Απόδραση

Τέλος Αυγούστου, και η πιο καλή εποχή για μια όψιμη θερινή απόδραση. Δεν χρειάζονται πολλές μέρες: λίγη καλή διάθεση, όρεξη για ψάξιμο (αφήνουμε στην άκρη τα προμελετημένα), Πέμπτη βράδυ το αποφασίσαμε, Παρασκευή μεσημέρι φύγαμε, Δευτέρα γυρίσαμε από το νότιο άκρο του Πηλίου (Αγία Κυριακή), γεμάτοι εικόνες, εμπειρίες, ιδέες για μελλοντική επάνοδο... και βλέπουμε.

 

 

 

 

 

Αδειοδότηση

Εδώ και μήνες στην Ελλάδα παρακολουθούμε την προετοιμασία μιας διαδικασίας, που τώρα έφτασε πλέον στο στάδιο της εκτέλεσης: ποιοί θα αποκτήσουν τελικά άδειες τηλεοπτικών σταθμών εθνικής εμβέλειας. Δεν έχουμε βέβαια καμία σχέση με κανέναν από τους εμπλεκομένους, και το όλο θέμα θα μπορούσε να μας αφήνει παγερά αδιάφορους (όπως π.χ. ένα παιχνίδι μπέιζ-μπολ μεταξύ δυο αγνώστων ομάδων των ΗΠΑ: ούτε τις ομάδες ξέρουμε, ούτε τους κανόνες του παιχνιδιού καταλαβαίνουμε). Στην τηλεόραση βλέπουμε μόνο κανένα δελτίο ειδήσεων ή την πρόσφατη Ολυμπιάδα. Προφανώς βέβαια δεν ισχύει το ίδιο για τον υπόλοιπο κόσμο -- το ‘κοινό’ -- προς τον οποίο απευθύνονται οι ενδιαφερόμενοι να κινούν εις το εξής τα νήματα. Ωστόσο, κάποιες σκέψεις μπορούμε να τις κάνουμε, όσο γίνεται πιο ελεύθερα.
     Λοιπόν, κάποτε θεωρήθηκε ότι τα δημόσια ΜΕ στην Ελλάδα ήταν ουσιαστικά κομματικές/κυβερνητικές ντουντούκες, και κάποιοι τόλμησαν το πείραμα της ιδιωτικής TV. Ζήσαμε την εποχή εκείνη, και τη χαιρετίσαμε ως βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση της ενημέρωσης. Μετ’ ου πολύ βέβαια διαπιστώσαμε κάτι που είναι παγκόσμια γνωστό: ότι ούτε ειδήσεις δεν μαθαίνει κανείς τζάμπα -- ας είναι καλά οι διαφημίσεις. Επίσης, μάθαμε ότι την ίδια είδηση μπορεί κανείς να την πει με άλλες λέξεις, άλλο χρώμα στη φωνή, άλλον τονισμό, σε διαφορετική σειρά στο δελτίο, με μισόκλειστα ή γουρλωμένα μάτια, σοβαρά ή με ένα ελαφρό μειδίαμα, ή και να την παραλείψει εντελώς. Όχι από καπρίτσιο, αλλά διότι έτσι θέλει το αφεντικό (κράτος ή ιδιώτης). Πρακτικά, η ‘ενημέρωση’ (απαραίτητα τα εισαγωγικά) είναι ένα μέσον, όργανο, εργαλείο κατασκευής και διαχείρισης καταστάσεων, άσκησης πολιτικής, και τελικά πορισμού προσόδων. Με άλλα λόγια, στο καζίνο των αδειών παίζονται πολλά, και όχι μόνο λεφτά. Γι’ αυτό και ο σχετικός θόρυβος για την αδειοδότηση.
     Όχι βέβαια ότι δεν χρειάζονται άδειες: απαραίτητες είναι. Όταν δεν μπορείς ούτε ρούχα να πλένεις χωρίς άδεια, είναι δυνατόν να ασκείς δημόσια προπαγάνδα εθνικής εμβέλειας έτσι, χωρίς κανένα φραγμό; Από εδώ και στο εξής η πλύση εγκεφάλου θα γίνεται κανονικά και με τον νόμο.

Παιδέματα

Θυμάστε το παλιό σύνθημα «Έξω οι βάσεις!»; Φαίνεται ότι κάποιοι στο Υπουργείο Παιδείας δεν το έχουν ξεχάσει, αλλά το ερμηνεύουν κάπως διαφορετικά, κι έτσι, όπως δείχνουν τα πρόσφατα αποτελέσματα των πανελλαδικών (ή όπως αλλιώς τις λένε) εξετάσεων, περνάει κόσμος στα Ανώτατα (!) Ιδρύματα χωρίς καμία βάση, με μονάδες που ούτε για παιδικό σταθμό δεν αρκούν. Γιατί; Μα διότι ο αριθμός των φοιτητών (με ή χωρίς εισαγωγικά) μειώνει τον αριθμό των ανέργων: πας φοιτητής μη άνεργος στις στατιστικές της χώρας (στους ανέργους θα προστεθεί αργότερα). Και η ανεργία είναι πολύ σοβαρή υπόθεση για να παίζουμε μαζί της.
     Μια εφημερίδα που υποστηρίζει ότι μόνοι εργοδότες της είναι οι αναγνώστες της αποκαλύπτει σήμερα ότι υπάρχουν ‘σοβαρές παρανομίες στα ιδιωτικά σχολεία’. Επειδή γνωρίζουμε την ιδιαίτερη αγάπη της κυβέρνησης για την ιδιωτική εκπαίδευση, αλλά και επειδή μας αρέσει και η πλήρης αλήθεια, θα είχε την καλοσύνη να μας παρουσιάσει ποια ακριβώς κατάσταση επικρατεί στα δημόσια σχολεία; Έτσι, για να συγκρίνουμε και να μπορούμε να βγάλουμε συμπεράσματα. Εκτός αν αυτά είναι εκτός ελέγχου.

