Μαργαρίτες

Αυτές τις μέρες ακούω στο αυτοκίνητο μια παλαιότερη ηχογράφηση παραδοσιακών ασμάτων από τις ‘Δυνάμεις του Αιγαίου’. Ωραίες εκτελέσεις, αλλά κάπου πιάνει το αυτί μου το ακόλουθο δίστιχο: 

«ΑπΕφάσισα, πουλί μου,

απΕφάσισε κι εσύ».

     Τι να προτιμήσουμε άραγε; Την χρονική αύξηση στον αόριστο του πρώτου στίχου (γραμματικώς μεν ορθή, αταίριαστη όμως για δημώδη ποίηση) ή την λανθασμένη διατήρησή της και στην προστακτική του δευτέρου; Διαλέγετε και παίρνετε.

Πρώτη βουτιά

Ο καιρός ακολουθεί πιστά τις προβλέψεις της ΕΜΥ, και ο μεσημβρινός ήλιος δεν ζηλεύει τίποτε από καλοκαίρι. Λίγος νοτιάς που ανασαλεύει τη θάλασσα δεν χαλάει τη διαύγεια του νερού. Σμαραγδένιο κρύσταλλο να το βλέπεις. Κρίμα να πάει χαμένη η ευκαιρία. Έχοντας βέβαια κατά νουν ότι η θερμοκρασία του νερού δεν θα έχει καμία σχέση με εκείνη της ατμόσφαιρας, αποτολμώ την κατάδυση. Το πρώτο πεντάλεπτο είναι κάπως... πολικό σε αίσθηση. Σιγά σιγά όμως νιώθω τη σκουριά του χειμώνα να φεύγει από πάνω μου, και η παγωνιά αντικαθίσταται από μια ζωντάνια και μια διάθεση για κίνηση. Όλη η παραλία στη διάθεσή μου. Το ένα πενηντάρι ακολουθεί το άλλο, για να δοκιμάσουμε και όλα τα στυλ κολύμβησης. Το νερό είναι πια ανεκτό, και μόνο ο ήλιος που χτυπάει αλύπητα στο κεφάλι με αναγκάζει να περιορισθώ στα δέκα λεπτά, όπως μας δίδασκαν μικρούς. Καλή αρχή! 

Παραγραφή

Η αθάνατη ελληνική δημόσια διοίκηση δεν παύει να μας ξαφνιάζει, συνήθως προς την κατεύθυνση της κώφωσης (αυτό που λέμε λαϊκά "Μας κούφανες") ή της αλωπεκίας ("Μας καράφλιασες"). Πρόσφατο δείγμα περιλαμβάνει η παρακάτω επιστολή αναγνώστη της Καθημερινής, που την παραθέτω προς γνώσιν, αν όχι προς τέρψιν.

     Mια κυρία προχθές μου είπε ότι παρέλαβε ένα γράμμα από την Tροχαία, που την ειδοποιούσε ότι της είχε επιβληθεί ένα πρόστιμο A ευρώ γιατί είχε σταθμεύσει παράνομα στην οδό B, πριν από 11 χρόνια! H κυρία νόμισε ότι πρόκειται για κακόγουστο αστείο. Eξάλλου πώς ήταν δυνατόν, ύστερα από 11 ολόκληρα χρόνια, να θυμάται εάν είχε παρκάρει κάπου νόμιμα ή παράνομα. Διαμαρτυρήθηκε λοιπόν στους αρμόδιους, που όμως την πληροφόρησαν ότι το αδίκημα της παράνομης στάθμευσης παραγράφεται μόνο μετά από 20 χρόνια! Kαι θεωρώ φυσιολογικό να παραγράφονται τα οποιαδήποτε αδικήματα μετά από ένα εύλογο χρονικό διάστημα, αν μη τι άλλο για να ξεκαθαρίζουν τα αρχεία της Δικαιοσύνης.
     Aλλά θα πρέπει η παραγραφή αυτή να είναι ανάλογη με τη σοβαρότητα του αδικήματος. Δηλαδή, άλλος ο χρόνος παραγραφής για ένα απλό πταίσμα και άλλος για μια κλοπή, ή ένα έγκλημα, ή μια ανθρωποκτονία. Kαι εάν η παραγραφή μιας απλής παράνομης στάθμευσης είναι 20ετής, τότε μήπως η παραγραφή μιας ληστείας θα πρέπει να είναι 100ετής; Eπίσης ένα αδίκημα, όσο σοβαρό ή επιπόλαιο και να είναι αυτό, εφόσον «συνεχίζεται» ακόμα, είναι λογικό να μην υπάρχει οποιαδήποτε παραγραφή του. Tελικά, μετά τις παραπάνω σκέψεις, θυμήθηκα την περίπτωση παρανομίας του κ. Tσοχατζόπουλου για την οποία, από τα MME πληροφορηθήκαμε, ότι υπάρχει περίπτωση παραγραφής της. Aν είναι ποτέ δυνατόν κάτι τέτοιο! Πολύ μάλλον, που το αδίκημα της δωροληψίας του συνεχίζεται έως και σήμερα, αφού γίνονται αγοραπωλησίες με τα προϊόντα της παράνομης πράξης του. Oι υπεύθυνοι τι λένε; Mήπως θα έπρεπε να μας ενημερώσουν σχετικά;
     Nικος Δυοβουνιωτης - Πολιτικός μηχανικός - Kηφισιά

