύθερος επαγγελματίας, όταν οι πολυάριθμες υποχρεώσεις του είναι δεδομένες: χρειάζεται και προϋπολογισμός και σύνεση στη διαχείριση των πόρων. Από την άλλη μεριά όμως, η στεγνή μαθηματική λογική «πρέπει να βρω ακόμη τόσα δις, άρα φορολογώ ό,τι κινείται, ό,τι φυτρώνει και ό,τι κολυμπάει» οδηγεί σε κατάφωρες αδικίες και σε αρνητικό εισπρακτικό αποτέλεσμα. Διότι ‘ουκ αν λάβοις παρά του μη έχοντος’. Αν ζητάς λογικά ποσά έχεις περισσότερες ελπίδες να τα εισπράξεις. Αν οι απαιτήσεις σου είναι φανερά άδικες και παράλογες και χωρίς επαφή με την πραγματικότητα, τότε απλώς προκαλείς και ενθαρρύνεις την αντίδραση, και βέβαια δεν βλέπεις φράγκο. Δύσκολο είναι να το ‘πιάσουν’ κάποιοι αυτό;      

Ωμότητες

Διάβασα πρόσφατα ένα μήνυμα από αυτά που κυκλοφορούν ως ανέκδοτα στο Διαδίκτυο, άλλοτε πνευματώδη, άλλοτε κρύα, άλλοτε παντελώς σαχλά και άνοστα. Έγραφε τα εξής:
     ‘Παρακολούθησα στην τηλεόραση ένα ντοκυμαντέρ με λιοντάρια που έτρωγαν ωμό κρέας. Χωρίς πατάτες, χωρίς Κόκα Κόλα, έτσι σκέτο, σαν ζώα...’
     Στην αρχή μου φάνηκε κάπως αστείο. Κι έπειτα θυμήθηκα τους κάθε λογής ‘ανθρώπους’ που μαχαιρώνουν, πυροβολούν, ξυλοκοπούν, γαζώνουν, κακομεταχειρίζονται και βασανίζουν με κάθε τρόπο άλλους ανθρώπους, χωρίς αφορμή και αιτία. Έτσι, ωμά, σαν ζώα.
     Εδώ όμως τελειώνουν οι ομοιότητες. Διότι στον κόσμο των ανθρώπων κάποιοι μπορούν να ‘τρώνε’ τον άλλο με μαχαίρι και πηρούνι, με το ‘σεις’ και με το ‘σας’, με τους νόμους και με όλους τους κανόνες της ευγένειας και του καθωσπρεπισμού, με μόνο ‘σκεύος’ ακόμη και μια κόλλα χαρτί. Έχει εξελιχθεί το ανθρώπινο είδος.

Σπόροι και καρποί

Συνηθισμένες και πυκνές είναι οι ευαγγελικές αναφορές στην αγροτική ζωή και τις ασχολίες της. Και πολύ παραστατικές. Μια απ’ αυτές, ιδιαίτερα επίκαιρη στις μέρες μας: «Ό γαρ εάν σπείρη άνθρωπος, τούτο και θερίσει». Ο θερισμός μπορεί να αργεί, αλλά δεν θα λείψει. Αν σπέρνεις αδικία, τη βρίσκεις κάποτε μπροστά σου. Αν καλλιεργείς απάτη, κάποια στιγμή γυρίζει εις βάρος σου. Αν προωθείς (σε ιδιωτικό ή δημόσιο επίπεδο) την πονηρία, τη διαφθορά, την εκμετάλλευση, το ψέμα, αυτά ακριβώς θα εισπράξεις εν καιρώ, με τον ανάλογο δυσβάστακτο τόκο. Αν ασκείς βία, μη παραξενεύεσαι όταν αυτή στρέφεται εναντίον σου (‘πάντες οι λαβόντες μάχαιραν εν μαχαίρα αποθανούνται’). Καλοσύνη κάνεις; Δεν πάει χαμένη, έστω κι αν προσωρινά φαίνεται ως ‘ανοησία’. Ελεημοσύνη δίνεις; Την εισπράττεις κάποια στιγμή ανέλπιστα, και με τόκο. Κλέβεις; ‘Μια του κλέφτη, δυο του κλέφτη’ λέει η λαϊκή παροιμία. Απλά πράγματα. Κι ακόμη: ανεμομαζώματα, διαβολοσκορπίσματα. Για να τα σκεφτούμε λίγο όλα αυτά. 

Καλοκαίρι

 