Απόδοση

Εκκλησιαστικά ο όρος αναφέρεται στην ολοκλήρωση των ημερών που αφιερώνονται σε μια εορτή, στην εσχάτη ημέρα, όπου επαναλαμβάνεται η ακολουθία της κυρίας ημέρας. Ειδικά η απόδοση της Κοιμήσεως, τα λεγόμενα ‘εννιάμερα’ της Παναγίας, εορτάζεται σήμερα σε πολλούς ναούς ως κύρια ημέρα. Έτσι και στην Παναγία Φανερωμένη της Ν. Μηχανιώνας γίνεται την ημέρα αυτή η γνωστή μεγάλη πανήγυρις για τη θαυματουργή εικόνα που φιλοξενείται εκεί και λιτανεύεται το βράδυ της παραμονής. Είχαμε την ευλογία να παρευρεθούμε χθες βράδυ, μαζί με πλήθος κόσμου (φέτος βρέθηκε εκεί και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας), στην λιτανεία αυτή. Παρήγορη η σκέψη ότι και σε καιρούς δύσκολους και ‘περίεργους’ σαν τους δικούς μας οι θρησκευτικές παραδόσεις συνεχίζονται και ελκύουν την αγάπη και το ενδιαφέρον των Ελλήνων. Είθε η Παναγία να είναι πάντα αρωγός και σκέπη του έθνους μας, ‘άχρι τερμάτων αιώνος’.

Διλήμματα

«Άκουσε, συνάδελφε! Το τμήμα μου εφημερεύει για όλη τη Βόρειο Ελλάδα και μέχρι αύριο το πρωί θα έχει είκοσι εισαγωγές. Από ιατρικής πλευράς αποκλείεται να πάρω ασθενή που μπορεί να αντιμετωπισθεί εκεί που βρίσκεται».
     Κοφτή και ξεκάθαρη η απάντηση του συναδέλφου (άλλης ειδικότητος), και μια και έχει διατυπωθεί ήδη τρεις φορές, δεν σηκώνει αντίρρηση. Σύμφωνα με την ιστορική γνωμοδότηση του Νασρεντίν Χότζα, κι αυτός δίκιο έχει, από τη σκοπιά του. Μικρή λεπτομέρεια: το «εκεί που βρίσκεται» είναι ιδιωτική κλινική, όπου το «μπορεί να αντιμετωπισθεί» είναι μεν ιατρικά ορθό και απόλυτα εφικτό, αλλά μεταφράζεται σε μερικές χιλιάδες ευρώ επιβάρυνση του αρρώστου. Το επιχείρημά μου ότι απευθύνομαι στο δημόσιο νοσοκομείο μετά από αίτημα της οικογένειας του ασθενούς για τον λόγο αυτό συναντά την ίδια ακριβώς απάντηση: «Δεν με ενδιαφέρει το οικονομικό μέρος, μόνο το ιατρικό».
     Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να αρχίσει ένας καυγάς. Πώς θα μπορούσα να παρακάμψω την άρνηση; Να μεταφέρω τον άρρωστο στα εξωτερικά του ιατρεία και να τον εγκαταλείψω εκεί; Μόνο την δική ταλαιπωρία του θα κέρδιζα. Να τον απειλήσω ότι θα καλέσω τα κανάλια; Θα χάσω τη μέρα μου, θα χαλάσω την καρδιά μου, και θα κερδίσω μια αμφίβολη δημοσιότητα. Να αναφέρω στη συζήτηση, έτσι μισοαδιάφορα, ότι είμαι μέλος του Πειθαρχικού Συμβουλίου του Ιατρικού Συλλόγου και ότι μας ενδιαφέρουν ιδιαίτερα περιπτώσεις άρνησης παροχής υπηρεσιών; Δεν είμαι σίγουρος αν θα το πάρει σωστά, και ο εκβιασμός δεν ήταν ποτέ η προσφιλής μου τακτική. Και το τελευταίο επιχείρημα: «Θα κάνατε το ίδιο αν οι συγγενείς σας είχαν προσεγγίσει ιδιαιτέρως;» Ο πιο σίγουρος τρόπος για να κάνεις έναν εχθρό. Δεν τον χρειάζομαι σαββατιάτικα. Έχω πιο σοβαρές ασχολίες.
     Τον ευχαριστώ, ευγενικά μεν αλλά ελπίζω με την σωστή δόση πίκρας, κλείνω το τηλέφωνο, καταχωνιάζω στην τσάντα μου το αναλυτικό ενημερωτικό σημείωμα που είχα ετοιμάσει για την περίσταση, μεταφέρω τα νέα στην οικογένεια. Ομολογώ ότι ξαφνιάζομαι με την στωική αντίδρασή τους: «Αφού δεν μας δέχονται, θα μείνουμε εδώ». Δεν ξέρω αν το είχαν ήδη μισοαποφασίσει, αν απλώς αποδέχονται το αναπόφευκτο, αν μέσα τους κάνουν ήδη τα μαθηματικά της ιδιωτικής χειρουργικής επέμβασης, πού θα τα βρουν, τι θα περικόψουν. Συνειδητοποιώ ότι πολύ λίγο γνωρίζουμε τους ανθρώπους, μόνο όσο εκείνοι μας αφήνουν να μαντέψουμε, και ότι άδικα θα είχα στήσει τον καυγά, με δυσμενείς επιπτώσεις για όλες τις πλευρές.
     Συνεννοούμαι τηλεφωνικά με τον χειρουργό, ενημερώνω τον άρρωστο και την οικογένεια για το πρόγραμμα, τέλος. Τώρα μπορώ να φύγω για τη θάλασσα ξελαφρωμένος. Τι θα κάνω την επόμενη φορά που θα ανακύψει τέτοιο δίλημμα; Έχει ο Θεός μέχρι τότε. Ελπίζω μόνο ότι δεν θα πάψει να με απασχολεί και το οικονομικό μέρος των προβλημάτων των ασθενών μου.  

