Μετά είκοσι έτη

Σαν σήμερα το 1994 επέστρεψα από τη Βρετανία στην Ελλάδα όχι για διακοπές αλλά με την απόφαση και την προοπτική της μόνιμης εγκατάστασης. Ο χρόνος της όποιας εκπαίδευσης και εμπειρίας είχε συμπληρωθεί, και κάθε περαιτέρω παράταση της ‘υπερορίας’ θα έπαιρνε πλέον χαρακτήρα διαρκείας. Μέσα στην εικοσαετία αυτή η πατρίδα μου πρόσφερε (και συνεχίζει να μου προσφέρει) και χαρές και απογοητεύσεις. Δεν θα μπορούσε να είναι κι αλλιώς: το ‘μίγμα’ είναι παγκόσμιο, με τα συστατικά να διαφέρουν σε αναλογία από τόπο σε τόπο. Για πολλά χρόνια σκεφτόμουν ότι καλά θα ήταν να δουλεύω από τις 9 το πρωί ως τις 6 το απόγευμα κάπου αλλού στην Ευρώπη, και να βρίσκομαι στην Ελλάδα μόνο τις ώρες της ανάπαυσης. Τρεις φορές απέδρασα κάποιους καλοκαιρινούς μήνες για προσωρινή εργασία στην Αλβιώνα, για φόρτιση της μπαταρίας. Σιγά-σιγά η ουτοπική αυτή φαντασία έσβησε, και αποδέχθηκα την πραγματικότητα.
     Λοιπόν, είμαστε ευδαίμονες που ζούμε στην Ελλάδα και όχι στη Γάζα, στο Σουδάν, τη Συρία, την Ουκρανία, και σε πολλές άλλες πυρίκαυστες ζώνες του πλανήτη. Απολαμβάνουμε φυσικό κάλλος, ποιότητα ζωής, ανθρώπινες σχέσεις και πνευματική ζωή (ακόμη) που δεν θα βρίσκαμε πουθενά αλλού. Θα μπορούσαμε βέβαια να είμαστε πολύ καλύτεροι αν δεν κλωτσούσαμε μόνοι μας τις ευκαιρίες που μας δίνονται. Θα μπορούσαμε να είμαστε πιο συνεπείς στα καθήκοντά μας και πιο έντιμοι απέναντι στους εαυτούς μας και τους άλλους. Θα μπορούσαμε να παίρνουμε πιο σοβαρά τις υποχρεώσεις μας και να μην έχουμε μόνο ‘τζάμπα’ απαιτήσεις και διεκδικήσεις. Θα δεχόμασταν ότι οι τύχες μας είναι σε μεγάλο βαθμό στα δικά μας χέρια και δεν μας φταίνε πάντα κάποιοι επίβουλοι. Θα αναγνωρίζαμε το κοινό συμφέρον, ότι στη ‘βάρκα’ είμαστε όλοι μαζί και ότι από τη συμπεριφορά του καθενός μας εξαρτάται αν θα βουλιάξουμε ή θα επιπλεύσουμε. Και χωρίς καμιά έπαρση, κομπασμό ή περιφρόνηση για όλους τους άλλους λαούς, θα θυμόμασταν να πούμε με την καρδιά μας: «Δόξα τω Θεώ, είμαστε Έλληνες Χριστιανοί και ζούμε στην Ελλάδα!»