Παραβλέπουμε την ημερομηνία. Η μετεωρολογική πραγματικότητα δεν έχει σχέση με τα αστρονομικά δεδομένα. Απριλομάης ο καιρός, η θέα από τη μικρή νησιωτική γωνιά της Θεσσαλονίκης θυμίζει περισσότερο Ιούνιο και κάτι. Η θάλασσα κυματίζει όσο και το χύμα λευκό κρασί στο ποτήρι μας. Σε προκαλεί να την πιείς. Ο κόσμος έξω, αψηφώντας τον ήλιο που χτυπάει κατακούτελα. Ο πρώτος που μας καλωσορίζει στο γνωστό παραθαλάσσιο τοπίο είναι ένας... βαρκάρης ερωδιός. Στέκεται ευθυτενής και αγέρωχος στο ακρόπρωρο της βάρκας που έχει οικειοποιηθεί, και κάθε τόσο μας προσφέρει μια διαφορετική όψη του. Προσπαθώ να τον απαθανατίσω όσες φορές γίνεται, έστω και με τον ήλιο ανάποδα. Πιο πέρα κάμποσοι γλάροι λικνίζονται στο κύμα ή διακοσμούν τα φωτιστικά της παραλίας, κάνοντας κάθε τόσο και μια υπέρπτηση. Στο βάθος ένα σμήνος από σκάφη Όπτιμιστ κάνουν μεσημβρινή προπόνηση, ενώ αχνοφαίνεται η σιλουέτα ενός μεγάλου φορτηγού πλοίου που πλησιάζει. Η όλη ατμόσφαιρα θερινή, γιορταστική, πλήθος στα τραπέζια, το προσωπικό σε αέναη κίνηση, σχεδόν δεν δίνει σημασία σε άλλους δυο που θέλησαν να φάνε έξω. Νοερά κάνω τη σύγκριση μ’ ένα βράδυ στην αρχή της άνοιξης που ήμασταν όλοι κι όλοι πέντε άνθρωποι επί δυο ώρες, στον ίδιο χώρο. Άλλη εποχή, άλλες συνθήκες. Ας είναι, δουλειά να υπάρχει. Βάζουμε άτυπα ένα χρονικό όριο για να μας εξυπηρετήσουν: στα δέκα λεπτά έχει έρθει ψωμί στο τραπέζι, στα είκοσι έχουμε επιτέλους δώσει παραγγελία. Δεν μας πειράζει να περιμένουμε κι άλλο: η θέα γύρω είναι πραγματικά μαγευτική. Θα μπορούσαμε να βρισκόμαστε σε οποιαδήποτε ακτή της Ελλάδος ή και ολόκληρης της Μεσογείου, ενώ απέχουμε μόλις δέκα λεπτά από το κέντρο της πόλης. ‘Θεσσαλονίκη μου, μεγάλη φτωχομάνα’ τραγουδάει ένας ηλικιωμένος κιθαρίστας από τραπέζι σε τραπέζι. Το φαγητό--καλοκαιρινό κι αυτό--έρχεται σε δόσεις: μικτή σαλάτα με βραστά λαχανικά, σαρδέλα ψητή, μελιτζάνα με τυρί, μύδια, τηγανητά κολοκυθάκια. Πανδαισία. ‘Εύφρανας ημάς, Κύριε, εν τοις ποιήμασί σου’. Ο ερωδιός σηκώνεται από το στέκι του, κάνει μια χαμηλή μεγαλόπρεπη πτήση σχεδόν ξυστά στο νερό προς το μέρος του ήλιου, επιστρέφει ξανά στη βάρκα. Μια ακόμη ομάδα από ιστιοπλόους σαλπάρει δίπλα μας. Το μεγάλο φορτηγό έχει πλέον μπει στο λιμάνι και άραξε. Μια παρέα σηκώνεται να φύγει, κι ένα σμήνος σπουργίτια αναλαμβάνουν άφοβα να καθαρίσουν το τραπέζι τους, πάνω και κάτω. Τρία μικρά παίζουν ανάμεσα στα καθίσματα με τον σκύλο του καταστήματος. Όλα χαλαρά, χωρίς ένταση, χωρίς άγχος--φαινομενικά τουλάχιστον. Ανάπαυλα, ανανέωση για την καινούργια εβδομάδα από αύριο. Κορεσμένοι από φαγητό και εικόνες οδοιπορούμε για λίγο στην παραλία ανάμεσα σε ποδηλάτες, ψαράδες και περιπατητές, γλάρους και άλλα σπουργίτια, ρουφώντας το πανόραμα του λιμανιού της πόλης μας. Τι μας λείπει, αλήθεια; Δικαιούμαστε να είμαστε γκρινιάρηδες, μίζεροι, αχάριστοι σε τέτοιο τόπο; ‘Ενεπλήσθημεν του ελέους σου, Κύριε, έδωκας ευφροσύνην εις τας καρδίας ημών’.   

 

 

'Μία ροπή'

Χθες το μεσημέρι την είδα στο σπίτι, μιλήσαμε ιατρικά και φιλικά. Χρόνιο και σοβαρό το πρόβλημα της υγείας, τα όρια των παρεμβάσεων δεδομένα, οι εξελίξεις απρόβλεπτες, αλλά τίποτε δεν έδειχνε άμεσα απειλητικό. Κάποιες οδηγίες, μεταξύ σοβαρού και αστείου («Ίσια το κεφάλι, κυρία Ζαφειρούλα, δεν σε παίρνουν στη Μαλακοπή με στραβό λαιμό!»), τίποτε άλλο. Σήμερα το πρωί με κάλεσαν να πιστοποιήσω την εκδημία της: μας άφησε μέσα στη νύχτα. Γράφω τα σχετικά, πίνω έναν καφέ, στέκομαι και κοιτάζω το γήινο σκήνος από το οποίο έχει πετάξει η ψυχή. Ένα τόσο λίγο, ‘μία ροπή’, μας χωρίζει από τον άλλο κόσμο, που τόσο εύκολα αγνοούμε μέσα στην καθημερινή τύρβη. Αργότερα το απόγευμα στο κοιμητήριο της Μαλακοπής ψάλλουμε την τόσο παρήγορη και διδακτική νεκρώσιμη ακολουθία, με την πρέπουσα τάξη, για δεύτερη φορά μέσα σε τρεις μέρες. Η προηγούμενη γενιά απέρχεται. Καλόν Παράδεισο να έχουν όλοι!  