Προληπτικές ποινές

Ο Π. Μπουκάλας (‘Βάλτε τώρα που γυρίζει’, Καθημερινή) κάνει την ακόλουθη πρόταση, που δεν τη βρίσκω και άσχημη ως ιδέα, μια και μου θυμίζει τη στάμνα του Χότζα, για την οποία έγραψα ξανά εδώ. Άλλο τώρα ότι στην εφαρμογή ίσως συναντήσει πρακτικές δυσκολίες, καθώς μπορεί να μην υπάρχουν πολλοί... εθελοντές υποψήφιοι.
     "Όλοι όσοι πρόκειται να διατελέσουν υπουργοί, υφυπουργοί, γενικοί γραμματείς υπουργείων και διοικητές δημοσίων επιχειρήσεων θα τιμωρούνται προκαταβολικώς και προληπτικώς με διετή φυλάκιση (μη μετατρέψιμη) και με τετραετή στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων. Αν έως το τέλος της θητείας τους σταθούν φρόνιμοι, η τιμωρία τους θα αίρεται. Αν όχι, θα δεκαπλασιάζεται αυτομάτως και δεν θα έχουν δικαίωμα ενστάσεων, εφέσεων κτλ., αφού, σίγουροι για την τιμή τους, θα το έχουν αποποιηθεί εκ προοιμίου. Και βεβαίως θα δημεύεται η προσωπική και η οικογενειακή περιουσία τους, μέχρι τρίτου βαθμού συγγενείας. Οπως θα δημεύεται και με το πρώτο «πόθεν έσχες» όπου δεν θα δηλώνουν με κάθε ειλικρίνεια το πόθεν τους. Δεκτόν; Ή θα χρειαστούμε ομογενείς του εξωτερικού για να στελεχώνουμε τις κυβερνήσεις μας;"

Αλεκτορομαχίες

Δεν υπάρχει σχεδόν δελτίο ειδήσεων στο οποίο να μην ακούσουμε κάποιον του ΠΑΣΟΚ να επιχειρηματολογεί για το πώς το κόμμα του θέλει την τηλεμαχία (ελληνιστί debate) ενώ η ΝΔ την αποφεύγει ‘όπως ο διάβολος το λιβάνι’ (έτσι το άκουσα σήμερα), και στη συνέχεια μια δήλωση κάποιου της ΝΔ να υποστηρίζει τα ακριβώς αντίθετα. Έτσι που πάμε, στις 7 Μαΐου θα έχουμε ή ακυβερνησία ή ‘αντιβασιλεία’ πιθανώς Γερμανικής κατασκευής και προέλευσης, ενώ τα δυο κόμματα θα συνεχίζουν να τσακώνονται με πάθος για τους κανόνες της τηλεοπτικής μονομαχίας τους.

Από δυο χωριά

Όταν παρεπιδημούσα στην Αλβιόνα, ένα καλοκαίρι η τοπική μας εκκλησία είχε προσωρινό ιερέα έναν παλαιό γνωστό μου από τη Θεσσαλονίκη κληρικό. Μετά από 1-2 εβδομάδες τον ρώτησα πώς έβλεπε την εκεί ελληνική κοινότητα, και μου απάντησε: «Έχει όλες τις αρετές και όλα τα ελαττώματα ενός ελληνικού χωριού».

     Θυμήθηκα τη ρήση του ακούγοντας όσα διαδραματίσθηκαν πρόσφατα σε γενική συνέλευση ιδιοκτητών παραθεριστικού οικισμού, όπου μια φατρία αμφισβητεί το διοικητικό συμβούλιο και τα πεπραγμένα του, και οι δυο πλευρές έχουν κάνει τους ενοίκους άνω κάτω καθώς δεν έχουν καμία διάθεση συνεννόησης, με αποτέλεσμα να μη λαμβάνονται αποφάσεις, να μη λειτουργεί τίποτε, να μη γίνονται απαραίτητα έργα, να μη πληρώνονται κοινόχρηστα, και ούτω καθεξής.

     Με παραδείγματα όπως τα παραπάνω, μου γεννάται αβίαστα το ερώτημα αν στις 7 του επερχομένου Μαΐου η Ελλάδα θα διαθέτει αξιόμαχη κυβέρνηση, με συνεργασία παρατάξεων που να μπορούν να συνεννοούνται μεταξύ τους. Μη σπεύσετε να απαντήσετε. Σκεφθήτε μόνο πόσο καλά πήγε η Ελλάδα με τις κυβερνήσεις των ‘καθαρών εντολών’ που είχε την τελευταία δεκαετία.  

Ομορφιά

Δεν χρειάζεται να ταξιδέψει κανείς μακριά για να χαρεί το "πρωτόκτιστον κάλλος". 

'Σχολάσατε, και γνώτε ότι εγώ ειμι ο Θεός'

Σκλαβιά

Ανοίγοντας προχθές το ραδιόφωνο έπεσα πάνω σ’ ένα ποιητικά μάλλον ευτελές άσμα, που επανελάμβανε σε περιπαθές ύφος το ρεφρέν «Σκλάβος σου για πάντα». Δυστυχώς είχα χάσει τα σχόλια που ενδεχομένως προηγήθηκαν, κι έτσι έμεινα με την απορία αν η έμμετρη υπόσχεση απευθυνόταν προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ή κάποιον άλλο από τους πολλούς πιστωτές μας.

