Τζίρος

Αυτό κι αν είναι είδηση. Σε νυκτερινό κέντρο της Μυκόνου τραγουδούσαν χθες ο ημέτερος Αντώνης Ρέμος και ο φιλοξενούμενος Χούλιο Ιγκλέσιας. Ελεγκτές του Υπουργείου Οικονομικών πήγαν στο μαγαζί, έκαναν απογραφή της αποθήκης (ποτά, σαμπάνιες κτλ) και στη συνέχεια εγκαταστάθηκαν δίπλα στην ταμειακή μηχανή και κατέγραψαν όλη την κίνηση. Με το κλείσιμο του προγράμματος επιθεώρησαν πάλι την αποθήκη και διασταύρωσαν τα δικά τους στοιχεία με εκείνα που κατέγραψε το μαγαζί. Όλα καλά και ωραία. Ο τζίρος: 2 εκατομμύρια ευρώ, από τα οποία κάπου 500 χιλιάρικα ήταν ο αντίστοιχος ΦΠΑ.
     Καλή η είδηση, έλα όμως που βάζει σε σκέψεις. Αυτά που διαπίστωσαν με την φυσική (και γνωστή) παρουσία τους οι ελεγκτές συμφωνούν με τα έσοδα που δήλωνε η επιχείρηση για τις άλλες μέρες που δεν υπήρχε έλεγχος; Ο τζίρος αυτός αφορά μόνο στη συγκεκριμένη επιχείρηση ή πρέπει να σκεφθούν οι ελεγκτές τι γίνεται και στα υπόλοιπα μαγαζιά όπου τραγουδούν ‘φίρμες’; Κι ακόμη: όλοι όσοι πλήρωσαν τα 2 αυτά εκατομμύρια τι φορολογικές δηλώσεις κάνουν; Να υποθέσουμε ότι πρόκειται για μισθωτούς των 400 ευρώ ή ότι όλοι είναι στο ταμείο ανεργίας; Ή μήπως να θυμηθούμε εκείνον που ισχυριζόταν ότι ‘λεφτά υπάρχουν’;
     Το συμπέρασμα είναι ότι οι αρμόδιες αρχές ξέρουν πολύ καλά και το πού και το πώς λαμβάνει χώρα η φοροδιαφυγή. Το κώλυμα είναι πρωτίστως η βούληση. Ήταν ανάγκη να βρεθούμε με την πλάτη στον τοίχο για να αποφασίσουμε να πράξουμε το αυτονόητο; Να ελπίσουμε τουλάχιστον ότι αυτές οι πρακτικές ελέγχου θα έχουν και συνέχεια;    

Μετά είκοσι έτη

Σαν σήμερα το 1994 επέστρεψα από τη Βρετανία στην Ελλάδα όχι για διακοπές αλλά με την απόφαση και την προοπτική της μόνιμης εγκατάστασης. Ο χρόνος της όποιας εκπαίδευσης και εμπειρίας είχε συμπληρωθεί, και κάθε περαιτέρω παράταση της ‘υπερορίας’ θα έπαιρνε πλέον χαρακτήρα διαρκείας. Μέσα στην εικοσαετία αυτή η πατρίδα μου πρόσφερε (και συνεχίζει να μου προσφέρει) και χαρές και απογοητεύσεις. Δεν θα μπορούσε να είναι κι αλλιώς: το ‘μίγμα’ είναι παγκόσμιο, με τα συστατικά να διαφέρουν σε αναλογία από τόπο σε τόπο. Για πολλά χρόνια σκεφτόμουν ότι καλά θα ήταν να δουλεύω από τις 9 το πρωί ως τις 6 το απόγευμα κάπου αλλού στην Ευρώπη, και να βρίσκομαι στην Ελλάδα μόνο τις ώρες της ανάπαυσης. Τρεις φορές απέδρασα κάποιους καλοκαιρινούς μήνες για προσωρινή εργασία στην Αλβιώνα, για φόρτιση της μπαταρίας. Σιγά-σιγά η ουτοπική αυτή φαντασία έσβησε, και αποδέχθηκα την πραγματικότητα.
     Λοιπόν, είμαστε ευδαίμονες που ζούμε στην Ελλάδα και όχι στη Γάζα, στο Σουδάν, τη Συρία, την Ουκρανία, και σε πολλές άλλες πυρίκαυστες ζώνες του πλανήτη. Απολαμβάνουμε φυσικό κάλλος, ποιότητα ζωής, ανθρώπινες σχέσεις και πνευματική ζωή (ακόμη) που δεν θα βρίσκαμε πουθενά αλλού. Θα μπορούσαμε βέβαια να είμαστε πολύ καλύτεροι αν δεν κλωτσούσαμε μόνοι μας τις ευκαιρίες που μας δίνονται. Θα μπορούσαμε να είμαστε πιο συνεπείς στα καθήκοντά μας και πιο έντιμοι απέναντι στους εαυτούς μας και τους άλλους. Θα μπορούσαμε να παίρνουμε πιο σοβαρά τις υποχρεώσεις μας και να μην έχουμε μόνο ‘τζάμπα’ απαιτήσεις και διεκδικήσεις. Θα δεχόμασταν ότι οι τύχες μας είναι σε μεγάλο βαθμό στα δικά μας χέρια και δεν μας φταίνε πάντα κάποιοι επίβουλοι. Θα αναγνωρίζαμε το κοινό συμφέρον, ότι στη ‘βάρκα’ είμαστε όλοι μαζί και ότι από τη συμπεριφορά του καθενός μας εξαρτάται αν θα βουλιάξουμε ή θα επιπλεύσουμε. Και χωρίς καμιά έπαρση, κομπασμό ή περιφρόνηση για όλους τους άλλους λαούς, θα θυμόμασταν να πούμε με την καρδιά μας: «Δόξα τω Θεώ, είμαστε Έλληνες Χριστιανοί και ζούμε στην Ελλάδα!»

