Οπλοφορία

Όλη η Ελλάδα σοκαρίστηκε τις μέρες αυτές από την αιματηρή ‘βεντέτα’ μεταξύ μελών δυο Κρητικών οικογενειών, με δυο νεκρούς και έξι τραυματίες. Με την αφορμή αυτή γίνεται πολύς λόγος για την ευρεία διάδοση των πυροβόλων όπλων στην Κρήτη, που χρησιμοποιούνται αναφανδόν σε κάθε είδους κοινωνικές εκδηλώσεις (γάμους, βαφτίσεις, πανηγύρια κλπ.), αλλά και… αντικοινωνικές, όπως η πρόσφατη. Ανάμεσα στις διάφορες δηλώσεις ξεχώρισε η συνηγορία του υπουργού Υγείας Άδ. Γεωργιάδη υπέρ της οπλοκατοχής, για λόγους αμύνης (!). Σαν τη μύγα μέσα στο γάλα, κατά την παροιμία.

     Ας δούμε λίγο το θέμα, για το οποίο έχουμε ξαναγράψει παλαιότερα. Οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής είναι η χώρα με το υψηλότερο ποσοστό οπλοκατοχής και οπλοφορίας στον κόσμο (υπάρχουν νομικές διαφορές στην αδειοδότηση μεταξύ των πολιτειών, αλλά η εικόνα δεν αλλάζει ουσιαστικά). Και βέβαια δεν πρόκειται μόνο για κυνηγετικά όπλα, αλλά και για πολεμικά κάθε είδους, με τα οποία είδαμε κάθε τόσο να διαπράττονται ομαδικές δολοφονίες από φανατικούς, παλαβούς ή και ανθρώπους που μέχρι τότε ήταν υπεράνω υποψίας. Σε ιατρικά περιοδικά (π.χ. The New England Journal of Medicine) έχουν δημοσιευθεί στατιστικές που συγκρίνουν γειτονικές πόλεις σε ΗΠΑ και Καναδά (όπου η νομοθεσία είναι πολύ πιο περιοριστική) που δείχνουν ότι το ποσοστό ανθρωποκτονιών με όπλα στις ΗΠΑ είναι τετραπλάσιο απ’ ό,τι στον βόρειο γείτονά τους. Ακόμη, στην ίδια χώρα, πολύς κόσμος (και ιδίως μικρά παιδιά) σκοτώνονται κατά λάθος μέσα στα σπίτια τους από όπλα που βρέθηκαν αφύλακτα σε προσιτό μέρος. Επίσης, έχουν σκοτωθεί εν ψυχρώ άνθρωποι που κάποιοι τους πέρασαν για κακοποιούς ενώ ήταν απλώς περαστικοί που έψαχναν στο σκοτάδι να βρουν κάποια διεύθυνση. Τέλος, το 'λόμπι' της οπλοκατοχής (National Rifle Association) είναι τόσο ισχυρό, ώστε αν κάποιος υποψήφιος πρόεδρος ΔΕΝ θέλει να εκλεγεί, δεν έχει παρά να εισηγηθεί περιορισμούς στην κατοχή όπλων.

     Από τα λίγα αυτά στοιχεία φαίνεται ότι η ύπαρξη όπλων σε μια κοινωνία αυξάνει την πιθανότητα βιαίων θανάτων, είτε από ατυχήματα είτε από εγκληματικές ενέργειες. Το επιχείρημα της άμυνας δεν ευσταθεί. Σε μια ‘μονομαχία’ μεταξύ κακοποιών και αμυνομένων πολιτών, τι πιθανότητες έχουν οι δεύτεροι να γλιτώσουν; Και γιατί θα πρέπει να καλλιεργούμε στον κόσμο φονικά ένστικτα; Δεν μας φτάνει τόση βία που βλέπουμε γύρω μας και θέλουμε να την αναβαθμίσουμε; Η δήλωση του υπουργού Υγείας είναι προφανώς και εξόχως… ανθυγιεινή.