Ο φταίχτης

Σκέψη της ημέρας: Τις μέρες που όλα μας φταίνε, πριν αρχίσουμε να πετούμε πέτρες προς κάθε κατεύθυνση, ας ρίχνουμε πρώτα μια ματιά στον εαυτό μας...

Αναστάσιμα

'Στην αναστάσιμη χαρά

φυτρώνουν μέσα μας φτερά

κι αντάμα ξεκινάμε

για κάποιες χώρες μακρινές

που κάποιες γνώριμες φωνές

μας προσκαλούν να πάμε.'

Μερικοί άνθρωποι έτυχαν της ιδιαίτερης πρόσκλησης να φύγουν για τις ‘μακρινές χώρες’ μέσα στην αναστάσιμη χαρά. Προχθές, τη νύχτα του Πάσχα, εξεδήμησε ο σεβαστός καθηγητής Στέργιος Σάκκος [ολόκληρη η εξόδιος ακολουθία ΕΔΩ]. Σήμερα αποχαιρετίσαμε, και πάλι με τις θριαμβικές καταβασίες του Αγ. Ιωάννη του Δαμασκηνού, τον συνηλικιώτη μας Λουκά, που αναχώρησε κι αυτός για τον ίδιο προορισμό. Καλή Ανάσταση και στους δύο.

Εις Ευτρόπιον

Βλέποντας τον ‘ωραίο’ πρώην υπουργό με το γνωστό αλαζονικό ύφος να περνάει τις πόρτες του Κορυδαλλού, έφερα στο νου μου τον Χρυσόστομο Ιωάννη και την περίφημη ελεγεία του για την τύχη του καταχθόνιου συγκλητικού ευνούχου Ευτροπίου, που ταιριάζει απόλυτα και στην παρούσα περίσταση: 

 
«Αεί μεν, μάλιστα δε νυν εύκαιρον ειπείν· ματαιότης ματαιοτήτων και πάντα ματαιότης. Πού νυν η λαμπρά της υπατείας περιβολή; Πού οι κρότοι και οι χοροί και αι θαλίαι και αι πανηγύρεις; που ο της πόλεως θόρυβος και αι εν ιπποδρομίαις ευφημίαι και των θεατών αι κολακείαι; Πάντα ταύτα οίχεται· και άνεμος πνεύσας αθρόον τα μεν φύλλα κατέβαλε, γυμνόν δε ημίν το δένδρον έδειξε... πού νυν οι πεπλασμένοι φίλοι; Πού τα συμπόσια και τα δείπνα; Πού ο των παρασίτων εσμός και ο δι’ όλης ημέρας εκχεόμενος άκρατος, και αι ποικίλαι των μαγείρων τέχναι, και οι της δυναστείας θεραπευταί, οι πάντα προς χάριν ποιούντες και λέγοντες; Άνθη ην εαρινά, και παρελθόντος του έαρος, άπαντα κατεμαράνθη· σκιά ην και παρέδραμε· καπνός ην και διελύθη· πομφόλυγες ήσαν και διερράγησαν· αράχνη ην και διεσπάσθη...»

 
Δεν προσπαθώ να το μεταφράσω, διότι θα το αδικήσω. Μόνο, εν όψει εκλογών, αναλογίζομαι ότι κυκλοφορούν αρκετοί επίδοξοι Ευτρόπιοι που θα άξιζε να διαβάσουν τις παραπάνω γραμμές, ώστε να μην επιδιώξουν την ίδια πορεία και να μην έχουν την ίδια κατάληξη. 

 
Σημ. Ολόκληρος ο λόγος του Χρυσοστόμου από την Ελληνική Πατρολογία ΕΔΩ.

Υπόσχεση

‘Ισχύσατε, χείρες ανειμέναι και γόνατα παραλελυμένα’
‘Γνώσεσθε ότι εγώ ειμι Κύριος, εν τω ανοίξαι με τους τάφους υμών 

του αναγαγείν εκ των τάφων τόν λαόν μου...

Ελάλησα και ποιήσω, λέγει Κύριος’

Χριστός ανέστη!

Σταθερές αξίες

Πρόσφατο άρθρο της Όλγας Σελλά (Καθημερινή) με τίτλο ‘Δημόσιο συμφέρον’ τελειώνει με την ακόλουθη παράγραφο, που μου άρεσε και σας την προσφέρω:

‘Τι παραμένει σταθερό σ’ αυτή τη χώρα; Τι εξακολουθεί να υπηρετεί το δημόσιο συμφέρον, την ανακούφιση του πολίτη δηλαδή; Οι πασχαλιές, τα ζουμπούλια, οι βιολέτες και οι γλυσίνες που θα στολίσουν και φέτος τους Επιτάφιους. Τα κόκκινα αυγά που θα βαφτούν και πάλι. Τα κουλουράκια που θα πλαστούν και θα μοσχομυρίσουν τις γειτονιές. Οι ύμνοι της Μεγάλης Εβδομάδας. Και τα αυτοσχέδια γλέντια με φίλους και συγγενείς στο τραπέζι της Λαμπρής. Είναι τα μόνα που δεν έχουν χάσει την εκτίμηση και την εμπιστοσύνη τους στην ελληνική κοινωνία. Σε καμία έρευνα.’
 