Αξιοπιστία

Λοιπόν, έχω κάθε λόγο να είμαι αισιόδοξος:

• Η επόμενη συνάντηση τεσσάρων δικών μας υπουργών με την Τρόικα των δανειστών δεν θα γίνει στην Αθήνα αλλά στο Παρίσι, τον Σεπτέμβρη. Οι καλές γλώσσες λένε ότι πλέον μας εμπιστεύονται τόσο που δεν χρειάζεται να έρχονται από κοντά.
• Μήπως όμως πρόκειται γι’ αυτό που ο Thomas Hardy ονομάζει «Μακριά απ’ το αγριεμένο πλήθος»; Μήπως ετοιμάζονται να αναγγείλουν κάτι που χρειάζεται να ακουσθεί από απόσταση ασφαλείας; Όπως μια νέα αλυσίδα για το λαιμό μας;
• Και γιατί μπορούμε, λέει, από σήμερα να δηλώνουμε στο Taxis έναν μοναδικό λογαριασμό όπου τα πρώτα (ή τα τελευταία) 1500 ευρώ θα μένουν ακατάσχετα; Να το δούμε από την καλή ή μήπως από την ανάποδη; Χάρη μας κάνουν ή κάποια μέρα θα μας αφήσουν μόνο με 1500 στην άκρη τον καθένα, χωρίς άλλη προειδοποίηση;
• Βλέπετε, το μεγαλύτερο θύμα όλης αυτής της κρίσης είναι η αξιοπιστία των κάθε είδους υπευθύνων: όποιος έχει καεί στον κάθε είδους χυλό φυσάει ακόμη και το αθώο γιαούρτι που τον κερνάνε για να δροσιστεί.

Τελωνεία

Σε χθεσινό άρθρο στην Καθημερινή η Λίνα Γιάνναρου αναφέρεται στα τελωνεία και τον περίπου θεσμοθετημένο χρηματισμό από τους εκτελωνιστές, που βέβαια επιβαρύνει τους συναλλασσόμενους πολίτες. Δεν είναι άγνωστο βέβαια το φαινόμενο, αλλά το άρθρο είναι αποκαλυπτικό, κυρίως για την αδιαφορία των υπευθύνων να ξεκαθαρίσουν την κατάσταση. Με την αφορμή αυτή θα ήθελα να αναφέρω μια εμπειρία από την Αγγλία. Όταν επρόκειτο να επιστρέψω στην Ελλάδα, αγόρασα αυτοκίνητο με αριστερό τιμόνι. Το αυτοκίνητο έπρεπε να εκτελωνισθεί στην Αγγλία και να αποκτήσει αγγλικές πινακίδες κυκλοφορίας. Όταν ρώτησα για τη σχετική διαδικασία, μου είπαν ότι το κεντρικό τελωνείο του Ντόβερ δεν έχει γκισέ για το κοινό. Ζητάει κανείς τηλεφωνικά το σχετικό έντυπο, του αποστέλλεται ταχυδρομικά, το συμπληρώνει και το στέλνει πίσω στο τελωνείο μαζί με το τιμολόγιο αγοράς του αυτοκινήτου. Το τελωνείο υπολογίζει τον δασμό και του στέλνει, πάλι ταχυδρομικά, το αντίστοιχο εκκαθαριστικό, με το οποίο πηγαίνει στο τοπικό δημόσιο ταμείο και πληρώνει. Με την πληρωμή του δίνουν τον αριθμό κυκλοφορίας, τον οποίο πηγαίνει σε όποιο συνεργείο θέλει για να του φτιάξουν πινακίδες σύμφωνα με τις επίσημες προδιαγραφές. Αυτά ακριβώς τα βήματα έκανα, και σε μερικές μέρες η δουλειά είχε τελειώσει.
     Θα ήταν οδυνηρό να αντιπαραθέσω την αντίστοιχη εμπειρία της Ελλάδος, πόσα πλήρωσα και πόσος καιρός χρειάσθηκε για να αποκτήσω πινακίδες κυκλοφορίας εδώ. Ίσως το μυστικό βρίσκεται... στο ταχυδρομείο. Αν δεν υπάρχει απευθείας επαφή του πολίτη με τον υπάλληλο, νομίζω ότι μειώνονται σημαντικά οι πιθανότητες χρηματισμού ή άλλης παράνομης συναλλαγής. Μήπως πρέπει να σκεφτούμε μια τέτοια λύση;  