ΕΛ-ΤΑ

 Έχουν γίνει πρώτο θέμα τις μέρες αυτές, συναγωνιζόμενα την κρητική βεντέτα, την άφιξη της πρώτης Αμερικανίδας πρέσβειρας στην Αθήνα, τον ΟΠΕΚΕΠΕ και την ευλογιά των προβάτων. Τα Ελληνικά Ταχυδρομεία εξήγγειλαν απροειδοποίητα ότι πρόκειται να κλείσουν 204 καταστήματα στην Ελλάδα, διότι η όλη επιχείρηση είναι ζημιογόνα και το Υπερταμείο (όπου ανήκουν εδώ μερικά χρόνια) δεν επιτρέπει την επιδότησή τους από το Ελληνικό κράτος. Φυσικά ακολούθησε ο σχετικός σάλος, η αναδίπλωση από πλευράς ΕΛΤΑ και κυβέρνησης, η υπόσχεση για αναθεώρηση του όλου σχεδίου και βέβαια οι σχετικές κατηγορίες από την αντιπολίτευση. Κοινώς, ένα ακόμη παράδειγμα κακού χειρισμού μιας υπόθεσης που θα έπρεπε να μεθοδευθεί υπεύθυνα και επίσημα και να γίνει με επαρκή ενημέρωση και εναλλακτικές προτάσεις.

     Φυσικά το θέμα έχει πολλές διαστάσεις και δεν είναι εύκολο να το αναλύσει κανείς διεξοδικά. Η παραδοσιακή επιστολογραφία, πρώτη και κύρια τροφοδότις των ταχυδρομείων, έχει σχεδόν εκλείψει με την επικράτηση του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και των τηλεπικοινωνιών εν γένει. Τα δέματα έχουν περάσει στις εταιρείες ταχυμεταφορών (κούριερ), ενώ οι επιταγές αντικαταστάθηκαν από τις ηλεκτρονικές πληρωμές. Υποπτεύομαι ότι και τα γραμματόσημα σύντομα θα γίνουν μουσειακό είδος: δεν ξέρω αν θα τα καταδέχονται καν σε δημοπρασίες. Από την άλλη μεριά, η γεωγραφία της χώρας μας με το δύσβατο ανάγλυφο, τα απομακρυσμένα χωριά και τα πάμπολλα νησιά (που δεν εξυπηρετούνται πάντοτε και ικανοποιητικά από τις υπάρχουσες τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες) υπαγορεύει μια προσαρμογή της πολιτικής στις συνθήκες αυτές. Όλα αυτά χρειάζονται έναν σχεδιασμό κεντρικό και μια εφαρμογή σταδιακή με κατάλληλη ειδοποίηση και υποστήριξη.

     Δεν μπορώ φυσικά να κάνω ακριβή πρόβλεψη για το μέλλον των ταχυδρομείων, που όμως δεν φαίνεται ιδιαίτερα μακρό και ευοίωνο. Ωστόσο θυμούμαι ακόμη τα γράμματα που ανταλλάσσαμε τακτικά με τον πατέρα μας όταν ήμασταν μικροί και παραθερίζαμε μακριά από την πόλη, όπως και το τραγούδι που μας έλεγε η μητέρα μας τον καιρό εκείνο:

‘Με γράμματα πολλά και βαριά φορτωμένος ο ταχυδρόμος,

τα πόδια μου τα νιώθω λαφριά και μου δίνει χαρά ο δρόμος.

Μανάδες καρτερούν και γέροι λαχταρούν

να ιδούν, να ρθείς, στο δρόμο να φανείς’.

     Άλλες εποχές…

Ο αντιφατικός

 Αφήσαμε και πέρασε χωρίς μια έστω αναφορά η εκδημία του Διονύση Σαββόπουλου (21 Οκτ.), οπότε ας επανορθώσουμε. Φαντάζομαι πως λίγοι Έλληνες υπάρχουν που δεν έχουν τραγουδήσει ή έστω δεν γνωρίζουν εξ ακοής κάποια από τα πολλά τραγούδια του. Όπως και άλλοι άνθρωποι του λόγου και της τέχνης, πέρασε από διάφορες πολιτικές και ιδεολογικές φάσεις στη ζωή του (δημιουργώντας αντίστοιχες συμπάθειες και αντιπάθειες), κάτι που αποτύπωσε ο τραγουδιστής Αλκίνοος Ιωαννίδης στον επικήδειό του:

     «Ένωσες τα κομμάτια μας. Κάποιους μας ένωσες συχνά και εναντίον σου. Ήσουν γεμάτος αντιφάσεις. Ένας συντηρητικός με καρδιά επαναστάτη. Ένας αυστηρός δάσκαλος με ρούχα παλιάτσου, ένας λόγιος καραγκιοζοπαίχτης, ένας δύστροπος γέροντας με ψυχή ζαβολιάρικου παιδιού, ένας βλοσυρός που του άρεσαν τα ανέκδοτα, ένας ασκητής με ακριβά γούστα, ένας αμήχανος σοφός, ο γραμματέας μαζί με τον αλήτη. Δεν ξέραμε πότε ήσουν ρόλος και πότε ο εαυτός σου. Ίσως ούτε κι εσύ».

     Η στροφή του κάποτε αριστερού επαναστάτη στον συντηρητισμό έφερε αλλεργία στην ευώνυμη πτέρυγα του πολιτικού κόσμου. Στην δημόσια κηδεία του, που συγκέντρωσε όλα τα κοινωνικά στρώματα και πλήθος επισήμων, έλαμψε δια της απουσίας της η λεγόμενη Αριστερά. Την απουσία αυτή σχολιάζει ο αρθρογράφος της Καθημερινής Άρης Αλεξανδρής (Αιρετική κηδεία, 2/11) γράφοντας μεταξύ άλλων τα ακόλουθα:

     ‘Οι άδειες «αριστερές» καρέκλες στην κηδεία του Διονύση Σαββόπουλου ήταν κάτι παραπάνω από μια απλή επίδειξη περιφρόνησης ενός ορισμένου προσώπου· ήταν ουσιαστικά μια ευρύτερη, υπαρξιακή δήλωση. Η σύγχρονη Αριστερά μίλησε για τον εαυτό της χωρίς να μιλήσει, και τα είπε όλα: ότι ο θάνατος είναι πολύ μικρός συγκριτικά με τις επιταγές της δογματικής δεοντολογίας της, ότι όσοι αρνούνται την πίστη της είναι ασυγχώρητοι, ότι η τιμωρία των απίστων τούς βρίσκει μέχρι και στον τάφο. Η απουσία των προέδρων των αριστερών κομμάτων ήταν εκδίκηση προς τον εκλιπόντα για τις αιρετικές ιδέες του, αλλά και προειδοποίηση στους ζωντανούς: όποιος μας απαρνηθεί ή, ακόμα χειρότερα, όποιος προτιμήσει τους ιδεολογικούς μας αντιπάλους, εμάς μπορεί να μας ξεχάσει… Η Αριστερά που δεν καταδέχεται ούτε να θρηνήσει για τον Σαββόπουλο –η ίδια Αριστερά που πενθεί για οποιονδήποτε νεκρό αν αυτό μπορεί να την ευνοήσει– έχει χάσει την επαφή της με τις πιο στοιχειώδεις ανθρώπινες λειτουργίες’.

      Περιττό να πούμε ότι τον εκλιπόντα δεν τον αγγίζουν πλέον ούτε οι έπαινοι ούτε οι επικρίσεις ή η αδιαφορία μας. Εμείς κρατούμε κάποια από τα τραγούδια του που μας άγγιξαν με τη μελωδία τους, όπως η ‘Μικρή θάλασσα’.   

Αγωγή των πολιτών

 Όταν παρακολουθούμε στην τηλεόραση συνεδριάσεις της βουλής, ακούμε κάθε τόσο τον προεδρεύοντα να εκφωνεί: «Έχω την τιμή να ανακοινώσω στο σώμα ότι από τα θεωρεία της βουλής παρακολουθούν την συνεδρίαση τόσοι μαθητές και τόσοι εκπαιδευτικοί από το Τάδε Δημοτικό σχολείο, αφού πρώτα ξεναγήθηκαν κλπ.». Ακολουθεί χειροκρότημα των παρισταμένων βουλευτών και συνεχίζεται η κοινοβουλευτική διαδικασία.