Ξημερώματα

Σάββατο πρωί, "έννυχα λίαν", έχοντας ξυπνήσει από τη συνήθεια και από τη ζέστη, βρίσκομαι στην ευχάριστη θέση να παρακολουθώ ζωντανά τις προσπάθειες της Κατερίνας Στεφανίδη στο άλμα επί κοντώ που οδηγούν σε ακόμη ένα χρυσό μετάλλιο για την Ελλάδα (τρίτο χρυσό, έκτο στο φετινό σύνολο). Άξια πρωταθλήτρια και Ολυμπιονίκισσα, που συγχρόνως έχει πτυχίο Βιολογίας, μεταπτυχιακό Νευροψυχολογίας και κάνει και διδακτορικό. Να της ευχηθούμε πάντα ψηλά, σε όλα.

Μετάλλιο και θαύμα

Ένα ακόμη χάλκινο Ολυμπιακό μετάλλιο μας έφεραν σήμερα οι ιστιοπλόοι Παναγιώτης Μάντης και Παύλος Καγιαλής, χάνοντας το ασημένιο κυριολεκτικά πάνω στο νήμα του τελικού στα σκάφη ‘470’. Ωστόσο, το επίτευγμα αυτό παίρνει υποχρεωτικά τη δεύτερη θέση μετά το καινούργιο εγγόνι, έναν Κωνσταντίνο, που έφερε απόψε στον κόσμο η ανιψιά μας Μακρίνα. Ένα πραγματικό θαύμα, άξιο κάθε ευγνωμοσύνης και δοξολογίας. Δόξα τω Θεώ!

Άνοια

Λέξη που μας δημιουργεί αποστροφή, φόβο, απελπισία. Σκεφτόμαστε και απορούμε πώς είναι δυνατόν άνθρωποι φαινομενικά υγιείς με μυαλά εύστροφα, που πιάνουν πουλιά στον αέρα, να μετατρέπονται από τη μια μέρα στην άλλη σε πρόσωπα ανέκφραστα που δεν θυμούνται, δεν αναγνωρίζουν, δεν αντιδρούν συναισθηματικά, μαραίνονται και σβήνουν χωρίς να μπορούμε να αναστρέψουμε την κατάσταση αυτή, τόσο τραγική για τους θεατές όσο είναι αθέατη για τους πάσχοντες. Δεν αντέχουμε να φανταστούμε τους εαυτούς μας σε μια τέτοια κατάντια, χειρότερη και από τον θάνατο.
     «Γιατί έχουν αυξηθεί τόσο πολύ οι άνοιες;» με ρωτά η συνομιλήτριά μου, γυναίκα μορφωμένη, πνευματικά καταρτισμένη, σε ηλικία που «αρχίζω να ξεχνάω κι εγώ» όπως μου εκμυστηρεύεται. Δεν έχω βέβαια επιστημονική απάντηση στο ερώτημά της. Ωστόσο, κάνω τη σκέψη ότι αυτή η δυσάρεστη έκπτωση της νοημοσύνης ίσως είναι το αντίβαρο στην αχαλίνωτη αλαζονεία που έχουμε αναπτύξει εμείς οι άνθρωποι του 21ου αιώνα, βασισμένοι στην τεχνολογική μας πρόοδο και την επιστημονική μας υπερανάπτυξη. Αν βέβαια θελήσουμε να σταθούμε και να το δούμε φιλοσοφικά, μεταφυσικά, πνευματικά το πράγμα. Πολύ απλά, να σκεφθούμε ότι η νόηση, όπως και κάθε άλλο προσόν που διαθέτουμε, δεν είναι δικό μας εφεύρημα ή κατασκεύασμα. Διότι, «τί ἔχεις ὃ οὐκ ἔλαβες; εἰ δὲ καὶ ἔλαβες, τί καυχᾶσαι ὡς μὴ λαβών;» Μαζί με τη μνήμη του θανάτου, η σκέψη της άνοιας μπορεί να μας συγκρατήσει και να μας αποτρέψει από πολλά ολισθήματα που πηγάζουν από τον εγωισμό και την υπεροψία μας. Καθόλου ασήμαντο ένα τέτοιο όφελος.