Μέτρα και σταθμά

Για άλλη μια φορά η λωρίδα της Γάζας γίνεται θέατρο ενός φρικτού παραλόγου, με απολογισμό μέχρι τώρα πάνω από 1030 νεκρούς Παλαιστινίους, από τους οποίους 218 παιδιά. Αν αθροίσουμε τους επιβάτες όλων των προσφάτων αεροπορικών τραγωδιών δεν ‘πιάνουμε’ τον αριθμό αυτό. Κι όμως, για την περίπτωση του Μαλαισιανού αεροπλάνου στην Ουκρανία ήδη συζητούνται διεθνείς κυρώσεις με δυνητικές σοβαρές συνέπειες για όλη την Ευρώπη. Δεν ακούσαμε να γίνεται ανάλογη συζήτηση για τους δράστες της Γάζας (δεν τους γνωρίζουμε μήπως;), που όχι μόνο "ταύτα ποιούσι, αλλά και συνευδοκούσι τοις πράττουσι", χειροκροτώντας κάθε οβίδα που πέφτει στο Παλαιστινιακό έδαφος από καναπέδες στημένους στους γύρω λόφους, με τις μπύρες στο χέρι. Πόση ακόμη εξαχρείωση αντέχουμε; Για τους θεατές αυτούς η υπόθεση είναι ακόμη ένα reality show (ή ελληνικά ‘ρε-αλήτη σόου’, όπως το έλεγε κάποτε ο Χρ. Μιχαηλίδης): κάτι σαν Big Brother, Survival και τα συναφή. Με πραγματικά πυρά όμως. Κι αν καείς, πέθανες.
     Μόλις τις προάλλες γράφαμε για τη διεθνή δικαιοσύνη. Λοιπόν πριν όχι πολλά χρόνια η διεθνής κοινότητα αποφάσισε (σωστά ή λάθος, δεν το εξετάζουμε τώρα) ότι μια χώρα ονόματι Σερβία διέπραττε ανθρωπιστικά εγκλήματα εναντίον της Βοσνίας και έπρεπε γι’ αυτό να βομβαρδισθεί. Όπερ και εγένετο, με τα γνωστά αποτελέσματα. Εδώ και κάμποσες μέρες μια άλλη χώρα μεταχειρίζεται με ανάλογο τρόπο τους ετεροθαλείς αδελφούς της. Δεν πιστεύω σε καμία περίπτωση ότι οι βομβαρδισμοί λύνουν προβλήματα. Απλώς αναρωτιέμαι τι ακριβώς αποτελεί ανθρωπιστικό έγκλημα στα βιβλία της δίγλωσσης διεθνούς κοινότητας.

Πατριδογνωσία

Μερικές μέρες περιπλάνησης στην ελληνική ύπαιθρο αρκούν για να καθαρίσει το μυαλό μας από την πλύση εγκεφάλου από πολιτικούς και δημοσιογράφους, από οικονομικά τεχνάσματα και στρατηγικά εγκλήματα. Να μας δείξουν πώς θα μπορούσαμε να είμαστε πιο απλοί, δημιουργικοί, παραγωγικοί, χρήσιμοι και αλληλέγγυοι, πιο κοντά στην πραγματική ζωή, σε όλα αυτά που ξεπερνούν τα μικροπροβλήματά μας, στην πλάση και τον Πλάστη μας. Μια δόση πραγματική Ελλάδα κάθε τόσο λειτουργεί σαν μια ‘αναζωπύρωση’ εμβολιασμού, μας δίνει αντισώματα προστατευτικά από ξένα σώματα, μικρόβια, ιούς, επιδημίες και ό,τι άλλο επιβουλεύεται την ψυχική μας υγεία, αποτρεπτικά από κάθε είδους παρεκτροπές. 

 Γαλαξίδι, από μακριά και από κοντά

 Ναυτικό Μουσείο Γαλαξιδίου

 Ανεβαίνοντας προς το Ευπάλιο

 Μονή Παναγίας Βαρνάκοβας

 Ναύπακτος, από το κάστρο

 Λίμνη Τριχωνίδας

 Μονή Αγ. Κοσμά Αιτωλού (Μέγα Δένδρο)

 Αναπαράσταση Κρυφού Σχολειού (Αγ. Παρασκευή Μάνδρας)

 Μονή Εισοδίων Θεοτόκου (Μυρτιά Τριχωνίδος)

 Η Τριχωνίδα από ψηλά

 Βουνά ατελείωτα, από Θέρμο προς Προυσό

 Τα κηροπήγια της φύσης

 Παναγία Προυσιώτισα

 Φεύγοντας από τον Προυσό...