ΕΠΙΛΟΓΟΣ: Βραδινές ματιές στην πόλη μας...

Αδιέξοδα

Μιλάς με ανθρώπους, ακούς ειδήσεις, πληροφορείσαι γεγονότα, και μαυρίζει η ψυχή σου. Σε ατομικό, τοπικό, δημόσιο, διεθνές επίπεδο. Από το τυφλό σημερινό φονικό ‘γάζωμα’ νέων ανθρώπων (άσχετα με την ιδεολογία τους) στην Αθήνα, μέχρι την ανάγνωση ότι από τους ποικίλους οργανισμούς και φορείς που--υποτίθεται--έχουν καταργηθεί εδώ και τρία χρόνια οι περισσότεροι συνεχίζουν να υπάρχουν και να επιβαρύνουν τον προϋπολογισμό (που πάλι δεν βγαίνει). Ποιος δουλεύει ποιον; Ακούς ‘διαθέσιμους’ συναδέλφους να εκφράζονται με τον χειρότερο τρόπο για το σύστημα που «δεν του αξίζει ούτε μια 17 Νοέμβρη», όπως μου είπε κάποια σήμερα. Υπάρχει διέξοδος από τον λαβύρινθο;
     ‘Μετά το πυρ και τον συσσεισμόν, φωνή αύρας λεπτής’ το παρακάτω περιστατικό που άκουσα σήμερα. Θυμίζει συναξάρια και αγιορειτικές ιστορίες άλλων εποχών. Ένας πολύτεκνος ευσεβής αγρότης και παραγωγός έστησε πρωί-πρωί τον πάγκο του σε λαϊκή αγορά. Ακούγοντας την καμπάνα της διπλανής εκκλησίας, πήγε να ανάψει κερί. Δεν υπήρχε ακόμη ψάλτης, κι έτσι έκανε τον αναγνώστη στον ιερέα που τελούσε τον όρθρο. Η ώρα περνούσε, κι εκείνος δεν έφευγε. Άρχισε η λειτουργία, είπε μέσα του κάποια στιγμή «Ποιος ξέρει τί να γίνεται στην αγορά;», αλλά έμεινε στη θέση του. Όταν απέλυσε, πήγε στον πάγκο του, που ήταν σχεδόν άδειος. Ένας άγνωστος τον πλησίασε και του έβαλε στο χέρι κάποια χρήματα. «Αυτά είναι από τις πωλήσεις σου», του είπε, και απομακρύνθηκε. Ο πωλητής ρώτησε τους διπλανούς: κανένας δεν τον ήξερε, αλλά όλη την ώρα που έλειπε εκείνος είχε πουλήσει την πραμάτεια του. Και ύστερα εξαφανίσθηκε. Νά ήταν ο άγιος της ημέρας;
     Και θυμήθηκα εκείνο το «εάν έχητε πίστιν και μη διακριθήτε...» του Χριστού. Έλα όμως που εμείς ‘διακρινόμεθα’, τα περνάμε όλα από το κόσκινο της δικής μας ‘λογικής’... Που έχει αποδειχθεί αδιέξοδη. Ως πότε;

Εσώψυχα

Κάθε τόσο εμφανίζεται στο ιατρείο ένας (ή συχνότερα μία) ασθενής με δύσπνοια που δεν επιδέχεται παθολογική ερμηνεία. Το ιστορικό, τα ευρήματα, η ακτινογραφία, η σπιρομέτρηση και ό,τι άλλο δεν υποδηλώνουν κάποιο νόσημα. Με λίγη εμπειρία υποπτεύεται κανείς την ψυχολογική αιτία της δύσπνοιας από την περιγραφή της. Έρχεται στα καλά καθούμενα, χωρίς κάποιον σαφή εκλυτικό παράγοντα, χωρίς άλλα συμπτώματα, συνήθως όταν η πάσχουσα δεν κάνει τίποτε άλλο, και δεν διακόπτει την εργασία, την άσκηση ή τον ύπνο. Έχοντας σχηματίσει κανείς ένα τέτοιο σκηνικό, πηγαίνει κατευθείαν στο ψητό: «Αγχωθήκατε πρόσφατα;» Η τελευταία άρρωστη που συνάντησα απάντησε αρνητικά. «Πώς δεν αγχώθηκες;» παρενέβη ο σύζυγος. «Δεν θυμάσαι με τη βάφτιση...;» «Δεν ήταν τίποτε», επέμεινε εκείνη. Ο σύζυγος ανέλαβε να εξηγήσει: «Γιατρέ, δεν έδωσαν το όνομά της στην εγγονή, και στενοχωρήθηκε. Δεν πήγε καν στη βάφτιση». «Ήταν μακριά το χωριό, θα κουραζόμουν», δικαιολογήθηκε η ασθενής (‘εκλογίκευση’ ονομάζει η ψυχιατρική τον αμυντικό αυτό μηχανισμό). Μετά μερικές μέρες άρχισε να εκδηλώνεται η δύσπνοια. Στενοχώρια για το όνομα; Ενοχή για την απουσία από το μυστήριο; Άβυσσος η ψυχή του ανθρώπου, βγάζει κάθε τόσο από μέσα της διάφορα ‘θεριά’. Και συμπτώματα.  