Σθένος

Και μετά την συγκέντρωση και την 'χειρουργική' ακρίβεια της Άννας και την μυϊκή δύναμη και ευλυγισία του Λευθέρη, είδαμε σήμερα το ψυχικό σθένος και την απίστευτη αντοχή του Σπύρου Γιαννιώτη στον 'Μαραθώνιο' της κολύμβησης, στα 10 χιλιόμετρα. Το ασημένιο του μετάλλιο, "σαν χρυσό" όπως είπε και ο ίδιος, αφού το πήρε με τον ίδιο ακριβώς χρόνο με τον πρώτο, ήταν το επισφράγισμα μιας επίμονης και επίπονης προσπάθειας τόσων ετών στον τελευταίο αγώνα της καριέρας του. Εύγε και στον αθλητή αυτόν, και τον ευχαριστούμε για τη χαρά που μας χάρισε. Και η αυλαία των αγώνων δεν έχει πέσει ακόμη...

Χρυσός!

Μετά τα δυο μετάλλια της Άννας Κορακάκη, ο Λευθέρης Πετρούνιας ανέβηκε χθες στο ψηλότερο σκαλί του βάθρου κερδίζοντας επάξια το χρυσό Ολυμπιακό μετάλλιο στο δύσκολο αγώνισμα των κρίκων, με το τέλειο σκορ των 16,000 βαθμών. Μπράβο στον Μανιάτη αθλητή που έκανε τη σημαία μας να υψωθεί ξανά και τον εθνικό μας ύμνο να ακουστεί για δεύτερη φορά στην Ολυμπιάδα αυτή. Και σε άλλα με υγεία!

Κοίμησις

Ἦχος α’

Αἱ γενεαὶ πᾶσαι, μακαρίζομέν σε, τὴν μόνην Θεοτόκον.

«Νενίκηνται τῆς φύσεως οἱ ὅροι, ἐν σοὶ Παρθένε ἄχραντε· παρθενεύει γὰρ τόκος, καὶ ζωὴν προμνηστεύεται θάνατος. Ἡ μετὰ τὸκον Παρθένος, καὶ μετὰ θάνατον ζῶσα, σῴζοις ἀεί, Θεοτόκε, τὴν κληρονομίαν σου».

Το παραπάνω σε αγιορειτική εκτέλεση:

Σάββατο

Η βροχή δεν σταμάτησε όλη νύχτα. Καλοκαιριάτικη, μας την είχε τάξει και το δελτίο, συνοδεύτηκε από μια ευπρόσδεκτη δροσιά που αναίρεσε τον συνηθισμένο νυχτερινό ιδρώτα. Η τυμπανοκρουσία των σταγόνων στα κάγκελα και την τέντα ήταν υπόκρουση διαρκείας, που σταμάτησε προς τα χαράματα. Ώρα οκτώ, Ουρανός σταχτής, έτοιμος να ξαναρχίσει ανά πάσα στιγμή. Καιρός για μπάνιο.
     Ευτυχώς δεν υποκύπτω στις αντιρρήσεις των άλλων: «Πού θα πάς; Κρύο κάνει!» και τα συναφή. «Αργότερα μπορεί να ξαναβρέξει», απαντώ. Εξάλλου, τι νόημα έχει να ξυπνάς Σάββατο πρωί μόλις εκατό μέτρα από την ακρογιαλιά και να την περιφρονείς; Τέτοιες ευκαιρίες δεν υπάρχουν κάθε μέρα. Χωρίς δεύτερη συζήτηση, γραμμή για την παραλία. Τα πάντα είναι μούσκεμα, από το γρασίδι μέχρι τα παγκάκια, τις ψάθινες ομπρέλες, την άμμο. Η ατμόσφαιρα είναι δροσερή, σχεδόν ψυχρή, αλλά δεν κουνιέται φύλλο. Πώς θα είναι το νερό;
     Η θάλασσα έχει γκρίζο χρώμα, ανταύγεια του ουρανού, αλλά είναι ασάλευτη, διάφανη και άδεια. Μόνο μια πετσέτα βλέπω κρεμασμένη στις βρεγμένες ομπρέλες, κάπου στο βάθος διακρίνω και την προφανή κάτοχό της, αλλά κατά τα λοιπά η παραλία είναι... ιδιωτική υπόθεση. Αποθέτω τα παρελκόμενά μου, δοκιμάζω το νερό: χλιαρό, ευχάριστο. Βουτιά και δρόμο. Δεν έχω ξανακάνει καλύτερο μπάνιο. Η ησυχία συνεχίζεται. Μέχρι να αποχωρήσω, μια ώρα αργότερα, δεν έχει εμφανισθεί άλλος άνθρωπος. Δεν ξέρουν τι χάνουν! Το κρύο ντους που ακολουθεί ολοκληρώνει το πρωινό ξύπνημα.
     Μετά από μια τέτοια αρχή, ο πρωινός καφές, το διάβασμα, το γράψιμο. όλα γίνονται με αλλιώτικη διάθεση. Θυμάμαι τον μακαρίτη τον πατέρα μου, που όταν είχε συννεφιά μας παρότρυνε: «Ιδανικός καιρός για βάψιμο!» Οι τοίχοι και τα κάγκελα του παλιού θερινού σπιτιού στο Ωραιόκαστρο ήταν ο ‘στίβος’ της εκγύμνασής μας στο πινέλο. Έτσι και σήμερα αφιερώνουμε μια-δυο ώρες στην ετήσια συντήρηση-βερνίκι στα ξύλινα κουφώματα του σπιτιού. Μάθε τέχνη κι άστηνε... Και του χρόνου!
     Η υπόλοιπη μέρα κυλάει άνετα, με εναλλαγές βιβλίων (για να μη βαριόμαστε), με γράψιμο (μια και υπάρχει έμπνευση), με τον καιρό να κρατιέται στεγνός, και με λαμπρή λιακάδα το απόγευμα. Επιστρέφοντας μέσα σε θαυμάσιο ηλιοβασίλεμα νιώθουμε για άλλη μια φορά ευγνώμονες για τον τόσο όμορφο αυτό ‘σαββατισμό’. Δόξα τω Θεώ.