     Με δεδομένο το αναιδές και οξύ ύφος, τις υβριστικές αντεγκλήσεις και τους φραστικούς χαρακτηρισμούς που συχνά ανταλλάσσουν συγκεκριμένα πρόσωπα στην αίθουσα αυτή, μήπως θα έπρεπε να επανεξετασθεί η σκοπιμότητα αυτών των επισκέψεων; Οι μικροί μαθητές δεν επιτρέπεται να πίνουν, να καπνίζουν ή να παρακολουθούν ακατάλληλα θεάματα. Σ’ αυτά θα πρέπει να συμπεριληφθεί και η συμπεριφορά που δυστυχώς διδάσκονται δια ζώσης στον ‘ναό της δημοκρατίας’, την οποία θα μεταφέρουν στα σπίτια και τα σχολεία τους. Συνεπώς, ή θα πρέπει να τηρείται στοιχειώδης ευγένεια μεταξύ των κοινοβουλευτικών αγορητών ή θα πρέπει να τεθεί κατώτερο όριο ηλικίας για τους νεαρούς επισκέπτες, με την ελπίδα τα πολιτικά ήθη να βελτιωθούν με την πορεία του χρόνου.

[Δημοσιεύθηκε στην Καθημερινή]

Ανίατο πρόβλημα

 Ο αρθρογράφος Σάκης Μουμτζής (Καθημερινή 24/10) αναφέρεται στο Κυπριακό και καταλήγει ως εξής: ‘Η ηγεσία των Ελληνοκυπρίων θα πρέπει να αποφασίσει τι επιτέλους θέλει. Διζωνική – δικοινοτική με πολιτική ισότητα των δύο κοινοτήτων ή δύο ξεχωριστά κράτη; Επειδή η απόφαση είναι ζόρικη, προκρίνεται η εύκολη λύση της μη λύσης. Η Τουρκία έχει σαφή θέση, η Ελλάδα έχει προσχωρήσει στη γραμμή «η Κύπρος αποφασίζει και η Ελλάδα συμπαρίσταται» και επειδή η Κύπρος δεν αποφασίζει, βρισκόμαστε εδώ που βρισκόμαστε’.

     Αν ήταν εύκολο να δοθεί κάποια γενικά αποδεκτή λύση, φαντάζομαι ότι δεν θα χρόνιζε τόσο το ζήτημα. Μερικοί ονειρεύονται το λεγόμενο status quo ante (δηλ. την προ της Τουρκικής εισβολής κατάσταση), που βέβαια είχε τα προβλήματά της με την συνύπαρξη των δύο κοινοτήτων. Αυτά πλέον έχουν πολλαπλασιασθεί με την τεχνητή πληθυσμιακή αλλοίωση που έχει επιφέρει ο τουρκικός εποικισμός επί τόσες δεκαετίες. Άλλοι μιλούν για ‘διζωνική-δικοινοτική ομοσπονδία’. Πρόκειται για έναν ‘γάμο’ τελείως αταίριαστο και καταδικασμένο σε μόνιμη ‘διάσταση’: άλλη εθνότητα, άλλο θρήσκευμα, άλλη εξάρτηση από ξένες επιδράσεις, θα είχε όλα τα ‘κωλύματα γάμου’ που μπορεί κανείς να σκεφθεί σε πολιτειακό επίπεδο. Τέλος, η επιλογή των δύο κρατών θα σημαίνει de facto αναγνώριση και νομιμοποίηση της στρατιωτικής εισβολής και κατοχής μεγάλου τμήματος του νησιού. Ας μη γελιόμαστε: όποια εναλλακτική και αν επιλέξει κανείς, γνωρίζει εκ των προτέρων ότι δεν αποτελεί λύση αλλά διαιώνιση του προβλήματος με άλλη μορφή. Κάτι σαν τη γρίπη ή τον κορωνοϊό, που μεταλλάσσεται σε διαφορετικό στέλεχος, αλλά συνεχίζει να βασανίζει περισσότερο ή λιγότερο τους ασθενείς. Χωρίς να υπάρχει μέχρι στιγμής ‘εμβόλιο’.

Κροκοδείλια δάκρυα

Ακόμη μια φορά μαθαίνουμε ‘κατάπληκτοι’ (!) ότι μια 16χρονη κοπέλα έχασε ξαφνικά τη ζωή της μετά από κατανάλωση αλκοόλ (Κύριος οίδε τί ποιότητος και με τί άλλο μέσα) έξω από νυκτερινό κέντρο σε μεταμεσονύκτιες ώρες. Αρχίζει ένα γαϊτανάκι διοικητικών και δημοσιογραφικών αντεγκλήσεων για το ποιος τηλεφώνησε ή δεν τηλεφώνησε στο αστυνομικό τμήμα και στον πατέρα του θύματος. Κοινώς ασχολούμαστε με την διαδικασία και όχι με την ουσία του εγκλήματος. Διότι περί αυτού πρόκειται.