Έχοντας γευτεί και φέτος την πλούσια υμνολογία της Μεγάλης Εβδομάδας, δεν μένει παρά να ευχηθούμε καλή Ανάσταση, κυριολεκτικά και μεταφορικά, σε όλους και στην πατρίδα μας.

Κινητά πάθη

Είναι κάποιες κινήσεις που τις μετανιώνουμε μόλις τις κάνουμε. Τι μου ήρθε στα καλά καθούμενα να αλλάξω κινητό τηλέφωνο, ιδίως όταν το παλιό (μερικών ετών δηλαδή) δούλευε μια χαρά; Έψαξα το πράγμα, είδα ότι είχα και ‘επιδότηση’, δελεάστηκα και από την πολύ καλή κάμερα του νέου, το αποφάσισα και έδωσα κι άλλα τόσα. Καινούργιο κόσκινο, και λοιπόν; Αν και της ίδιας εταιρίας, σχεδόν τίποτε δεν είναι ίδιο με το προηγούμενο, οπότε άντε να διαβάσουμε ξανά το βιβλιαράκι με τα πολύ μικρά γράμματα και να αντιστοιχίσουμε τις οδηγίες στην συσκευή και τα μικροσκοπικά εξαρτήματα και σύμβολά της. Μάταιος κόπος. Πάντα κάτι θα προκύψει που θέλει καινούργια μελέτη και επιδιόρθωση. Η συσκευή συχνά συνδέεται στο διαδίκτυο κατά λάθος (χάρη στην οθόνη αφής), κάτι που θα φανεί στη χρέωση του προσεχούς λογαριασμού. Θα πρέπει να ακυρώσω τη συγκεκριμένη λειτουργία, που δεν την επιθυμώ ιδιαίτερα. Εξάλλου, πάνω στη χαρά μου πήρα πολλές και ωραίες φωτογραφίες, αλλά πώς να τις μεταφέρω στον υπολογιστή; Το παλιό καλώδιο USB δεν είναι συμβατό με το νέο τηλέφωνο. Αγόρασα καινούργιο, αλλά ο υπολογιστής δεν αναγνωρίζει τη συσκευή. Βρίσκω στο διαδίκτυο το λογισμικό που συνιστά ο κατασκευαστής, αλλά αυτό για κάποιο λόγο δεν επιθυμεί να εγκατασταθεί στον υπολογιστή. Και έπεται συνέχεια. Αν στη συσκευασία του τηλεφώνου έγραφε ‘Κουτί της Πανδώρας’ (ή Ασκός του Αιόλου), τουλάχιστον θα είχα μια προειδοποίηση. Καλά να πάθω, μεγαλοβδομαδιάτικα.

Κυριακή αργία

Διαβάζω στο χθεσινό ΒΗΜΑ ότι εμπορικοί σύλλογοι και άλλοι φορείς ζητούν να επιτραπεί να ανοίγουν τα εμπορικά καταστήματα και τις Κυριακές, για να ξεπεράσουν την κρίση. Για να το καταλάβω δηλαδή, ξαφνικά θα ‘σταυρώσουν’ πελάτες τις Κυριακές εκεί που τις υπόλοιπες μέρες τους ψάχνουν με το δίκαννο; Ακόμη και σε καθαρά κοσμικό πεδίο, νόμιζα ότι η εβδομαδιαία ανάπαυση από την εργασία (άλλοτε εξαήμερη, πιο πρόσφατα πενθήμερη) αποτελούσε ‘μια ακόμη κατάκτηση’ των εργαζομένων, που πολύ εύκολα φαίνεται να πετιέται στον Καιάδα μαζί με όλες τις άλλες. Έτσι το αίτημα των επιχειρήσεων απλώς θα αποτελέσει αφορμή για εκμετάλλευση των εργαζομένων, με πολύ αμφίβολο τελικό αποτέλεσμα. Εκτός αυτού όμως, η αργία της Κυριακής έχει για τον Χριστιανικό κόσμο θρησκευτικό νόημα και περιεχόμενο καθώς η μέρα θεωρείται αφιερωμένη στο Θεό. Αλλά τι λέω τώρα; Όταν η χώρα συστηματικά πάει κατά διαβόλου, εδώ θα κολλήσουμε;

‘Θεράπευσον σεαυτόν’

«Γιατρέ μου, τι κάνεις;» Συνηθισμένη προσφώνηση μεταξύ συναδέλφων κάθε ειδικότητας στον κοινό χώρο εργασίας μας. Συνηθισμένος επαγγελματικός τίτλος που μας απονέμουν καθημερινά οι άρρωστοί μας. Για να τον αποκτήσουμε διαβάσαμε όχι λίγες χιλιάδες σελίδες, ξοδέψαμε αναρίθμητες ώρες σε εργαστήρια, εξωτερικά ιατρεία και κλινικές, εντός και εκτός Ελλάδος, συχνά θυσιάζοντας εξωσχολικά ενδιαφέροντα και ασχολίες διασκεδαστικές. Συχνά σκεφτόμαστε και λέμε, με κάποια δόση αυταρέσκειας, ότι την ιδιότητα του γιατρού δεν τη χάνεις ποτέ (‘Once a doctor, always a doctor’, λένε οι αγγλόφωνοι), και σίγουρα δεν την αποποιείσαι εκούσια. Και όμως, πώς μου ήρθε τις προάλλες και απάντησα σε συνάδελφο που με προσφώνησε όπως συνήθως: «Σου περνάει ποτέ η σκέψη ότι καλύτερα να σου έλειπε ο τίτλος αυτός;» «Πολλές φορές!» μου απάντησε, και μου έδωσε μια στάλα ανακούφιση, καθώς συνειδητοποίησα ότι δεν είμαι ο μόνος που κάποτε νιώθει την ψυχική πίεση αυτής της τόσο περιζήτητης εργασίας να ξεπερνάει κάποια όρια αντοχής. Καιρός για ένα διάλειμμα. Και εις το επανιδείν.