Παραλειπόμενα

Εορταστικό τριήμερο τέλος, και βέβαια το νόημα της εθνικής επετείου ερμηνεύθηκε πολλαπλώς από διάφορες οπτικές γωνίες, όπως οι τυφλοί της Ινδικής ιστορίας που περιγράφουν ποικιλοτρόπως τον ελέφαντα, ανάλογα με το αν ψηλαφούν ουρά, πόδι, αυτί ή προβοσκίδα. Μας έμειναν βέβαια κάποιες εκκρεμότητες, όπως:
     - Ποιος τελικά είπε ΟΧΙ, πότε και σε ποιον; (ακόμη το μελετά η επιστήμη...)
     - Είναι δυνατόν να γίνονται υποκλοπές τηλεφώνων μεταξύ ‘φίλων’ ηγετών; Συμβαίνουν τέτοια πράγματα; (θυμάστε άραγε τη συνέντευξη των τριών υπουργών στην Αθήνα το 2006;)
     - Ποιος προσκάλεσε ποιον να ανέβει στην εξέδρα των επισήμων, και τι αντιδράσεις προκάλεσε η πρόσκληση; (κάποτε μου πρότεινε ένας πολιτικός να περάσω για καφέ από το γραφείο του--ευτυχώς δεν πήγα, διότι σήμερα δεν ξέρω πώς μπορεί να είχα χαρακτηρισθεί)
     - Γιατί μαθήτρια εθεάθη να παρελαύνει με ξυπόλητα πόδια; Από διαμαρτυρία, από ανέχεια, ακολουθώντας την τελευταία λέξη της μόδας ή από υγιεινή συνήθεια;
     - Πέθανε κάποιος Lou Reed. Ποιος ήταν και γιατί έγινε τίτλος σε όλα τα Μέσα; Έχασα τίποτε που δεν τον είχα ματακούσει;
     - Τέλος, εκπρόσωπος της μείζονος αντιπολίτευσης δήλωσε ότι όταν το κόμμα του γίνει κυβέρνηση θα καταργήσει τις παρελάσεις. Εδώ που τα λέμε, ποιος θα ήθελε να βλέπει να παρελαύνουν άντρες με κοτσιδάκια και αλογοουρές;

ΣΗΜ. Πιο σοβαρά, διαβάστε το πολύ ωραίο κείμενο της Βασ. Νευροκοπλή για το νόημα των εορτών.

Αέρα!

Οι σκιτσογράφοι πάντα βλέπουν τα πράγματα αλλιώς... 

 [Ηλ. Μακρής, Καθημερινή 26/10/13]

[Α. Πετρουλάκης, Καθημερινή 26/10/13]

Λογχόνυκτοι

Δημήτριον κτείνουσι λόγχαι, Χριστέ μου,

ζηλούντα πλευράς λογχονύκτου σης πάθος.

«Ας δανειστούμε κι εμείς κάτι από τον Άγιο Δημήτριο», λέω στη Γερόντισσα που χρειάστηκε σήμερα, ανήμερα της εορτής, να παρακεντήσω για διαγνωστικούς λόγους. Έστω και, αντί της λόγχης, με λεπτή βελόνα, έστω και με τοπική αναισθησία. Κουνάει το κεφάλι με κατανόηση. Μικρό το πάθος.
     Η άλλη ‘λογχόνυκτος’, για την οποία έγραψα προχθές, μας άφησε λίγο μετά τα μεσάνυχτα, την ώρα που απέλυε η αγρυπνία του Αγίου και ψάλαμε το τρισάγιο των κεκοιμημένων. Καλή ανάπαυση να έχει.