 ... και από το Καρπενήσι προς την Καρδίτσα

     Αν (μια σκέψη κάνω) πριν φύγουμε από τον τόπο μας ή κάθε φορά που σκεφτόμαστε τη φυγή σαν λύση, παίρναμε τα βουνά και τις παραλίες για μερικές μέρες, μαζεύοντας εικόνες, ρουφώντας μυρωδιές, αφήνοντας το μυαλό μας ανοιχτό να ποτίσει ατμόσφαιρα... τελικά θα φεύγαμε άραγε;

Ευρηματικότητα

Το τελευταίο (= πιο πρόσφατο) επεισόδιο σύγκρουσης στη Γάζα ήδη προχώρησε από τους αεροπορικούς βομβαρδισμούς στις χερσαίες επιχειρήσεις, με φονικές συνέπειες. Όπως διαβάζω στη Guardian, το Ισραήλ χρησιμοποιεί εκτός άλλων όπλων και οβίδες με βελάκια (flechette shells). Πρόκειται για οβίδες που εκτοξεύονται συνήθως από τανκ, εκρήγνυνται στον αέρα και απελευθερώνουν χιλιάδες μεταλλικά βελάκια μήκους 3,75 εκατοστών [φωτογραφία], που διασπείρονται σε μια κωνική ζώνη μήκους 300 μέτρων και πλάτους περίπου 90 μέτρων. Και όποιον πάρει ο Χάρος...  Αυτό θα πει ‘πατήρ πάντων πόλεμος’: τόσες δημιουργικές εφαρμογές έχουν τη ρίζα τους σε πολεμικές επιχειρήσεις.
      Διαβάζω ακόμη ότι τέτοια βλήματα χρησιμοποιήθηκαν από το Ισραήλ και παλαιότερα, και μάλιστα η χρήση τους χαρακτηρίσθηκε νόμιμη από το ανώτατο δικαστήριο της χώρας. Τουλάχιστον όσοι θα σκοτωθούν από αυτά θα έχουν την ικανοποίηση ότι πέθαναν νόμιμα.

[Σκίτσο του Α. Πετρουλάκη, Καθημερινή 20/7/2014]

Απόδειξη

«Ο κ. Κ. βρίσκεται στην αίθουσα αναμονής», με ενημερώνει η ρεσεψιόν της κλινικής. Το όνομα δεν μου λέει τίποτε. Η κλήση, στα μισά μιας παρακέντησης, δεν είναι ιδιαίτερα ευπρόσδεκτη: ακόμη μια εκκρεμότητα, τελευταία μέρα πριν από τις διακοπές. Καινούργιος ασθενής, θα χρειασθεί αρκετό χρόνο για να τον βάλω σε σειρά. Ελπίζω το πρόβλημά του να μην είναι ιδιαίτερα σύνθετο.
     Τελειώνω τις άλλες μου εργασίες, βγαίνω στο σαλόνι και φωνάζω το όνομά του. Σηκώνεται και με χαιρετάει ένας πρόωρα γηρασμένος, ασπρομάλλης, κάτισχνος άνδρας, που συνοδεύεται από τη γυναίκα και το γιο του. «Γιατρέ, τον έχετε ξαναδεί πριν από χρόνια», μου λέει η γυναίκα που θυμάται όλες τις λεπτομέρειες, ενώ εγώ έχω ξεχάσει τα πάντα. «Για να δείτε...». Βγάζει από το πορτοφόλι της μια διπλωμένη απόδειξη και μου τη δίνει. Από μακριά αναγνωρίζω τη σφραγίδα και τον γραφικό χαρακτήρα μου. Χρονολογία: 1999. Το ποσό είναι σε δραχμές, η διεύθυνση εκείνη του παλιού μου ιατρείου, το τηλέφωνο γραμμένο με το παλιό σύστημα, με 0 αντί για 2 μπροστά. «Από αυτή σας ξαναβρήκαμε», προσθέτει. Της την επιστρέφω κουνώντας το κεφάλι, αναλογιζόμενος ότι τίποτε δεν πάει χαμένο στον κόσμο.

Δικαιοσύνη

Το έμαθα νωρίς το πρωί από το ραδιόφωνο: σήμερα είναι η Παγκόσμια Ημέρα Διεθνούς Δικαιοσύνης. Ένιωσα την αυθόρμητη ανάγκη να γελάσω φωναχτά για την έννοια αυτή: προφανώς κάποιοι ‘μεγάλοι’ είχαν μια ιδιόρρυθμη αίσθηση του χιούμορ όταν την καθιέρωναν, ή απλώς εκδήλωναν έναν ευσεβή πόθο, να δουν κάποια μέρα να επιτυγχάνεται διεθνώς Δικαιοσύνη (με κεφαλαίο Δ) και όχι να επικρατεί το σύνηθες ‘δίκαιο’ του ισχυροτέρου ή του πλουσιωτέρου. Όταν π.χ. η μία κλασική υπερδύναμη του πλανήτη δεν αναγνωρίζει στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης την αρμοδιότητα να δικάζει τους πολίτες της, τότε για ποια ακριβώς ‘διεθνή δικαιοσύνη’ κοπτόμεθα;
     Φαίνεται ότι η έννοια της δικαιοσύνης, όπως και η αίσθηση του χιούμορ, διαφέρει από πολιτισμό σε πολιτισμό. Πόσοι Έλληνες γελούν με αμερικάνικα ανέκδοτα;