Τροπολογία

Ελληνικό πολιτικό επινόημα ευρέος φάσματος και με απεριόριστες ενδείξεις εφαρμογής, για στοχευμένες ευνοϊκές παρεμβάσεις υπέρ συγκεκριμένων κοινωνικών τάξεων, επαγγελματικών ομάδων ή και μεμονωμένων προσώπων, προς άγραν ψήφων ή εξευμενισμόν δυσμενώς διακειμένων οπαδών.  Όπου ακούς 'τροπολογία', ψάξε να βρεις ποιος ωφελείται απ' αυτήν. Δείγμα της προχειρότητας με την οποία πολλές φορές καταρτίζονται οι νόμοι, αλλά και της έλλειψης πολιτικής βούλησης για την εφαρμογή τους ακόμη κι όταν είναι προς τη σωστή κατεύθυνση ("Ναι μεν, αλλά..."). Ένας από τους λόγους που το ελληνικό νομοθετικό σύστημα μοιάζει με την παράγκα του Καραγκιόζη, που κοσμείται με κάθε λογής μπαλώματα και 'τσόντες', αφού οι τροπολογίες μπορούν να προσαρτώνται σε κάθε είδους νομοθετήματα, ασχέτως περιεχομένου. Κατά το κοινώς λεγόμενο, "Καλημέρα, Γιάννη!"--"Κουκιά σπέρνω". 

Πρωταπριλιά

Με δεδομένη τη γενική δυσπιστία που επικρατεί στην κοινωνία μας και την όχι αδικαιολόγητη πεποίθηση πως όσα ακούμε από τα Μέσα και τους ποικίλους πολιτικούς και άλλους φορείς πόρρω απέχουν από την αλήθεια, ίσως θα πρέπει να αντιστραφεί η παραδοσιακή σημασία της σημερινής μέρας και να καθιερωθεί ως ημέρα του μη-ψεύδους. Έτσι και η στήλη αυτή επαναλαμβάνει μιαν αλήθεια που παρουσιάσθηκε πρόσφατα σαν σλόγκαν σε κάποιο κανάλι: 

Δώστε σ’ έναν άνθρωπο ένα όπλο, και μπορεί να ληστεύει τράπεζες.

Δώστε σ’ έναν άνθρωπο μια τράπεζα, και μπορεί να ληστεύει τον κόσμο.

Ενοχλήματα

Ένας άγγλος ιατροφιλόσοφος, ο Richard Asher, έλεγε ότι όταν γράφουμε το ιστορικό δεν χρειάζεται να μετατρέπουμε τις γλαφυρές περιγραφές των αρρώστων μας σε τυπική, στεγνή ιατρική φρασεολογία. Έτσι π.χ. το παράπονο ενός ασθενούς «Όταν ανεβαίνω δυο σκαλιά μου βγαίνει η γλώσσα» θα πρέπει να καταγράφεται αυτολεξεί και όχι να αποδίδεται εξευγενισμένα ως ‘Δύσπνοια σε ελάχιστη κόπωση’. Ξεκαθαρίζοντας παλιούς φακέλλους στο ιατρείο προ καιρού βρήκα την εξής περιγραφή μιας μητέρας για τα συμπτώματα του οκτάχρονου γιού της (τώρα θα είναι πλέον άνδρας): ‘Αναστενάζει βαθιά όταν βλέπει τον παππού του’. Ομολογώ ότι ήταν το πιο χαριτωμένο ‘ενόχλημα’ που είχα ακούσει ποτέ. Για την ιστορία, ο μικρός δεν είχε τίποτε το παθολογικό. Το 'σύμπτωμα' οφειλόταν αποκλειστικά στην ανησυχία της μητέρας.

Δικαιώματα

Συγκεντρωμένοι χθες βράδυ γύρω από τη σορό του Νίκου, που ταξίδεψε προς τα υπερκόσμια μετά από ολιγόμηνη πάλη στα μαρμαρένια αλώνια, φιλοσοφούμε την επικαιρότητα υπό το πρίσμα της προκείμενης ματαιότητος. Ο λόγος--τί άλλο;--για το πώς φτάσαμε ως εδώ. Διαπιστώνουμε ότι μια από τις αιτίες είναι τα ‘δικαιώματα’. Όλα γύρω μας μέχρι πρό τινος αποτελούσαν ‘κατακτήσεις’, ‘κεκτημένα’. Από τις πιο νόμιμες απολαβές και άδειες μέχρι τις πιο εξωφρενικές απαιτήσεις και διεκδικήσεις που δεν αγγίζουν αλλά υπερβαίνουν τα όρια της ανομίας, είτε στην εκπαίδευση, είτε στην εργασία, είτε στον ευρύτερο κοινωνικό βίο. Πουθενά και για κανέναν υποχρεώσεις, από μικρού έως μεγάλου, μόνο δικαιώματα. Παραλλάσσοντας τον μύθο του Αισώπου, η έμπροσθεν πήρα περιέχει μόνο τα δεύτερα, η όπισθεν μόνο τις πρώτες. Και ξαφνικά, ακόμη και τα πιο αυτονόητα, τα πιο ‘δίκαια’ δικαιώματα (όπως μισθοί, συντάξεις, ασφάλιση κτλ), τίθενται υπό αμφισβήτηση. Να είναι άραγε μια εκδήλωση δικαιοσύνης, κάτι σαν ‘οδόντα αντί οδόντος’;  