Ποίηση και μουσική

Ξημέρωμα. Εφτά η ώρα και είναι πλέον νύχτα ακόμη, λίγο πριν μπούμε στη χειμερινή ώρα. Ανάγνωση στους Ψαλμούς (89 και 90): ‘Κύριε, καταφυγή εγενήθης ημίν εν γενεά και γενεά’. ‘Ο κατοικών εν βοηθεία του Υψίστου εν σκέπη του Θεού του ουρανού αυλισθήσεται’. Παρήγορα κείμενα, γαληνεύουν την ψυχή μέσα σε τρικυμίες: χθες τέτοια ώρα υπέγραφα αποβιωτήριο στην κλινική. Καταπιάνομαι με τις εκκρεμότητες της ημέρας. Γράφω συνταγές στον υπολογιστή, τυπώνω και το κείμενο από το ‘Τραγούδι του νεκρού αδελφού’--παραγγελιά αυτό, τι βρίσκει κανείς στο διαδίκτυο! Ξεχασμένοι στίχοι, ιστορία μιας άλλης εποχής όπου ο θρύλος έσμιγε με την καθημερινότητα.
     Συνεχίζω με πρόγευμα, απαραίτητο καύσιμο για τη μέρα που έχει ήδη αρχίσει. Κάνω μια σύντομη επίσκεψη στην τράπεζα. Προχθές το Δημόσιο μας πλήρωσε χρέη δύο ετών από ιατρικές επισκέψεις, κουρεμένα αλλά καλύτερα από το τίποτε: τα είχα από καιρό ξεγράψει. Σήμερα παίρνει πίσω τα μισά με τον τέταρτο (και τελευταίο για φέτος;) φόρο ακινήτων. Ας μην αθροίσω τα ποσά που πληρώσαμε συνολικά, θα μου χαλάσει την ψυχολογία. Φεύγω εγκαίρως για να προμηθευτώ ‘πρόγευμα’ και για το αυτοκίνητο. Το πρώτο πρατήριο έχει ξεμείνει από απλή αμόλυβδη. Το δεύτερο μου προτείνει την ενισχυμένη σε τιμή ευκαιρίας. Απορρίπτω την προσφορά: καθένας κοιτάζει το δικό του όφελος. Απέναντι ένας μαθητής με λευκό πουκάμισο ανηφορίζει με τη σημαία στον ώμο. Δοκιμαστική παρέλαση; Όχι. Μερικές εκατοντάδες μέτρα παραπάνω, στην Πυλαία, περιμένουν σήμερα τον Πατριάρχη. Αστυνομία παντού, στη διασταύρωση μια μοτοσικλέτα από την ομάδα ΔΙΑΣ. Μακριά μαύρα μαλλιά κάτω από το λευκό κράνος--μήπως είναι η Ήρα; Αν σταματήσω και τη ρωτήσω μήπως τη λένε Καλυψώ, θα καταλάβει το υπονοούμενο; Όχι αν δεν έκανε Οδύσσεια στο Γυμνάσιο: ‘Δία θεάων’ ονομάζει την νύμφη της Ωγυγίας ο Όμηρος. Αφήνω το ανέκδοτο για άλλη φορά, δεν είναι μέρα για παρεξηγήσεις.
     Στο συνωστισμένο σαλόνι της κλινικής βλέπω μια γνωστή φυσιογνωμία: είναι ο παλιός μου καθηγητής στην ειδικότητα. Ανταλλάσσουμε χαιρετισμούς, μόλις την περασμένη εβδομάδα τον σκεφτόμουν. Από εκεί και μετά η αδρεναλίνη ανεβαίνει απροσδόκητα και κατακόρυφα. Το πρώτο ραντεβού είναι ήδη εδώ. Το οξύμετρο έχει ξεμείνει από μπαταρίες, το δεύτερο το ίδιο, και δεν κατέγραψε και τη νυκτερινή εξέταση, άρα θα πρέπει να την επαναλάβω. Κάνω τις απαραίτητες αλλαγές, συνεχίζω, εν μέσω τηλεφωνημάτων από δυο μεριές: το κινητό και το εσωτερικό χτυπούν εναλλάξ, εκ συστήματος. Πριν προλάβω να δω τον πρώτο έρχεται ο δεύτερος, και ο τρίτος. Καθένας χρειάζεται τις δικές του εξετάσεις. Πάνω-κάτω στο ακτινολογικό για να βλέπω τα αποτελέσματα. Όλα καθησυχαστικά, μεγάλη υπόθεση. Ευτυχώς το ηλεκτρονικό σύστημα δεν παίζει καθυστερήσεις σήμερα, αλλά κάθε φορά απαιτεί από την αρχή τους κωδικούς του, τα συνθηματικά του, τις διαγνώσεις του, τα ICD-10 του. Κάπου ανάμεσα, ένα μήνυμα: ‘Δώσατε λάθος ΑΜΚΑ’ (πού το ξέρει;) Βρίσκω το σωστό, επαναλαμβάνω τη διαδικασία, όλα εντάξει. Σπαστικό. Ευτυχώς από το πρωί μου έχει κολλήσει το εμβατήριο των ταυρομάχων από την ‘Κάρμεν’ του Μπιζέ, και το επαναλαμβάνω σε κάθε κενό: μου ανεβάζει τη διάθεση, με προετοιμάζει για το επόμενο επεισόδιο. Πρέπει να το σφύριξα τουλάχιστον δέκα φορές από το πρωί. Λες και φορτίζει τη δική μου μπαταρία.