     Σκληρά ερωτήματα: Απαγορεύεται ή όχι η προσφορά αλκοόλ σε ανήλικα άτομα; Τί δουλειά έχει μια 16χρονη σε τέτοιο μαγαζί νυχτιάτικα; Όταν όλοι οι περίοικοι ξέρουν και μαρτυρούν ότι από εκεί συχνά βγαίνουν μεθυσμένα ανήλικα παιδιά, η αστυνομία έχει άγνοια; Αν ναι, τότε είναι ανίκανη. Αν όχι, γιατί δεν κάνει εφόδους στα κέντρα για να δει ποιες ηλικίες συχνάζουν εκεί και τι ποτά σερβίρονται; Μήπως έχει εντολές να κάνει τα στραβά μάτια; Και τί γίνεται με τα περίφημα ‘σχολικά πάρτι’ που κάθε τόσο διοργανώνονται σε τέτοια καταστήματα;

     Δυστυχώς πολύ αμφιβάλλω αν θα ασχοληθεί σοβαρά κάποιος υπεύθυνος για να δώσει απαντήσεις. Όπως και το θάμα, έτσι και το κροκοδείλιο κλάμα θα κρατήσει για τρεις μέρες, θα το ξεχάσουμε και θα περιμένουμε το επόμενο θύμα. Βοήθειά μας!

Κοινοκτημοσύνη

Πολλή συζήτηση γίνεται τις τελευταίες μέρες για το μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτου και τον περιβάλλοντα χώρο, κάτω από τη σκιά της Βουλής, για το ποιος έχει (ή θα έχει στο εξής) την ευθύνη για την φύλαξη και τη συντήρησή του. Καθόλου παράξενο αυτό, σε μια χώρα όπου κανένας δεν ξέρει τίνος αρμοδιότητα είναι π.χ. τα πεζοδρόμια, τα φρεάτια ή ο φωτισμός των δρόμων. Ούτε εκπλήσσει το γεγονός ότι και αυτό το ζήτημα αποτελεί σημείο τριβής μεταξύ κυβέρνησης και κομμάτων: το αντίθετο θα ήταν είδηση πρώτου μεγέθους.

     Έχω γράψει πριν αρκετά χρόνια [ΠΑΡ] ότι υπάρχουν δυο είδη κοινοκτημοσύνης. Το ένα σημαίνει ότι κάνουμε ό,τι θέλουμε στους δημόσιους χώρους, κτήρια και μνημεία, διότι όλα ‘ανήκουν στον λαό’, ο οποίος μπορεί να ασελγεί πάνω τους και να τα κακομεταχειρίζεται κατά βούλησιν. Το άλλο, που συναντάται κυρίως σε… απολίτιστες χώρες, σημαίνει ότι όλοι βλέπουν την δημόσια περιουσία σαν δική τους, την σέβονται και την προσέχουν όπως το σπίτι τους, και νιώθουν περήφανοι γι’ αυτήν. Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη οξύνοια για να διαπιστώσουμε ποιο είδος ευδοκιμεί κατ’ επικράτησιν στην λεγόμενη ‘κοιτίδα του ευρωπαϊκού πολιτισμού’ (και πατρίδα της φαιδράς πορτοκαλέας).

     Κάθε τόσο ακούμε πολιτικούς διαφόρων χρωμάτων να λένε ότι το τάδε θέμα είναι αδιαπραγμάτευτο (συνήθως στα εξωτερικά). Ίσως είναι καιρός και κάποια θέματα του εσωτερικού της χώρας να γίνουν αδιαπραγμάτευτα. Η αρχή θα μπορούσε να γίνει από τον καθολικό σεβασμό των δημοσίων χώρων, πάρκων, μνημείων. Αν μάλιστα οι πολιτικοί όλων των κομμάτων έκαμναν την αρχή, σεβόμενοι το ίδιο το σπίτι τους (το κοινοβούλιο), ίσως κάποια στιγμή να φθάναμε να επιτύχουμε τα αυτονόητα.