Προσγείωση

Επιστρέφει κανείς από τον αλλιώτικο κόσμο του Αγίου Όρους και βρίσκεται πάλι στο παγκόσμιο ‘καζάνι’ που βράζει με πολλές φωτιές αναμμένες. Το Ισραήλ βομβαρδίζει τη Γάζα (για πρώτη φορά μήπως;) και ο Στήβεν Χώκινγκ του κηρύσσει ακαδημαϊκό μποϊκοτάζ (κάτι τέτοιο ‘πονάει’, όταν προέρχεται από ένα όνομα μεγάλου επιστημονικού διαμετρήματος: ο πόλεμος λάσπης εναντίον του δεν μπορεί εύκολα να έχει αποτέλεσμα, παρόλο που ήδη διεξάγεται σε ευρεία κλίμακα. Βόμβα στο Αφγανιστάν σκοτώνει 89 άτομα. Θανατηφόρο δυστύχημα στον υπόγειο της Μόσχας με 20 νεκρούς. Η Βρετανία καθελκύει δυο τεράστια αεροπλανοφόρα με συνολικό κόστος 6,5 δισεκατομμύρια λίρες (για ποιο σκοπό άραγε;), σε εποχή που κάνει δραστικές περικοπές σε όλα τα κοινωνικά προγράμματα και φορολογεί τα υπνοδωμάτια. Και πάλι στη Βρετανία, συλλαμβάνεται μετά από ηλεκτρονική ανίχνευση ένας 57χρονος που σχεδίαζε να αποκεφαλίσει και να καταβροχθίσει μια 14χρονη! Ο σύγχρονος πολιτισμός σε όλο το μεγαλείο του: ακόμη και καννιβάλους κατασκευάζει. Όπως θα μας θύμιζε ο Ντοστογιέφσκι, κουνώντας απαισιόδοξα το κεφάλι («Σας τόλεγα εγώ...»), δίχως Θεό όλα επιτρέπονται.

Επάνοδος

Εδώ είμαστε και πάλι, μ' ένα μικρό οπτικό δείγμα των προσφάτων εμπειριών, αλλά βέβαια αυτές που δεν φαίνονται είναι καλύτερες...

 

 

 

 

 

 

 

Αυριανισμός;

Πριν αρκετά χρόνια κυκλοφορούσε το ακόλουθο ανέκδοτο. Ο μικρός: "Μπαμπά, πετάει ο γάιδαρος, το γράφει στην εφημερίδα!". Ο πρασινοφρουρός μπαμπάς, αφού ρίχνει ένα μπάτσο στον μικρό για τις 'χαζομάρες του', παίρνει στα χέρια τη γνωστή φυλλάδα, ρίχνει μια ματιά στο πρωτοσέλιδο και μουρμουρίζει συγκαταβατικά: "Αφού το λέει και η εφημερίδα..., εν πάση περιπτώσει,πάει  60-70 μέτρα και πέφτει".
     Έτσι και τώρα. "Το άνοιγμα των μαγαζιών τις Κυριακές είναι μεταρρύθμιση, το γράφει και η εφημερίδα!" Όχι η Αυριανή πλέον, στο κόλπο πέρασε και η κλασική Καθημερινή. Δυστυχώς.
     Πάντως προς το παρόν ακολουθώ το παράδειγμα του Μανώλη Μητσιά, και:

"τώρα οδοιπόρος τραβάω για τ' Άγιον Όρος

αχ τον κόσμο τούτονε τον έχω βαρεθεί."

     Εις το επανιδείν.

Γλωσσομπέρδεμα

Η είδηση, από τη σημερινή Καθημερινή, έχει την δική της αξιοπρόσεκτη πλευρά:

  "Αίτημα λήψης ασφαλιστικών μέτρων υπέβαλε ο υφυπουργός Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας Γεράσιμος Γιακουμάτος στην Επιτροπή Ανταγωνισμού, κατά επιχείρησης στην περιοχή της Ακρόπολης που πωλούσε το εμφιαλωμένο νερό προς τρία ευρώ (στη συσκευασία του ενός λίτρου), για πιθανή παράβαση του άρθρου 2 του ν. 3959/2011.
      Υπενθυμίζεται ότι στις αρμοδιότητες της Επιτροπής είναι η λήψη ασφαλιστικών μέτρων, όταν πιθανολογείται παράβαση των άρθρων 1, 2 και 11 ν. 3959/11. δηλαδή ο νόμος απαγορεύει την καταχρηστική εκμετάλλευση από μία ή περισσότερες επιχειρήσεις με δεσπόζουσα θέση στο σύνολο ή μέρος της αγοράς της Ελληνικής Επικράτειας και απαγορεύει όλες οι συμφωνίες και εναρμονισμένες πρακτικές μεταξύ επιχειρήσεων και όλες οι αποφάσεις ενώσεων επιχειρήσεων, οι οποίες έχουν ως αντικείμενο ή ως αποτέλεσμα την παρεμπόδιση, τον περιορισμό ή τη νόθευση του ανταγωνισμού στην Ελληνική Επικράτεια, και ιδίως εκείνες οι οποίες συνίστανται στον άμεσο ή έμμεσο καθορισμό των τιμών αγοράς ή πώλησης ή άλλων όρων συναλλαγής."