     Μου χρειάζεται οπσωσδήποτε στην επόμενη άρρωστη, που είναι 45 χρόνων και μετά βίας ζυγίζει 35 κιλά. Ο καρκίνος είναι ζωγραφισμένος πάνω στο πρόσωπο και το σώμα της με τα πιο ζοφερά χρώματα (είναι άραγε αυτό το ‘απόκριμα του θανάτου’ που λέει ο Απόστολος Παύλος;). Αυτή τη φορά έχει γεμίσει υγρό. «Θα σε τρυπήσω», της λέω. Ακόμη και η ανακουφιστική παρέμβαση είναι καμιά φορά επώδυνη. Το υγρό δεν είναι το συνηθισμένο κίτρινο ή αιμορραγικό: η όψη και η οσμή του προδίδουν τα αναερόβια μικρόβια που το προκαλούν, μια συλλογή γεμάτη πύον, που καλύτερα να αδειάσει για να διευκολύνει την υποχώρηση της λοίμωξης. Μακάρι να την βοηθήσει λιγάκι, στον όσο χρόνο της απομένει μέχρι το τέλος. Κάρμεν και πάλι!
      Ο ρυθμός αυτός συνεχίζεται επί τέσσερεις ώρες. Μυστήριο πράγμα! Όταν υπολογίζεις ότι θα έχεις ελεύθερο χρόνο και παίρνεις μαζί σου γραφική εργασία για διεκπεραίωση, ξέχνα την, δεν υπάρχει κενό ούτε για ανάσα. Μόνο για το εμβατήριο του Μπιζέ, και συνεχίζουμε. Πρέπει να πάω και στο πανεπιστήμιο. Ευτυχώς βρίσκω στο τηλέφωνο την γραμματέα της σχολής. Φοβόμουν ότι με την απεργία μπορεί να έλειπε. Με μια ώρα καθυστέρηση βρίσκομαι εκεί. Τα χαρτιά του αδελφού μου δεν είναι έτοιμα, πρέπει να ξανασταλούν οι φόρμες από την Αμερική. Με εξυπηρετεί χωρίς καμία γκρίνια ή δυσανασχέτηση. Καλό αυτό, μάθημα και για μένα. Έχει μπροστά της αλληλογραφία απ’ όλο τον κόσμο: «Η Καλιφόρνια είναι η χειρότερη στη γραφειοκρατία», μου λέει.
     Επόμενος σταθμός το απέναντι πανεπιστημιακό νοσοκομείο. Φίλος καθηγητής μου έχει ζητήσει να δώσω γνώμη για κάποιους ασθενείς. [Εμβόλιμη συντεχνιακή σημείωση: Ολόκληρο το νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ δεν διαθέτει ούτε έναν πνευμονολόγο, ενώ έχει δεκάδες γιατρούς όλων των άλλων ειδικοτήτων. Ουδέν σχόλιον]. Πρόσθετη πνευματική κούραση, και μάλιστα σε ώρα που φαγητό και ύπνος είναι οι μόνες επιθυμίες μου. Ωστόσο η ανταλλαγή απόψεων με τους νεώτερους συναδέλφους είναι πάντα αναζωογονητική: βλέπουμε ενδιαφέρουσες ακτινογραφίες και δύσκολους αρρώστους. Λίγη βοήθεια για εκείνους, σημαντική διανοητική πρόκληση και τροφή για μένα. Αμοιβαίο όφελος. Ώρα για σπίτι.
     Το απόγευμα είναι διαφορετικό. Δουλειά σε πιο ήπιο ρυθμό για ένα δίωρο, που αφήνει χρόνο για το γράψιμο που ήθελα να κάνω το πρωί. Αυτό θέλει και υπόκρουση. Αρχίζω με Μπαχ στο YouTube, συνεχίζω με Ροδρίγο, φτάνω στο ‘Αντάτζιο σε σολ μινόρε’. Έρχεται ένας παλιός γνωστός για μια συνταγή. «Τι σταθμό ακούς, γιατρέ;» με ρωτάει. Του εξηγώ. Δεν έχει ξανακούσει το όνομα του Αλμπινόνι, παρακολουθεί σχεδόν με έκσταση το φανταστικό κομμάτι. «Ακούγεται άνετα και από έναν που δεν ξέρει», μου λέει. Μαζί με τη συνταγή τελειώνει και η μουσική. Σηκώνεται να φύγει, με ευχαριστεί και για τα δυο. «Πάρε και τη μουσική μαζί σου», του λέω και του γράφω το όνομα του συνθέτη και του έργου. Συνταγή κι αυτή, καλύτερη από ψυχοφάρμακο. Τέλος.
     Κάπου στην ‘Πολυάννα’ γράφει ότι δεν υπάρχει επιστημονική εξήγηση για τις μέρες που όλα πάνε στραβά. Θέλω να πιστεύω ότι τίποτε δεν πήγε στραβά σήμερα. Ωστόσο, δεν υπάρχει εξήγηση ούτε για τις μέρες που όλα έρχονται σωρηδόν, χωρίς ανάσα. Κλείνω τη μέρα ακούγοντας το ενθουσιαστικό φινάλε της ‘Αρλεζιέν’, και πάλι από τον Μπιζέ. Αύριο θα είναι μια άλλη μέρα (αυτό από τη Σκάρλετ Ο’Χάρα). Δόξα τω Θεώ πάντων ένεκεν.
     [Σημείωση για τους μουσόφιλους: Το αντάτζιο υπάρχει σε όσες βερσιόν θέλετε, και σχεδόν για κάθε όργανο--διαλέξτε όποια σας ταιριάζει].

Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία

[Το προχθεσινό σκίτσο λειτούργησε ως καταλύτης για κάποιες σκέψεις. Έτσι, τις παραθέτω σήμερα για κοινό προβληματισμό]
Δίκοπα μαχαίρια τα συνθήματα. Με λιτό και επιγραμματικό τρόπο προβάλλουν αιτήματα που φαίνονται δίκαια, πραγματικά, ουσιαστικά. Παράδειγμα, το πασίγνωστο σύνθημα του τίτλου: ποιος δεν το άκουσε πάμπολλες φορές από το 1973 κι έπειτα; Από την άλλη βέβαια, πολύ εύκολα γίνονται αντικείμενο παρερμηνείας, παραφθοράς, καπηλείας, λάβαρα πολέμου, βολικός τρόπος προσηλυτισμού και εκμετάλλευσης ιδίως νέων και αδιάφθορων ανθρώπων από φανατικούς ιδεολόγους κάθε είδους για την προώθηση των δικών τους σκοπών. Παράδειγμα, το ίδιο τρίλεξο σύνθημα.
     Ψωμί: Απαραίτητο για την διατροφή του ανθρώπου, που από την εποχή της Γένεσης ακόμη το κερδίζει με τον ιδρώτα του προσώπου του. Δεν τρώγει ‘αργόν άρτον’, όπως ίσως θα ήθελαν κάποιοι, χωρίς κόπο και αντίστοιχη προσφορά εργασίας, υπηρεσίας, διακονίας προς το σύνολο. Από την άλλη, είδαμε σε όχι πολύ μακρινές εποχές, χιλιάδες τόννους τρόφιμα να καταστρέφονται, να θάβονται σε χωματερές, να πετιούνται στα σκουπίδια από τραπέζια τόσο βαρυφορτωμένα που θα μπορούσαν να χορτάσουν πλήθη πεινασμένων. Τώρα, με το φάσμα της πείνας ορατό, θα πούμε το ψωμί ψωμάκι.
     Παιδεία: Μεγάλο αγαθό, με ‘πικρές ρίζες και γλυκείς καρπούς’, κατά τους προγόνους. Δυστυχώς, διαστρεβλωμένο από τους απογόνους, που εν πολλοίς την θεωρούν συνώνυμη της τεμπελιάς, της κοπάνας, της δικαιολογίας για επ’ αόριστον παράταση της παιδικής/εφηβικής ηλικίας, της άκοπης και ‘δικαιωματικής’ απόκτησης ‘τίτλων’ και ‘πτυχίων’ συχνά με αξία μικρότερη του χάρτου εκτύπωσής τους. Αποτέλεσμα: η ισοπέδωση προς τα κάτω, οπότε όλοι αναλίσκονται στο κυνήγι των μεταπτυχιακών μήπως και μπορέσουν κάποια στιγμή να ξεχωρίσουν από την μάζα των ‘πτυχιούχων’.  
     Ελευθερία: Όλοι την υπόσχονται, λίγοι την ζουν ή την πραγματώνουν. Για πολλούς ισχύει αυτό που γράφει ο Απ. Πέτρος, ‘ελευθερίαν επαγγελλόμενοι, αυτοί δούλοι υπάρχοντες της φθοράς’. Στην εποχή μας η ανελευθερία παίρνει διάφορες μορφές, όπως π.χ. η εκούσια υποδούλωση στα Μέσα, η εκχώρηση των προσωπικών στοιχείων στον ηλεκτρονικό λαβύρινθο του Διαδικτύου, ή η τυφλή υποταγή σε ακραίες ιδεολογίες που δεν σταματούν μπροστά στο έγκλημα. Και άλλες πολλές.
     Είπαμε: καλό το σύνθημα. Αρκεί να ξέρουμε τι ακριβώς ζητούμε, το αυθεντικό και όχι το (κάθε είδους) γενόσημο.

Συνθήματα

Από το 1973 και μετά ένα είναι το σύνθημα που κυριαρχεί σε κάθε είδους κοινωνική διαμαρτυρία, άσχετα από το στενό αντικείμενό της:

[Του Ηλία Μακρή, Καθημερινή 20/10/2013]

     Βέβαια, τα συνθήματα, όπως και οι ιδέες και οι άνθρωποι που τις εκφράζουν, υπόκεινται στους βιολογικούς νόμους των μεταλλάξεων. Αυτο εκφράζει, με περισσή ευγλωττία και δωρική λιτότητα, ο σκιτσογράφος. Για το πώς φθάσαμε εδώ, και για την αλλοίωση που έχουν υποστεί οι έννοιες, και γι' αυτούς που τις εκφύλισαν σε βαθμό κακουργήματος, θα μιλήσει η ιστορία... όταν γραφτεί.