Στόχος

Ενώ ακόμη ηχούν στ' αυτιά μας τα εύστοχα "μπαμ" της Άννας Κορακάκη στην Ολυμπιάδα, το χθεσινό σκίτσο του Ηλία Μακρή (Καθημερινή) δείχνει με χαρακτηριστική σιωπηλή ευγλωττία και καταπληκτική ακρίβεια ότι υπάρχουν στόχοι και στόχοι (ατομικοί, συλλογικοί, εθνικοί), και κάποιοι απ' αυτούς συνεχίζουν να μας διαφεύγουν. Ως πότε θα επιμένουμε να ρίχνουμε "στο γάμο του Καραγκιόζη";

Ψηφιδωτό

Διαβάσαμε χθες στις ειδήσεις για ένα καταπληκτικό ψηφιδωτό μήκους 26 μέτρων και πλάτους 4 μέτρων που αποκαλύφθηκε σε αρχαιολογική ανασκαφή στην Κύπρο. Όπως πληροφορούμαστε, η αρχική ανεύρεσή του έγινε πριν ένα έτος, αλλά κρατήθηκε μακριά από τη δημοσιότητα μέχρι να ολοκληρωθεί η ανασκαφική έρευνα και να αποκαλυφθεί ολόκληρο το εύρημα. Δεν αντέχω να μη σχολιάσω ότι αυτό δείχνει σοβαρότητα στην επιστημονική εργασία και υπεύθυνη στάση απέναντι στα πολιτιστικά πράγματα. Η σύγκριση με τον τύμβο της Αμφίπολης και το σχετικό πολιτικό σήριαλ είναι αναπόφευκτη, και τα συμπεράσματα μάλλον αυτονόητα.

Δυο μετάλλια

Είχα την ευκαιρία απόψε να ανοίξω την τηλεόραση στην κατάλληλη στιγμή και να παρακολουθήσω τον τελικό της σκοποβολής με πιστόλι στα 25 μέτρα, τη μεγάλη νίκη και την απονομή του χρυσού μεταλλίου στην εικοσάχρονη Άννα Κορακάκη, που μετά το προχθεσινό χάλκινο μετάλλιο στα 10 μέτρα ανέβηκε σήμερα στο ψηλό σκαλί του βάθρου και μας έδωσε την ευκαιρία να ακούσουμε τον εθνικό ύμνο στο Ρίο. Δυο Ολυμπιακά μετάλλια στα είκοσι χρόνια της, καθόλου μικρή υπόθεση (η δεύτερη και η τρίτη νικήτρια ήταν 33 και 47 ετών αντίστοιχα). Είθε να τη δούμε στο βάθρο και σε πολλές ακόμη διοργανώσεις, και να ζήσουμε παρόμοιες στιγμές και σε άλλα αθλήματα τις μέρες που ακολουθούν!

 

Αδυναμίες 'Αθανάτων'

Διάβασα με ιδιαίτερο ενδιαφέρον το πρόσφατο άρθρο της Σπυριδούλας Σπανέα με τίτλο «Η μάχη για μια θέση στη ΔΟΕ» (Καθημερινή 31/7). Πολλές και χρήσιμες οι πληροφορίες του, αλλά κοντοστάθηκα στα «οικονομικά οφέλη» και στις «θνητές αδυναμίες» των μελών της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής και στο ότι «καμία κυβέρνηση και κανένας οικονομικός παράγοντας δεν μπορεί να αγγίξει την ανώτερη αρχή του Ολυμπιακού Κινήματος». Θυμήθηκα ότι τις παραμονές του 2004 κάθε τόσο η ΔΟΕ επισκεπτόταν την Αθήνα και πρόσθετε κι άλλες απαιτήσεις στις απαιτήσεις της για επιπλέον έργα, για αυξημένα μέτρα ασφαλείας, για περισσότερες και καλύτερες εγκαταστάσεις κ.ο.κ. Οπως και με το δημόσιο χρέος, αναρωτήθηκε κανείς πόσο «ανέβασαν» τον τελικό λογαριασμό οι απαιτήσεις αυτές; Μήπως για τη σπατάλη δεν φταίει πάντα η ελληνική απλοχεριά, αλλά την ενθαρρύνουν και εξωγενείς παράγοντες; Και σε ποιον δίνουν λογαριασμό αυτοί που τόσο σεμνά και ταπεινά αυτοαποκαλούνται «Αθάνατοι»;