     Δεν αναφέρομαι βέβαια στην ενέργεια του υπουργού, που ελπίζω να ενεργήσει ως ανασταλτικός παράγων για παρόμοιες πρακτικές αισχροκέρδειας και εκμετάλλευσης των διψασμένων τουριστών (αν και θα περίμενα να την κλείσει αμέσως την επιχείρηση και όχι να την παραπέμψει). Το αξιοπρόσεκτο είναι η δεύτερη παράγραφος, που μου θύμισε έναν παλαιό φιλόλογό μας: κάθε φορά που παρέδιδε Θουκυδίδη, δεν παρέλειπε να αναφωνεί: "Τι μακροπερίοδος λόγος!". Έτσι κι εδώ. Χρειαζόμαστε συντακτική ανάλυση, με καταγραφή των υπαρχόντων λαθών, μήπως και καταλάβουμε τι ακριβώς θέλει να πει ο του νόμου ποιητής.

Ολοκληρωτισμός

Πρόσφατα ο καθηγητής Ν. Μαραντζίδης έπεσε θύμα άγριου ξυλοδαρμού από δυο νεαρά υποκείμενα που δεν ήξεραν καν ποιος είναι, και τα οποία έσπευσαν να δικαιολογήσουν διάφοροι εκπρόσωποι του αριστερού χώρου. Χθες έγραψε στην 'Καθημερινή' ένα άρθρο με τίτλο ‘Η Κοινοτοπία του Κακού και το πνεύμα του ολοκληρωτισμού’, όπου αναρωτιέται τι είναι αυτό που ωθεί ανθρώπους να συμπεριφέρονται με τέτοιο τρόπο. Φανατισμός, έλλειψη λογικής, αδυναμία διάκρισης καλού και κακού υπό την επήρεια μιας ‘μεσσιανικού’ τύπου ολοκληρωτικής ιδεολογίας, ανεξαρτήτως χρώματος, που ενεργεί ως ‘όπιο του λαού’, είναι οι ερμηνείες που δίνει. Το συμπέρασμά του; ‘Μακροπρόθεσμα η απάντηση είναι μόνο μία: η ανθρωπιστική παιδεία και η επίμονη καλλιέργεια των αξιών του σεβασμού του άλλου και της ανεκτικότητας. Ο μεσσιανισμός αντιμετωπίζεται μόνο με παιδεία και Κράτος Δικαίου. Σε τελική ανάλυση, από τότε που μάθαμε για το Αουσβιτς και τα Γκουλάγκ, από τότε που η δύναμη του ολοκληρωτισμού αφάνισε εκατομμύρια ανθρώπους σε Ανατολή και Δύση, δεν έχουμε πια καμιά δικαιολογία.’
     Πράγματι, δικαιολογία δεν έχουμε. Εκτός αν ο βαθμός στραβισμού μας είναι τέτοιος που βλέπει κάθε φορά μόνο τον ένα ολοκληρωτισμό, αγνοώντας ηθελημένα τον άλλο, ή, ακόμη χειρότερα, βαφτίζοντάς τον ‘δημοκρατία’, ‘λαϊκό αγώνα’ ή ό,τι άλλο.

Αξιοκρατία

Πρόσφατη η είδηση. Δυο νέοι έλληνες, προφανώς ‘αετοί’ στη σύγχρονη τεχνολογία και παντρεύοντας τις εξειδικευμένες γνώσεις τους με την διαχρονική ρήση ότι ‘πενία τέχνας κατεργάζεται’, δημιούργησαν ηλεκτρονικό ιό, τον διέδωσαν μέσω Facebook και άρχισαν να εισπράττουν ψηφιακό χρήμα (τα λεγόμενα bitcoins) από διάφορα θύματα. Για να αποδείξουν με μοντέρνο τρόπο ότι ακόμη και οι άυλοι θησαυροί βρίσκονται ‘επί της γης, όπου σης και βρώσις αφανίζει και όπου (ηλεκτρονικοί) κλέπται διορύσσουσι και κλέπτουσι’.
     Μπράβο βέβαια σ’ αυτούς που τους ανακάλυψαν, μέσα από συνθετες εφαρμογές και διαδικτυακούς δρόμους. Ωστόσο, νομίζω ότι η τιμωρία τους θα πρέπει να έχει τη μορφή κοινωνικής εργασίας: να τους προσλάβουν με σύμβαση αορίστου χρόνου στο ελληνικό δημόσιο, ώστε να προσφέρουν τις πολύτιμες υπηρεσίες τους εκεί που θα αποδώσουν περισσότερο για το κοινό καλό, με μισθό βέβαια. Καλύτερο ‘βιογραφικό’ δεν θα μπορούσε να υπάρξει για τέτοιες θέσεις. Η πρόταση κατατίθεται χωρίς διάθεση ειρωνείας ή αστεϊσμού: τέτοια ταλέντα είναι κρίμα να πηγαίνουν χαμένα ή να αναγκάζονται να στρέφονται στο οικονομικό έγκλημα.