Φαύλος κύκλος

Ξεκινούμε χθες αργά το βράδυ για οικογενειακή επίσκεψη. Αφετηρία το ανατολικό άκρο της πόλης, με κατεύθυνση προς δυσμάς, στον κύριο οδικό άξονα της Εγνατίας. Αν και κοντεύει εννιά, η κίνηση θυμίζει ώρα αιχμής. Όλες οι λωρίδες γεμάτες, τα οχήματα σέρνονται όταν δεν είναι ακίνητα. Κάτι τρέχει, λέμε και οι δύο, ας περιμένουμε να δούμε. Δεν φταίει το φανάρι της Μαρτίου, που συχνά προκαλεί ένα μίνι μποτιλιάρισμα. Το πράγμα συνεχίζεται μέχρι τη Συνδίκα, χωρίς να διαφαίνεται φως στον ορίζοντα. Απεναντίας, μέχρι το βάθος του άξονα, εκεί που γίνεται η καμπή στο παλιό στρατιωτικό νοσοκομείο, τα κόκκινα πίσω φανάρια των οχημάτων είναι συνεχείς γραμμές. Να στρίψουμε, προτείνει το καλό μου ήμισυ. Αριστερά στη Μπότσαρη, πιάνουμε την Κωνσταντινουπόλεως, άλλος κόσμος εδώ: φεύγουμε ολοταχώς σε άδειο δρόμο. Μπράβο, καλή ιδέα! Μέχρι τη συμβολή της Δελφών όμως. Εδώ κολλάμε πάλι, χειρότερα από πριν. Ο σηματοδότης αλλάζει και ξαναλλάζει, και τίποτε δεν κινείται. Από την άλλη κατεύθυνση δεν έρχεται κανένα αυτοκίνητο. Κακό σημάδι: προφανώς ο αποκλεισμός είναι καθολικός. Δεν γνωρίζουμε το ‘κώλυμα’: αθλητικό; πολιτικό; διαμαρτυρία; Το αποτέλεσμα ίδιο είναι. Όπως έλεγε ένας άγγλος μοναχός, καλός ελληνιστής, στη χώρα μας λέμε ότι έχει πολλή κίνηση όταν τα πάντα είναι ακίνητα. Τι παραδοξολογία! Να πάμε πιο χαμηλά είναι η επόμενη επιλογή. Αναστρέφουμε στη Δελφών με προοπτική να κατέβουμε Παρασκευοπούλου. Κι εδώ ουρές βλέπουμε. Καλύτερα να επιστρέψουμε. Ήδη έχουμε γράψει πάνω από μισή ώρα για απόσταση δυο χιλιομέτρων, με ανάλογη επιβάρυνση της ατμόσφαιρας σε καυσαέριο. Ας μην υπολογίσω τον αριθμό των αυτοκινήτων που κάνουν την ίδια εργασία με τις μηχανές να δουλεύουν στο ρελαντί. Ένα τηλέφωνο να μη μας περιμένουν άδικα, και γραμμή για το σπίτι. Καλή η ιδέα, ατυχής η εκτέλεση. Κρίμα που δεν ξέρουμε τον ένοχο, να ζητήσουμε εξεταστική επιτροπή για τον φαύλο κύκλο του σαββατόβραδου.
     Υστερόγραφο: Ο ‘ένοχος’ ήταν ο 2ος Νυχτερινός Ημιμαραθώνιος Θεσσσαλονίκης, με πάνω από 12.000 συμμετοχές, όπως διαβάζω. Κατόπιν τούτου η σκέψη για προανακριτική επιτροπή ακυρώνεται. Ο ιδρώτας που έχυσαν όλοι αυτοί ας είναι η... δίκαια τιμωρία τους!

Έγωγε!

Πέρυσι είχαμε τους υδραίους μαγαζάτορες που δεν ήθελαν με κανένα τρόπο να ελέγξει το ΣΔΟΕ τις εμπορικές συναλλαγές τους. Φέτος τη σκυτάλη πήραν οι κερκυραίοι: συνδικαλιστές του τοπικού Νοσοκομείου κλείδωσαν τους επιθεωρητές υγείας που πήγαν να διαπιστώσουν κατά πόσον βρίσκονται στη θέση τους οι εργαζόμενοι. Κατά την παράδοση, ‘του Έλληνος ο τράχηλος ζυγόν δεν υπομένει’. Κι επειδή δεν είμαστε ρατσιστές, δεν κάνουμε διάκριση σε ζυγούς και ελέγχους: είτε ξένοι είναι είτε δικοί μας, δεν τους θέλουμε, βρε αδερφέ! Εμείς ελέγχουμε και αξιολογούμε καθημερινά οι ίδιοι τους εαυτούς μας (το έχει δηλώσει αυτό πανεπιστημιακός πρύτανης), και ουαί και αλίμονο σε όποιον διαφωνεί με τη δική μας κρίση. Τι να τις κάνουμε τις αξιολογήσεις (ανθρώπων, ιδρυμάτων, θεσμών) όταν έχουμε την υψηλότερη δυνατή ιδέα για το Εγώ μας; Αυτά είναι εργαλεία για τους αμαθείς δυτικούς που δεν κόβει και πολύ το κεφάλι τους. Εμείς είμαστε ο εξυπνότερος, σοφώτερος, ικανώτερος λαός του κόσμου, με το χέρι πάντα απλωμένο στη ζητιανιά, για να συνεχίσουμε να είμαστε εξυπνότεροι, σοφώτεροι, ικανώτεροι... με τον δικό μας τρόπο. Και μη νομίσετε ότι το ‘Εμείς’ πιάνει και όλους εσάς: σχήμα λόγου είναι, πληθυντικός της μεγαλοπρεπείας λέγεται. 

Το παράπονο του υπολογιστή

Εδώ και κάμποσο καιρό ο υπολογιστής μου σέρνει τα πόδια του. Ξέρω, από τα γεράματα είναι, μια και ανήκει ήδη στην τρίτη ηλικία για το είδος του. Σήμερα, με αφορμή κάποιες υπερβολικές καθυστερήσεις, του έβαλα τις φωνές, κι εκείνος μου... έβγαλε γλώσσα και με έβαλε στη θέση μου. Ιδού ο διάλογος:

                            Κομπιούτερ μου τεμπέλικο και σκυλοβαρεμένο
                            τι σ’ έπιασε και σέρνεσαι και δεν καλοδουλεύεις;
                            Με κρέμασες στο Ίντερνετ, και θα σε ανακυκλώσω.
                            Μη με πετάς, αφέντη μου, μόνο αναβάθμισέ με.
                            Εκείνο το antivirus πολύ βαρύ μου πέφτει.
                            Βάλε μου νιό προσέσορα να τρέχει, να καλπάζει.
                            Βάλε μου μνήμη μπόλικη που να χωρεί τα πάντα
                            βάλε και RAM με το κιλό για να με διαφεντεύεις.
                            Πάρε και Office σύγχρονο να γράφεις τα Γοργά σου,
                            νά ’ναι το Ιστολόγιο πάντα Παρεστιγμένο.