[Δημοσιεύθηκε σήμερα στην Καθημερινή]

Καλά στερνά

Μου τηλεφώνησε κάπου στις αρχές Φεβρουαρίου. Γνώριμη η φωνή του, με χαρακτηριστική θεσσαλιώτικη προφορά. «Γιατρέ, θέλω να ’ρθω να σε δω, αλλά είναι κλειστοί οι δρόμοι». Δεν είχε κάποιο ιδιαίτερο πρόβλημα, όπως φάνηκε από τη συζήτηση. Μόνο να με δει ήθελε, μετά από δυο χρόνια. Συμβαίνει κι αυτό, με αρρώστους που έχουμε χτίσει μια κάποια σχέση. Με τον συγκεκριμένο είχαμε ‘δεθεί’ με αφορμή τα αναπνευστικά προβλήματα που είχε πριν και μετά από ένα επιτυχημένο χειρουργείο καρδιάς, και περιστασιακά ερχόταν για έναν έλεγχο. Απλός άνθρωπος, απλούστατος, δεχόταν ό,τι του έλεγες με την αφέλεια μικρού παιδιού. «Δεν πειράζει, μην ταλαιπωρηθείς τώρα, έλα μόλις βρεις ευκαιρία», τον καθησύχασα.
     Δεν τα ξαναείπαμε. Όταν πολύ αργότερα δέχθηκα μια κλήση στο κινητό από Θεσσαλία, το μυαλό μου πήγε σ’ εκείνον. Ήταν η γυναίκα του. «Πώς πάμε;» τη ρώτησα. «Πώς να πάμε, γιατρέ; Τον χάσαμε τον Κώστα. Ξέρεις πώς σ’ αγαπούσε, και είπα να σου το πω». Μερικούς μήνες νωρίτερα, λίγο μετά την κουβέντα μας στο τηλέφωνο. Γερός ήταν, πήγε στην εκκλησία Κυριακή πρωί, γύρισε στο σπίτι, κάποια στιγμή έκανε ένα «Ωχ!», κι αυτό ήταν. Η αναχώρηση είχε σημάνει.
     Την ευχαρίστησα κι έκλεισα το τηλέφωνο με δάκρυα στα μάτια. Μια απλή ψυχή που έλαβε μια τέτοια ευλογία. Ο αρχαίος Σόλων, που δεν έσπευδε να μακαρίσει κανέναν προ του τέλους, σίγουρα θα κατέγραφε τον κυρ-Κώστα σ’ εκείνους τους ευτυχισμένους που απαρίθμησε στον Κροίσο. Τι ωραία αυτή η λαϊκή, τόσο πλούσια ευχή!

Κυβερνητικά

Ο επί της προστασίας του πολίτη υφυπουργός έσπευσε να επωφεληθεί από την σύλληψη δυο καταζητουμένων τρομοκρατών-αναρχικών και δήλωσε ότι αποτελεί «επιτυχία της κυβέρνησης και των διωκτικών αρχών». Ας δεχθούμε, για την οικονομία της συζήτησης, ότι στην Ελλάδα η πολιτική ‘γλάστρα’ ποτίζεται από οτιδήποτε συμβαίνει εντός των ορίων της χώρας, έστω και από το τυχαίο αυτό συμβάν (με άλλη αφορμή τους έπιασαν οι αστυνομικοί και διαπίστωσαν ότι ήταν καταζητούμενοι). Εν προκειμένω, η επιτυχία για την κυβέρνηση ποια είναι; Ότι π.χ. επέτρεψε να προχωρήσει η σύλληψή τους και δεν έδωσε εντολή να αφεθούν ελεύθεροι; Με την ίδια λογική, η κυβέρνηση είναι υπαίτια για την ΜΗ σύλληψη πάμπολλων άλλων παραβατών και παρανόμων που κυκλοφορούν ελεύθεροι, κάτι που όχι χωρίς λόγο υποπτεύεται ένα μέρος του πληθυσμού.   
     Μια και μιλούμε για κυβερνητικά πεπραγμένα, το επίσημο όργανο του κόμματος χαιρετίζει σήμερα την έγκριση της κατασκευής του τεμένους με τον τίτλο ‘Συναίνεση στο αυτονόητο’. Να θυμηθούμε όλα τα αυτονόητα στα οποία ΔΕΝ έχει συναινέσει κατά καιρούς ο αντίστοιχος πολιτικός φορέας; Βλέπετε, όταν συμφωνούν οι άλλοι μαζί μας, πρόκειται για συναίνεση. Εμείς όμως δεν πρόκειται ποτέ να γίνουμε ‘δεκανίκι’ των άλλων. Καταλάβατε;