ΔΕΗ και δέος

Θα μπορούσε κανείς να θυμηθεί το δίλημμα του Οδυσσέα: Σκύλλα ή Χάρυβδη; Από τη μια, βέβαιος θάνατος για κάποιους. Από την άλλη, τσάκισμα του καραβιού με δυνητικό χαμό των πάντων. Έτσι κι εδώ. Από τη μια μεριά, μια κυβέρνηση που, ακόμη κι αν έχει καλές προθέσεις (που είμαι διατεθειμένος να αναγνωρίσω μέχρι σημείου), ενεργεί υπό το κράτος της ομηρίας στους δανειστές και μέσα στη δεινή πραγματικότητα του οικονομικού χρέους και δεν ‘πείθει’ πάντα με τις επιλογές της. Από την άλλη, ένα παρακράτος συνδικαλιστών που βλέπει τα προνόμιά του να απειλούνται με οριστική εξαφάνιση και παλεύει να τα διατηρήσει υπό τον μανδύα του αγώνα για το εθνικό συμφέρον, χωρίς να διστάζει να απειλεί την ηλεκτροδότηση της χώρας (όπως έκανε ανέκαθεν) για να το πετύχει. Ο γκρεμός και το ρέμα.   
     Ευτυχώς ήρθε να μας διασκεδάσει η αποφθεγματική ρήση κυανού βουλευτή ότι «το ηλεκτρικό ρεύμα δεν είναι κοινωνικό αγαθό». Σίγουρα πολλά πράγματα έχουν γίνει τόσο ‘φυσικά’ και αυτονόητα (όπως το ότι με το πάτημα ενός κουμπιού καλύπτουμε πρακτικά όλες μας τις καθημερινές ανάγκες) που είναι περίπου αόρατα. Προτείνουμε λοιπόν να πάει ο εν λόγω βουλευτής να ζήσει για μια εβδομάδα (όχι διακοπών, αλλά κανονική, εργάσιμη) υπό συνθήκες γκαζόλαμπας. Να κάνει μπάνιο στη σκάφη με νερό που θα το βράζει στο καζάνι με τα ξύλα. Να κοιμάται με τις κότες. Να επικοινωνεί με ταχυδρομικά περιστέρια. Να μαγειρεύει στη γκαζιέρα. Να αγοράζει πάγο για την παγωνιέρα όπου θα συντηρεί τα τρόφιμά του. Θα χάσει βέβαια τα υπόλοιπα παιχνίδια του Μουντιάλ, αλλά τι να κάνουμε; Τον μεγάλο τελικό Αγγλίας-Γερμανίας το 1966 (για την ιστορία, 4-2 υπέρ των Άγγλων) από το τρανζιστοράκι τον είχα ακούσει. Και ελπίζω να μη χρειάζεται στο σπίτι του συμπυκνωτή οξυγόνου, ηλεκτρικό νεφελοποιητή, αναπνευστήρα ή όποια άλλη ιατρική συσκευή επιβίωσης. Κι όταν με το καλό ολοκληρώσει επιτυχώς την περίοδο της δοκιμασίας του, να τον προτείνει η κυβέρνηση για το αξίωμα του Προέδρου. Οπωσδήποτε πολλά θα έχει να προσφέρει στην πατρίδα από την πολύτιμη πείρα που θα αποκομίσει.  
     Εδώ που τα λέμε, μια ‘σχολή βουλευτών’, σ’ ένα ερημονήσι με τέτοιες συνθήκες, θα μπορούσε να διδάξει πολλά σε όλους τους υποψήφιους εθνοπατέρες. Κάτι σαν κέντρο εκπαιδεύσεως. Και όποιος αντέξει.
 
    

Πολιτιστικά

Άλλα σκεφτόμουν να γράψω (περιΔΕΗς γαρ), αλλά έμαθα από τα Μέσα ότι η Άννα Συνοδινού, μεγάλη κυρία του ελληνικού θεάτρου και του εν γένει πολιτισμού, βρίσκεται εδώ και μέρες στο νοσοκομείο ‘Σωτηρία’ σε κρίσιμη κατάσταση. Αναζήτησα τις σχετικές αναφορές: κατά μία εκδοχή (συμπτωματικά αριστερή) αντιμετωπίζει οικονομικά προβλήματα ακόμη και για την κάλυψη των εξόδων της νοσηλείας της. Κατά άλλη εκδοχή (συμπτωματικά κυβερνητική), οποιαδήποτε δαπάνη πέραν της ασφαλιστικής της κάλυψης θα καλυφθεί από το ελληνικό δημόσιο. Τηλεόραση δεν άνοιξα και δεν γνωρίζω αν απασχόλησε το καθημερινό κουτσομπολιό. Ωστόσο διάβασα ότι ο ανιψιός της ζήτησε από τα μέσα ενημέρωσης «αυτές τις δύσκολες ώρες, να υπάρξει σεβασμός και στο όνομα και στην κατάσταση της κ. Συνοδινού» και «να περιοριστεί στο ελάχιστο η σχετική αρθρογραφία για τη μεγάλη ηθοποιό». Ας ευχηθούμε να βελτιωθεί η κατάσταση της υγείας μιας γυναίκας που μόνο θετικά δείγματα γραφής έδωσε στη μακρά ζωή της.