Η φευγάτη τιμή των καυσίμων

Κάποτε οι αυξήσεις στις τιμές της βενζίνης (π.χ. από 50 σε 55 λεπτά το λίτρο--αλλά τι λέω; για ποιές εποχές μιλάω;) γίνονταν αφορμή για πολυήμερες διαμαρτυρίες, κινητοποιήσεις, κραυγές, πύρινα δημοσιεύματα και τα τούτοις όμοια. Σήμερα, με τα νούμερα στα πρατήρια να αλλάζουν καθημερινά και μόνο ανιόντως (μονόδρομος κι εδώ), και την αμόλυβδη βενζίνη να κατευθύνεται προς τα 2 ευρώ το λίτρο μέχρι το επικείμενο Πάσχα, κανένας δεν κάνει λόγο για καύσιμα. Ούτε καν ως προεκλογικό σύνθημα. Άλλες εποχές...

Απόβλητα

Δεν είναι μόνο τα κάθε λογής απορρίμματα που παράγει η ανθρώπινη δραστηριότητα, σύμφωνα με το δεύτερο θερμοδυναμικό αξίωμα. Είναι, σε όλο και μεγαλύτερο βαθμό, και άνθρωποι διαφόρων κατηγοριών. Λαθραίοι μετανάστες, τοξικομανείς, φυλακισμένοι, ψυχασθενείς, και δεν ξέρω τί άλλο μπορεί να μας επιφυλάσσει το μέλλον. Ίσως υπερήλικες, ή άσχημοι, ή ζητιάνοι, ή ανάπηροι κάθε είδους. Κοινά χαρακτηριστικά των υλικών και ανθρωπίνων ‘αποβλήτων’: ολοένα αυξάνονται και πρέπει να βρίσκονται τρόποι ‘διαχείρισής’ τους (ΧΥΤΑ, χώροι ταφής τοξικών λυμάτων κ.τ.λ. για τα υλικά, στρατόπεδα συγκέντρωσης, ιδρύματα εγκλεισμού, κέντρα αποτοξίνωσης κ.α. για τους ανθρώπους). Από την άλλη, καμία κοινωνία και κανένας πολίτης δεν θέλει τέτοιου είδους εγκαταστάσεις στη γειτονιά του. Οι λόγοι πολλοί, και ως ένα βαθμό κατανοητοί (δημόσια υγεία, φόβοι για την ασφάλεια της περιοχής, αλλά και αισθητική υποβάθμιση). Όλοι συμφωνούμε ότι ‘κάπου’ πρέπει να πάνε όλοι αυτοί. Το ‘πού’ παραμένει ανοικτό ερώτημα. Μη με ρωτάτε για απάντηση. Ίσως κι αυτή να βρίσκεται στην πρόληψη: όσο λιγότερα 'απόβλητα' παράγουμε, τόσο μικρότερο θα είναι (κάποτε) το πρόβλημα.

Αποτρεπτική ισχύς

Είδα τυχαία το όνομά της στην κλινική. Παλαιά γνωστή, από τον καιρό που παρακολουθούσα τον καρκινοπαθή σύζυγό της στα τελευταία του. Ορθοπεδικό το τρέχον πρόβλημά της, αλλά μια καλημέρα την χρωστούσα. Ρώτησα τι έπαθε. Πηγαίνοντας τις προάλλες στην εκκλησία κάποιος την έσπρωξε στο δρόμο, της άρπαξε την τσάντα και την έριξε στο πεζοδρόμιο. Στα ογδόντα τα κόκαλα δεν χρειάζονται πολύ για να ραγίσουν, κι έτσι βρέθηκε να νοσηλεύεται με κατάγματα στη λεκάνη.
     Είμαι κάθετα αντίθετος με τη θανατική ποινή, και δεν την δικαιολογώ πουθενά. Ωστόσο, αναρωτιέμαι μήπως, για εκδηλώσεις καθημερινής απανθρωπίας όπως η παραπάνω, οι παλαιότερες σωματικές τιμωρίες είχαν μεγαλύτερη αποτρεπτική ισχύ από τα πρόστιμα και τις στερητικές της ελευθερίας ποινές (= δωρεάν φιλοξενία σε δημόσια ιδρύματα). Αν προβλεπόταν από τον νόμο κάποια μορφή παραδειγματικής και σχετικά επώδυνης τιμωρίας (π.χ. δημόσια μαστίγωση), θα βλέπαμε άραγε τόσες αντικοινωνικές εκδηλώσεις γύρω μας; Τι λέτε; Βέβαια υπάρχει και η παραδοσιακή τακτική του Νασρεντίν Χότζα, που έδερνε τους μαθητές του πριν σπάσουν τη στάμνα, αφού ‘μετά’ το ξύλο δεν ωφελούσε. Αποτελεσματική, αλλά σκοντάφτει στην ‘παιδαγωγική ορθότητα’.

