Επέτειος

Σύμφωνα με την Wikipedia και με άλλες πηγές, σήμερα (εκτός από το χειμερινό ηλιοστάσιο και τη μνήμη του Αγίου Θεμιστοκλέους) είναι τα εκατοστά γενέθλια του γλωσσικού γρίφου που αποκαλούμε ‘σταυρόλεξο’. Στις 21 Δεκεμβρίου 1913 λοιπόν, ο Arthur Wynne, δημοσιογράφος από το Λίβερπουλ, δημοσίευσε ένα ‘word-cross’ (όπως το ονόμασαν τότε) στην εφημερίδα New York World, που έμοιαζε ουσιαστικά με τα σταυρόλεξα που ξέρουμε σήμερα. Ανάλογα παίγνια είχαν δει το φως και παλαιότερα, με λίγο διαφορετικές μορφές, αλλά ο Wynne φέρεται ως ο εφευρέτης του σταυρολέξου (το όνομα άλλαξε σε crossword αργότερα). Δεν χρειάζεται να πούμε πολλά για τη διάδοση που γνώρισε το παιγνίδι: αρκεί να σκεφθούμε τον αριθμό των περιοδικών που είναι αφιερωμένα αποκλειστικά στα σταυρόλεξα που κυκλοφορούν κάθε εβδομάδα. Η μορφή του έχει γνωρίσει πολλές παραλλαγές, και οι βαθμίδες δυσκολίας του είναι τόσες, ώστε να αποτελεί πολύτιμη νοητική άσκηση, μεταξύ άλλων και στη γλωσσομάθεια. Εδώ κι ένα χρόνο περίπου έχω ανακαλύψει τα αγγλικά σταυρόλεξα της εφημερίδας Guardian [ΕΔΩ], που τα βρίσκω εξαιρετικά. Υπάρχουν δυο κατηγορίες, τα γρήγορα (Quick) που συνιστώνται για όσους θέλουν να πλουτίσουν το αγγλικό τους λεξιλόγιο, και τα κρυπτογραφικά ή αινιγματικά (Cryptic) που απαιτούν τον δικό τους περίεργο τρόπο σκέψης (άσε καλύτερα...). Το ωραίο με τη Guardian είναι ότι δίνει τη δυνατότητα άμεσου ελέγχου των λέξεων, όπως επίσης και το μεγάλο αρχείο (πολλές χιλιάδες) που σου επιτρέπει να λύνεις όσα θέλεις κάθε φορά, αλλά και να ξανακάνεις τα ίδια μετά από ένα διάστημα. Η εφημερίδα μάλιστα διατηρεί και σχετικό μπλογκ, όπου οι λύτες ανταλλάσσουν ιδέες και γνώμες για τα σταυρόλεξα. Όχι και άσχημη εξέλιξη για έναν ταπεινό γλωσσικό γρίφο. Να τα χιλιάσει λοιπόν!