Δικαιοσύνη

Πριν 43 χρόνια, τον Αύγουστο του 1971, στη διάρκεια αστικών ταραχών στο Ballymurphy της Βόρειας Ιρλανδίας, Άγγλοι στρατιώτες του Συντάγματος Αλεξιπτωτιστών πυροβόλησαν και σκότωσαν μέσα σε 36 ώρες δέκα Ιρλανδούς πολίτες διαφόρων ηλικιών, μεταξύ τους κι έναν 40χρονο ιερέα που προσευχόταν στο δρόμο πάνω από έναν ετοιμοθάνατο. Η σφαγή αυτή προκάλεσε γενικευμένες εξεγέρσεις σε όλη την επαρχία με ακόμη περισσότερα θύματα και οδήγησε μερικούς μήνες αργότερα στη λεγόμενη ‘Ματωμένη Κυριακή’ (Bloody Sunday). Οι τότε ανακρίσεις από τη στρατιωτική αστυνομία είχαν τελείως επιπόλαιο χαρακτήρα: όλοι οι στρατιωτικοί που κατέθεσαν υποστήριξαν ότι τα θύματα έφεραν όπλα και ότι πυροβολήθηκαν σε αυτοάμυνα. Κανείς δεν κρίθηκε ένοχος.
     Μετά από 43 χρόνια, οι δικαστικές αρχές της Βόρειας Ιρλανδίας πείσθηκαν να ανοίξουν και πάλι τον φάκελλο της σφαγής και να επανεξετάσουν τα τραγικά εκείνα συμβάντα [ΕΔΩ]. Όπως λένε οι συγγενείς των θυμάτων, «εμείς ξέρουμε ότι οι νεκροί δεν οπλοφορούσαν, αλλά θα πρέπει να υπάρξει και επίσημη αναγνώριση και ομολογία της αλήθειας». Δεν ξέρω αν τα εγκλήματα έχουν νομικά παραγραφεί, αλλά το γεγονός ότι αναψηλαφάται μια τέτοια υπόθεση λέει κάτι για τον δικαστικό πολιτισμό μιας χώρας. 
     Από την άλλη μεριά βέβαια, το ξύσιμο τέτοιων πληγών μπορεί να έχει και αρνητικό αποτέλεσμα καθώς ξαναφέρνει στο προσκήνιο επώδυνες μνήμες και σκληρές εμπειρίες. Όσο κι αν η χρονική απόσταση αμβλύνει τα ψυχικά τραύματα, αυτά συχνά δεν παύουν να υπάρχουν κάτω από την επιφάνεια. Η αναμόχλευσή τους δεν είναι απλή υπόθεση και μπορεί να γίνει μόνο αν κάποιος έχει γαληνεύσει με τον εαυτό του και έχει αποφασίσει ότι η συγχώρηση είναι η καλύτερη θεραπεία.

Όπως εδώ

Μπορεί για την Εθνική Ελλάδος η πορεία προς το Παγκόσμιο Κύπελλο να σταμάτησε προχθές, ωστόσο το γενικό ενδιαφέρον παραμένει στραμμένο στη Βραζιλία και σε ό,τι σχετίζεται έστω και περιθωριακά με το Μουντιάλ. Ένα από τα γεγονότα που δεν άκουσα να σχολιάζεται ήταν αυτό που μου έστειλαν ηλεκτρονικά τις προάλλες σχετικά με τη συμπεριφορά των Ιαπώνων θεατών. Η Ιαπωνία, αν και προηγήθηκε στον πρώτο της αγώνα για τη διοργάνωση με την Ακτή Ελεφαντοστού, στο τέλος δεν πήρε τίποτα, αφού ηττήθηκε με 2-1. Παρά την ήττα και την απογοήτευση, αμέσως μετά την λήξη της αναμέτρησης αρκετοί Ιάπωνες παρέμειναν στις εξέδρες, όχι για να διαμαρτυρηθούν στον διαιτητή ή να γκρινιάξουν στους παίκτες της ομάδας τους που προσπάθησαν για τη νίκη, αλλά για να μαζέψουν τα σκουπίδια που οι ίδιοι άφησαν. Οι υπεύθυνοι του γηπέδου έμειναν με το στόμα ανοιχτό μιας και δεν περίμεναν κάτι τέτοιο, ενώ η υποδειγματική ενέργεια των Ιαπώνων σχολιάστηκε θετικά από τον διεθνή Τύπο. Οι σχετικές φωτογραφίες δημοσιεύθηκαν σε όλες τις βραζιλιάνικες αθλητικές ιστοσελίδες, οι οποίες με την σειρά τους εκθείαζαν τον πολιτισμό και την συμπεριφορά των Ιαπώνων. 

Σημείωση: Η είδηση και οι εικόνες είναι παρμένα από ΕΔΩ. Μη κάνετε τον κόπο να διαβάσετε τα σχόλια, διότι θα χάσετε την όποια ιδέα ίσως να είχατε για τους Έλληνες αναγνώστες.