Φτερουγίσματα

Ένας κύριος που ταξιδεύει στη πρώτη θέση μιας υπερατλαντικής πτήσης ζητάει από την αεροσυνοδό ένα φλιτζάνι τσάι. Πρόθυμα εκείνη πάει να το φέρει, όταν ξαφνικά ακούγεται μια στριγγιά φωνή: «Κοπελιά, ένα ουισκάκι!» Γυρίζει η συνοδός, γυρίζει και ο κύριος, και βλέπουν έναν παπαγάλο πάνω στη ράχη ενός καθίσματος να κουνάει νευρικά τα φτερά του και να λέει: «Με σόδα, έτσι;». Ξαφνιασμένη η συνοδός πάει και φέρνει το ουίσκι για τον παπαγάλο, ενώ ο κύριος της χαμογελά και λέει: «Δεσποινίς, δεν ξεχάσατε το τσάι μου;». «Όχι, κύριε», λέει εκείνη κοκκινίζοντας και πάει να το φέρει, όταν ο παπαγάλος στριγγλίζει πίσω της: «Παγάκια δεν έχει το μαγαζί;» Εκείνη ξανάρχεται και φέρνει τα παγάκια στον νευρικό παπαγάλο, ενώ ο κύριος χάνει πλέον το ευγενικό του ύφος και λέει οργισμένα: «Τέλος πάντων, μόνο αυτό το παλιόπουλο υπάρχει εδώ μέσα, κυρά μου;» Σε νευρική κρίση η συνοδός φεύγει κλαμένη από την καμπίνα, και συναντά τον πιλότο που έχει σηκωθεί να ξεμουδιάσει. Όταν του διηγείται τί συμβαίνει, εκείνος μπαίνει στην καμπίνα, αρπάζει με το ένα χέρι τον παπαγάλο και με το άλλο τον κύριο, ανοίγει μια μπουκαπόρτα και τους πετάει στο κενό λέγοντας: «Νά για να μάθετε να πειράζετε το πλήρωμά μου!». Καθώς οι δυο πρώην επιβάτες πέφτουν προς τη γη, ο παπαγάλος λέει στον κύριο: «Ρε συ, φτερά έχεις;» «Όχι!» απαντά εκείνος. «Τότε τί πουλάς μαγκιά;» λέει περιφρονητικά ο παπαγάλος και φτερουγίζει μακριά.

     Θυμήθηκα πρόσφατα το παλαιό αυτό ανέκδοτο. Κάθε ομοιότητα με σύγχρονες διεθνείς ή και εσωτερικές καταστάσεις (π.χ. περιφερόμενα τουρκικά σκάφη στο Αιγαίο, υπερπτήσεις αεροσκαφών, διαμαρτυρίες και καταλήψεις από συνδικάτα κτλ) είναι εντελώς συμπτωματική.

Χορηγίες

Ας περιορίσουμε το επετειακό περιεχόμενο της σημερινής ανάρτησης στο παραπάνω σκίτσο του Ηλ. Μακρή (Καθημερινή). Οι ειδήσεις μας επεφύλαξαν και μια διαφορετική ‘έκπληξη’: στη Βρετανία παραιτήθηκε ο εκατομμυριούχος ταμίας του κυβερνώντος Συντηρητικού κόμματος, διότι πιάστηκε στα πράσα να προτείνει σε δημοσιογράφους που παρίσταναν τους επιχειρηματίες να κάνουν χορηγίες ύψους 250 χιλιάδων λιρών στο ταμείο του κόμματος, με αντάλλαγμα ιδιωτικό γεύμα με τον πρωθυπουργό, όπου θα μπορούσαν να εκθέσουν τα αιτήματά τους. Προφανώς διαφθορά καταγράφεται ακόμη και στις πιο καθωσπρέπει οικογένειες. Φοβούμαι όμως ότι ο εν λόγω κύριος έκανε μαθήματα σε λάθος σχολείο: διοχέτευε τις χορηγίες στο κομματικό και όχι στο προσωπικό του ταμείο. Δεν ρώταγε τουλάχιστον;

     Για την ιστορία, ο γνωστός σχολιαστής  Simon Jenkins γράφει στη Guardian ότι ο εν λόγω τζέντλεμαν ‘αγόρασε’ τη θέση του ταμία για 1,2 εκατομμύριο λίρες. Άλλες ερωτήσεις υπάρχουν;

