Εξ απαλών ονύχων

Χρειάστηκε σήμερα να περάσω από ένα πολυκατάστημα μεγάλης και γνωστής αλυσίδας για μια μικροαγορά τεχνολογικής φύσης (κόστος: 3,99 ευρώ). Κάποτε το όνομα της φίρμας συνδεόταν μόνο με ψηφιακά/ηλεκτρονικά είδη· τώρα μπορεί κανείς να βρει εκεί από λευκές οικιακές συσκευές μέχρι όργανα γυμναστικής. Μια και η σημερινή μέρα σηματοδοτεί και το άνοιγμα των σχολείων, βρέθηκα μπροστά σ’ ένα πλήθος μικρών παιδιών (κυρίως Δημοτικού) και γονέων που γέμιζαν καλάθια με τετράδια, μολύβια, τσάντες κάθε απόχρωσης και διακόσμησης, σε ποσότητες που σε κάποιες περιπτώσεις θα μπορούσαν να καλύψουν ολόκληρη τη σχολική χρονιά. Η ουρά στα ταμεία ατελείωτη· συνδυάζοντας το πλήθος των αντικειμένων με τις τιμές στα ράφια, μπορούσα να φαντασθώ το κόστος για κάθε μαθητή, ένα ποσό καθόλου ασήμαντο για τον μέσο οικογενειακό προϋπολογισμό.

     Στις δικές μας, απόμακρες πλέον, σχολικές μέρες οι απαραίτητες αγορές γίνονταν από το χαρτοπωλείο της γειτονιάς μας. Τα τετράδια, συνήθως των 20 ή 40 φύλλων, ήταν χάρτινα και τα ‘ντύναμε’ με μπλε κόλλα για προστασία, καθαριότητα και ομοιομορφία. Οι ετικέτες έγραφαν το όνομα, την τάξη μας και τη σχολική χρονιά, καθώς και το μάθημα που κάλυπτε το τετράδιο. Συχνά χρησιμοποιούσαμε συνδετήρες για τις γωνίες που ‘τσάκιζαν’ από την… προσοχή που τους δίναμε. Σπιράλ τετράδια (και μάλιστα πλαστικοποιημένα) ήταν είδη πολυτελείας. Σήμερα τα κλασικά χαρτοπωλεία έχουν να αντιπαλαίσουν τα ‘σούπερ μάρκετ’ που θαμπώνουν με την ποικιλία των ειδών (αναγκαίων και περιττών) και καλλιεργούν από τη μικρή ηλικία μια καταναλωτική συνείδηση που θα συνοδεύει τα παιδιά στο υπόλοιπο της ζωής τους. Χωρίς αντιστάσεις από τους γονείς στο κάθε ‘θέλω’ τους. Πώς να φτάσει ο μισθός έτσι;