Τεμενάδες

Το ελληνικό κοινοβούλιο ενέκρινε σήμερα δαπάνη 946.000 ευρώ για την ανέγερση ισλαμικού τεμένους στην περιοχή του Ελαιώνα, σε έκταση που έχει παραχωρηθεί προς τούτο από το Πολεμικό Ναυτικό, με άρθρο που μπήκε ‘τσόντα’ στο 'νομοσχέδιο για τη ρύθμιση ενεργειακών ζητημάτων και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας' (θα έχει άραγε και ανεμογεννήτρια ή φωτοβολταϊκή εγκατάσταση το τέμενος;), που κατατέθηκε προχθες στη Βουλή και ήδη ψηφίσθηκε με τη διαδικασία του κατεπείγοντος (μην τυχόν και αλλάξει κανείς γνώμη...) από όλα τα κόμματα πλην ΑΝΕΛ και Χρυσής Αυγής. Απορία: αν μια ελληνική κοινότητα ζητήσει οικονομική ενίσχυση από το κράτος για την αποπεράτωσή της μισοτελειωμένης εκκλησίας της, τι απάντηση θα πάρει; Μήπως, κατά το γνωστό ανέκδοτο, «Εδώκαμεν, εδώκαμεν»; Ή θα την παραπέμψουν στη Μητρόπολη ή την Ιερά Σύνοδο; Προφανώς λεφτά υπάρχουν, τουλάχιστον για τεμενάδες προς τη Μέκκα.

Απομεινάρια μιας μέρας

Δανείζομαι τον τίτλο από το ομώνυμο βιβλίο του Kazuo Ishiguro (δεν το έχω διαβάσει, αλλά ο τίτλος με βολεύει…, εξομολογημένη αμαρτία). Όλα άρχισαν με το ‘γρήγορο’ σταυρόλεξο  αρ. 14.424 της εφημερίδας Guardian (απαραίτητη καθημερινή διανοητική άσκηση). Όσοι ξέρουν από αυτά, θα ψάχνουν κιόλας να βρουν την ημερομηνία, αλλά για να μη σας παιδεύω ήταν προχθές, πρωτομηνιά του Αυγούστου. Τελείωσα το γύμνασμα με τα σωστά και τα λάθη του (μόνο 1-2 φορές το έχω λύσει ολόκληρο χωρίς βοήθεια). Κι έπειτα φυλλομέτρησα την εφημερίδα για να δω τι άλλο άφηνε πίσω της η μέρα που τελείωνε. Αν ο ιστορικός του μέλλοντος κάποια στιγμή είχε την περιέργεια να ψάξει, τι θα έβρισκε τη μέρα αυτή;
     Να λοιπόν τι ανακάλυψα (η σειρά των θεμάτων είναι τυχαία), μαζί με κάποιες σκέψεις:

• Μεγάλη πυρκαγιά στην Εύβοια καταστρέφει τεράστια δασική έκταση, απειλεί οικισμούς, ξενοδοχεία και μοναστήρια, και ευτυχώς δεν αποτελεί πεδίο πολιτικής αντιπαράθεσης (πάλι καλά…, να σας πω το φοβόμουν περισσότερο από τη φωτιά).
• Τουρκία και Ευρωπαϊκή Ένωση βλέπουν τη συμφωνία για τους πρόσφυγες να πνίγεται σχεδόν εν τη γενέσει της, μια και η πρώτη χρησιμοποιεί το πρόσφατο αποτυχημένο πραξικόπημα για να πιέσει την δεύτερη για τη χορήγηση βίζας σε Τούρκους υπηκόους. Γνωστό παιχνίδι ο εκβιασμός, ακόμη και θεσμοθετημένο σε διάφορα επίπεδα, αλλά μην το δοκιμάζετε, δεν παίρνω ευθύνη για τα αποτελέσματα.
• Η J.K.Rowling (δημιουργός του Χάρι Πότερ) παραβρέθηκε στην πρεμιέρα του θεατρικού έργου που έγραψε για τον μάγο ήρωά της. Ήδη το αντίστοιχο βιβλίο τυπώνεται και πωλείται σε εκατοντάδες χιλιάδες αντίτυπα τη μέρα, και τα σχόλια των αναγνωστών επικεντρώνονται στα κέρδη που θα έχει η Rowling από την πιο πρόσφατη μυθοπλασία της. Ποτέ τα παραμύθια δεν έπαψαν να πουλάνε, με την ανάλογη διαφήμιση.
• Η Αμερική ζει τον ‘τεταρταίο’ (κάθε 4 χρόνια) προεκλογικό πυρετό της, και μαζί μ’ αυτήν ‘ψήνεται’ και ολόκληρος ο πλανήτης καθώς  περιμένει να δει αν θα εκλεγεί η πρώτη γυναίκα πρόεδρος ή ένας φαντασμένος δισεκατομμυριούχος που φιλοδοξεί να προσθέσει κι ένα πλανητικής εμβέλειας δημόσιο αξίωμα στη συλλογή των ‘τροπαίων’ του – με τι κόστος για όλο τον κόσμο;
• Δυο Γερμανοί κατάφεραν να σκαρφαλώσουν νύχτα στο Κολοσσαίο της Ρώμης και να φωτογραφίσουν από ψηλά την πόλη, γεννώντας ερωτηματικά αφενός για την ασφάλεια και αφετέρου για τη βεβήλωση των μνημείων (προσωπικά θα τους έλεγα «μπράβο» για το κατόρθωμα αλλά να μη το ξανακάνουν και θα τους έπαιρνα το φωτογραφικό υλικό).
• Προωθείται το Διαδίκτυο και το Facebook στην Αφρική, και μάλιστα δωρεάν. Φιλανθρωπία; Όχι βέβαια! Ο λογαριασμός θα έρθει αργότερα. Όπως ξέρουμε όλοι, και η κινητή τηλεφωνία τζάμπα είναι, μέχρι να αρχίσουν οι ‘προσφορές’, οι αναβαθμίσεις, τα εξαρτήματα και τα ‘πακέτα’. Και οι διαφημίσεις της  προσκολλήσεως. Τίποτε δεν δίνεται τζάμπα στον κόσμο.
• Προαναγγέλλεται η λήξη της τηλεοπτικής σειράς ‘Game of Thrones’ (μετά από 1-2 σαιζόν), και αρχίζουν οι εικασίες και τα μαντέματα για το ποιο θα είναι το τέλος. Δεν το έχω δει ποτέ μου, αλλά απ’ όσα έχω διαβάσει πρόκειται για μια άλλη εκδοχή των ‘άρτων και θεαμάτων’ της αρχαίας Ρώμης, με πολύ αίμα, βία και κάθε είδους σκευωρία (χωρίς άρτο, βέβαια).
• Το ίδιο ισχύει και για το Pokemon Go, το τελευταίο παιχνίδι ‘επαυξημένης πραγματικότητας’ (δεν μας έφτανε, βλέπετε, η απλώς εικονική…), που διεκδικεί σημαντικό μερίδιο της εγκεφαλικής λειτουργίας των πολυάριθμων χρηστών του, που επιδίδονται σε κυνήγι φανταστικών όντων οπουδήποτε στο περιβάλλον τους, σε σημείο που να φτάνουν σε ατυχήματα από απροσεξία και άλλα τέτοια.
• Λίγες μέρες πριν από την έναρξη μιας ακόμη Ολυμπιάδας στο Ρίο, όλοι συζητούν τα πραγματικά και τα πιθανά προβλήματα της διοργάνωσης, από το ντοπάρισμα με σαφώς πολιτική απόχρωση («Οι μολυσμένοι Ρώσοι  κι εμείς οι άλλοι οι καθαροί») μέχρι την καταλληλότητα του πόσιμου νερού και των αθλητικών και άλλων εγκαταστάσεων στο Ρίο. Όσο μεγαλύτερη μια διοργάνωση, τόσο μεγαλύτερα και τα προβλήματα, τα σκάνδαλα και οι σχετικές οικονομικές συναλλαγές (πάνω και κάτω από το τραπέζι). Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του σήμερα έχουν τόση σχέση με τη ρομαντική ιδέα του βαρώνου de Coubertin όσο και η σύγχρονη Ευρωπαϊκή Ένωση με το μεταπολεμικό όραμα του Robert Schuman.  Μήπως είναι καιρός να αναθεωρηθεί το όλο εγχείρημα;