Ειδικό έργο

Η είδηση της ημέρας: Ο εναπομείνας αντιπρόεδρος της κυβέρνησης δήλωσε ότι δεν πρόκειται να είναι υποψήφιος στις προσεχείς εκλογές. Δικαίωμά του και το σεβόμαστε, θα έλεγα μάλιστα ότι μας ανακουφίζει. Τους λόγους ας τους αφήσουμε στη φαντασία του καθενός: ίσως βαρέθηκε το... γιαούρτι, που θεωρείται πλέον απαραίτητο στοιχείο στο διαιτολόγιο των πολιτευτών. Ας περιορισθούμε σε μια απλή μαθηματική διαπίστωση. Αν σ’ ένα κλάσμα βάλουμε ως αριθμητή το έργο που παρήγαγε κάποιος πολιτικός και ως παρονομαστή το σωματικό του βάρος, τότε στην περίπτωση του λεγάμενου ο μεν αριθμητής τείνει ασυμπτωτικά προς το μηδέν, ενώ στο βάρος δεν έχει αντίπαλο: παίζει σε δική του κατηγορία. Με τα δεδομένα αυτά, το ‘ειδικό έργο’ (έργο ανά μονάδα βάρους) που παρήγαγε θα πρέπει να είναι το χαμηλότερο που καταγράφηκε στην Ελλάδα (δεν έχω πρόχειρα στοιχεία για άλλες χώρες). Περνάει άραγε στο βιβλίο των ρεκόρ του Γκίνες;

«Σαν στο σπίτι σας»

Τόσο ο Γερμανός Υπουργός Οικονομικών όσο και ο συμπατριώτης του Επίτροπος Περιφερειακής Ανάπτυξης αναφέρθηκαν προχθές στις επικείμενες βουλευτικές εκλογές της Ελλάδας και τόνισαν ότι ο χρόνος διεξαγωγής τους είναι βέβαια υπόθεση της χώρας μας, αλλά όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα εμείς δεν θα πρέπει να αποκλίνουμε από το συμφωνημένο πρόγραμμα 'σωτηρίας' (= από τις οικονομικές ντιρεκτίβες της πείνας). Κατά την προσφιλή ρήση παλαιού φίλου: «Παιδιά, σαν στο σπίτι σας, αλλά μη ξεχνάτε ότι είναι σπίτι μας».

Παγκόσμια Ημέρα Κρίσης

[Σκίτσο του Α. Πετρουλάκη, Καθημερινή 21-3-2012]

21 Μαρτίου, αστρονομικά η αρχή της άνοιξης. Επί τη ευκαιρία, γιατί δεν ευχόμαστε ποτέ «Καλή άνοιξη!», όπως ευχόμαστε αντίστοιχα για την κάθε άλλη εποχή του χρόνου; Προφανώς πλεονάζει το ‘καλή’: μια άνοιξη δεν μπορεί να είναι τίποτε άλλο, έχει και τη Λαμπρή μέσα της. Γυρίζουμε όμως στη σημερινή μέρα. Πέρυσι μάθαμε ότι είναι παγκόσμια ημέρα του ύπνου, φέτος μας έδειξαν και οι ποιητές την παρουσία τους. Τι άλλο; Διεθνής ημέρα για την εξάλειψη των φυλετικών διακρίσεων (βομβαρδισμούς Παλαιστινίων στη Γάζα είχαμε την περασμένη εβδομάδα, σφαγή Εβραίων στην Τουλούζη μόλις προχθές). Μια στιγμή όμως: Αφού όλες οι χώρες, όλος ο πλανήτης, με τη μια ή την άλλη μορφή, κάποιοι λιγότερο και άλλοι πολύ περισσότερο, βρίσκονται σε κρίση--οικονομική, ανθρωπιστική, πολιτική, πληθυσμιακή, περιβαλλοντική, επισιτιστική--πώς δεν ανακηρύξαμε ακόμη την σχετική Παγκόσμια Ημέρα; Ίσως με τον τρόπο αυτό να θυμόμασταν κι εκείνο το τόσο ρεαλιστικό ‘Απόκειται τοις ανθρώποις άπαξ αποθανείν, μετά δε τούτο κρίσις’ του Αποστόλου Παύλου [Εβρ. θ΄ 27]. Διότι εκεί θα κριθούν τελεσίδικα ‘τα πάντα όλα’.

Αιώνιοι

Ακόμη ένας θρήνος στα ‘Μέσα’ για επεισόδια σε βαθμό κακουργήματος σε ποδοσφαιρικό αγώνα των δυο πρωτοπόρων στο πρωτάθλημα Παναθηναϊκού και Ολυμπιακού. Δυστυχώς το έργο το είδαμε πολλές φορές, με διάφορους πρωταγωνιστές, και δεν χρειάζεται ιδιαίτερη τόλμη για να στοιχηματίσει κανείς ότι θα το ξαναδούμε. Λύση; Απλή όσο το μυθικό αυγό του Κολόμβου. Υποβιβασμός της ή των ομάδων που εμπλέκονται σε επεισόδια, κατάργηση κάθε επίσημης χορηγίας, διάλυση όλων των οργανωμένων συμμοριών που ακούνε στο όνομα ‘Θύρα’, ‘Σύνδεσμος’ και άλλα, και κλείσιμο των δήθεν αθλητικών εφημερίδων που συδαυλίζουν τη φωτιά με εμπρηστικούς τίτλους πριν από κάθε αγώνα. Και βέβαια, απαγόρευση της χρήσης όρων όπως ‘αιώνιοι αντίπαλοι’ από τα επίσημα Μέσα: η ‘προφητεία’ έχει ήδη εκπληρωθεί τόσες φορές, που δεν είναι πλέον ανέκδοτο. Τολμάει κανείς;

Γιάννης κερνάει...

[Του Ηλ. Μακρή, Καθημερινή 17/3/2012]