     Είπαμε: απομεινάρια (ή επιλογές) μιας μόνο ημέρας. Σίγουρα δεν πλήττει κανείς στον πλανήτη μας, αλλά μπορεί να πλήττεται από πολλές μεριές. Αφορμές για σκέψη (και περίσκεψη) δεν λείπουν ποτέ. Κάποια από τα θέματα αυτά μας έχουν απασχολήσει στο παρελθόν, κάποια άλλα θα πρέπει να τα ξαναδούμε. Πάντα και παντού διαβλέπει κανείς εγωισμό, φιλοδοξία, απληστία, υποκρισία, αρχομανία: αρχαία κίνητρα της ανθρώπινης συμπεριφοράς, υπεύθυνα για όλα τα δεινά που συσσωρεύει η ανθρωπότητα στο παθητικό της. Και συνεχίζει ακάθεκτη.

  

Αντιεξουσία

Το μονομελές Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης αθώωσε για το αδίκημα της διατάραξης θρησκευτικής τελετής όλους τους ‘αντιεξουσιαστές’ που σνελήφθησαν προχθές διότι εισέβαλαν στον Άγιο Γρηγόριο Παλαμά και πέταξαν φέιγ βολάν την ώρα της Θ. Λειτουργίας. Ας θέσουμε δυο υποθετικά ερωτήματα. Θα τολμούσαν να δείξουν ανάλογη ‘αντιεξουσιαστική’ συμπεριφορά σε ισλαμική (ή όποιου άλλου θρησκεύματος) χώρα; Κι αν είχαν εισβάλει σε μουσουλμανικό τέμενος την ώρα της προσευχής της Παρασκευής, θα είχαν την ίδια αθωωτική αντιμετώπιση; Αλλά τι λέω; Σε τέτοια περίπτωση μάλλον δεν θα έφταναν σε δίκη -- θα είχε φροντίσει το πλήθος των πιστών να διευθετήσει το ζήτημα... εξωδίκως, με τον δικό του τρόπο.
     Υστερόγραφο. Είχα γράψει τα παραπάνω πριν διαβάσω το χθεσινό άρθρο του Τ. Θεοδωρόπουλου στην Καθημερινή (‘Όταν οι τρωγλοδύτες πάνε εκκλησία‘) που αναπτύσσει πληρέστερα ακριβώς τα ίδια επιχειρήματα, ενώ ο Π. Μανδραβέλης (‘Και οι ναοί της γνώσης;’) αναρωτιέται γιατί η αστυνομία δεν ενήργησε συλλήψεις και για τη βεβήλωση (μάλλον υποτονικός ο όρος, λεηλασία ταιριάζει καλύτερα) του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου από τους ίδιους ‘τρωγλοδύτες’ -- έλα ντε! Ξέχασα όμως, εκεί ισχύει το άσυλο (ανιάτων φρενοβλαβών).